پژوهش درباره محافظه‏کاری حسابداری از جمله تحقیقات اثباتی در حسابداری است. حسابداری اثباتی فرض می‏کند که محافظه‏کاری حسابداری به‏واسطه الزام قابلیت اثبات و تأیید بالا برای شناخت درآمد و یا قابلیت اثبات و تأیید پایین برای شناخت هزینه در رابطه با قراردادهای پاداش میان سهامداران و مدیران، به وجود آمده است(واتز و زیمرمن، 1979).
در غیاب محافظه‏کاری ممکن است مدیران با شناسایی درآمدهایی که هنوز تحقق نیافته‏اند، به سود موردنظر خود دست یابند و براساس آن پاداش اضافه‏تری دریافت نمایند. به‏نظر می‏رسد که درصورت عدم تحقق آن درآمدها در آینده، جبران رفتارهای فرصت‏طلبانه مدیر مشکل باشد و ارزش شرکت نیز کاهش یابد(واتز، 2003).

در بیانیه‌ی مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، محافظه‌کاری به عنوان ویژگی کیفی ثانویه برای امکان اتکاء این‌گونه، تعریف شده است: کاربرد درجه‌‏ای از مراقبت که در اعمال قضاوت برای برآورد در موقعیت ابهام مورد نیاز است. به‏گونه‌ای که درآمدها یا دارائی‌ها بیشتر از واقع و هزینه‌ها و بدهی‌ها کمتر از واقع ارائه نشوند. نمونه‌ای از این ابهامات عبارت است از: امکان وصول مطالبات، عمر مفید احتمالی دارایی‌های ثابت مشهود و تعداد و میزان ادعاهای احتمالی مربوط به ضمانت کالای فروش‏رفته. چنین مواردی با رعایت احتیاط در صورت‌های مالی و همراه با افشای ماهیت و میزان آنها شناسایی می‌شود.
1-2) ساختار پژوهش
همان‏گونه که در این فصل ملاحظه خواهد شد، کلیات مربوط به فرآیند تحقیق که شامل بیان مسئله و اهمیت پژوهش و سایر موارد مربوط به کلیات پژوهش، آورده شده است. در فصل دوّم مروری بر مبانی نظری و همچنین به پژوهش‏های صورت گرفته در این زمینه، پرداخته می شود. در فصل سوّم به روش انجام تحقیق، فرضیه‏ها، پرسش های پژوهش، همچنین تعداد نمونه‏آماری و روش های آماری به کار گرفته شده در پژوهش، اشاره شده و در فصل چهارم نیز، تجزیه و تحلیل داده‏های حاصل شده و آزمون های مختلف مورد بحث قرار می گیرد و در نهایت در فصل پنجم نیز، نتیجه گیری و پیشنهادها و محدودیت‏های پژوهش بیان می شود.
1-3) بیان مسأله و علل برگزیدن موضوع پژوهش
محافظه‌کاری یکی از مهم‌ترین مفاهیم اساسی حسابداری است، تئوری‌های حسابداری دیر زمانیست که آن را به عنوان یک محدودیت در بکارگیری اصول حسابداری در نظر گرفته‌اند.
یکی از مفاهیم مؤثر در گزارشگری مالی شرکت‏ها، محافظه‏کاری است که نفوذ آن در حسابداری سابقه‏ای طولانی دارد. رویه‏های حسابداری محافظه‏کارانه، مدیران را از رفتار فرصت‏طلبانه و خوش‏بینی بیش از حد در ارائه سود باز می‏دارد. هدف این پژوهش، بررسی میزان ارتباط درجه محافظه‏کاری با اندازه و ارزش شرکت‏ در صنعت مواد و محصولات شیمیائی می‏باشد.
مفهوم محافظه‏کاری در حسابداری سابقه‏ای طولانی دارد. به قول باسو(1997)، نفوذ محافظه‏کاری در حسابداری حداقل به 500 سال قبل می‏رسد. حسابداران به‏طور سنتی محافظه‏کاری را “قانون پیشی گرفتن زیان‏ها و عدم سبقت سودها”معرفی کرده‏اند. باسو محافظه‏کاری را تمایل حسابداران به الزام برای داشتن مستندات قوی(درجه بالایی از قابلیت تأیید شوندگی) برای شناسایی اخبار خوب در مقابل شناسایی اخبار بد معرفی می‏کند. بنابراین، هر چه تفاوت درجه تأیید شوندگی برای سود بیشتر از زیان باشد، محافظه‏کاری بیشتر است. در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، محافظه‏کاری در بخش ویژگی‏های کیفی اطلاعات مالی به عنوان یکی از اجزای قابلیت اتکا و با عنوان” احتیاط” در نظر گرفته شده است. احتیاط کاربرد درجه‏ای از مراقبت بوده که در اعمال قضاوت برای برآوردهای حسابداری در شرایط ابهام مورد نیاز است؛ به‏گونه‏ای که درآمدها و دارایی‏ها بیشتر از واقع و هزینه‏ها و بدهی‏ها کمتر از واقع ارائه نشود.
در آمریکا و اروپا از سال 1995 تاکنون مطالعات متعددی در زمینه محافظه‏کاری انجام شده است. موضوع محافظه‏کاری یکی از بحث برانگیزترین مواضیعی است که تاکنون در بین پژوهشگران و تدوین‏کنندگان استانداردهای حسابداری می‏باشد. بعضی از صاحب‏نظران اعتقاد دارند که مدیران برای افزایش منافع شخصی خود، در استفاده از معیارهای حسابداری که مبنای اطلاع‏رسانی برای سرمایه‏گذاران است، جانبدارانه عمل می‏کنند. امّا در مقابل برخی معتقدند، محافظه‏کاری حسابداری، خود موجب بروز رفتارهای فرصت‏طلبانه می‏شود و در نتیجه تعادل میان ویژگی‏های کیفی حسابداری را بر هم می‏زند(هندریکسون و ون‏بردا، 1992).