پایان نامه - مقاله - تحقیق

تقاضای رو به رشد برای کوچک‌سازی محصولات در تمام بخش‌های صنعتی، با رقابت جهانی برای اطمینان بیشتر، سرعت بیشتر و محصولات مقرون‌به‌صرفه همراه شده است و منجر به چالش‌های جدیدی برای طراحی و بهره­برداری سیستم‌های مدیریت حرارتی شده است. افزایش سریع در تعداد ترانزیستورها بر روی تراشه، با افزایش قابلیت یا قدرت و درنتیجه شار حرارتی بالاتر، یکی از این چالش بزرگ در صنعت الکترونیک است. تکنولوژی­های مبدل حرارت و مبدل جرم میکروکانال در حال پیدا کردن کاربردهای جدید در صنایع گوناگون به‌عنوان یک راه­حل امیدوار­کننده برای تغییر تکنولوژی­ها است. در این راه ما نسل بعدی سیستم‌های مدیریت حرارتی با کارایی بالا را طراحی و راه‌اندازی می­کنیم. در این فصل با اصول میکروکانال­ها برخورد خواهیم کرد. با معرفی تاریخچه، زمینه‌های فنی، طبقه‌بندی، مزایا و معایب میکروکانال­ها شروع می­کنیم. روش ساخت (تکنولوژی متداول و تکنولوژی مدرن) برای میکروکانال­ها در کنار هم در نظر گرفته می­شود. در نهایت، ارتباط افت فشار و ضریب انتقال حرارت برای جریان تک فاز برای انواع شرایط جریان داخلی ارائه خواهد شد.
 
1-4-2 تاریخچه میکروکانال­­ها
کارهای زیادی برای انتقال حرارت تک فاز در میکروکانال‌ها توسط تاکرمن[6] و پیز[7] [3] برای خنک‌سازی مدارات یکپارچه در مقیاس بسیار بزرگ (VLSI)[8] انجام شد. در سال­های اول تاکرمن و پیز [3] اولین توضیح را برای بیان مفهوم چاه حرارتی میکروکانال دادند و پیش‌بینی کردند که خنک­کاری جابه‌جایی اجباری تک فاز در میکروکانال‌ها می‌تواند ۱۰۰۰ وات بر مترمربع حرارت را حذف کند. جابه‌جایی اجباری در کانال و تزریق مایع برای خنک کاری سریع‌تر و در مقیاس بزرگ‌تر در صنعت برای چند دهه استفاده شد. انتقال حرارت میکروکانال، در مقایسه با هوای معمولی و مایع سیستم­های سرد دارای ضریب انتقال حرارت بالا، همراه با پتانسیل بالا برای ضریب انتقال حرارت و افت فشار متوسط می­باشد. انتقال حرارت میکروکانال، به پدیده‌ای محبوب و جالب برای پژوهشگران تبدیل شده است. به‌عنوان مثال، برای خنک کاری چاه حرارتی میکروکانال باقدرت بالا با آرایش دیود لیزری حذف شار حرارت ۵۰۰ وات بر مترمربع اثبات شده است.

 در چند دهه گذشته، مطالعات انجام‌شده روی جریان دو فازی و ویژگی‌های انتقال حرارت در جریان میکروکانال، به توسعه سریع میکرو­دستگاه‌های مورد استفاده برای کاربردهای مهندسی مختلف مانند دستگاه‌های پزشکی، مبدل‌های حرارتی فشرده با شار حرارت بالا، خنک کاری میکروالکترونیک با چگالی قدرت، ابررایانه‌ها، پلاسما و لیزرهای قوی و … منجر شده است.

 
1-4-3 معرفی میکروکانال­ها
در اغلب موارد خنک­کاری موردنیاز بیش از ۱۰۰ وات بر مترمربع است که به‌راحتی نمی‌توان با سیستم­های ساده خنک­کاری هوا و یا خنک­کاری آب، خنک کاری را انجام داد. در بسیاری از کاربردها، به دلیل دفع شار حرارت بالا از اجزا، چاه حرارتی موردنیاز باید بزرگ‌تر از اجزای خود باشد. بااین‌وجود، نقاط داغ معمولا ظاهر می‌شود و سطوح غیریکنواخت شار حرارت در سطح چاه حرارتی مشاهده می­شود. محققان چاه حرارتی جدیدی را توسعه دادند که می‌تواند به‌طور مستقیم در پشت منبع حرارت برای حذف شار گرمایی یکنواخت جاسازی شود. از قانون سرمایش نیوتن می‌دانیم که برای یک اختلاف دما ثابت، شار گرما به حاصل hA بستگی دارد که در آن h ضریب انتقال حرارت است و A مساحت سطح انتقال حرارت است. بنابراین، در راستای تحقق نیاز به دفع شار حرارت بالا، حاصل hA افزایش می­یابد و ازآنجاکه ضریب انتقال حرارت h به قطر هیدرولیک مرتبط است، افزایش سطح نیز یک گزینه است. سطح انتقال حرارت را می‌توان با استفاده از میکروکانال‌ها در بدنه (سطح تراشه)، محصول افزایش داد. رفتار جریان آب در داخل کانال توسط قطر هیدرولیکی کانال و سطح مقطع کانال تعیین می­­شود. برای دست‌یابی به انتقال حرارت بالا، قطر هیدرولیکی کوچک‌تر و سطح انتقال حرارت بزرگ‌تر کانال ترجیح داده می‌شود، بنابراین کانال‌های متعدد تنگ با عمق بالا مناسب می‌باشد. قطر هیدرولیکی کوچک و سطح مقطع گسترده‌تر باعث افزایش افت فشار و درنتیجه نیاز قدرت پمپاژ بیشتر است. از سوی دیگر، افزایش سطح مقطع سطح گرم، نرخ انتقال حرارت را افزایش می­دهد. این شرایط را می‌توان با نسل آینده میکروکانال‌ها که دارای قطر هیدرولیکی بزرگ‌تر، سطح مقطع بزرگ‌تر و همچنین ضریب انتقال حرارت بالاتر است، تنظیم کرد.
 
1-4-4 طبقه‌بندی میکروکانال­ها و مینی­کانال­ها
میکروکانال‌ها را به روش‌های مختلف می‌توان طبقه‌بندی کرد. برخی از محققین معیارهای مختلف برای مینی­کانال­ها در مقابل میکروکانال‌ها پیشنهاد کرده‌اند. ساو[9] و گریف[10] [4] یک معیار برای طبقه‌بندی میکروکانال‌ها پیشنهاد کردند به شرح زیر است:
l≥dh باشد که l ثابت لاپلاس و dh قطر کانال است.
مهندل[11] و همکاران [5] از قطر هیدرولیکی برای طبقه‌بندی میکرو مبدل حرارتی استفاده کردند که به شرح زیر است،

کاندلیکار[12] [6] یک طبقه‌بندی میکروکانال برای تک فاز همانند دو فاز پیشنهاد داد که به صورت زیر است،

پالم[13] [7] یک تعریف کلی­تر از میکروکانال‌ها ارائه داد که آن‌ها را به‌عنوان المان­های انتقال حرارت توصیف کرد که در آن تئوری­های کلاسیک به‌درستی نمی‌تواند ضریب اصطکاک و انتقال حرارت را پیش‌بینی کند. استفان[14] یک میکرو سیستم تعریف کرد که در آن پدیده‌های معمول یک سیستم ماکرو وجود ندارد. بنابراین برای تمایز مینی و میکروکانال­ها با قطر خاص مانند قطر هیدرولیکی از ۱ میلی‌متر همیشه مفید نیست، اگرچه این تعریف اغلب استفاده می‌شود.
 
1-4-5 مزایا و چالش­های میکروکانال­ها
جریان در میکروکانال­ها، در دو دهه گذشته به‌طور گسترده­ای مورد بررسی بوده است این بررسی­ها برای خنک‌سازی مؤثر و سریع­تر دستگاه­های الکترونیکی با چگالی قدرت بالا بوده است. ضریب انتقال حرارت بالای نهفته در میکروکانال­ها، توانایی کاهش اندازه مبدل‌های حرارتی به‌طور قابل‌توجه را دارد. از دیگر مزایای میکروکانال­ها کاهش وزن، حجم کم و کاهش استفاده از مواد می­باشد. کاهش قطر میکروکانالها در بیشتر مبدل‌های حرارتی فشرده باعث افزایش ضریب انتقال حرارت به‌واسطه سطح وسیع‌تر در واحد حجم می‌شود. میکروکانال­ها کاربردهای گسترده عملی در زمینه‌های بسیار تخصصی، ازجمله مهندسی زیست و سیستم­های جریانی میکرو ساخت[15]، میکروپمپ­ها و میکرولوله­های حرارتی دارند. به‌عنوان مثال، تراکم و وزن پایین میکروکانال­ها، صنعت خودرو را دگرگون کرد. مبدل‌های حرارتی کوچک و میکروکانال­ها، امروز جایگزین لوله­های مدور در کندانسورهای خودرو و مبدل‌های حرارتی با قطر هیدرولیک در حدود ۱ میلی‌متر شده است. اخیرا، میکروکانال­ها با موفقیت در سیستم­های تهویه مطبوع خودرو، سلول‌های سوختی و میکروالکترونیک اعمال‌شده‌اند. چالش اصلی میکروکانال­ها، مشکلات ساخت و فیلتر کردن سیال عامل با درجه بالا، برای آن‌که از طریق کانال‌ها جریان یابد. افت فشار بالا و توان پمپاژ موردنیاز نیز از چالش‌های میکروکانال­ها در نظر گرفته می­شود.
 
1-4-6 روش‌های ساخت میکروکانال­ها
میکروکانال­ها توسط انواع فرآیندها، بسته به ابعاد و مواد استفاده‌شده در آن‌ها ساخته می­شوند. مواد رایج مورد استفاده برای میکروکانال­ها سیلیکون، سیلیس، پلی کربنات، پلیمیدها، پلاستیک و یا فلز هستند. میکروکانال­ها، دارای مقاطع مستطیل، نیم‌دایره، مثلث و یا ذوزنقه­ای هستند که به‌طور گسترده در متون گزارش‌شده و توسط نگوین[16] و ورلی[17] [8] خلاصه شده است

یکی از راه‌های بهبود فرآیند انتقال حرارت در مبدل‌های حرارتی، افزودن موادی با ضریب هدایت حرارتی بالا به سیال است. محققان سال‌ها بر روی استفاده از مخلوط ذرات جامد معلق بسیار کوچک در ابعاد میکرو در سیال برای بهبود انتقال حرارت کار کردند. اما این سیالات مشکلات فراوانی مانند رسوب گذاری، ناخالصی، خوردگی و افزایش افت فشار و… داشته­اند تا اینکه در سال 1881 ایده استفاده از ذرات برای اولین بار توسط ماکسول [2] مطرح شد و انقلاب بزرگی در زمینه انتقال حرارت در سیالات پدید آمد. در واقع او دیدگاه تازه­ای را در مورد سوسپانسیون سیال جامد با ذراتی در ابعاد نانو مطرح کرد. اولین بار ماسودا و همکاران [‎5] این سیال حاوی ذرات معلق را با نام ” نانوسیال” معرفی کردند و بعد از آنها چوی [‎6] در آزمایشگاه آرگون آمریکا این مفهوم را به طور گسترده‌ای توسعه داد.
نانوسیال عبارت است از ذرات بسیار ریز جامد در ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر معلق در یک سیال پایه. بطور معمول نانوذرات از جنس فلزاتی مانند مس، آلومینیوم، پتاسیم، سیلیسیم و اکسیدهای آن­ها و همچنین نانولوله‌های کربن و سیالات پایه نیز عمدتا از سیالات با رسانایی نسبتاً پایین‌تر مانند آب، اتیلن گلیکول و سیالاتی از این دسته که در صنعت به عنوان‌ هادی انتقال حرارت مورد استفاده قرار می­گیرند، می­باشند. نانوذرات نسبت به ذرات بزرگتر مانند میکروذرات، بسیار پایدارتر بوده و سطح تماس بیشتری با ناحیه سیال دارند. در واقع دو مشخصه اصلی نانوسیال یکی پایداری بسیار زیاد و دیگری ضریب هدایت حرارتی بسیار بالای آن است. همچنین به دلیل کوچک بودن ذرات، تا حد زیادی مشکلات خوردگی و افت فشار کاهش پیدا می‌کند و همچنین پایداری برخی سیالات در مقابل رسوب­گذاری بطور چشم­گیری بهبود می‌یابد.
2-1  كاربردهای نانوسیال   
از نانوسیال می‌توان برای بهبود انتقال حرارت و افزایش راندمان در سیستم‌های مختلف انرژی همانند خنک‌کاری اتومبیل‌ها و موارد مشابه

 استفاده كرد. در حال حاضر تعداد مؤسسات صنعتی و تحقیقاتی كه در حال بررسی استفاده از نانوسیال در محصولات خود هستند در حال افزایش است. در مورد زمینه‌های مختلف كاربرد نانوسیال، چه آنان كه بصورت بالقوه وجود دارند و چه آنهایی كه بصورت بالفعل در آمده‌اند، بطور مختصر می‌توان به کاربردهای آن در صنعت حمل و نقل، خنک کاری صنعتی،  رئوکتورهای اتمی، استخراج انرژی از منابع گرمایی و دیگر منابع انرژی، خنک کاری قطعات الکترونیکی، زمینه‌های نظامی، کاربردهای فضایی، زمینه‌های پزشکی و انتقال دارو نام برد. برای کسب اطلاعات کامل در زمینه تولید و کاربرد نانوسیالات می‌توانید به رامیار [‎7] مراجعه کنید.

2-2 پارامترهای تأثیرگذار بر ضریب هدایت حرارتی

نتایج اولیه تجربی از بررسی انتقال حرارت نانوسیال در کانال‌هایی با هندسه‌های مختلف، حاکی از بهبود شدید در ضریب هدایت حرارتی و به تبع آن، ضریب انتقال حرارت جابجایی بود. تحقیقات متعددی برای بررسی علت این رفتار غیر متعارف صورت گرفت و حتی برخی از مقالات در سال‌های اخیر این رفتار را رد کردند. عوامل مؤثر بر خواص انتقال حرارتی نانوسیال عبارتند از:
کسر حجمی، جنس نانوذرات، نوع سیال، اندازه نانوذرات، شکل نانوذرات، دما، حرکت براونی، خوشه‌ای شدن، لایه‌ای شدن در اطراف نانوذره، ترموفورسیس، دیفیوژئوفورسیس.
برای توضیحات بیشتر در مورد هر یک از این عوامل می‌توانید به رامیار [‎7] مراجعه فرمایید.

2-3 تعیین خواص نانوسیال

تاکنون محققان بسیاری در زمینه بدست آوردن خواص نانوسیالات پژوهش‌های متعددی انجام داده‌اند. در ‏جدول 2-1خواص برخی سیال‌ها و نانوذرات آورده شده است. در این پژوهش از نانوذره TiO2  استفاده شده است. همانطور که در قسمت قبل نیز اشاره شد، با توجه به تغییر غیر طبیعی خواص نانوسیال، بخصوص ضریب انتقال حرارت هدایتی و لزجت دینامیکی، تلاش‌های زیادی در جهت شناخت عواملی که منجر به این تغییرات می‌شوند و دستیابی به رابطه مناسب برای تعیین این خصوصیات صورت گرفته است. در این بخش به بررسی روابط استفاده شده در این پژوهش پرداخته می‌شود
گرمایش و سرمایش یک سیستم توسط سیال در بسیاری از صنایع مانند صنایع الکترونیک، نیروگاه­ها، دستگاه­های نوری، آهنرباهای ابر رسانا، کامپیوتر­های فوق سریع، موتور اتومبیل و … حائز اهمیت است. با توجه به طراحــی سیستم­های خنک‌کننده و گرمایشی بر پایه روش‌های مختلف انتقال حرارت و محدودیت منابع طبیعی و تمایل به کاهش هزینه­ها ، توسعه تکنیک­های موثر انتقال حرارت بسیار ضروری می­باشد. در این فصل بطور مختصر، برخی از اثرات و نتایج در ابعاد میکرو مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

3-1 دلایل گرایش به ابعاد میکرو

فرآیند انتقال حرارت به مساحت سطح دیواره بستگی دارد که برای هندسه دایروی با قطر لولهD   متناسب است، در حالیکه دبی حجمی سیال عبوری با سطح مقطع سیال متناسب است که بطور خطی با D2 تغییر می‌کند. بنابراین نسبت مساحت دیواره به حجم سیال که معیاری از نسبت گرمای دفع شده توسط کانال مورد نظر به دبی سیال عبوری یا حجم سیال موجود است و در طراحی مبدل‌های حرارتی بخصوص میکرو مبدل‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، با 1/D تغییر می‌کند. بنابراین با کاهش قطر، نسبت مساحت دیواره به حجم سیال و کارآیی حرارتی مبدل افزایش می‌یابد. بنابراین با کاهش قطر هیدرولیکی کانال، نسبت سطح به حجم آن و در نتیجه کارآیی حرارتی آن افزایش می‌یابد.

3-2 دسته‌بندی کانال‌ها از لحاظ ابعاد

معیارهای مختلفی برای دسته‌بندی کانال‌ها وجود دارد. همان‌طور که در بخش بعد خواهیم گفت، نتایج برخی تحقیقات حاکی از تغییر رفتار سیال در ابعاد کوچک است. در مورد این‌که آیا این تغییرات اصولاً وجود دارند یا این‌که در صورت وجود برای یک هندسه کانال خاص از چه قطر هیدرولیکی اتفاق می‌افتند، اختلاف وجود دارد، اما آنچه که در مورد آن توافق کلی وجود دارد، عدم تبعیت گاز از شرط عدم لغزش در دیواره کانال در ابعاد خیلی کو‌چک است. ‏جدول 3-1 دسته‌بندی کانال‌ها را از لحاظ ابعاد یا قطر هیدرولیکی نشان می‌دهد که با توجه به نتایج موجود، به نظر می‌رسد محدوده میکروکانال آن بر اساس لغزش سیال انتخاب شده است[‎7].
 
3-3  اثرات ابعادی در میکروکانال
با توجه به فرضیاتی که در رسیدن به معادلات حاکم بر جریان سیال در کانال‌هایی با ابعاد معمول از آنها استفاده می‌شود، همانند فرض جریان پایا و خواص ثابت سیال، به نظر می‌رسد که با تغییر ابعاد کانال، معادلات برقرار هستند. اما با دقت بیشتر مشاهده خواهد شد که برخی از فرضیات در ابعاد خیلی کوچک برقرار نیستند یا برخی موارد جدید باید درنظر گرفته شوند که بر معادلات حاکم تأثیر خواهند گذاشت. در این قسمت به بررسی اجمالی اثر ترم اتلاف لزجی، که در این پایان‌نامه مورد بررسی قرار گرفته است، بر شرایط فیزیکی جریان پرداخته خواهد شد. برای بررسی مفصل این اثرات می‌توانید به رامیار ]7[ مراجعه کنید.

3-3-1   اثر ورودی

عدد ناسلت در جریان آرام درون كانال‌ها، تنها برای جریان كاملاً توسعه‌یافته یعنی حالتی كه پروفیل سرعت و گرادیان دما بدون تغییر باقی بمانند، ثابت است. در ناحیه ورودی، پروفیل سرعت و دما در حال توسعه می‌باشند و عدد ناسلت تغییر می‌كند. در تئوری كلاسیك دینامیك سیال، دو طول ورودی حائز اهمیت هستند:
1- طول ورودی هیدرودینامیكی، Lh، كه بعد از آن پروفیل سرعت توسعه‌ یافته می‌شود.
2- طول ورودی دما Lt كه بعد از آن پروفیل دما توسعه یافته می‌شود.
هرگاه هیچ‌كدام از پروفیل‌های سرعت و دما توسعه ‌یافته نباشند، گفته می‌شود كه جریان به ‌طور همزمان در حال توسعه است، یعنی جریان در حال توسعه هیدرودینامیكی و گرمایی است.
هرگاه پروفیل سرعت توسعه یافته باشد و پروفیل دما در حال توسعه باشد، جریان را از لحاظ گرمایی در حال توسعه گویند كه در این حالت تنها طول ورودی گرمایی حائز اهمیت است.

امروزه مشتریان انتظارات زیادی از بانک­ها برای ارائه خدمات متنوع دارند. آنها سطوح جدیدی از آسایش و انعطاف­پذیری همراه با قدرت و سهولت استفاده از محصولات و خدمات مدیرت مالی را خواستار هستند که بانکداری سنتی قادر به ارائه این خدمات در این سطح نمی­باشد(تن و تئو[1]،2000) . بانکداری الکترونیکی در مقایسه با بانکداری سنتی انتخاب­های زیادی را برای استفاده از خدمات بانک در اختیار مشتری قرار داده و در کل می­توان گفت دامنه انتخاب مشتریان در بانکداری الکترونیکی زیاد شده است.

گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و نوآوری­های مالی بسیار در بانکداری الکترونیکی، توجه محققان را به بانکداری اینترنتی جلب نموده است. بانکداری اینترنتی در سال­های اخیر به عنوان روشی برای حفظ وفاداری مشتریان و افزایش سهم بازار اوج پیدا کرده است. در گذشته به طور مرسوم اکثر تحقیقات در زمینه بانکداری اینترنتی معطوف به توسعه تکنولوژیکی بوده لیکن در حال حاضر توجه صاحب­نظران به سمت انجام تحقیقات در خصوص رفتار و نظرات کاربران مایل گشته است. گرچه میلیون­ها دلار صرف ساخت و پردازش سیستم­های بانکداری اینترنتی شده؛ گزارش­های موجود نشان­دهنده این واقعیت هستند که کاربران بالقوه علی­رغم دسترسی به این امکانات، تمایل به استفاده از این سیستم­ها ندارند(وانگ[2]، 2003).

این موضوع لزوم انجام تحقیقات جدید را برای شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش بانکداری اینترنتی از سوی کاربران را نشان می­دهد. از نظر موضوعی این  موضوع در مباحث اقتصادی در بحث اقتصا خرد در زمینه رفتار مصرف کننده قرار می­گیرد، همانطور که در مباحث رفتار مصرف کننده بحث می­شود که رفتار مصرف کننده تحت تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و شخصیتی قرار دارد به طور مثال مقدار تقاضای یک مصرف کننده از یک کالا تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله قیمت خود کالا، قیمت سایر کالاها، درآمد، سلیقه، تبلیغات و ….. قرار دارد، تقاضای خدمات بانکداری اینترنتی نیز به عنوان یک خدمت تحت تاثیر عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی و رفتاری قرار دارد که این عوامل در تئوری­های پذیرش تکنولوژی بحث می­شوند و در هر تئوری برخی عوامل موثر بر تقاضای مصرف کنندگان از یک تکنولوژی جدید بررسی می­شود مثلا بر اساس مدل پذیرش و استفاده از تکنولوژی، متغیرهای احساس کاربر نسبت به سهولت کاربری و سودمندی عوامل اصلی در پذیرش و استفاده از تکنولوژی اطلاعات هستند و تقاضای آن تحت تاثیر این دو عامل قرار دارد، و یا در مدل پیکاراینن تقاضای بانکداری اینترنتی تحت تاثیر شش عامل احساس کاربردی بودن، احساس سهولت کاربری، احساس لذت بخش بودن، آشنایی با بانکداری اینترنتی، امنیت و کیفیت ارتباط اینترنتی قرار دارد ولی به نظر می­رسد این نظریات نمی­تواند به طور کامل رفتار کاربران و تقاضای کاربران نسبت به فناوری­های جدید و رو به گسترش در حوزه تکنولوژی اطلاعات بانکداری اینترنتی را توضیح دهد در این تحقیق سعی شده با تلفیقی از مدل­های مختلفی است که در فصل بعد به صورت روشن­تر توضیح داده می­شود.

1-2تعریف موضوع و بیان مسئله

در سال­های اخیر فناوری اطلاعات اثرات قابل توجهی در صنعت بانکداری داشته است، که این امر در نحوه ارائه  خدمات جدید به مشتریان مؤثر بوده است. ارائه خدمات از طریق فناوری­هایی مثل اینترنت، رایانه­های شخصی و بانکداری تلفنی به بسیاری از مؤسسات مالی اجازه می­دهد تا خدمات گوناگونی را در اختیار مشتریان قرار داده و ضمن کاستن از هزینه­های سربار بانک­ها، از هزینه­های وارده بر مشتریان نیز بکاهند. بسیاری از بانک­ها سعی دارند توجه مشتریان را به این نکته جلب کنند که با استفاده از بانکداری اینترنتی، آنها می­توانند از

 نرخ­های بهتر در سپرده و وام­هایشان بهره­مند شوند. دسترسی بهتر به اطلاعات، سرعت انتقال پول، احساس کنترل کامل بر حساب­ها، کارایی و سهولت آن­ها، از خصوصیات خوشایند بانکداری اینترنتی برای مشتریان است( برانو[3]،2003؛ پلاسیک[4]،2009).

در طی سال­های اخیر رشد پذیرش خدمات بانکداری روی خط بسیار سریع بوده و در برخی کشورهای غربی مانند فنلاند بیش از 50 درصد مشتریان بانک­ها از خدمات بانکداری اینترنتی استفاده می­کنند. از طرفی دیگر شواهدی وجود دارد که نشان می­دهد نسبتی از مشتریان تازه کار که برای اولین بار از خدمات بانکداری اینترنتی استفاده نموده­اند، در ادامه به عنوان مشتریان فعال و دائمی از این کانال خدماتی استفاده نمی­کنند. از این رو شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم و رفتار مصرف­کنندگان، مورد توجه محققان قرار گرفته است و الگوهایی جدید برای تبیین عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات یا تکنولوژی جدید ارائه شده است.

مدل پذیرش تکنولوژی[5] (دیویس[6]،1989) یکی از روش­هایی است که جهت بررسی عوامل مؤثر بر تمایل رفتاری افراد نسبت به پذیرش و استفاده از یک تکنولوژی جدید مورد استفاده قرار می­گیرد. مدل پذیرش تکنولوژی در اصل شامل توضیح و ارتباط بین عوامل درک از سهولت کاربری[7]، درک از کاربردی بودن[8]، نگرش نسبت به استفاده[9]، تمایلات رفتاری نسبت به استفاده[10]، و استفاده واقعی می­باشد. درک مشتری از کاربردی بودن و سهولت کاربری دو عامل تعیین کننده و اصلی در استفاده واقعی از سیستم و تمایل رفتاری نسبت به استفاده از آن می­باشند (وو و وانگ[11]، 2007). در واقع این دو درک و برداشت، پیش­بینی کننده­های نگرش نسبت به استفاده و پذیرش تکنولوژی هستند(ماتیسون[12] و همکاران، 2001).

گرچه مدل پذیرش تکنولوژی برای تکنولوژی­های متعددی قابل استفاده است اما این مدل به دلیل ناتوانی در فراهم نمودن اطلاعات کافی در مورد عقاید مشتریان در مورد تکنولوژی­های جدید مورد نقد واقع شده است(مون و کیم[13]، 2001). بنابراین ساختار این مدل باید با به کارگیری عوامل دیگر توسعه یابد.

در این تحقیق تلاش شده است با بهبود و بومی­سازی این مدل اثر عوامل دیگری از قبیل تبلیغات، هزینه، آشنایی با بانکداری اینترنتی، امنیت اطلاعات خصوصی و صرفه جویی در زمان و وجود زیرساخت­های مناسب را بر روی تمایل مشتریان نسبت به استفاده و پذیرش بانکداری اینترنتی در بانک تجارت مورد بررسی قرار گیرد. مدل تحقیق حاضر برگرفته از تحقیقات دیویس[14] (1996) و پیکارایتن(2004) و محمدی وکارخانه (1391) می باشد به طوری که تأثیر متغیرهای هزینه استفاده از اینترنت و صرفه جویی در زمان و کاربرد آسان از تحقیق دیویس و متغیرهای امنیت اطلاعات خصوصی و وجود زیرساخت­های مناسب وآگاهی نسبت به بانکداری اینترنتی از تحقیق پیکارایتن و متغیر تبلیغات از تحقیق محمدی وکارخانه گرفته شده است.  این مدل در شکل زیر نشان داده شده است:

-3 ضرورت و اهمیت:

با گسترش تجارت جهانی و ورود رقبای خارجی به بازارهای مالی و پولی کشور، بانک­های ایرانی نیز نیازمند توسعه خدمات خود در جهت تغییرات فناورانه هستند. بانکداری اینترنتی در سال­های اخیر در سطح بانک­های خصوصی و دولتی در حال گسترش می­باشد، ولی هنوز فرهنگ استفاده از این خدمات در کشور نهادینه نشده است و برخی افراد هنوز برای انجام مبادلات ساده به بانک­ها مراجعه می­کنند، از طرفی بانک­ها برای رقابت وگسترش خدمات الکترونیکی و جذب مشتریان بیشتر نیاز به پذیرش این خدمات دارند. مطالعات و پژوهش بر روی استفاده از بانکداری اینترنتی و درک عقاید مشتری در مورد استفاده از بانکداری اینترنتی نشان می­دهد که چگونه این عقاید و طرز تفکرها بر رفتار مشتری در مورد استفاده از بانکداری اینترنتی تأثیر می­گذارد و از طرفی شناسایی عناصر مؤثر بر استفاده از بانکداری اینترنتی توسط مشتریان به مدیران بانک­ها کمک می­کند، تا با بهبود ارائه خدمات و عملیات بانکی، فضای (بازار) ارائه خدمات بانکی را توسعه دهند و پاسخگوی نیازهای مشتریان باشند و از طرفی، با کاهش هزینه­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ها در جهت کسب منافع بیشتر حرکت نمایند و راهبردهای بازاریابی خود را برای ارتقای اشکال جدید سامانه­­های بانکداری الکترونیکی به کار گیرند.

1-4 اهداف تحقیق:

هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش بانکداری اینترنتی توسط مشتریان و ارائه راهکارهای گوناگونی است، که می­تواند راهگشای مدیریت بانک­ها در ارائه و گسترش هرچه بیشتر خدمات بانکداری الکترونیکی و به خصوص  بانکداری اینترنتی باشد. از منظر بازاریابی، شناسایی بازار هدف و دستیابی هرچه سریع­تر و آسان­تر و دقیق­تر به مشتریان هدف، از اولویت­های برنامه­ریزی مدیران بازاریابی مؤسسات است. یافته­های این پژوهش در بخش توصیفی می­تواند به مدیران بانک­ها در شناسایی بازار هدف و تدوین راهبرد مناسب در این خصوص یاری رساند. از سوی دیگر نتایج تحقیق می­تواند مدیران را در شناسایی موانع گسترش بانکداری اینترنتی و ارائه راه حل برای برطرف کردن موانع کمک رساند. از طرفی این تحقیق برای طراحان خدمات بانکداری اینترنتی، جهت ارائه خدمات بهتر و سازگارتر برای استفاده مشتریان و استقبال بیشتر آنان از این خدمات قابل استفاده می­باشد.

1-5 قلمرو تحقیق:

1-5-1 قلمرو موضوعی:

این تحقیق از نظر موضوعی به بانکداری اینترنتی و بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش آن خواهد پرداخت.

1-5-2 قلمرو مکانی:

این تحقیق در سطح شعب بانک تجارت در استان یزد انجام خواهد شد.

1-5-3قلمرو زمانی:

این تحقیق به مدت پنج ماه(دی ماه  1393تا اردیبهشت 1394) انجام خواهد شد.

1-6 متغیرها:

1-6-1متغیرهای مستقل:

متغیرهای مستقل در این پژوهش عبارتند از: استفاده آسان، هزینه استفاده از اینترنت، تبلیغات، امنیت اطلاعات خصوصی، وجود زیرساخت­های مناسب، آگاهی نسبت به بانکداری اینترنتی و صرفه جویی در زمان.

1-6-2 متغیر وابسته:

در این تحقیق متغیر وابسته پذیرش بانکداری اینترنتی می­باشد.

1-7 سؤالات تحقیق:

1-7-1 سؤال اصلی:

1-عناصر مؤثر بر پذیرش و استفاده مشتریان از بانکداری اینترنتی چیست؟

1-7-2 سوالات فرعی:

1- آیا استفاده آسان بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

2- آیا هزینه استفاده از اینترنت بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

3- آیا تبلیغات بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

4 – آیا امنیت اطلاعات خصوصی بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

5-  آیا وجود زیرساخت های مناسب بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

6-  آیا آگاهی از بانکداری اینترنتی بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

7- آیا صرفه جویی در زمان بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

1-8 فرضیه­های تحقیق:

1- استفاده آسان تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

2-  هزینه­ استفاده از اینترنت تاثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

3- تبلیغات تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

4- امنیت اطلاعات خصوصی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

5- وجود زیرساخت های مناسب تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

6- آگاهی از بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

7-  صرفه جویی در زمان اینترنتی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

1- 9 نوع روش تحقیق:

این تحقیق از نظر روش، توصیفی کاربردی بوده و به صورت پیمایشی میدانی در بانک تجارت انجام می­شود.

1-10روش گردآوری اطلاعات:

1-10-1مطالعات کتابخانه­ای:

شامل کتب، مقالات ،مجلات، گزارشات تحقیقی، مدارک و اسناد موجود و استفاده از اینترنت می­باشد.

1-10-2 پرسشنامه:

که بر اساس مطالعات انجام شده و با کمک اساتید و کارشناسان بانکی تهیه خواهد شد.

1-11جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه:

در این پژوهش جامعه آماری شامل کلیه مشتریان بانک تجارت در استان یزد که دارای رمز عبور اینترنتی هستند می­شود. از آنجا که جامعه آماری این پژوهش یعنی مشتریان بانکی، جامعه­ای نامحدود هستند و دسترسی به تعداد آنها غیر ممکن است لذا در این تحقیق از فرمول نمونه گیری جامعه نامحدود برای نمونه گیری استفاده شده است و از شیوه نمونه گیری قضاوتی استفاده شده است. حجم نمونه از فرمول کوکران به صورت زیر به دست می­آید(آذر، مومنی1381)

امروزه بخش عمده ای از فعالیت های  واحدهای تجاری را بخش بازاریابی وفروش به عهده گرفته اند وتولید كنندگان پیشرو سعی می‌نمایند كه از طریق ارضاء كردن عوامل پر‌اهمیت برای مشتریان به بهترین نحوه ممكن سود‌آوری خود را افزایش دهند. این نكته كلیدی‌ترین عامل  موفقیت آنها و بر پایه استراتژی وفاداری وماندگاری مشتری است. بعضی سازمانها به ارزشهای شخصی افراد توجه كمتری دارند.این تحقیق با هدف بررسی رابطه سازگاری ارزشی نامهای تجاری(برند ) بامولفه های  نگرشی تعهد عاطفی، وفاداری، رضایتمندی واعتماد از دیدگاه مصرف كنندگان (در فروشگاههای لوازم خانگی اسنوا )   شهرستان اهوازانجام گرفته است.این پژوهش یك مطالعه توصیفی و میدانی است،جامعه آماری شامل كلیه مشتریان فروشگاههای لوازم خانگی اسنوا شهرستان اهواز می باشد. وبرای تعیین نمونه ازنمونه گیری

 تصادفی ساده استفاده شده است وحجم نمونه 380 نفر تعیین شده است.روش‌ گردآوری داده ها میدانی و ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه می‌باشد.روایی آن با روش‌ محتوائی،سازه و صوری درحد قابل قبول تائید گردید ه است و پایایی اندازه‌گیری،از طریق فرمول‌ ضریب آلفای کرونباخ(914/0)تائید شده است.برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استاندارد شده استفاده شده است ،برای  تجزیه وتحلیل اطلاعات، ابتدا به بررسی قابل قبول بودن مدل نظری از طریق نرم افزار لیزرل پرداخته شده است وسپس تجزیه وتحلیل داده ها به كمك ضریب مسیر وآزمون تی مشخص شده است،نتایج نشان می دهد كه مدل برای جامعه آماری قابل استفاده وبرازش مدل قابل قبول می باشد،نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان می دهد. میان سازگاری ارزشی ورضایتمندی مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجوددارد.میان سازگاری ارزشی واعتمادمصرف کنندگان رابطه معنی داری وجوددارد.میان سازگاری ارزشی وتعهدعاطفی مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجوددارد.میان سازگاری ارزشی و وفاداری مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجودندارد.میان رضایتمندی واعتماد مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجوددارد.میان اعتمادوتعهد عاطفی مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجودندارد.میان تعهد عاطفی ووفاداری مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجوددارد. میان رضایتمندی و وفاداری مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجودندارد.میان اعتماد و وفاداری مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجودندارد .میان رضایتمندی وتعهد عاطفی مصرف کنندگان رابطه معنی داری وجودندارد.

در عصر کنونی تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزشیابی را اجتناب ناپذیر نموده است، بگونه ای که فقدان نظام ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی در استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی ها را به عنوان یکی از علائم بیماری­های سازمان قلمداد می­نماید. نظام ارزشیابی مناسب می­تواند سازمان را از وضعیت جنبه­های مختلف کاری خود آگاه سازد و برنامه­ریزی­های آتی را برای مدیران سازمان آسان­تر و با نگرش بیشتر به وضعیت سازمان هدف ریزی نماید.

همواره در طراحی یک سیستم ارزیابی عملکرد[1] می بایست به این نکته توجه داشت که، سیستم ارزیابی عملکرد وقتی مناسب است که متوازن بوده و ابعاد مختلف را در فرآیند های سازمان پوشش دهد. از این رو سیستم ارزیابی عملکرد مناسب می بایست علاوه بر شاخص های مالی شاخص های غیر مالی را نیز در بر بگیرد. در این حالت است که دید مناسبی از عملکرد سازمان و در پی آن عملکرد زنجیره تامین به دست خواهد آمد.

ابزارهای مختلفی در ابعاد مختلف ارزیابی عملکرد در مطالعات گذشته به کار برده شده­است. اکثر ابزارها به مدیران سازمان­ها این امکان را می­دهند تا شاخص­های مناسب را جهت اندازه­گیری در پیکره سازمان خود جاری سازند. اما نگاه به آینده و برنامه­ریزی استراتژیک یکی از الزاماتیست که در پی یک سیستم ارزیابی عملکرد قرار دارد.

در این فصل به معرفی کلی موضوع و دلایل انتخاب آن می­پردازیم. پس از مشخص شدن اهمیت موضوع، روش و متدولوژی تحقیق و کاربران این پایان نامه بیان می­شود.

1-2- معرفی موضوع پایان نامه

این پایان نامه با عنوان “طراحی یک سیستم مدیریت عملکرد با استفاده از کارت امتیازدهی متوازن و تئوری بازی های تکاملی”  به منظور تعیین بهترین ترکیب استراتژی یک سازمان در راستای بهبود عملکرد خود در زنجیره تامین[2] انتخاب شده است. این استراتژی ها و شاخص های اندازه گیری در قالب 4 جنبه کارت امتیازی متوازن (BSC)[3] یعنی مالی[4]، مشتریان[5]، فرآیند داخلی[6] و رشد و یادگیری[7] مورد بررسی قرار گرفته­اند. پس از بررسی زنجیره تامین مورد نظر و انتخاب بهترین گزینه­های استراتژیک در هر یک از 4 جنبه مذکور به تعیین نوع رابطه علی و معلولی[8] بین هر یک از استراتژی­های یک معیار BSC با استراتژی­های معیار بعدی پرداخته شده است. در نهایت با استفاده از تئوری بازی های مشارکتی[9] و تئوری بازی های تکاملی[10] به بهترین ترکیب استراتژی دست خواهیم یافت. مطالعات میدانی مربوطه در این پایان نامه با استفاده از اطلاعات یک کارخانه بزرگ تولیدی صنایع غذایی انجام و این روش در آن کارخانه پیاده سازی شده است.

1-3- هدف از انتخاب موضوع

یکی از مباحثی که می­تواند نقش بسزایی در موفقیت یک سازمان داشته باشد درک درست از عملکرد و در پی آن برنامه­ریزی مناسب برای آینده آن سازمان می­باشد. ارزیابی و مدیریت عملکرد علاوه بر روشن ساختن وضعیت موجود یک سازمان می­تواند برنامه استراتژیک آن سازمان برای آینده سازمان را نیز مشخص نماید.

با توجه به پویایی زنجیره تامین و افزایش روزافزون رقبا، سازمان­ها بیش از پیش به دنبال یک سیستم ارزیابی عملکرد اثربخش می­باشند. برنامه استراتژیکی که تمام جوانب را در نظر گرفته و به صورت پویا تدوین شده باشد می­تواند راهگشای سازمان­ها در بهبود عملکرد هرچه بیشترشان در زنجیره تامین باشد.

در عصر کنونی تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزشیابی را اجتناب ناپذیر نموده است، بگونه ای که فقدان نظام ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی در استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی ها را به عنوان یکی از علائم بیماری­های سازمان قلمداد می­نماید.

تمامی نکات ذکر شده در فوق باعث انتخاب مبحث ارزیابی عملکرد با استفاده از کارت امتیازی متوازن گردید. همچنین به جهت پویایی اطلاعات و تضاد بین افراد در رابطه با تصمیم گیری در رابطه با اهداف سازمان و زنجیره تامین، تئوری بازی­ها جهت تحلیل مورد استفاده قرار گرفته است.

1-4- مروری کلی بر ادبیات موضوع

ارزیابی و مدیریت عملکرد یکی از مفاهیم شناخته شده در بین پژوهشگران و محققان می­باشد. کاربرد کارت امتیازی متوازن در بین

 ابزارهای گوناگون ارزیابی عملکرد نیز در بین مطالعات بسیار به چشم می­خورد. در این میان مطالعات چندانی در رابطه با استفاده از تئوری بازی­ها در مبحث ارزیابی عملکرد به چشم نمی­خورد. در این بخش کلیاتی از مطالعات انجام گرفته در رابطه با ارزیابی عملکرد و ابزارهای مختلف آن خدمتتان ارائه می­شود.

از ابتدایی ترین مطالعات صورت گرفته در حوزه ارزیابی عملکرد مدل سینک وتاتل[11] (1989) می باشد، که در این مدل عملکرد یک سازمان ناشی از روابط پیچیده بین هفت شاخص عملکردی اثربخشی، کارایی، کیفیت، بهره وری، کیفیت زندگی کاری، نوآوری و سودآوری است.

کیگان[12] در سال 1989 ماتریس ارزیابی عملکرد را معرفی نمود. نقطه قوت این مدل آن است که جنبه های مختلف عملکرد سازمان، شامل جنبه های مالی و غیر مالی و جنبه های داخلی و خارجی به صورت یکپارچه مورد توجه قرار می گیرد. اما این مدل به خوبی روابط بین جنبه های مختلف عملکرد سازمانی را نشان نمی دهد.

چارچوب «نتایج و تعیین کننده ها» در سال 1991 توسط فیتزگرالد و همکارانش[13] معرفی شد که مشکل ماتریس عملکرد را بر طرف می کند. این چارچوب بر این فرض استوار است که در هر سازمانی دو نوع شاخص عملکرد پایه وجود دارد. شاخص هایی که به نتایج مربوط می شوند و آنهایی که بر تعیین کننده های نتایج تمرکز دارند.

در سال 1991 مدل دیگری به نام مدل هرم عملکرد توسط لینچ کراس معرفی شد، که چگونگی ایجاد این رابطه را نشان می دهد. هدف هرم عملکرد ایجاد ارتباط بین استراتژی سازمان و عملیات آن است.

یکی از چارچوب های مطرح ارزیابی عملکرد، مدل تعالی سازمان (EFQM)[14] (1992) است که شامل عواملی است که به دو گروه اصلی «توانمندسازها» و «نتایج» تقسیم می شود.

نیلی و همکارانش[15] در سال 1995 مرور بسیار خوبی در زمینه ارزیابی عملکرد ارائه داده اند و تحقیقات بسیاری به آن ارجاع شده است؛ از جمله ملاحظات کلیدی مدنظر در این مطالعات به شرح زیر است:

• فاکتور های موثر در پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های ارزیابی عملکرد چیست؟
• فاکتورهای شکل دهنده ارزیابی سیستم های اندازه گیری عملکرد کدامند؟
• نحوه حمایت و پشتیبانی از سیستم های ارزیابی عملکرد در هر زمان به گونه ای که با محیط های پویا و استراتژی های متغیر مطابق باشد، چگونه است؟

یکی از مشهورترین و شناخته شده ترین مدل های سیستم اندازه گیری عملکرد، که در این پایان نامه نیز از آن استفاده شده است، مدل کارت امتیازدهی متوازن می باشد که در سال 1992 توسط کاپلان و نورتن[16] مطرح و سپس گسترش و بهبود یافت. این مدل پیشنهاد می کند که برای اندازه گیری عملکرد هر سازمانی از یک سری شاخص های متوازن در چهار بعد سازمان استفاده شود که عبارتند از مالی، مشتریان، فرآیند داخلی و رشد و یادگیری.

مدل SCOR[17] (2005) یک مدل مرجع فرآیندی است که توسط انجمن زنجیره تامین (SCC)[18] برای مدیریت و ارزیابی پیکره زنجیره تامین توسعه یافته است. این مدل برنامه های عملیاتی و شاخص های فراوانی را جهت برآوردن اهداف استراتژیک سازمان در اختیار مدیران قرار می دهد. پنج فرآیند اصلی این مدل عبارتند از: برنامه ریزی، منابع، تولید، تحویل و بازگشت.

علاوه بر مطالعات و مدل های نام برده شده، مدل های دیگری نیز مطرح شده اند، که ازجمله آنان می توان به مدل های فرآیند کسب و کار (1996)، مدوری و استیپل (2000)، تحلیل ذی نفعان 2001، مالکوم بالدریچ (1988)، اندازه گیری عملکرد یکپارچه (1997) و منشور عملکرد (2002) اشاره نمود. تمامی مدل های مذکور به بررسی و تبیین شاخص های عملکردی می پردازند و برای تحلیل شاخص ها می بایست از روش ها و تکنیک های تصمیم گیری بهره برد.

فرآیند تحلیل مسیر[19] که در این پایان نامه از آن بهره گرفته شده است یک روش تحلیل چند متغیره می­باشد که برای بررسی یک مجموعه از روابط که به صورت شکل مدل علیتی خطی نمایش داده می­شوند، استفاده می­گردد. از کاربردهای این مفهوم در رابطه با ارزیابی عملکرد و تعین روابط علی و معلولی میان معیارهای کارت امتیازدهی متوازن می­توان به مطالعلت آقایان کانجی و سا[20] اشاره نمود. کانجی و سا درسال 2002 تحلیل مسیر را برای تحلیل کارت امتیازی کسب و کار ارائه شده توسط کانجی مورد استفاده قرار دادند. به علت اینکه آنها از داده­های جزئی متقاطع استفاده کرده بودند، روش آنها قادر نیست تا روابط داخلی بین هر چارچوب موجود را تعیین کند. برنی و همکارانش[21]در سال 2009 روش چند متغیره تحلیل مسیر با داده­های طولی را برای تحلیل عوامل سازمانی مورد استفاده قرار داده­اند. آنها در این رویکرد پس از شناسایی مؤلفه­های مؤثر، ترسیمی از روابط علی و معلولی را مورد نظر قرار داده و سپس در قدم اول با بررسی همبستگی[22] میان عوامل، روابط را با فرض­های آماری تحت آزمون t دوطرفه مورد سنجش قرار داده و در نهایت به کمک رگرسیون مقادیر ارتباط را مورد نظر قرار داده­اند.

در سال 2013 جعفری و همکارانش[23] با استفاده از تحلیل مسیر و تئوری بازی­های مشارکتی به تعیین روابط علیتی شاخص­های توسعه­ای علم و فناوری در بخش خصوصی صنعتی پرداختند. در این مطالعه پس از تعیین شاخص­های مورد نظر در قالب کارت امتیازی متوازن و تعیین روابط علی میان آنها توسط فرآیند تحلیل مسیر بهترین ترکیب شاخص ها را با استفاده از ارزش شیپلی[24] که یک مفهوم مهم در تئوری بازی­های مشارکتی می­باشد، تعیین نمودند.

در سال 2011 دکتر نایینی و همکارانش[25] با تلفیق تئوری بازی­های تکاملی و کارت امتیازی متوازن یک روش جدید را در ارزیابی عملکرد معرفی نمودند. در این مقاله این روش در یک زنجیره تامین محیطی اجرا گردید.

1-5- جنبه­های نوآوری موضوع

• تلفیق ابزارهای مختلف در کنار کارت امتیازی متوازن جهت تعیین بهترین استراتژی­ها

این ابزارها شامل فرآیند تحلیل مسیر، تئوری بازی­های مشارکتی و تئوری بازی­های تکاملی می­باشند. هر یک از این ابزار­ها به نحوی ما را در رسیدن به ترکیب استراتژیک مناسب یاری می­نمایند. الگوریتم ارائه شده در این پژوهش برای اولین بار می­باشد که مورد استفاده قرار می­گیرد.

• مشخص نمودن مسیر­ها و ترکیب­های نا مناسب استراتژیک قبل از ورود به مراحل تصمیم­گیری با استفاده از فرآیند تحلیل مسیر

تعیین میزان همبستگی و نوع همبستگی میان شاخص­ها در ارزیابی عملکرد پیشینه زیادی دارد. اما استفاده از این موضوع به وسیله تحلیل مسیر و پیرو آن استفاده از تئوری باز­ها یک ابتکار جدید در این مطالعه به حساب می­آید. مسیرهایی که ارتباط معنا داری بین مؤلفه­های آن وجود ندارد، باعث طولانی تر شدن اجرای الگوریتم تئوری بازی­های تکاملی برای پیدا کردن جواب بهینه می­گردند. با استفاده از تحلیل مسیر این مسیر­ها پیدا شده و حذف می­شوند.

• استفاده از مقادیر ارزش شیپلی به عنوان ورودی در تئوری بازی­های تکاملی

در تنها مطالعه پیشین که از تئوری بازی­های تکاملی استفاده شده بود، مقادیر ورودی در طرح مربع لاتین داده هایی جمع آوری شده از سطح نخبگان بود، اما در این مطالعه از مقادیر شیپلی استفاده شده است. این امر دقت الگوریتم را در رسیدن به جواب بهینه بیشتر می­نماید.

• پیاده سازی روش ارائه شده در یک کارخانه تولیدی صنایع غذایی

تمامی مراحل این الگوریتم در یک کارخانه صنایع غذایی پیاده سازی شده­است. تمام داده­ها و اطلاعات مورد استفاده از یک مطالعه موردی واقعی بدست آمده­اند.

1-6- کاربران نتایج

کاربران تحقیق در وهله اول مدیران و سازمان­های مختلف می­باشند که در پی ارزیابی عملکرد و برنامه ریزی استراتژیک هستند. همچنین روش ارائه شده و موضوعات متعدد مطرح شده در این پژوهش می­تواند مورد بررسی و مطالعه محققین زنجیره تامین و ارزیابی عملکرد قرار گیرد.

1-7- روش و متدلوژی تحقیق

از آنجا که مقالات موجود در ابزارهای مختلف ادبیات موضوع از اهمیت خاصی برخوردار هستند، در فصل دوم این پایان نامه به مرور موضوع و ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرداخته شده است. در این فصل مروری بر ادبیات موضوعی ارزیابی عملکرد صورت می­گیرد پس از آن تعاریف و مفاهیم ارزیابی عملکرد به صورت مفصل مرد بحث قرار خواهد گرفت. در ادامه تعریف و قواعد کلی تحلیل مسیر را ارائه خواهیم داد. همچنین به طور گسترده کاربرد تحلیل مسیر در مطالات پیشین را مورد بررسی قرار می­دهیم. سپس تعاریف و مباحث کلی تئوری بازی­ها را تشریح می­نماییم. در ادامه ارزش شیپلی که از آن در این مطالعه استفاده شده­است را مطرح می­نماییم و در نهایت تئوری بازی­های تکاملی را به همرا روابط آن تشریح خواهد شد. در فصل سوم روش کلی مورد استفاده و محاسبات لازم در هرمرحله ارائه شده است. بدیت ترتیب که پس از معرفی الگوریتم کلی این روش هر مرحله را به صورت جداگانه توضیح داده و مورد بررسی قرار می­دهیم. در فصل چهارم روش مطرح شده با استفاده از داده های یک شرکت تولیدی صنایع غذایی مورد ارزیابی قرار می­گیرد. در این فصل تمام مقادیر محاسباتی از جمله محاسبات مربوط به تحلیل مسیر و ارزش شیپلی و تئوری بازی­های تکاملی آورده شده است و نتایج ارائه می­گردد. در فصل پنجم نتایج حاصل از این پایان نامه ارئه می­گردد.

1-8- جمع بندی

در این فصل به اهمیت موضوع ارزیابی عملکرد و این که در دنیای امروز یک جز جدا نشدنی هر سازمان می­باشند اشاره گردید. پس از معرفی موضوع پایان نامه به ضرورت انتخاب این موضوع پرداخته شد. سپس مروری کلی بر مطالعات پیشین انجام شد که شامل ارائه برخی مفاهیم و ابزارهای استفاده شده در این مطالعه می­باشد. سپس به جنبه­های نوآوری و کاربران این مطالعه اشاره گردید. درنهایت چارچوب کلی این مطالعه و نمایی از فصول آینده این مطالعه که شامل 5 فصل می­باشد ارائه گردید.