:

در دوران انقلاب صنعتی مکان گزینی صنایع بر پایه عوامل طبیعی، ملاحظات اقتصادی و امکانات حمل و نقل انجام می گرفت اما با بروز عوارض منفی ناشی از توسعه صنعتی در شهرهای اروپا اقدام هایی به منظور نظارت بر توسعه صنایع و حفظ سلامت و بهداشت شهروندان آغاز شد. مفهوم منطقه بندی در شهرسازی، ابتدا در اوایل قرن بیستم در آمریکا و اروپا به وجود آمد ، ولی به عنوان یکی از اصول طرح های جامع شهری به سرعت در سراسر جهان گسترش پیدا کرد اساس منطقه بندی در آغاز بر جدایی سازی فعالیت های ناسازگار از جمله فعالیت های صنعتی از نواحی مسکونی استوار بوده اما در چند دهه اخیر این ضوابط متحول شده و به طور کلی بر مبنای سه دیدگاه عمده: ۱)

 دیدگاه اقتصادی ۲) دیدگاه کارکردی ( نظریه جداسازی صنایع ) ۳) دیدگاه توسعه پایدار، با مفهوم ایجاد آشتی میان صنعت و شهر مطرح شد .

امروزه با تاکید بر دیدگاه سوم به جای سیاست های افراطی طرد صنایع از شهرها ، بیشتر سیاست هایی حمایت می شود که پیرامون تعدیل مشکلات ناشی از صنایع و انطباق هرچه بیشتر فعالیت آنها با نیاز اقتصادی ـ اجتماعی فضایی شهرها قرار دارد. از جمله این سیاست ها، علاوه بر سیاست گسترده نظام نظارت بر عملکرد صنایع ، می توان از ایجاد مجتمع های جدید صنعتی و تقویت طراحی شهری و تکامل معماری صنعتی یاد کرد.
در حال حاضر ، یکی از مهم ترین مشکلات موجود در شهرهای کشور ما نیز استقرار نامناسب فعالیت های صنعتی در میان سایر کاربری های شهری می باشد به نحوی که فعالیت های این واحد ها موجب ایجاد انواع آلودگی و مزاحمت برای شهر و شهرنشینان شده و حل آن به برنامه ریزی و مدیریت در زمینه مکان یابی و ساماندهی صنایع نیاز دارد.
پایان نامه حاضر تحت عنوان طراحی و مکان یابی کارگاههای صنعتی(خدمات خودرویی مزاحم ) در شهرستان بابل با هدف دستیابی به راهبردها و معیارهایی که به شناخت و طبقه بندی صنایع و خدمات خودرویی در شهر بابل از نظر آلودگی ومزاحمت ، انجام پذیرفته است و در پی طراحی مکانی برای استقرار این نوع خدمات در جایی که کمترین آلودگی و مزاحمت را برای ساکنین شهر فراهم اورد می باشد و رویکرد اصلی آن معطوف به شناخت سه جنبه اساسی زیر می باشد :
الف ـ شناخت جوانب اقتصادی – اجتماعی – کالبدی و زیست محیطی گسترش صنعت در شهر
ب ـ  تدوین روش ها و ارائه راهکارهای واقع بینانه جابجایی و ساماندهی صنایع
د-طراحی سایتی برای استقرار این نوع خدمات

۴.            ۲)بیان مسأله

نگاهی به روند توسعه استقرار  صنایع در شهر های ایران نشان می دهد که این روند ازیک طرف به تحولات کلی توسعه شهر نشینی و شهر سازی بستگی دارد و از طرف دیگر تابع قوانین ، تشکیلات و  عملکرد نهادهای مختلفی است که با اهداف و وظایف گوناگون در امر مکانیابی و ساماندهی صنایع و خدمات دخالت دارند . از این رو دو ویژگی غالب در استقرار صنایع در شهر های ایران مشهود است ، یکی توسعه شهری شتاب زده که باعث پیدایش پدیده دفع و جذب صنایع و خدمات مزاحم از بافت های شهری و اشتغال مجدد آن شده است و دوم تنوع و تعدد واحدهای کوچک، بدین معنا که بیشترین صنایع مزاحم در شهرهای ایران به عملکرد واحدهای کوچک تولیدی و خدماتی مربوط می شود تا به صنایع بزرگ . نکته ای که باید به آن توجه شود این است که این مشاغل در دل بافت مسکونی شهر ایجاد شده و گسترش یافته و این گسترش به صورت پراکنده است و تجمیع لازم را ندارد و این امر مشکلات زیادی را برای ساکنان بافت مسکونی و کل شهر به وجود آورده که از جمله این مشکلات می توان به مواردی مانند ایجاد سروصدا ، سد معبر ، پخش ذرات ، بوی نامطبوع ، ایجاد دود و آلودگی های شیمیایی و. اشاره کرد.
علاوه بر مشکل پراکنده بودن صنایع و خدمات خودرویی مزاحم در درون شهر ،مکان گزینی غلط آنها در کنار دیگر کاربری ها بر بار این مشکلات افزوده است. به طوری که کارایی آنها را به شدت پایین آورده به عنوان مثال وجود کاربری تجاری-  صنعتی در کنار کاربری مسکونی ازرش زمین را در آن منطقه تحت تاثیر قرار می دهد.
با وجود همه مشکلاتی که کاربری صنایع و خدمات کارگاهی در شهر بابل به وجود آوردند هنوز اقدام مناسبی در جهت سامان دهی آنها صورت نگرفته است . تنها در سال های اخیر ، اقداماتی در زمینه انتقال آنها به بیرون از شهر انجام پذیرفته است. که بیشتر این مکان گزینی ها در روستاهای اطراف بابل صورت گرفته است که با وجود کاربری هایی مانند مسکونی وباغات اطراف آن این مکان گزینی طبق اصول و معیار های کاربری اراضی شهری نیست که این امر ضررورت سامان دهی فضایی صنایع و خدمات کارگاهی را در این شهر آشکار می سازد.
این پایان نامه در پی مکان یابی و طراحی مرکزی برای صنایع مزاحم بالاخص مراکز خدماتی خودرویی(کلنیک خودرو)  در سطح شهر بابل است . با توجه به پراکندگی و مزاحمتی که این نوع کاربری در سطح شهر ایجاد کرده است لزوم گردآوری تعدادی از این مراکز در مکانی مشخص خارج از شهر  دیده می شود.