نگه دارنده های شیمیایی اکثرا دارای عوارض بوده و می توانند بیماری های مهلکی نظیر سرطان را برای انسان بهمراه داشته باشند. هدف این مطالعه استفاده از بیومس و عصاره ی قارچ تریکودرما بعنوان یک نگه دارنده طبیعی و مقایسه آن با نیترات بعنوان یک نگه دارنده شیمیایی بود. در این تحقیق قارچ تریکودرما ویریده (Trichoderma viride) با شماره ی استاندارد PTCC 5157  از مرکز سازمان پژوهش های علمی و صنعتی مركز كلكسیون میکروارگانیسم های صنعتی ایران تهیه گردید. سپس طبق پروتوکول استاندارد عصاره و بیومس از آن بدست آمد. در مرحله بعد گوشت پروسس شده تحت شرایط آزمایشگاهی تهیه و بطور جداگانه به آن نیترات، بیومس و عصاره اضافه شد و سپس در طی زمان های مختلف بارمیکروبی آنها در دماهای مختلف ارزیابی شد. این مطالعه نشان داد که در هفته ی اول تفاوتی در بار

 

 میکروبی بین سه حالت ( عصاره، بیومس و نیترات) وجود نداشت، اما در هفته ی دوم بیشترین و کمترین بار میکروبی بترتیب در گوشت حاوی عصاره (معادل  105×28) و گوشت حاوی نیترات  (معادل  105×20) بود. در هفته ی سوم روند تغییر کرد، بدین معنی که بیشترین بار میکروبی در گوشت حاوی نیترات  (معادل  105×24) و کمترین بار میکروبی در گوشت حاوی عصاره  (معادل  105×20) دیده شد. در هفته ی چهارم نیز کمترین بار میکروبی(معادل  105×15) باز برای عصاره دیده شد ، اما بیشترین بار میکروبی برای گوشت حاوی بیومس دیده شد (معادل  105×42). این مطالعه همچنین به ما نشان داد بار میکروبی در دمایCº  4 کمتر از دمایCº 25  می باشد.

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- اصول کلی نگهداری مواد غذایی

تاریخ نگهداری مواد غذایی با تاریخ پیدایش انسان و تغذیه وی همراه بوده، یکی از بزرگترین مشکلات اکولوژیکی آن را تشکیل داده است زیرا بشر به منظور نگهداری مواد غذایی برای سایر فصول همواره با موجودات مزاحمی که خود را شریک غذای او می دانستند مواجه بوده. حیوانات مختلف مانند سگ، گربه،جوندگان و حشرات و سرانجام باکتری ها، قارچهاو کپکها همیشه در کمین خوردن و از بین بردن یا آلودگی غذای انسانها بوده اند. تعداد بسیاری از این موجودات هنوز هم مغلوب بشر نگردیده اند و از این رو به نظرمی رسد که جدال انسان با آنها ابدی خواهد بود.

طبقه بندی مواد غذایی براساس نحوه فساد پذیری بر اساس مقاومت در مقابل فساد، غذاها را به سه گروه تقسیم می کنند :

• مقاوم یا فسادناپذیر : این غذاها فسادناپذیرهستند مگر اینکه در هنگام تهیه و جابجایی آنها توجه لازم به عمل نیاید که شامل : شکر، آرد و حبوبات خشک می باشد.
• نیمه مقاوم : چنانچه این غذاها به طور مناسب تهیه، جابجا و نگهداری شوند، برای مدت زمان نسبتاًطولانی فساد ناپذیر باقی می مانند. مثل: سیب زمینی، انواع بخصوص از سیب درختی، نوعی کلم مومی شده و مغز آجیلها

• فسادپذیر : این گروه شامل اکثر غذاهای روزانه هستند که به آسانی فاسد می شوند. مگر اینکه روشهای بخصوص برای نگهداری آنها به کاربرده شود. مثل : گوشت، ماهی، طیور،اکثر میوه ها و سبزیها، تخم مرغ وشیر.

بیشتر غذاها در این سه گروه قرار می گیرند، اما برخی به اندازهای به یکی از سه گروه نزدیکند که به سختی می توان آنها را در گروه بخصوصی قرارداد. مواد غذایی پس از تولید باید به طریق مناسب برای زمان کمبود نگهداری شود در غیر این صورت دچار فساد و ضایعات خواهند شد. طبق آمار دردنیا همه ساله حدود% 9 از مواد غذایی به علت عدم استفاده از روشهای مناسب فرایند و نگهداری دستخوش آلودگی و فسادمی شوند و خسارات مالی و جانی و بهداشتی فراوانی از این عمل به وجود می آید. بطور کلی عوامل مؤثر در فساد مواد غذایی شامل: سرما، گرما، رطوبت، خشکی، نور، هوا)اکسیژن(، موجودات ذره بینی )باکتری ها، قارچها، کپکها، (، حشرات و آفات، جوندگان می باشند. بیشتر آلودگی موادغذایی در اثر بی احتیاطی در مراحل مختلف تهیه تا هنگام مصرف غذا به وجود می آید(Desrosier et al., 1977).

ایمنی و بهداشت مواد غذایی یکی از مباحث  با اهمیتی است که علیرغم مدرنیزه شدن در جهان کنونی و تجهیز منازل، فروشگاه ها و کارخانجات به دستگاه ها و ابزارهای مدرن در نگهداری مواد غذایی، رعایت اصول بهداشتی در تولید و فرایند تولید مواد غذایی و تأمین بسته بندی های مناسب، به دلایل مختلف موجب عوارض متعددی برای عموم مردم از جمله بیماری ها، مسمومیت ها و گاه مرگ می گردد. عدم توجه مردم و مسئولین مربوطه در رعایت نکات فنی و بهداشتی، کمبود و نقص آگاهی ها و اطلاعات عمومی در خصوص موارد مختلف

 

 نگهداری و فساد در مواد غذایی، تخلف تولیدکنندگان و فروشندگان مواد غذایی و غیره مواردی هستند که موجب ایجاد و توسعه فساد مواد غذایی شده و بیماری های مواد غذایی را به دنبال خواهد داشت (جمشیدی، 1385). مسمومیت غذایی زمانی ایجاد می شود که غذا به وسیله ارگانیزم های بیماری زا یا سموم آلوده شود. زمانی که منشاء این آلودگی از باکتری های بیماری زا باشد مدیریت غلط در بخش تغذیه ممکن است سبب گسترش آلودگی ها شده و نهایتا باعث ایجاد بیماری در افراد مستعد گردد. احتمال آلودگی مواد غذایی اعم از خام و پخته در طی جابجایی مواد غذایی بسیار زیاد است و طبیعتا غذای آلوده در ارگانیسم بیماران که عموما دچار ضعف سیستم ایمنی (البته به درجات متفاوت) می باشند نمایش منفی تری می تواند داشته باشد. شایع ترین میکروب های دخیل در همه گیری بیمارستان به دنبال مصرف غذای آلوده عبارتند از سالمونلا (شایع ترین میکروب) استافیلوکوکوس اورئوس، کلستریدیوم پرفرژنز (گوالار[1] و همکاران، 2004). آلودگی مواد غذایی بیمارستانی در ارتباط با عوامل میانجی ای همچون کیفیت و شرایط نگهداری مواد غذایی، نحوه آماده سازی مواد غذایی، بهداشت کارکنان طبخ مواد غذایی ، ظروف و ادوات طبخ مرتبط با تهیه مواد غذایی، شبکه توزیع و موقعیت مرکز طبخ در بیمارستان است (رجیلرپوپت[2] و همکاران، 2005) . مواد غذایی در کنار ادوات طبخ از مهم ترین فاکتورهای خطر مهم در بروز عفونت های مکرر بیمارستانی و مخزن مهم پاتوژن های میکروبی عمل می نمایند (آیسیک، ساری مهمت اوقلو و ساکیروقلو[3]، 2004). سطوح، امکانات و تجهیزات مورد مصرف در تهیه غذا در گسترش پاتوژن های منتقله از غذا یک نگرانی اصلی در بیمارستان ها مطرح می باشد و سرویس های غذایی در این فضاها به عنوان زمینه های بحرانی برای سلامتی در نظر گرفته می شود. وضعیت آلودگی باکتریایی سطوح در تماس مواد غذایی بیمارستانی از این رو باید مورد توجه ویژه باشد(کازبی[4] و همکاران، 2008) .

یکی از بخشهایی که درصنعت توریسم مورد توجه گردشگران و جهانگردان قرار گرفته است، صنعت اکوتوریسم است. توسعه اکوتوریسم می تواند با ایجاد فرصت های شغلی، منافع اقتصادی بی شماری را به طور مستقیم متوجه مردم بومی کشورها کند .همچنین اکوتوریسم، از بنیان های توسعه پایدار جوامع وراهی برای حفظ چشم اندازها و ذخایر طبیعی است .رشد صنعت گردشگری در جهان سالانه حدود 4 درصد برآورد می شود. دراین میان سفرهای اکوتوریستی دارای رشد 30 درصدی هستند و این نشانه توجه روز افزون به اکوتوریسم است(تقوایی وهمکاران ،1391: 151).رویكرد به اكوتوریسم به عنوان الگوی فضایی گردشگری در طبیعت، امروزه مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. اكوتوریسم می رود تا در قرن بیست و یكم بسیاری از فضاهای جغرافیایی را تحت تاثیر قرار داده و الگوی فضایی جدیدی را در نواحی مختلف ایجاد نماید(جلال پور ،1391: 4). از دهه ی 1930مکتب امکان گرایی یا اختیار ،با تاکید برآنکه انسان به عنوان یک عامل فعال و مختار می تواند محیط را از طریق برقراری سازگاری های خود باآن مورد بهره برداری قرار دهد ،ارائه شد .جغرافیای رفتاری، محصول ورود اندیشه های روانشناسی به حیطه ی مباحث جغرافیایی است . ارتباط این علم را با جغرافیای انسانی از آنجا می توان ملاحظه کرد که جغرافیای انسانی در مورد اهمیت ادراک ،خلاقیت،تفکر و عقاید مردم که در فرموله کردن دیدگاه های آنها نسبت به محیط ودر نتیجه روابط انسان با محیط تاثیر می گذارد (پور احمد ، 1389: 162). در جغرافیای رفتاری کل مکان علاوه بر اینکه صحنه ی عملکرد های اقتصادی، تاریخی، واجتماعی است ،در عین حال فضای روانشناختی است . این فضا هویت ،ساختار و مفهوم خاص خود را دارد که به مقتضیات و خصوصیات فردی (سن ،جنس ،زمان سکونت ،مکان اقامت ،کار .یا پایگاههای اجتماعی و اقتصادی) وبر حسب شرایط زندگی (درک فضا و فرهنگ و

 

 میزان آگاهی فرد )تغییرمی کند (پور احمد ،1389: 164).از آنجا که در گردشگری تمرکز بر سفر و جابجایی مردم ،کالا و خدمات در طول زمان و مکان است. عمدتا پدیده­ی جغرافیایی محسوب می شود ،وبنابراین دیدگاه جغرافیایی به طرق مختلف می تواند به تبیین گردشگری کمک کند (ویلیامز،1388: 21). براساس تعاریف سازمان جهانی گردشگری وسازمانهای مرتبط درارتباط با تعریف مفهوم اکوتوریسم، انگیزه ی اصلی گردشگران مشاهده ی طبیعت و درک اررزش های واقعی آن است ودر آن گردشگر و همچنین جوامع محلی در حفاظت محیط زیست مشارکت می کنند (نیازمند،1388: 23). تاکنون طی چند دهه ی گذشته مطالعات متعددی در زمینه ی سنجش دیدگاه و ادراكات ساكنان نسبت به گردشگری در جامعه ی میزبان انجام شده است (علیقلی زاده ،1386 :34).از آنجا که با تدریس دروس جغرافیا و دروس مرتبط با آن در مدارس شهرستان میاندرود، شناخت نسبی از ویژگی های رفتاری و خصوصیات جوانان به خصوص دانش آموزان کسب کردم .وهمچنین ازطرفی دراین شهرستان، مکانهای طبیعی بالقوه ی گردشگری از قبیل: مناطق ییلاقی وجنگل، مکان های حفاظت شده و ساحل جنگلی و تاحدودی دست نخورده ودنج به نظر می آیدوجود دارد. و همچنین تاکنون تحقیقات کمی از جاذبه های گردشگری این شهرستان، به طور جامع آنهم بارویکرد اکوتوریسمی انجام نشده است. لذابا راهنمایی دکتر بریمانی و دکتر رمضان زاده، در این پژوهش با استفاده از نظریه جغرافیدانان رفتاری كوشش شده است تاادراك و برداشت های ذهنی جوانان به عنوان جامعه ی میزبان و هم به عنوان گردشگر را از اكوتوریسم ،تحلیل ومشخص كنیم.و از طرفی دیگر قابلیت های بالقوه گردشگری این شهرستان را شناسایی کرده باشیم . این پژوهش در پنج فصل می باشد .

در فصل اول، كلیات بحث در مورد بیان مسئله و سوالات و ضرورت و اهمیت بحث و درادامه فرضیات پژوهش و پیشینه تحقییق ،یعنی مرور تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع وهمچنین مشکلات ومحدودیت های این پژوهش بیان می شود.

در فصل دوم ،ادبیات موضوع ، تعاریف گردشگری و اکوتوریسم از نظر جامع بین المللی و صاحب نطران رشته های گردشگری و اکوتوریسم  ارائه شده است .در ادامه به مبانی نظری پژوهش پرداخته ودر نهایت با استفاده از چارچوب نظری و تجربی پژوهش، مدل مفهومی این پژوهش ارئه شده است .

درفصل سوم مباحث روش شناسی  این پژوهش،  تکنیک و ابزار های پژوهش ارائه شده است ودر ادامه ویژگی های جغرافیایی و جاذبه های گردشگری و طبیعت گردی  مورد مطالعه (شهرستان میاندورود) ارائه شده است .

درفصل چهارم با استفاده از آماره های توصیفی و آماره های استنباطی و همچنین آزمون های آماری
یافته های پژوهش  بوسیله ی جداول ونمودار هاارائه شده است .

در فصل پنجم با استفاده از آزمون های آماری استنباطی در جهت رد یا تایید فرضیه های پژوهش اقدام شده و در ادامه، بحث ونتیجه گیری و در پایان پیشنهادات این پژوهش ارائه شده است .

بی شک این پژوهش دارای کاستی های زیادی می باشد. امید است، پژوهشگران و دانشجویان دیگر این مباحث را تکمیل ویا از زوایای دیگر این موضوع و موضوعات مرتبط با آن را بررسی و کنکاش کنند .

در پایان از تمامی کسانی که در انجام این پژوهش مرا یاری نموده اند تشکر و قدرانی ویژه می کنم :

،اقای نواییان بخشدار گهرباران و اقایان جلالی ازکارمندان بخشداری گهرباران،اقایان سعیدی و اخرتی ،اسمعیلی مسئولین پناهگاه حیات وحش دشت ناز ، اقای میر هادی موسوی کارمند باز نشسته جنگل دارابکلا،اقای دباغیان دهیار داربکلا،اقای هنر بخش ،شورای جامخانه،همچنین از سازمان های:

-آموزش وپرورش شهرستان میاندورود

بخشداری گهرباران

سازمان محیط زیست مازندران و مسئولین پناهگاه حیات وحش دشت ناز

-سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مازندران و ساری

دهیاری روستای دارابکلا

شورای اسلامی روستای جامخانه

سازمان هواشناسی مازندران

مدیران مدارس متوسطه دخترانه و پسرانه شهرستان میاندرود

و تمامی افراد و سازمان هایی که نام آنها ممکن است از قلم افتاده باشد تشکر می کنم.

ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت (گو و همکاران، 2008). نظام بانکی نیز که در اقتصاد مبتنی بر بازار یکی از اجزای مهم اقتصاد هر کشور است و مسئولیت بسیار سنگینی را دارد، از این امر مستثنی نیست. بانک های امروزی برای رقابت در محیط متلاطم امروز ناچار هستند توجه ویژه به کیفیت خدمات خود داشته باشند. این امر ماندگاری بیشتر مشتریان، جذب مشتریان جدید و بهبود

 

 عملکرد مالی و سودآوری را به دنبال خواهد داشت. در طی دهه های اخیر، شدت یافتن رقابت میان بنگاه های اقتصادی در جهت بدست آوردن سهم بیشتری از بازار توجه آنها را به سمت شناخت دقیقتر و عمیقتر نیازها و خواسته های مشتریان سوق داده است. بدون تردید ایجاد رضایت در مشتریان و حتی به شوق آوردن ایشان از کیفیت خدمات، در وهله اول نیازمند شناخت نیازها و خواسته های ایشان و سپس انتقال این خواسته ها به موقعیتی است که محصولات و خدمات تولید می شود. این امر با توجه به پیچیده شدن روزافزون سیستم های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خود به خود اتفاق نمی افتد، بلکه به روش‌ها و رویه هایی نظام مند نیاز دارد که این مفاهیم را به فرایندی سازمانی مبدل کند .از طرفی تغییر خواسته ها، نیازها و انتظارات مشتریان یک واقعیت انکارناپذیر است، بنابراین ابتدا باید مشخص شود که مشتری چه می خواهد و سپس در جستجوی وسیله تحقق آن برآمد. بانک ها با ارائه مزایای متنوع و خدمات رقابتی و تجدید ساختار خدماتشان به سوی استفاده از تکنولوژی سریع و در جهت برآورده کردن نیازهای در حال تغییر مشتریان، در حال گسترش یافتن از میان مرزها هستند. به دلیل این اقدامات، ماهیت خدمات بانکداری و ارتباط با مشتریان دستخوش تغییرات شده است. محیط بسیار رقابتی و به سرعت در حال تغییری که بانک ها مجبور به فعالیت در آن هستند آنها را به سوی تجدید نظر در نگرششان به سوی رضایت مشتری و بهینه سازی کیفیت خدمات سوق می دهد (حسینی و قادری، 1389). در نظام بانکی که مشتریان محور اصلی هستند، در واقع همه کارها برای طلب رضایت، توجه و جذب آنهاست. لذا در فضای رقابتی بین بانکی امروز، بانک هایی موفق ترند که با آگاهی از نیاز مشتریان خود علاوه بر برآورده سازی نیاز امروز آنها قادر به پیش بینی نیازهای آتی آنان نیز باشد تا بتوانند رضایت بیشتر و در نتیجه وفاداری مشتریان را بدست آورند. رضایت مشتری زمانی به دست می آید که عملکرد سازمان بتواند انتظارات مشتری را برآورده سازد. اگر عملکرد کمتر از انتظارات باشد، مشتری ناراضی خواهد شد و اگر عملکرد برابر با انتظارات باشد وی راضی خواهد بود. اگر عملکرد از انتظارات بیشتر شود او بسیار خشنود و شاداب خواهد شد. در واقع رضایت مشتری میزان مطلوبیتی است که مشتری به خاطر ویژگی های مختلف کالا کسب می کند و منبع سودآوری و دلیلی برای ادامه فعالیت سازمان است (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۳۸3). در این مطالعه با استفاده از مدل سروپرف، به بررسی و سنجش کیفیت خدمات و همچنین اولویت بندی(رتبه بندی) عوامل مؤثر بر کیفیت خدمات در بانک قرض الحسنه مهر ایران (شعب شیراز و مرودشت) پرداخته شد.

 

بدیهی است شناخت و بررسی کیفیت خدمات باعث افزایش میزان رضایتمندی و در نهایت جذب مشتری در شعب بانک قرض الحسنه مهر ایران می گردد.

: ‌ب

فهرست جداول. ‌ج

فهرست اشکال. ‌د

فهرست مطالب… ‌ه

فصل اول: کلیات… 1

١-١ –بیان مسأله: 2

١-۳-اهداف، فرضیات و سوالات تحقیق.. 4

فصل دوم : بررسی منابع. 6

٢-١- تاریخچه. 7

٢-٢-ترکیبات شیمیایی برنج.. 8

٢-٢-١-نشاسته برنج.. 8

٢-٢-٢-پروتئین دانه. 9

٢-٢-٣-چربی.. 10

٢-٢-٤-ویتامین.. 10

٢-٢-٥-مواد معدنی.. 10

٢-٣-طبقه بندی ارقام برنج از نظر تیپ اقلیمی.. 11

٢-٣-١-نوع ایندیکا 11

٢-٣-٢-نوع ژاپونیکا 12

٢-٣-٣-نوع جاوانیکا 12

٢-٤-طبقه بندی ارقام برنج از نظر گیاه شناسی.. 12

٢-٤-١-برنج دانه بلند. 12

٢-٤-٢-برنج دانه متوسط.. 12

٢-٤-٣-برنج دانه گرد یا کوتاه 13

٢-٥-کیفیت دانه برنج.. 13

٢-٥-١-کیفیت تبدیل.. 13

٢-٥-٢-اندازه دانه. 14

٢-٥-٣-ظاهر دانه. 14

٢-٥-٤-کیفیت پخت… 15

٢-٥-٥-کیفیت تغذیه ای برنج.. 15

٢-٦-شناخت ارقام مختلف برنج رایج در بازار مصرف کشور. 15

٢-٦-١-میزان عطر، بو و طعم برنج.. 16

٢-٧-بررسی وضعیت تولید و میزان واردات برنج کشور. 16

٢-٧-١-سطح زیر کشت وتولید برنج.. 16

٢-٧-٢-واردات برنج.. 18

٢-٧-٣-مصرف برنج کشور. 18

٢-٨- سیستم های مواد غذایی –گیاه – خاک در برنج.. 20

٢-٨-١-سیستم کشت ماندابی.. 20

٢-٨-٢-سیستم خاک.. 20

٢-٨-٣-پتانسیل رداکس… 21

٢-٨-٣- مناطق اکسیدی و احیایی در خاک.. 21

٢-٨-٥-سیستم گیاه برنج.. 22

٢-٨-٥-١-آناتومی ریشه ها 22

٢-٨-٦-سازگاری فیزیولوژیکی : 23

٢-۸-٧-قدرت سبز شدن در شرایط غرقابی: 23

٢-٩-١آناتومی برنج: 24

٢-١٠-تغذیه برنج و مدیریت کودی: 26

٢-١٠-١-نیتروژن. 27

٢-١٠-٢-فسفر. 28

٢-١٠-٢-١اهمیت فسفر در تغذیه برنج: 28

٢-١٠-٢-٢-علائم کمبود فسفر در برنج.. 29

٢-١٠-٣-پتاسیم. 30

٢-١٠-٤-روی.. 30

٢-١٠-٥-کلسیم. 32

٢-١٠-٦-منیزیم. 33

٢-١٠-٧- گوگرد. 33

٢-١١- مدیریت تلفیقی مواد غذایی.. 34

٢-١١-١-منابع آلی مختلف، مکمل کودهای شیمیایی.. 34

٢-١١-٢-مصرف ضایعات صنعتی و فاضلابهای بیولوژیکی.. 34

٢-١١-٣-مشخصات کوددهی مؤثر. 35

٢-١١-٤-کود سبز برنج.. 36

٢-١١-٥-آزولا غنی کننده نیتروژن خاک برنج.. 36

٢-١١-٦-حد مطلوب عناصر غذایی در خاک،  برگ و دانه برنج.. 36

٢-١٢-آلوده شدن آب آبیاری.. 38

٢-١٣-فرآیند تبدیل برنج.. 39

٢-١٣-١-خشک کردن : 40

٢-١٣-٢-نیم جوش کردن. 40

٢-١٣-٣-تمیز کردن. 41

٢-١٣-٤-ماشین های پوست کن.. 41

٢-١٣-٥-سفید کنهای برنج.. 41

٢-١٣-٦-ماشینهای صیقل دهنده (پولیشر یا براق کننده) 42

٢-١٣-٧-درجه بندی برنج.. 42

٢-١٤– سم شناسی سرب… 43

٢-١٤-١- سرب… 43

٢-١٤-٣- توكسیكوكینتیك سرب… 44

٢-١٤-٣-١- جذب سرب… 45

٢-١٤-٣-٢- تجمع سرب در بدن. 46

٢-١٤-٣-٣-دفع. 46

٢-١٤-٤- راه های مسمومیت… 47

٢-١٤-٥- مكانیسم مسمومیت… 48

٢-١٤-٦- عوارض مسمومیت های حاصل از تركیبات سرب… 48

٢-١٤-٧- عوارض سرب بر ارگان های مختلف… 49

٢-١٤-٧-١-خون. 49

٢-١٤-٧-٢-سیستم عصبی.. 50

٢-١٤-٧-٣- گوارش… 51

٢-١٤-٧-٤- تولید مثل.. 51

٢-١٤-٧-٥- کلیه. 51

٢-١٤-٧-٦-سیستم اسكلتی.. 52

٢-١٤-٧-٧ جفت وجنین.. 52

٢-١٤-٨-مسمومیت با املاح آلی سرب… 53

٢-١٤-٩- سرطانزایی سرب… 53

٢-١٤-١٠- تشخیص مسمومیت سرب… 54

٢-١٤-١١- درمان مسمومیت با سرب… 54

٢-١٤-١٢-حد مجاز سرب… 55

٢-١٥- سم شناسی کادمیوم. 55

٢-١٥-١- كادمیوم. 55

٢-١٥-٢-مصارف كادمیوم. 56

٢-١٥-٢-١- راه های مسمومیت با كادمیوم. 57

٢-١٥-٣- توكسیكو كینتیك كادمیوم. 59

٢-١٥-٣-١-جذب… 59

٢-١٥-٣-٢-تجمع كادمیوم در بدن. 60

٢-١٥-٣-٣- دفع. 60

٢-١٥-٤- علائم مسمومیت… 61

٢-١٥-٥- عوارض کادمیوم بر ارگان های بدن. 62

٢-١٥-٥-١-كلیه. 62

٢-١٥-٥-٢- سیستم اسكلتی.. 62

٢-١٥-٥-٣-دستگاه تولید مثل.. 63

٢-١٥-٥-٤- سیستم تنفسی.. 63

٢-١٦- سرطانزایی كادمیوم. 63

٢-١٧- تشخیص مسمومیت کادمیوم. 64

٢-١٧-٣- درمان مسمومیت… 65

٢-١٨- حد مجاز کادمیوم. 65

٢-١٩- روشهای طیف سنجی اتمی.. 66

٢-١٩-١-جذب اتمی.. 66

٢-١٩-٢- مشخصات دستگاه 67

٢-١٩-٣- كوره 69

فصل سوم: مواد و روش ها 75

٣-١-مواد و تجهیزات… 76

٣-٢-روش کار. 77

٣-٣-اندازه گیری روی در خاک برنج های داخلی.. 78

٣-٤-روش اندازه گیری سرب  وکادمیوم در خاک برنج های ایرانی.. 79

٣-٥-روش اندازه گیری سرب وکادمیوم وروی موجود در آب… 79

٣-٦- اندازه گیری کادمیوم. 80

٣-٧- اندازه گیری سرب… 80

٣-٨-اندازه گیری روی.. 80

٣-٩- اندازه گیری درصد رطوبت برنج.. 81

۳-١٠- روش آنالیز آماری.. 82

فصل چهارم: نتایج و بحث… 83

٤-١- بررسی میزان خواص اندازه گیری شده برنج ها 84

٤-١-١- میزان غلظت سرب… 84

٤-١-٢- غلظت کادمیوم. 86

 

 

٤-١-۳- غلظت روی.. 87

٤-١-٤- وزن هزار دانه. 88

٤-١-٥- درصد رطوبت… 90

٤-٢ بررسی میزان روی، کادمیوم و سرب خاکهای شالیزارهای شمال کشور. 91

٤-۳- بررسی میزان روی، کادمیوم و سرب در آب مورد استفاده در آبیاری.. 92

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 94

٥-١- نتیجه گیری.. 95

٥-٢-پیشنهادات… 98

 

فصل اول: کلیات

 

١-١ –بیان مسأله:

 

برنج از قدیمیترین گیاهانی است که در دنیا کشت شده ومبدأپیدایش آن آسیای جنوب شرقی می باشد که پس از گندم بیشترین سطح زیر کشت اراضی زراعی جهان را به خود اختصاص داده ونقش چشمگیری در تغذیه مردم جهان وایران دارد و حدود دو سوم کالری مورد نیاز بیش ازدو میلیارد نفر از جمعیت قاره آسیا را تأمین می نماید.هم اکنون «ده‌ها هزار نوع برنج» در جهان وجود دارد، اما این‌ها در دو زیرگونه کلی جای می‌گیرند. دو زیرگونه اصلی شامل برنج «جاپونیکا» با نام علمی Oryza sativa japonica و برنج «ایندیکا» با نام علمی sativa indica می‌شوند. برنج گیاهی است که دارای ارقام زودرس (طول دورة رشد ۱۳۰ تا ۱۴۵ روز)، متوسط‌رس (۱۵۰ تا ۱۶۰ روز) و ارقام دیررس (۱۷۰ تا ۱۸۰ روز) می‌باشد. بعضی معتقدند سابقه کشت برنج در ایران حداقل بیش  از ٢٥٠٠سال می باشد و به اعتقاد بعضی دیگر از مورخان در زمان انوشیروان، برزویه طبیب همراه هدایایی این گیاه را از هند  به ایران آورده است و در ولایت کادوسیان (گیلان و مازندران) کشت گردیده است. از تیپ‌های ایرانی می‌توان به گرده صدری ( شامل انواع دم سیاه، دم زرد و دم سرخ)، بینام، علی-کاظمی، چمپا و….. اشاره کرد. از تیپهای اصلاح نژاد شده و پرمحصول می توان از سفیدرود و خزر نام برد(ملکوتی وهمکاران،١٣٨٣).   برنج تأمین کننده پروتئین درقاره آسیا میباشد. طبق گزارش FAO  تقریباً ٣٠٪ از منبع انرژی و٢٠٪ از منبع پروتئین مردم جهان از طریق مصرف برنج فراهم می گردد. البته باید توجه داشت با افزایش منابع غذایی آلوده به فلزات سنگین و به دلیل خاصیت تجمع پذیری این فلزات  بر بافت بدن و اثرات سوء آن بر انسان بهتر است از محصولات پاک تر استفاده گردد(ملکوتیان و همکاران،١٣٨٩). با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و برای تأمین نیاز غذایی، تمرکز برافزایش تولید در واحد سطح مهمترین راهبردهای کشور در امر کشاورزی می باشد تا کلیه عوامل ﻣﺅثر در تولید به کار گرفته شود.در بیانیه جهانی غذا٬ حاصلخیزی خاک به عنوان کلید امنیت غذایی وکشاورزی پایدار عنوان گردیده و مطالعات فائو و محققین ﻣﺅسسه تحقیقات خاک وآب نشان داده است که در برنامه کودی تا  ٦٠ درصد، افزایش تولید در اثر مصرف بهینه کودی بوده است(بلالی، ١۳۸٢) آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات زیست محیطی و یکی از نگرانی های مهم بهداشت مواد غذایی به شمار می آید. در حال حاضر آلودگی عمومی به فلزات سنگین رو به افزایش بوده و به دنبال آن تجمع این فلزات در گیاهان و حیوانات علاوه بر آسیب های جدی بر سلامت موجودات، مصرف فرآورده های آنها را برای مصرف کننده نهایی یعنی انسان مخاطره آمیز کرده است(ملکوتیان و همکاران، ١٣٨٩). فلزات سنگین موجود در خاک از لحاظ زیستی در دسترس بوده و به راحتی به گیاهان منتقل می شوند. تقریباً تمام فلرات سنگین در بدن اثرات زیان بار بر جای می گذارند، برخی از این عناصر مانند سرب وکادمیوم ونیکل و… حتی در مقادیر ناچیز نیز برای انسان سمی وخطرناکند و باعث مشکلات بهداشتی مختلفی مانند تخریب کلیه، صدمات  استخوانی،  ، سرطان و….می گردد(Ping   و همکاران،٢٠٠٧). کادمیوم یکی از سمی ترین فلزات سنگین  موجود می باشد که از پروسه فیزیولوژیکی گیاه جلوگیری می کند. همچنین آژانس بین المللی تحقیقات (IARC) فلز کادمیوم را به عنوان عامل کارسیوژنیک معرفی نموده است و این فلز عامل مهمی در ایجاد نارسایی کلیه معرفی شده است.(Shao chouو همکاران،٢٠١٠). ١-٢-اهمیت تحقیق: تکراراین موضوع که برنج جزء غذاهای مردم ایران است وجمهوری اسلامی ایران با بیش از ٦٠٠هزار هکتار برنجکاری، جزء کشورهای عمده برنج خیز دنیاست، شاید لزومی نداشته باشد. به هر حال اهمیت، برنج در کشور ایران برکسی پوشیده نیست تقریباً تمام بخش خطه سبز شمالی کشور زیر پوشش برنج است و در بهار شمال، طبیعت آن خطه را شالیزارهای سبز وپر طراوت پوشانده است. ولی در ورای این سیمای دیدنی، چهره دیگری رخ می نماید.حدود ٥٠٠هزار هکتار برنجکاری شمال کشور ونیازهای کود وسم مصرفی آن و عدم مدیریت صحیح، پهره دوم را می نمایاند.چهرۀ شوم سیاه آلودگی محیط زیست، آلودگی بهداشتی وفضای مسموم، در واقع چهره دوم این طبیعت است. کشاورزان شمالی، سالها براین باوربودند که که مصرف هرچه بیشتر انواع کودها وسموم شیمیایی، به منزله تولید هرچه بیشتر است و آنگاه که آمارهای تکان دهنده سازمانهای بهداشتی ملی وجهانی، بالاترین رقم ابتلا به بیماریهای گوارشی به ویژه سرطان را در شمال کشور ودر مقایسه با سایر مناطق اعلام نمود، زنگهای خطر به صدا در آمد. آشنایی وکنترل آفات وبیماریها وآلودگی به فلزات سنگین، تغذیه بهینه برنج برای بالا بردن ارزش غذایی آن و به کار بستن میزان ریز مغذی ها به ویژه روی (zn)   از جمله مواردیست که برای حصول به خواسته های فوق ضروری می نماید.نیاز به بررسی ومطالعه کاستی های برنج وشناخت دقیق نقصان های موجود و خطرهای پیش رو وبرنامه ریزی برای رفع تمام کاستی ها امری اجتناب ناپذیرمی باشد. دراین  تحقیق به بررسی آلودگی  برنج های داخلی به فلزات سنگین(کادمیوم وسرب) ومضرات وخطرات زیانبار آنها بر سلامتی ومنابع انتقال دهنده این فلزات به گیاه و همچنین مقا یسه میزان این فلزات با برنجهای پر مصرف وارداتی پرداخته شده است.با امید به اینکه با برنامه ریزی صحیح و مدیریت کارآمد بتوانیم با رفع تمام کاستی های برنج منجمله آلودگی به فلزات سنگین روزی در امر تولید برنج سالم به خودکفایی برسیم.   ١-۳-اهداف، فرضیات و سوالات تحقیق اهداف تحقیق (اهداف کلی، اهداف  اختصاصی): اندازه گیری میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم  و روی در انواع برنج موجود در بازار ( داخلی و وارداتی) به روش اسپکترو متری جذب اتمی با کوره  ([1]GFAAS). فرضیات تحقیق: ١-  میزان فلزات سنگین  سرب و کادمیوم برنج داخلی موجود در بازار (هاشمی، شیرودی، طارم،ارگانیک،) بیشتر از حد مجاز استاندارد ایران می باشد.   ٢- میزان فلزات سنگین  سرب و کادمیوم برنج خارجی موجود در بازار (جوانه هندی، محسن هندی، سبز بهار هندی،یک نوع پاکستانی،) بیشتر از حد مجاز استاندارد ایران می باشد.   ٣-میزان عنصر مفید روی در برنج های ایرانی بیشتر از برنج های وارداتی است و تأمین کننده نیاز گیاه می باشد. ٤-میزان عنصر مفید روی در برنج ها ی وارداتی بیشتر از برنجهای ایرانی و تأمین کننده نیاز گیاه می باشد.   سئوالات تحقیق: ١-آیا میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم برنج داخلی موجود در بازار با نشان های تجاری (هاشمی، شیرودی، طارم،ارگانیک) بیش از حد استاندارد ایران است؟ ٢-آیا میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم برنج خارجی موجود در بازار با نشان های تجاری (جوانه هندی، محسن هندی، سبز بهار هندی،یک نوع پاکستانی،) بیش از حد استاندارد ایران است؟ ٣-آیا میزان فلز روی در برنجهای ایرانی کمتر از حد مجاز استاندارد ایران است؟ ٤- آیا میزان فلز روی در برنجهای وارداتی کمتر از حد مجاز استاندارد ایران است؟

[1] – Graphit Furnace Atomic Absorption Spectrometry (GFAAS)