جریانات نقدی یکی از شاخص های مهم در ارزیابی واحد اقتصادی می باشد که در بسیاری از تصمیمات مالی، الگوهای ارزش گذاری اوراق بهادار، روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و..، نقش محوری دارد. بر همین اساس با توجه به اهمیت جریانات نقدی ممكن است این مهم دستخوش یكسری نفوذهای نمایندگی شود بنابراین این تحقیق با توجه به نقش ساختار کنترل بر حساسیت جریانات نقدی در ادامه این فصل ابتدا به بیان مساله، ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق، قلمرو تحقیق و…. می پردازد.
1-2- تشریح و بیان مساله
در شرکت های گسترده امروزی به دلیل تعداد مالکان و سهامداران نظارت مستقیم بر عملکرد شرکت توسط سهامداران میسر نیست(کبیرزاده،1387). به همین دلیل مالکان، اداره شرکت را به مدیران تفویض کردند، در نتیجه ی جدایی مالکیت از مدیریت(کنترل)، یک مشکل سازمانی به نام «مشکل نمایندگی» به وجود آمد (حساس یگانه،1388). مشکل نمایندگی ناشی از انگیزه مدیران جهت رسیدن به منافع شخصی است(جنسن،1986). در این راستا جنسن و مک لینگ(1976) مبانی تئوری نمایندگی را مطرح نمودند.
یکی از فرضیات اصلی تئوری نمایندگی این است که مدیران شرکت«کارگزاران» و سهامداران «کارگمار» تضاد منافع دارند و مدیران لزوما به نفع سهامداران تصمیم نمی گیرند(جنسن1986).
از دیگر مفروضات تئوری نمایندگی، این است که تایید کارهای کارگزاران برای کارگمار پرهزینه است.
هزینه های نمایندگی، ناشی از تلاش های سهامداران برای کنترل مدیران می باشد. از طرف دیگر، مدیران نیز مایلند ثابت کنند که به دنبال افزایش ثروت سهامداران هستند(جنسن1986). از نظر جنسن(1986) یکی از شاخص های اندازه گیری مسائل نمایندگی سطح جریان نقد آزاد می باشد، که ممکن است برخی از مدیران جریانات نقد آزاد را در پروژه های با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری کنند تا در کوتاه مدت برخی از منافع شخصی خود را تامین کنند. هزینه های ناشی از جریان نقد آزاد، هزینه هایی هستند که در پروژه هایی با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری شده اند(مهرانی و باقری ،1388). بر همین اساس ساختارهای کنترلی برای هزینه ها و تضادهای سازمانی ناشی از این موضوع به اتخاذ سیاست های پرداختند.
در یك نگاه كلی ساختار کنترل شرکت، شامل ترتیبات حقوقی، فرهنگی و نهادی می شود كه سمت و سوی حركت و عملكرد شركت ها را تعیین می كنند. عناصری كه در این صحنه حضور دارند، عبارتند از سهامداران و ساختار مالكیت ایشان، اعضاء هیئت مدیره و نحوه ترکیب آن ها، مدیریت شركت كه توسط مدیر عامل یا مدیر ارشد اجرایی هدایت می شود و سایر ذینفع ها كه امكان اثرگذاری بر حركت شركت را دارند(برای مثال بوشی و همکاران،2008/ عبداله، 2009/ توتاخانه،1387). اساسی ترین ركن بحث ساختار کنترل شرکت ، اطمینان یافتن از اعمال حاكمیت صحیح سهامداران بر اداره شركت و هدایت فعالیت های عملیاتی به سمت سودآوری است. با وجود این، وجود حالاتی خاص

 سبب می گردد كه اعمال این حاكمیت مخصوصاً برای سهامداران اقلیت با موانعی روبرو شود و منافع ایشان را در شرکت های سرمایه پذیر تحت تاثیر قرار دهد(توتاخانه، 1387).

یکی از مفاهیمی که اخیرا بسیار مورد توجه تنظیم کنندگان مقررات ساختار کنترل شرکت و تدوین کنندگان رویه های گزارشگری مالی قرار گرفته است؛ حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری می باشد. زیرا بدلیل پیچیدگی در شناسایی و افشای آن یکی از چالش های گزارشگری مالی محسوب می شود که می توان بطور بالقوه در تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، موثر باشد(چین و سو،2010).
وجه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است. ایجاد توازن بین وجوه نقد موجود و نیازهای نقدی یکی از مهم ترین عوامل سلامت اقتصادی واحد تجاری و تداوم فعالیت آنها است. جریانات نقدی، در بسیاری از تصمیمات مالی، الگوهای ارزش گذاری اوراق بهادار، روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و …، نقش محوری دارد(ثقفی و هاشمی،1383).
به طور کلی در پژوهش های حسابداری ، حساسیت جریانات نقدی به دو دسته تقسیم می شوند:
1- حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری که اشاره به درصد تغییر در مخارج سرمایه ای شرکت ها در قبال تغییرات در جریانات نقدی است (کاشانی پور و نقی نژاد،1388).
2- حساسیت جریانات نقدی وجه نقد می باشد، که اشاره به درصد تغییر در سطوح نگهداری وجه نقد در قبال تغییرات در جریانات نقدی است(دیچا و همکاران،2012). که در این تحقیق منظور از حساسیت جریانات نقدی، مورد اول (حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری) می باشد.
شواهد تجربی اخیر نشان می دهد که میزان سرمایه گذاری می تواند غیر یکنواخت باشد که این مورد می تواند ناشی از چند عامل باشد یکی از این عوامل، عدم وجود سرمایه گذاران نهادی در سازمان می باشد. که این موضوع می تواند حساسیت های جریان نقدینگی  سرمایه گذاری را افزایش دهد. باگست و همکاران (2005) حساسیت های منفی را در نتیجه ی شرکت هایی که توقیف شده اند به ویژه داشتن درآمد عملیاتی منفی
می دانند. کلری و همکاران(2007) به شواهد دست یافتند که شرکت هایی که دارای ساختار کنترلی قوی هستند و همچنین دارای سرمایه گذاران نهادی هستند،  دارای حساسیت جریانات نقد سرمایه گذاری کمتری نسبت به شرکت های دارای عدم سرمایه گذاران نهادی هستند. اما احتمالا این مورد در شرکت های دارای هزینه نمایندگی متفاوت است.
هیتن(2002) مدلی را ارائه نمود که در آن جریان وجه نقد آزاد بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین این تاثیر در شرکت هایی که هزینه تامین مالی بالایی دارند، بیشتر است. مسائل نمایندگی منجربه کاهش ارزش شرکت شده و در نهایت باعث پرداخت سود سهام کمتر به سهامداران می شوند(دیشماک،2009). تحقیقات نشان داده اند که میان مسائل نمایندگی و حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری ، رابطه معناداری وجود دارد و مدیران از نفوذ نمایندگی خود استفاده نموده و موجب بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری می شوند و در نهایت منجر به عدم کارایی در سرمایه گذاری می شوند (هوانگ و همکاران،2010). بنابراین با توجه به اهمیت مسائل نمایندگی و سرمایه گذاران نهادی به عنوان شاخصی به عنوان یک ساختار کنترلی برای شرکت و همچنین حساسیت جریانات نقدی در تصمیمات
طرح های سرمایه گذاری شرکت این پژوهش به بررسی تاثیر سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری با تاکید بر هزینه نمایندگی در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.
 
1-3- ضرورت انجام تحقیق
ضرورت انجام این پژوهش به قرار زیر است:
امروزه با افزایش روز افزون شتاب تغییرات در عوامل درونی و بیرونی موثر بر سازمان ها ، نیاز به جریانات نقدی امری کاملا ضروری است. در جهان رقابتی حاضر، برای اینکه واحدهای اقتصادی بتوانند همچنان در عرصه رقابت باقی بمانند ،نیاز به سرمایه گذاری هایی با NPV مثبت دارند. بنابراین عدم حساسیت جریانات نقدی می تواند به سازمان ها در جهت برنامه ریزی در مورد ورود جریانات نقد آتی کمک کند. همچنین مسائل نمایندگی و عدم وجود سرمایه گذاران نهادی منجر به کاهش ارزش شرکت شده و در نهایت باعث پرداخت سود سهام کمتر به سهامداران می شوند. تحقیقات نشان داده اند که میان مسائل نمایندگی و عدم وجود    سرمایه گذاران نهادی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. بنابراین با توجه به اینکه مسائل نمایندگی و عدم وجود سرمایه گذاران نهادی باعث افزایش حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری می شود. این پژوهش قصد دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری با تاکید بر هزینه نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر می گذارد یا خیر؟
 
1-4- اهداف تحقیق
در این تحقیق اهدافی با دیدگاه­های متفاوت بیان شده.
1-4-1- اهداف علمی تحقیق
هدف کلی این تحقیق بررسی تاثیر سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری با تاکید بر هزینه نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. جهت دستیابی به این هدف كلی، آن را به اهداف جزئی ذیل تفكیك و در طول انجام تحقیق، این اهداف پیگیری می شود:
1- تبیین تاثیر سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری (در شرکتهای دارای هزینه نمایندگی).
2- تبیین تفاوت حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی هستند نسبت به شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی نیستند. اهداف فوق ، ما را به این تفسیر رهنمون می سازد که بتوانیم بین شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی هستند و شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی نیستند، تفاوت قائل شویم. زیرا فرض بر این است که در این دو گروه شرکت ها میزان حساسیت جریانات نقدی متفاوت است.
1-4-2- اهداف کاربردی تحقیق
اولین كاربرد هر تحقیق جنبه نظری و توسعه رشته مورد تحقیق می باشد كه زمینه لازم را برای توسعه
تئوری های آن رشته و حركت به سمت سیستم های سازگارتر و كاراتر را مهیا می سازد. اما نتایج این تحقیق با توجه به هدف کلی آن می تواند برای گروه های زیر مفید واقع شود:
1- تحلیل گران مالی: نتایج این تحقیق می تواند جهت تحلیل شرکت هایی که دارای حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری هستند، مفید واقع شود.
2- سرمایه گذاران و سازمان بورس اوراق بهادار: حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری هم برای مدیران شرکت ها و هم برای سرمایه گذاران حائز اهمیت خاصی است.بنابراین اخذ بهترین سیاست در مورد
سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای حساسیت جریانات نقدی هستند، حائز اهمیت است.
3- بانک ها و اعتبار دهندگان: به دلیل اهمیت حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری ،نتایج تحقیق حاضر       می تواند برای ارائه اعتبار به وسیله اعتباردهندگان مفید واقع شود.
 
1-5- تبیین فرضیه های تحقیق
با توجه به مطالب فوق و سوالات تحقیق، فرضیات این تحقیق در قالب دو فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی به صورت زیر ارائه می شود:
1- سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری تاثیر دارد.
1-1- سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی هستند تاثیر دارد.
1-2- سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی نیستند تاثیر دارد.
2- حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی هستند بیشتر است نسبت به شرکت هایی که دارای هزینه نمایندگی نیستند.
 
1-6– قلمرو تحقیق
قلمرو تحقیق به سه دسته زیر تقسیم­ بندی شده است:
1-6-1- قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر سرمایه گذاران نهادی بر حساسیت جریانات نقدی سرمایه گذاری با تاکید بر هزینه نمایندگی می باشد.
1-6-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق
قلمرو زمانی انجام تحقیق از سال 1387 تا سال 1391 در نظر گرفته شده است.
1-6-3- قلمرو مکانی تحقیق
اطلاعات مورد نیاز این نوشتار مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است و به دلیل جامعیت و سهولت دسترسی  به بورس اوراق بهادار قلمرو مکانی این تحقیق تهران می باشد.