گاهی تشخیص این که یک شخص حقوقی مربوط به حقوق عمومی یا حقوق خصوصی است، دشوار است اما به طور کلی می‌توان گفت اگر سرمایه شخص حقوقی کلاً یا بیشتر آن متعلق به دولت و شهرداری باشد یا هدف و فعالیت آن از اهداف و فعالیت‌های عمومی باشد، شخص حقوقی مربوط به حقوق عمومی تلقی می‌شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ب:شخص حقوقی عمومی غیر دولتی: اداره چنانچه جزئی از سازمان یک مؤسسه‌ عمومی ولی غیر دولتی باشد آن را اداره عمومی غیر دولتی یا شخص حقوقی عمومی غیر دولتی می‌نامند^۱.طبق ماده ۵۲۸ قانونمجازات اسلامی جعل مهر شخص حقوقی عمومی غیر دولتی جرم است .

 

ماده ۵۲۸ : هر کس مهر یا منگنه یا علامت یکی از ادارات یا مؤسسات یا نهادهای عمومی غیر دولتی مانند شهر داریها را جعل کند یا با علم به جعل استعمال نماید علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد .

قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی مصوب ۱۹/۴/۱۳۷۳ و الحاقات بعدی آن «نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی عبارتند از :

 

۱-شهرداری ها و شرکت های تابعه آنان مادام که بیش از ۵۰% سهام و سرمایه آن ها متعلق به شهرداری ها باشد.۲-بنیاد مستضعفان و جانبا زان انقلاب اسلامی ۳-هلال احمر ۴-کمیته امداد امام خمینی (ره) ۵- بنیاد شهید انقلاب اسلامی۶ -بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ۷-کمیته ملی المپیک ایران ۸-بنیاد پانزده خرداد ۹-سازمان تبلیغات اسلامی ۱۰-سازمان تامین اجتماعی ۱۱-فدراسیون ورزشی اماتوری جمهوری اسلامی ایران ۱۲-مؤسسه‌ های جهاد نصر ،جهاد استقلال و جهاد توسعه زیر نظر جهاد سازندگی ۱۳-شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ۱۴- کتابخانه حضرت ایت العظمی مرعشی نجفی ۱۵- جهاد دانشگاهی ۱۶-بنیاد امور بیماری‌های خاص ۱۷-سازمان دهیاری ۱۸- هیئت امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران ۱۹- بنیاد فرهنگی هنری رودکی.۲۰-^[۲۹]شوراهای اسلامی شهر و روستا ۲۱- هیئت امناء مساجد.

 

موارد استفاده از مهر در شوراهای اسلامی شهر و روستا:

 

مهر در شوراهای شهر و روستا می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد که به برخی از موارد آن در ذیل اشاره می شود:

 

۱-تأیید نمودن استشهادیه شهروندان و روستانشینان در موضوعاتی همچون فوت، مسکن، اشتغال و … جهت ارائه به ادارات و سازمان‌های مختلف .

 

۲-تأیید درخواست‌ها و تقاضاهای اداری افراد و شهروندان وارجاع آن ها به ادارات ذیربط.

 

۳-تأیید برخی اسناد تصرف، مالکیت، بیعنامه و نیزصلح نامه انجام شده بین افراد مشروط ‌بر حضور افراد در دفتر کار شورا و تأیید معامله و صلح انجام شده از طرف آن ها.

 

۴-مهر نمودن نامه های رسمی شورا که فرم مصوبات شورا بپیوست آن ها می‌باشد و ارجاع آن ها به دستگاه های اجرایی و نظارتی ذیربط.

 

۵-مهر و تأیید نمودن نامه های عادی شورا که با دستگاه های اجرایی ونظارتی مختلف مکاتبه و مراسله می شود

 

۶-مهر و تأیید نمودن فرمها و مکاتباتی که از طرف ادارات مختلف با شورای شهر و روستا انجام می شود.

 

۷-مهر و تأیید نمودن فرمهای مخصوص مربوط به مواردی همچون سهام عدالت، بیمه خدمات درمانی در روستاها، شهرهای زیر ۱۲۰۰۰ نفر جمعیت و …

 

۸-تأیید برخی اسناد و فرمهای مالی مخصوص شهرداری ها و دهیاری ها توسط شورای شهر و روستا ، همچون لایحه بودجه ارائه شده توسط شهرداری به شورا.

 

موارد استفاده از مهر هیئت امناء مساجد:

 

تا قبل از سال ۱۳۷۸ زمانی که شورای اسلامی شهر و روستا سر کار بیایند مردم جهت انجام امورات (موارد ۱تا ۳ از وظایف شورای شهر و روستا اشاره در فوق الذکر ) به هیئت امناهای مساجد روی می آوردند ولی بعد از انتخابات شورای شهر و روستا چون هیئت امناهای مساجد نمایندگان حقوقی و قانونی مردم نبودند بدین سبب مردم به آن ها مراجعه نمی ‌کردند و مهر آن ها زیاد مورد استفاده قرار نمی گرفت .

 

۲-۴- مر تکب جعل مهر

 

مر تکب در جعل مهر می‌تواند افراد رسمی یا غیر رسمی باشد در ذیل به طور مختصر به توضیح هر یک از افراد رسمی و غیر رسمی به عنوان مرتکب جعل مهر می پردازیم.

 

۲-۴-۱- افراد رسمی

 

افراد رسمی به عنوان یکی از مرتکبین جعل مهرعبارتند از:

 

۲-۴-۱-۱- مامورین به خدمات عمومی دولتی :

 

مستخدم دولت مطابق قانون استخدام کشوری کسی است که در استخدام دولت باشد و دارای حکم استخدامی باشد.اگر کارمندان و مسولین دولتی از افراد نظامی باشند و در حدود وظایف محوله مرتکب جعل شوند مشمول مقررات قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران خواهند بود .کار مندان دولت دارای انواعی هستند که به شرح آن ها می پردازیم.

 

۱-مستخدمین رسمی:

 

بنا به تعریف ماده ۵ استخدام کشوری :مستخدم رسمی کسی است که به موجب حکم رسمی در یکی از گروهای جداول حقوق موضوع ماده ۳۰ برای تصدی یکی از پست های سازمانی وزارتخانه ها یا مؤسسات دولتی مشمول این قانون استخدام شده باشد. برای اینکه بتوان عنوان مستخدم رسمی را به کسی اطلاق کرد باید شرایط ذیل را دارا باشد:

 

۱-متصدی یکی از پست های ثابت سازمانی وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی با شد .پست سازمانی عبارت از محلی است که در سازمان وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی به طور مستمر و ثابت برای یک شغل و به منظور ارجاع به یک مستخدم رسمی در نظر گرفته شده است ،اعم از اینکه متصدی داشته باشد یا نه (ماده ۸ق.ا.ک).

 

۲-تصدی مستخدم در آن شغل به طور ثابت باشد نه بر حسب اتفاق و یا به طور موقت . همه امور استخدامی رسمی مانند ترتیب ورود به خدمت ،حقوق و مزایاو ترفیعات و بازنشستگی و…دقیقا به موجب قانون معین شده است به گونه ای دولت نمی تواند بدون دلایل قانونی به خدمت آن ها پایان دهد و آن ها هم حق ندارند هر زمان که بخواهند از خدمت دولت کناره گیری کنند . لذا مستخدم دولت با احراز این دو شرط مستخدم رسمی محسوب می شود.

 

۲-مستخدم آزمایشی:

 

به موجب تبصره ۲ ماده ۱۷قانون استخدام کشوری مستخدمین آزمایشی در حکم مستخدم رسمی محسوب می‌شوند .در واقع آزمایشی ها مامور به خدمت عمومی اند که در خدمت کشورند ولی پیش از انتصاب رسمی باید یک مرحله آزمایشی را بگذرانند.این مر حله در واقع مرحله آموزشی است.^[۳۰]۱ این افرادمستخدمین دارای حقوق و مزایای مستخدمین رسمی هستند و این افراد را می توان به طور موقت به پست های ثابت سازمانی منسوب کرد .

 

۳-مستخدم پیمانی:

 

به موجب ماده ۶ قانون استخدام کشوری :«مستخدم پیمانی کسی است که به موجب قرار داد به طور موقت برای مدت معین و کار مشخصی استخدام می شود» مطابق قانون استخدام کشوری ، استخدام پیمانی فقط برای پستهای موقت و غیر ثابت مجاز است.

 

۴-سایر مستخدمین غیر رسمی :

 

قانون استخدام کشوری مستخدمین دولت را دو نوع رسمی و پیمانی می‌داند (ماده ۴ قانون) اما در سازمان های دولتی گونه های دیگری از مستخدمین تحت عناوین خرید خدمتی و روز مزد مشغول خدمت هستند استفاده از افراد به صورت خرید خدمت و روز مزد و…که امروزه در سازمان های دولتی رایج است جنبه استخدام پیماتی ندارد و گونه ای از استخدام غیر رسمی است که احکام خاص خود را دارد.

 

الف-مستخدمین خرید خدمتی: