استئوآرتریت یک اختلال بافت نرم است که تمام ساختمانهای داخل و اطراف مفصل زانو را درگیر می کند. این اختلال یا به صورت اولیه و یا ثانویه به آسیب قبلی و یا عوارض بیومکانیکی پدیدار می شود. استحاله غضروف و آسیب آن، قسمت اصلی این بیماری است. تصور می شود که ورزش در آب به این دلیل موفق بوده است که نیروهای فشاری روی مفصل را کاسته و در نتیجه موجب کاهش درد می شود، احساس بی وزنی بوجود آمده در آب، بنظر میرسد سفتی عضلات بدن (تون عضلانی که نقش محافظتی دارد ) را بر طرف یا به شدت کم می کند. این اثر از اسپاسم عضلانی و درد که ممکن است از فعالیت های روزانه بیمار ناشی شده باشند می کاهد. ویژگی های خاصی ورزش در آب را از ورزش در خشکی متمایز می کنند و همین ویژگی ها سبب متداول شدن آن گشته اند. گلوکزامین از مکمل های غذایی محسوب می شود که امروزه بطور گسترده ای توسط بیماران استئوآرتریت استفاده می شود اما نتایج درمانی قطعی این مکمل همچنان ناشناخته است.

بیان مسئله

آرتروز زانو[1] از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال است . میزان ابتلا در خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر است . آرتروز یک

 بیماری تخریبی در مفصل است که ازآن به بیماری مفصلی پیشرونده[2] یاد می‌شود . از این بیماری به نام‌های استئوآرتریت و استئوآرتروز نیز یاد می کنند . تخریب پیشرونده مفصل در جامعه ما به نام آرتروز معروف است . با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت می‌کند به آرتریت پیری نیز معروف است . علاوه برسن ، علل ژنتیکی ، نوع شغل و حرفه ، چاقی ، عوامل هورمونی و نژاد نیز می‌تواند در بروز این بیماری دخیل باشند (هرتلینگ و کسلر[3] ، 2006).

مهمترین مشخصه آرتروز ، تخریب تدریجی غضروف مفصلی است . با شروع بیماری آرتروز زانو ، غضروف انتهای تحتانی استخوان فمور (ران) و غضروف قسمت فوقانی استخوان درشت‌ نی به تدریج دچار تغییرات تخریبی (دژنراتیو) می‌گردد . به همین ترتیب درگیری و آسیب غضروف کشکک به آرتروز این ناحیه منجر می‌شود . درمان های متفاوتی برای استئوآرتریت یا سائیدگی مفصل زانو وجود دارد که بعضی از آنها ممکن است در بعضی از افراد تاثیر بیشتری داشته باشد و در بسیاری اوقات بیمار باید با پزشک خود در انتخاب نوع درمان مشارکت فعال داشته باشد. مهمترین اهداف درمان کاهش درد و برگشت کارایی و فعالیت به زانو است. بیماری در ابتدا خفیف است ولی ممکن است با گذشت زمان پیشرفت کرده و شدیدتر شود . درمان هم در مراحل ابتدایی بیشتر شامل درمان های غیر جراحی است و در مراحل پیشرفته تر ممکن است عمل جراحی مورد نیاز باشد(پورت و متفین[4] ، 2009).

داروهای متعددی در کنترل درد این بیماران بکار برده می شود . گلوکوزآمین و کندراتین سولفات[5] از دسته مکمل های خوراکی هستند و ممکن است در کاهش درد این بیماران موثرباشند(منصوری،1390).

حرکت درمانی در آب[6] تلفیقی از تمرین در آب و فیزیوتراپی است . این روش ، رویکرد درمانی جامعی است که از تمرینات آبی طراحی شده برای کمک به توانبخشی وضعیتهای گوناگون استفاده میکند . هر برنامه تمرینی با اجزای ویژه ای سازماندهی میشود : گرم کردن ، کشش ، قدرت و استقامت عضلانی و رهاسازی . هر جزء به درصد خاصی از زمان کلاس نیاز دارد . حرکت درمانی در آب رویکردی بدیع برای درمان در آب است که اتکا به نفس را در میان بیماران افزایش میدهد ، به زمان کاری کمتری نیاز دارد و حداکثر استفاده را از استخر در مقایسه با برنامه های سنتی آن خواهد داشت . حرکت درمانی میتواند دامنه حرکات زانو را افزایش داده و عضلات اطراف زانو را تقویت کند . این حرکات چند هدف عمده را دنبال میکنند ، در اولین مرحله سعی میشود تا دامنه حرکات زانو توسط تمرینات کششی افزایش یابد . در مرحله بعد با انجام حرکات سعی در افزایش قدرت عضلات ران میشود . با افزایش قدرت این عضلات بخصوص عضله چهارسر ران درد زانو تا حد زیادی تخفیف میابد (مهدوی نژاد و بهارلویی ، 1385).

امروزه تحقیقات زیادی در ارتباط با درمان بیماری آرتروز توسط مکمل ها و ورزش در جهان صورت گرفته است و به نتایج و دست آوردهای مختلفی رسیده اند ولی آنچه اینجا ضروری و جالب به نظر میرسد مقایسه بین دو روش حرکت درمانی در آب و مصرف مکمل ها میباشد . تا کنون پژوهش های اندکی راجع به مقایسه روش های مختلف درمان این بیماری صورت گرفته است. لذا پژوهشگر بر آن شد تا در تحقیق حاضر به مقایسه بین تاثیر مکمل ها و ورزش در آب را بر روی کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به آرتروز زانو بپردازد .

متخصصان با اطلاع از نتایج روش های مختلف درمانی میتوانند به درمان بهتر این بیماری مبادرت ورزند و با در دست داشتن نتایج این تحقیق میتوانند در روند درمان بهترین انتخاب را داشته باشند .