1-1بومادران. 2

1-2-بومادران شیرازی.. 2

. 3

1-4خواص درمانی بومادران. 4

1-5- نقش سیستم نیتررژیک در دستگاه قلب و عروق: 5

1-6- عوامل تعیین کننده فشار شریانی.. 7

1-7- مشخصات عملکرد دستگاه عصبی اتونوم(سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک) 7

1-8- نقش سیستم عصبی اتونوم در تنظیم عملکرد گردش خون: 8

1-9- سیستم عصبی سمپاتیک: 8

1-10- عصب دهی سمپاتیکی عروق خونی: 8

1-11- رشته های سمپاتیک قلب: 9

 

فصل دوم: بر تحقیقات پیشین

2-1- مطالعات انجام شده در رابطه با اثرات بومادران. 11

2-2- هدف.. 15

 

 

 

عنوان                                                                                               صفحه

 

2-3- فرضیات.. 15

 

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- مواد مورد استفاده 17

3-2- وسایل مورد استفاده 18

3-3- روش کار 19

3-3-1-روش عصاره گیری.. 21

3-3-2- چگونگی تهیه و نگهداری موش های صحرایی.. 21

3-3-3-گروه بندی موش ها 21

3-3-4- اجزای سیستم ثبت فشار خون. 23

3-4- مراحل انجام آزمایش… 24

3-4-1- چگونگی تجویز دارو 26

3-5- واکاوی آماری.. 27

 

فصل چهارم: نتایج

4-1-گراف های ثبت شده با دستگاه 29

4-2- فشار میانگین سرخرگی در پاسخ به دوز های مختلف عصاره شیرین بیان. 31

4-3- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره 32

 

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

4-3-1 مقایسه اثرات عصاره بومادران (دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) به عنوان گروه آزمایش با اثرات حلال هم حجم عصاره (اتانول 70 درصد) به عنوان گروه کنترل بر روی فشار خون. 32

4-3-2 مقایسه اثرات عصاره بومادران (دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) به عنوان گروه آزمایش با اثرات حلال هم حجم عصاره (اتانول 70 درصد) به عنوان گروه کنترل بر روی ضربان قلب.. 33

4-4- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره و داروی استیل کولین(دوز 01/0 میلی گرم بر کیلوگرم) 36

4-4-2-  فشار سیستولی در حضور  حلال عصاره و  استیل کولین.. 37

4-4-3-  فشار سیستولی در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 38

4 -4-4-  فشار دیاستولی در حضور حلال عصاره و  استیل کولین.. 39

4-4-5-  فشار دیاستولی در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 40

4-4-6-  فشار میانگین سرخرگی در حضور حلال عصاره و  استیل کولین.. 41

4-4-7-  فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره و  استیل کولین.. 42

4-4-8-  ضربان قلب در حضورحلال عصاره و  استیل کولین.. 44

4-4-9-  ضربان قلب در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 45

4-5- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره و داروی اپی نفرین(دوز 04/0 میلی گرم بر کیلوگرم) 46

4-5-2-  فشار سیستولی در حضور  حلال عصاره و اپی نفرین. 47

4-5-3-  فشار سیستولی در حضور  عصاره بومادران و اپی نفرین. 49

4-5-4-  فشار دیاستولی در حضور  حلال عصاره و اپی نفرین. 50

4-5-6-  فشار میانگین سرخرگی در حضور  حلال عصاره  و اپی نفرین. 52

عنوان                                                                                              صفحه

 

4-5-7-  فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره  بومادران و اپی نفرین. 53

4-5-8-  ضربان قلب در حضور  حلال عصاره  و اپی نفرین. 54

4-5-9-  ضربان قلب در حضور  عصاره بومادران و اپی نفرین. 55

4-6- فشار میانگین و فشار سیستولی و دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره بومادران، حلال عصاره و داروی L-NAME (دوز 5 میلی گرم بر کیلوگرم) 56

4-6-2-   فشار سیستولی در حضور حلال عصاره و L-NAME. 57

4-6-3-  فشار سیستولی در حضور عصاره بومادران و L-NAME. 58

4-6-4- فشار دیاستولی در حضور حلال عصاره و داروی L-NAME. 59

4-6-5- فشار دیاستولی در حضور عصاره و L-NAME. 60

4-6-6-فشار میانگین سرخرگی در حضور حلال عصاره و L-NAME. 61

4-6-7- فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره و L-NAME. 62

4-6-8- ضربان قلب در حضور حلال عصاره و L-NAME. 64

4-6-9-ضربان قلب در حضور عصاره و L-NAME. 65

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- بررسی اثر عصاره آبی الکلی برگ و گل بومادران شیرازی بر فشار خون(فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و دیاستولی) و ضربان قلب.. 67

5-2- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ و گل بومادران شیرازی با سیتم کولینرژیک در سیستم  قلب  و عروق موش صحرایی نر. 69

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

5-3- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ وگل بومادران شیرازی با سیستم آدرنرژیک   در سیستم قلب و عروق موش صحرایی نر. 70

5-4- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ وگل بومادران شیرازی با سیستم نیتررژیک… 72

5-5- نتیجه گیری.. 74

5-6- پیشنهادات.. 74

 

 

فهرست منابع. 75

منابع فارسی. 75

منابع انگلیسی. 76

عنوان                                                                                              صفحه

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1-مقایسه تغییرات فشار (سیستولی، دیاستولی و میانگین) درحالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه در گروه کنترل. 32

جدول 4-2- مقایسه تغییرات فشار (سیستولی، دیاستولی و میانگین) درحالت تزریق  عصاره بومادران  نسبت به حالت پایه در گروه آزمایش… 33

جدول 4-3-مقایسه تغییرات ضربان قلب درحالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه(گروه کنترل) و تزریق عصاره نسبت به حالت پایه(گروه آزمایش) 33

جدول4-4 – تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   37

جدول 4-5- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   38

جدول4-6- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   39

جدول4-7- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   40

جدول4-8-تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   41

جدول4-9-تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   43

 

 

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

جدول4-10-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   44

جدول4-11- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   45

جدول4-12- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   48

جدول 4-13 – تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و اپی نفرین   49

جدول4-14- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   50

جدول 4-15- تغییرات فشاردیاستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و اپی نفرین   51

جدول4-16- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   52

جدول4-17- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم  عصاره و اپی نفرین. 53

جدول4-18-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   54

جدول4-19-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم  عصاره (erio)و اپی نفرین(Epi) 55

جدول4-20- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME   57

جدول4-21- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 58

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

جدول4-22- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME   59

جدول4-23- تغییرات فشاردیاستولی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 61

جدول4-24- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و 62

L-NAME. 62

 

جدول4-25- تغییرات فشارمیانگین سرخرگی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 63

جدول4-26- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME. 64

جدول4-27- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 65

 

 

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                              صفحه

DC.) 3

. 4

شکل 1- 3-سنتز نیتریک اکساید در اندوتلیوم عروق. 6

شکل 3-1قیف پرکولاتور 20

شکل 3-2-روتاری.. 20

شکل 3-3- Freez-dryer 21

 شکل 3-4- دستگاه Power lab. 24

شکل 3-5-تراکئوستومی. 25

شکل 3-7-اتصال کانول سرخرگی به ترانسدیوسر فشار و نحوه قرار گیری کانول سیاهرگی   26

شکل 3-6-کانول گذاری سرخرگ و سیاهرگ رانی. 25

, MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت پایه  29

, MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت تزریق عصاره 29

, MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت تزریق حلال عصاره(اتانول 70 درصد) 30

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-4- مقایسه میزان افت فشارمیانگین سرخرگی در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره  بومادران شیرازی نسبت به حالت پایه. 31

شکل 4-5- تغییرات فشار(سیستولی، دیاستولی ومیانگین) در حالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه  34

شکل 4-6- تغییرات فشار(سیستولی، دیاستولی ومیانگین) در حالت تزریق عصاره نسبت به حالت پایه  34

شکل 4-7-میزان تغییرات ضربان قلب در حالت تزریق حلال نسبت به سطح پایه. 35

شکل 4-8-میزان تغییرات ضربان قلب در حالت تزریق عصاره نسبت به سطح پایه. 35

شکل 4-9-مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی استیل کولین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 36

شکل 4-10-مقایسه میزان تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی استیل کولین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 37

شکل 4-11-  تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   38

شکل 4-12- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و استیل کولین.. 39

شکل4-13- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   40

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-14- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم  عصاره و استیل کولین.. 41

شکل 4-15- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   42

شکل 4-16- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم  عصاره و استیل کولین.. 43

شکل 4-17- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   45

4-18- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره بومادران و استیل کولین.. 46

شکل 4-19- مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی اپی نفرین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 47

شکل 4-20-مقایسه تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی اپی نفرین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 47

شکل 4-21-  تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   48

شکل 4-22- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 49

شکل 4-23- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 50

شکل 4-24- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 51

شکل 4-25- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 52

شکل 4-26- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 53

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-27- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 54

شکل 4-28- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم  عصاره و اپی نفرین(erio+Epi) 55

شکل 4-29- مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی L-NAME(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 56

شکل 4-30- مقایسه تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی L-NAME(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 57

شکل 4-31- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 58

شکل 4-32- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 59

شکل 4-33- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 60

شکل 4-34-  تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 61

شکل 4-35-  تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 62

شکل 4-36- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 63

شکل 4-37- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 64

شکل 4-38- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 65

-1بومادران

گیاه بومادران متعلق به جنس Achillea L. و تیره Asteraceae می باشد. جنس Achillea در ایران 19 گونه گیاه علفی چندساله و غالبا معطّر دارد. گونه های  بومی آن عبارتند از:

1. Aucheri Boiss.           A. eriophora DC.

A.callichroa Boiss.                                       Boiss.           A. talagonica    

1. kellalensis Boiss.     Rech.f.    A. pachycephala                                                  
2. Oxyodonata Bioss.        

 

دیگر گونه های این جنس علاوه بر ایران در عراق، آناتولی، سوریه، قفقاز، لبنان، فلسطین، روسیه مرکزی، ماورای قفقاز، ترکمنستان، افغانستان، آسیای جنوب غربی و آسیای مرکزی  نیز می رویند)1(.

بومادران ساقه ای به ارتفاع 20 تا 90 سانتیمتر و حتّی بیشتر دارد. در دشت ها و دامنه های بعضی از نواحی کوهستانی اروپا و آسیا، منجمله ایران به حالت خودرو می روید. برگ های آن عاری از دمبرگ، پوشیده از کرک و منقسم به بریدگی های بسیار باریک است. کاپیتول های کوچک و متعدد آن، وضع مجتمع به صورت گل آذین دیهیم دارد(2).

از کلیه قسمت های این گیاه، بوی قوی استشمام می شود به طوریکه به مجرد دست زدن به اعضاء گیاه، این بو احساس می گردد. قسمت های مورد استفاده این گیاه، سرشاخه های گلدار و برگ آن است که طعم تلخ و بوی قوی دارند(3).

1-2-بومادران شیرازی

Achillea eriophora DC. (شکل1 -1)یکی از گیاهان بومی جنس Achillea در ایران می باشد و در زبان فارسی به آن بومادران جنوبی، سرزردو، بومادران شیرازی گفته می شود. پراکندگی این گیاه در استان های جنوبی و در ارتفاع 700 تا 3000 متر می باشد.(  Peter et al  ,1997)