امروز بحث فناورى اطلاعات و ارتباطات نوین،که تجلى روشن آن فضاى‏ تبادل اطلاعات(فضاى سایبر)است،مسئله جدیدى را با عنوان پاسخگویى‏ به سوء استفاده‏هایى که از فضاى تبادل اطلاعات به عمل مى‏آید پیش روى‏ دانشمندان علوم جنائى قرار داده است.این مقاله  جرایم رایانه‏اى در ابعاد خرد و کلان را مورد بررسى‏ قرار مى‏دهد.این بحث در قالب دو بخش دنبال مى‏شود.در بخش اول،پس‏ از توضیحاتی راجع به تاریخچه جرائم رایانه‏اى،به تعاریف وبرداشت های مختلف آن پرداخته وانواع وخصوصیات هركدام را بیان میكنیم  ودربخش دوم مقاله  به محتوای این نوع جرایم گوشه چشمی داریم سپس آثار مخرب جرایم رایانه ای را به تفصیل توضیح داده ودر ادامه. نحوه پیشگیری ازاین جرایم وبالاخره در آخر ازجرایم رایانه ای در كشورمان بحث خواهیم كرد

کلید واژه‏ ها:جرم رایانه‏اى- پیشگیرى جرایم رایانه ای–آثار مخرب جرایم رایانه ای

مقدمه

بشر در طول حیات خود اعصار گوناگونى را پشت سر گذاشته و هریک از آنها را با الهام از تحول عظیمى که در آن عصر پدید آمده و گامى از رشد و تکامل بشرى را رقم زده نامگذارى کرده است،مانند:عصر آتش،عصر آهن‏ و عصر حاضرکهعصر فناورى اطلاعات و ارتباطات نام گرفته است.

هنوز نیم قرن از اختراع اولین رایانه نمى‏گذرد،آن هم رایانه‏اى سى تنى که‏ البته سرعت عمل آن از ابتدایى‏ترین ماشین حساب‏هاى دیجیتال امروزى نیز کمتر بود،اما به هر حال تحولى شگرف در دنیاى علم و فناورى محسوب‏ مى‏شد و از همین رو رایانه‏ها در این مدت کم به خوبى توانستند جاى خود را در تمامى شئون زندگى انسان باز کنند و به نوعى خود را در تمامى پیشرفت‏ها سهیم سازند.این اقبال عمومى و بهره‏بردارى روزافزون از سیستم‏هاى‏ رایانه‏اى زمانى شتاب بیشترى به خود گرفت که در ابتداى دههء نود میلادى‏ امکان اتصال شدن آنها به یکدیگر در سراسر جهان فراهم شد.در این زمان‏ بود که مشاهده شد مرزها و موانع فیزیکى بى‏اثر شده و به نوعى رؤیاهاى‏ جهانى بشر واقعیت یافته است .اما از آنجا که این پدیدهء شگفت‏انگیز از همان بدو تولد در دسترس‏ همگان قرار گرفت،هرکس مطابق اغراض و مقاصد خود از آن سود مى‏جست و نتیجه آن شد که بعضى از این بهره‏بردارى‏ها جنبه سوء استفاده به‏ خود گرفت و بالطبع سیاستگذاران خرد و کلان را واداشت که تدبیرى‏ بیندیشند.این سوءاستفاده‏ها که در مجموع جرائم رایانه‏اى نام گرفته‏اند، طیف جدیدى از جرائم هستند که به سبب ویژگى‏هاى متمایزى که با جرائم‏ سنتى دارند،تصمیم‏گیران جامعه را بر آن داشته‏اند تا در ابعاد مختلف‏ اقدامات متمایزى را طرح‏ریزى کننند    .

جرایم رایانهای جرایمی سازمانیافته میباشندكه ازطریق اشخاص حرفه ای وباسوادانجام میشوند وهمیشه ومجازاتهاقوانین رایانه ای امروزه برای مجازات مجرمین كافی اماكامل نمیباشدچون هرروزجرایم  جدیدی به وجودمیآیدكه برای مجازاتآنهانیازبه قوانین جدیدداریم همانگونه كه جرایم اینترنتی همیشه درحال روزشدن هستندبایستی تلاشكردتابتوان بانوشدن جرایم هرساله قوانینی راكه درزمینه جرایم جدید قابل اعمال باشدارائه كردچون رایانه واینترنت همیشه وهمیشه شكلهای مختلفی به خودمیگیرندبرای پیشگیری ازاین جرایم میبایست همه دستگاههاتلاش كنندومردم نیزتوصیه های مسئولین رادراین مورد جدی بگیرندودرهنگام استفاده ازاینترنت ورایانه مورداستفاده قراردهندتاموردسوءاستفاده دیگران قرارنگیرند .همچنین اگردیدندسایت یاوبلاگی برخلاف قوانین تعیین شده درحالارائه مطلب میباشدموضوع راسریعابه دادستانی اطلاع تانسبت به اعمال فیلتردرموردآنسایت اقدام شودقضات نیزمیبایست به شدت باكسانیكه اقدام به جرایم رایانه ای میكنندبرخودنمایندچون این جرایم هم سبب بردن مال وهم سبب بردنابروی اشخاص میگرددبرخوردقضات نیزدرپیشگیری ازوقوع جرم اهمیت داردبایست سعی شوددرزمینه جرایم رایانهای مجازاتها بازدارندگی بیشتری داشته باشدتاهم سبب ارعاب مردم وهمسبب عبرت گرفت مجرمین شودتادیگراقدام به چنین جرایمی ننمایند

تاریخچه جرایم رایانه ای

 البته بایدما بدانیم که همیشه در اعصار و قرون مختلف و در گذشته هر زمان که پدیده و علمی وارد عرضه وجودی شده هم دارای بعد مثبت بوده و استفاده های مثبت از آن می شده و هم استفاده های منفی و رایانه هم از این قاعده مستثنی نیست. رایانه در عین حال که دارای استفاده های مثبت فراوانی است و می شود از آن استفاده های مثبت کرد از همین رایانه می شود وسیله شود برای بزهکاری و راحت تر انجام دادن بزه توسط بزهکاران و در جهت ضرر منافع مردم عمل کند. به هر شکل.

به دلیل بهره مند نبودن دولت ها و کشورها از فناوری و تکنولوژی تعیین تاریخ دقیق شروع جرم رایانه ای سخت به نظر می رسد. چراکههمانطورکهمیدانیدبرخیازکشورهامثلآمریکاکهازسطحتکنولوژیبالاییبرخوردارندبهمراتبتاریخوقوعجرمکلاهبرداریرایانهایبسیارزودترازکشورماستبههرعنوان

تعیین دقیق اولین جرم رایانه ای کار دشواری است چرا که اگر ما حتی بگوییم مثلاً در قضیه الدون رویس اولین جرم رایانه ای اتفاق افتاد باز هیچ دلیل قاطعی وجود ندارد که قبل از آن جرم اتفاق نیفتاده باشد.

شاید بتوان تاریخ اولین جرم رایانه ای را به زمانی نسبت داد که چرتکه وارد محاسبات افراد بشر شد اما باز این سؤال مطرح می شود که آیا در آن زمان عمل استفاده غیر مجاز از چرتکه و یا حتی زمان های بعد از آن استفاده از «ماشین جمع زن پاسکال» و یا «ماشین محاسبه لایب»جرم انگاری شده بود یا خیر چرا که همان طور که می دانیم بر طبق اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ما هر فعل یا ترک فعل که به موجب قانون برای آن مجازات تعیین شده جرم است و لاغیر.