یک عامل اصلی از سرمایه­گذاری موفق، توانایی مدیریت در پیش بینی بازدهی پروژه­ها است؛ به دلیل اینکه پیش­بینی­، یک نقش اصلی در روش­های ارزیابی سرمایه­گذاری بازی می کند . بنابراین، تصمیمات سرمایه­گذاری شرکت­ها به مدیرانی برای پیش­بینی جریان نقدی مورد انتظار از سرمایه گذاری های بالقوه نیاز دارد. اگرچه این پیش­بینی و تخمین ، یک جزء حیاتی از سرمایه گذاری موفق بوده و وابسته به ارزش شرکت می باشد، اما بیش­ترین  این پیش بینی ها داخلی بوده  و در نتیجه به طور مستقیم قابل مشاهده توسط ذینفعان خارجی نیست. با این حال انتظار می رود که توانایی پیش بینی پروژه­ها توسط مدیریت، که از نوع پیش­بینی­های داخلی است،در پیش­بینی­های خارجی و داوطلبانه مدیریت ، مانند پیش­بینی سود ظاهر گردد.
و اما اهمیت سود پیش­بینی شده به میزان انحرافی که با مقدار واقعی آن دارد، وابسته است. هر چه میـزان ایـن انحـراف کمتر باشد، پیش­بینی از دقت بیش­تری برخوردار است. پژوهش­ها نشان می­دهد، بازار برای برآورده شدن انتظارات سود هـر سهم ارزش قابل ملاحظه­ای قائل است و نسبت به برآورده نشدن آن نیز واکنش نشان می­دهد.
هدف این پژوهش نیز مطالعه­ی تاثیر کیفیت پیش­بینی سود شرکت سرمایه­پذیر با تصمیم­گیری­های سرمایه­گذاری شرکت سرمایه­گذار در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد . در این پژوهش،از دقت پیش­بینی سود به عنوان معیار اندازه­گیری کیفیت پیش­بینی سود استفاده گردید.بدین منظور تعداد 121 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1388 تا 1392 به عنوان نمونه شرکت­های سرمایه پذیر انتخاب گردید که  از یک سو تاثیر میانگین سه ساله­ی دقت پیش­بینی سود هر سهم شرکت­های سرمایه­پذیر  بر روی تصمیمات سرمایه گذاری شرکت­های سرمایه گذار، اعم از تغییرات حجم سرمایه­گذاری و افق نگهداری سهام توسط شرکت سرمایه گذار (سرمایه­گذاری بلند مدت و کوتاه مدت) مورد بررسی قرار گرفت و از سوی دیگر تاثیر آن  بر روی بازدهی سهام و بازده عملیاتی و بازده غیرعادی و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار شرکت سرمایه پذیر مورد بررسی قرار داده شد.
این پژوهش از نظر نوع هدف جزء پژوهش­های کاربردی است و روش پژوهش از نظر ماهیت و محتوایی همبستگی می­باشد. انجام پژوهش در چارچوب استدلالات قیاسی- استقرایی صورت گرفته است.و در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل فرضیه ­ها از تحلیل پانلی  کمک گرفته شده است.  یافته های پژوهش بیانگر یک رابطه ی مثبت و معنادار بین دقت پیش بینی سود شرکت سرمایه پذیر با افق نگهداری سهام توسط شرکت سرمایه گذار و بازده سهام و بازده عملیاتی و نسبت ارزش دفتری هرسهم به ارزش بازار شرکت سرمایه پذیر می باشد. و اما پژوهش نشان داد که  بین دقت پیش بینی  سود شرکت سرمایه پذیر با تغییرات حجم سرمایه گذاری در آن شرکت در دفاتر شرکت سرمایه گذار و بازده غیرعادی شرکت سرمایه پذیر رابطه ی معنا داری وجود ندارد.

 
   واژگان کلیدی : کیفیت پیش بینی سود ، دقت پیش بینی سود، تصمیمات سرمایه گذاری،شرکت سرمایه گذار،شرکت سرمایه پذیر، افق نگهداری سهام ، حجم سرمایه گذاری ، بازده عملیاتی ،بازده سهام،بازده غیرعادی
تصمیمات سرمایه­گذاری شرکت­ها به مدیرانی برای پیش­بینی جریان نقدی مورد انتظار از سرمایه­گذاری­های بالقوه نیاز دارد. اگرچه این پیش­بینی و تخمین، یک جزء حیاتی از سرمایه گذاری موفق بوده و وابسته به ارزش شرکت می باشد، اما بیش­ترین  این پیش بینی­ها داخلی بوده  و در نتیجه به طور مستقیم قابل مشاهده توسط ذینفعان خارجی نیست. با این حال انتظار می­رود که توانایی پیش بینی پروژه­ها توسط مدیریت، که از نوع پیش­بینی­های داخلی است، در پیش­بینی­های خارجی و داوطلبانه مدیریت، مانند پیش­بینی سود ظاهر گردد (گودمن و همکاران[1]،2013). بنابراین این نوع از پیش­بینی­ها که به طور داوطلبانه افشاء می­گردد، ممکن است برای سهام­داران خارجی پر ارزش باشد؛ نه تنها به خاطر فراهم­آوردن انتظارات مدیران از سود دوره بعدی، بلکه به دلیل افشای اطلاعات در مورد دانش مدیران از محیط اقتصادی شرکت؛ و توانایی پیش بینی چشم­انداز تجاری درآینده،که یک جزء اصلی در فرآیند تصمیم­گیری سرمایه­گذاری می­باشد.(ترومن[2]،1986)
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورت­های مالی است که توجه استفاده­کنندگان صورت­های مالی را به خود جلب می­کند. سرمایه­گذاران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان شرکت­ها، تحلیل­گران، دولت و دیگر استفاده­کنندگان صورت­های مالی از سود به عنوان مبنایی جهت اتخاذ تصمیم­های سرمایه­گذاری، اعطای وام، سیاست پرداخت سود، ارزیابی شرکت­ها، محاسبه مالیات و سایر تصمیم­های مربوط به شرکت استفاده می­کنند(قاسمی،1384).
میزان سودآوری یک شرکت از مهم­ترین معیارهای ارزیابی شرکت­ها توسط سرمایه­گذاران است. سودهای گزارش شده شرکت، اطلاعات مربوط به گذشته هستند، ولی با توجه به آن­ها می­توان نحوه فعالیت شرکت و میزان موفقیت آن را در گذشته ارزیابی نمود. چنان­چه سرمایه­گذاران گذشته را مبنایی برای آینده قرار دهند، آن­ها با استفاده از اطلاعات گذشته می­توانند حدس بزنند که در آینده وضعیت شرکت چگونه خواهد بود، ولی تنها این یک حدس است که براساس اطلاعات گذشته بدست آمده است، در حالی که آینده ممکن است با گذشته تفاوت داشته باشد(عربی مزعه شاهی،1380). و اما سرمایه­گذارا ن نیازمند اطلاعاتی راجع به آینده شرکت می­باشند(روگرز و همکاران[3] ،2009).
بنابراین با توجه به این نیاز و نیازهای دیگر استفاده­کنندگان و سرمایه­گذاران، مدیران نسبت به پیش­بینی سود هر سهم اقدام می­کنند. پیش­بینی سود و تغییرات  آن به عنوان یک رویداد اقتصادی از دیرباز مورد علاقه سرمایه­گذاران و مدیران و تحلیل­گران و دیگر استفاده­کنندگان بوده است. مهم­ترین منبع اطلاعاتی سرمایه­گذاران و دیگر استفاده کنندگان پیش­بینی سود ارائه شده توسط شرکت هاست(ملکیان و همکاران،1389).
در ایران نیز، براساس ردیف (7) بند (ج) مدیران شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، موظف هستند که پیش­بینی درآمد متعلق به هر سهم خود را به صورت سه­ماهه و یک ساله برآورد و حداکثر 20روز بعد از پایان دوره سه ماهه به مدیریت نظارت بر شرکت­های سازمان بورس اوراق بهادار تهران ارسال نمایند (لطفی و حاجی پور، 1389).
با توجه به اهمیت پیش­بینی سود شناخت عوامل موثر در پیش­بینی آن، اطلاعات مفیدی را برای ذینفعان فراهم می‌کند. اما آن‌چه در این مقوله حائز اهمیت می‌باشد، توجه به کیفیت سودی است که به عنوان پیش­بینی‌ کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد (مومن زاده گل،1390). اما شاخص‌ها و معیارهای متعددی برای سنجش کیفیت سود وجود دارد که ما در این پژوهش از معیار دقت پیش­بینی سود استفاده خواهیم نمود.
اهمیت سود پیش­بینی شده به میزان انحرافی که با مقدار واقعی آن دارد، وابسته است. هر چه میـزان ایـن انحـراف کمتر باشد، پیش­بینی از دقت بیش­تری برخوردار است. پژوهش­ها نشان می­دهد، بازار برای برآورده شدن انتظارات سود هـر سهم ارزش قابل ملاحظه­ای قائل است و نسبت به برآورده نشدن آن نیز واکنش نشان می­دهد(ریس[4]،2007).
اغلب مطالعات قبلی سود جاری را به عنوان معیار بازده سرمایه­گذاری­ها و همچنین معیاری برای  تصمیمات سرمایه­گذاری سرمایه­گذاران قلمداد نموده اند اما این پژوهش پیش­بینی سود در سنوات قبل از وقوع (سه سال قبل) را به عنوان معیار بازده سرمایه­گذاری­های شرکت سرمایه­پذیر و به تبع آن تصمیمات سرمایه­گذاری شرکت­های سرمایه­گذاری ، درنظر گرفته و تاثیر کیفیت پیش­بینی سود را با استفاده از معیاردقت پیش­بینی سود بر روی تصمیم­گیری­های سرمایه­گذاری  شرکت سرمایه­گذار در بورس اوراق بهادار تهران ، مورد آزمون قرار می­دهد.

1-1-بیان مساله و چگونش موضوع پژوهش

سود از تغییر در حقوق صاحبان سهام یا تغییر در خالص دارایی­های یک واحد تجاری طی یک دوره مالی ناشی می­گردد، به بیان دقیق­تر سود برآیند کلیه تغییرات در حقوق صاحبان سرمایه طی یک دوره مالی، به استثنای تغییرات ناشی از سرمایه­گذاری توسط صاحبان و توزیع منابع بین آن­ها می­باشد(عالی­پور،1383).
سود از جمله برترین شاخص­های اندازه­گیری فعالیت­های یک واحد اقتصادی است. (ثقفی و آقایی،1373) اما سهام­داران فقط به سود دوره جاری توجه نمی­کنند، بلکه آن­ها برای تعیین ارزش سهام به سودهای آتی نیز توجه دارند(پنمن­[5]،2003 ).
پیش بینی، فرآیند برآورد موقعیت­های ناشناخته است. یك پیش­بینی یك پیش­گویی در مورد رویدادهای آینده در اختیار می­گذارد و می­تواند تجارب گذشته را به پیش­بینی حوادث آینده مبدل سازد(كالپی و همكاران[6]،1992).
پیش­بینی به سرمایه­گذاران کمک می­کند تا فرآیند تصمیم­گیری خود را بهبود بخشند و خطای تصمیم­های خود را کاهش دهند. آن­ها علاقه دارند، منافع آینده سرمایه­گذاری خود را برآورد نمایند تا بتوانند درباره دریافت سود نقدی آینده و نیز ارزش سهام خود داوری کنند (زیبا خواجه محمود،1390).
و شواهد تجربی نشان می­دهد، سرمایه گذاران به اطلاعاتی نظیر پیش­بینی سود هر سهم اتکا کرده و در قیمت­گذاری سهام از آن استفاده می­کنند. این پیش­بینی­ها بیانگر انتظارات مدیریت از عملکرد آتی شرکت است. بنابراین دقت این پیش­بینی­ها که مبنای تصمیم­گیری آن­هاست برای سرمایه گذاران حائز اهمیت بوده و خطای پیش­بینی سود عامل مهمی در عملکرد بازار ثانویه است(کردستانی و آشتاب،1389).
و همان­طور که گفته شد اهمیت سود پیش­بینی شده به میزان انحرافی که با مقدار واقعی آن دارد، وابسته است. هر چه میـزان ایـن انحـراف کمتر باشد، پیش­بینی از دقت بیش­تری برخوردار است. پژوهش­ها نشان می­دهد، بازار برای برآورده شدن انتظارات سود هـر سهم ارزش قابل ملاحظه­ای قائل است و نسبت به برآورده نشدن آن نیز واکنش نشان می­دهد(ریس،2007).
ویویان[7](2008) با مطالعه نمونه بزرگی از شرکت­ها در سال­های 1996 تا 2006 به رابطه معکوس و محکمی بین دقـت پیش­بینی مدیریت و خطای پیش­بینی مدیریت دست یافت، این ارتباط برای افق زمانی کوتاه­مدت ضعیف­تـر و بـرای افـق زمانی بلندمدت قوی­تر بود.
جهانخانی و صفاریان به بررسی واکنش بازار سهام نسبت به اعلان سـود بـرآوردی هـر سـهم 4 هفته قبل از اعلان طی سال­های 1374 و 1376  در بـورس اوراق بهادار تهران پرداختند و دریافتند که سود برآوردی انتشار یافته  هر سـهم دارای محتـوای اطلاعـاتی بـوده و باعـث تغییـر قیمت و حجم معاملات سهام در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شـده اسـت.
و اما یکی از اهداف سرمایه­گذاران  برای خرید سهام، دریافت سود نقدی سهام است. در نتیجه این عامل به مقدار زیادی روی تصمیم­گیری آن­ها موثر است (هالستد[8]،2002).
و دیگر آن­که بازده کل سهام در بورس اوراق بهادار، همواره مورد توجه تصمیم­گیرندگان اقتصادی و مالی است. این شاخص نشان دهنده بازدهی کل بازار سهام است و کارشناسان مالی و اقتصادی جامعه توجه زیادی به این شاخص دارند. آن­ها با استفاده از بازده کل سهام در بورس اوراق بهادار به تحلیل وضعیت و ارزیابی عملکرد می­پردازند. علاوه بر این­که بخشی از بازده سهام را سود دریافتی سهام­داران تشکیل می­دهد، سود نشانه­ای است که موجب تغییر باورهای سرمایه­گذاران می شود و تغییر قیمت اوراق بهادار نیز معیار قابل مشاهده­ای از تغییر نظام­مند باورهای سرمایه­گذاران است که تحت تأثیر محتوای اطلاعاتی سودهای حسابداری تغییر یافته است(پاکدامن و همکاران،1390).
چن و فیرث[9](1999) دقت پیش­بینی سود و ارتباط آن بـا بـازده اولیـه­ی سهام شرکت­های جدیدالورود را در چین مورد بررسی قرار دادند. آنـان تمـامی شـرکت­های جدیدالورد به بورس اوراق بهادار شانگهای و بورس اوراق بهـادار شـن ژن را در طـی سال­های 1996 -1991 مطالعه کردند و دریافتند که پیش­بینی سود این شرکت­ها بـه طور متوسط دقیق است و سود پیش­بینی شده بـا ارزشـیابی شـرکت­هـا ارتبـاط دارد.
فیرث و همکاران[10](2005) نیز با انتخاب 175 شرکت از 468 شرکت که طـی سـال­هـای 1996-1991 در بورس اوراق بهادار تایلند به ثبت رسیده بودند به مطالعـه­ی رابطـه­ی دقت پیش بینی سود و بازده اولیه­ی سهام شرکت­های جدیدالورود پرداختند و دریافتند که بین خطای پیش­بینی سود و بازده اولیه­ی سهام رابطـه­ی مثبـت و معنـی دار وجـود دارد.
بررسی­های اخیر نشان می­دهد كه بازده غیرعادی می­تواند تحت تاثیر اطلاعات مالی شركت­ها باشد. به عبارت دیگر عده­ای از سرمایه­گذاران توانسته­اند با استفاده از تعدادی از نسبت­های مالی، همانند سود -هر سهم- نرخ بازده مورد انتظاری را محاسبه كنند كه به علت عدم اطلاع سایر سرمایه گذاران از این رابطه، این اطلاعات در قیمت واقعی سهام منعكس نشده و سبب ایجاد بازده اضافی برای آن گروه از سرمایه گذارانی شده كه از این رابطه آگاهی داشته­اند. بر این اساس، در صورتی كه اكثر سرمایه­گذاران از وجود این رابطه آگاه شوند، بازده غیرعادی در بازار سرمایه تا حدی كاهش پیدا می­كند و بنابراین كارایی بازار افزایش پیدا خواهد كرد. در نتیجه شناسایی اطلاعات مالی انتشار یافته و بررسی رابطه آن با بازدهی غیرعادی از اهمیت فراوانی برخوردار است(کوشا ،1389).