حسابرسی مستقل از طریق بهبود قابلیت اتكا و افزایش اعتبار فرآیند گزارشگری مالی، به سودمندی این فرآیند و كارایی بازارهای سرمایه كمك می كند. كیفیت حسابرسی به عوامل متعددی به خصوص استقلال حسابرس بستگی دارد. لذا، كاهش استقلال حسابرس بر كیفیت فرآیند حسابرسی و اظهار نظر وی تأثیر مستقیم می گذارد. به همین دلیل، مجامع حرفه ای توجه جدی به تهدیدهای استقلال حسابرس دارند. برای استقلال دو بعد در نظر گرفته اند . بعد ظاهری كه استقلال ظاهری نام داشته ، متكی بر پرهیز از حالاتی است كه باعث شك و تردید یك فرد منطقی و آگاه از تمام شرایط و حالات نسبت به بی طرفی حسابرسی می شود. بعد باطنی، معنوی یا فكری كه به‌خود حسابرس بستگی داشته و قابل اندازه گیری یا مشاهده ی مستقیم نیست (شریعت‌پناهی و نهندی، 1384، 77). شرکت‌ها که متقاضی انجام حسابرسی هستند اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند.اهدافی از قبیل داشتن گزارش حسابرسی برای شرکت در مزایده و مناقصات،اهداف ارائه به اداره امور مالیاتی، ارائه گزارش به مجمع عمومی صاحبان سهام و … اهدافی است که متقاضیان انجام، به دنبال آن هستند.طبیعی است که این متقاضیان با توجه به اهداف به دنبال پرداخت حداقل حق‌‌الزحمه برای انجام اینکار هستند و حسابرسان نیز با در نظر گرفتن حجم کار و ملاحظات حرفه‌ای به دنبال انجام کار با کیفیت متفاوت و نوع گزارش متفاوتند.جان کلام اینکه خواستن کیفیت بالاتر حسابرسی و دریافت گزارش مطلوبتر مستلزم انجام هزینه بیشتر و پرداخت حق‌الزحمه حسابرسی بیشتر است و همچنین کیفیت مطلوب تر حسابرسی به سیستم حسابداری و کنترل‌های داخلی و مستندات مطلوب تری احتیاج دارد.بنابراین برای ایجاد اطمینان خاطر در مدیران و سهامداران و سایر ذی‌نفعان شرکت،  اولا” به سیستم حسابداری خوب و ثانیا” یک حسابرسی خوب احتیاج است.
1-2- بیان مساله
در دنیای صنعتی امروز وجود اطلاعات مالی قابل اتكا از اهمیت حیاتی برخوردار است. اقتصاد بسیاری از كشورها دركنترل شركتهای سهامی بزرگی قرار دارد كه سرمایه مورد نیاز خود را از میلیونها سرمایه‌گذار تامین كرده‌اند. سرمایه‌گذاران كه پس‌اندازهای خود را در اختیار شركتهای سهامی قرار داده‌اند با توجه به صورتهای مالی سالیانه یا فصلی كه توسط شركتها انتشار می‌یابد از استفاده درست و موثر وجوه سرمایه‌گذاری شده خود اطمینان حاصل می‌كنند، اطلاعات منعكس در صورتهای مالی زمانی برای استفاده‌كنندگان مفید و موثر است كه از وی‍ژگیهای كیفی لازم برخوردار باشد. یكی از ویژگیهای كیفی اطلاعات مالی، قابلیت اعتماد است. اطلاعات مالی هنگامی قابل اعتماد و اتكاست كه آثارمالی معاملات و سایر رویدادهای مالی به گونه‌ای بیطرفانه اندازه‌گیری شده و نتایج اندازه‌گیری‌ها معتبر و قابل تایید مجدد باشد. استفاده‌كنندگان از صورتهای مالی هنگامی می‌توانند به اطلاعات مالی منعكس در صورتهای مالی اتكا كنند كه شخصی مستقل، ذیصلاح و بیطرف نسبت به میزان اعتبار این اطلاعات، نظر حرفه‌ای ارائه كرده باشد. در سیستمهای اجتماعی – اقتصادی كنونی، وظیفه اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی به حسابرسان مستقل واگذار شده است و فعالیت حسابرسان مستقل بیشتر در قالب موسسات حسابرسی انجام می‌گیرد. (استانداردهای حسابرسی، 1383،پیشگفتار)
برای سالیان متمادی در گذشته، اقتصاددانان فرض می‌كردند كه تمامی گروه‌های مربوط به یك شركت سهامی برای یك هدف مشترك فعالیت می‌كنند؛ اما در سی سال گذشته، اقتصاددانان موارد بسیاری از تضاد منافع بین گروه‌ها و چگونگی مواجهه شركت‌ها با این‌گونه تضادها را مطرح كرده‌اند. به‌طور كلی این موارد، تحت عنوان «حاكمیت شركتی» در حسابداری بیان می‌شود. طبق تعریف حساس یگانه و باغومیان: “حاكمیت شركتی، قوانین و مقررات، ساختارها، فرآیندها، فرهنگ‌ها و سیستم‌هایی است كه موجب دستیابی به هدف‌های

 پاسخ‌گویی، شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذینفعان می‌شود”. تأكید مبانی اولیه حاكمیت شركتی، بیشتر بر موضوع راهبرد شركت‌ها و حقوق سهامداران قرار داشت و بعدها با طرح دیدگاه‌های جدیدتر، به سمت توجه جدی به حقوق كلیه ذینفعان و اجتماع گرایش یافت. فروپاشی شركت‌های بزرگی مانند انرون و ورلدكام در آمریكا توجه همگان را به نقش برجسته حاكمیت شركتی و توجه جدی به اصول نام‌برده درمورد پیشگیری از وقوع چنین فروپاشی‌هایی جلب كرده است .

در حاكمیت شركتی، هدف، برخورداری از یك هیئت‌مدیره مؤثر و كارا است و دستیابی به این هدف، مستلزم ارزیابی خصوصیات هیئت مدیره(به‌ویژه مطلوب) است. در این صورت، سؤال مطرح این است كه آیا متفاوت بودن خصوصیات هیئت‌مدیره شركت‌ها می‌تواند در تعیین حق الزحمه حسابرسان مستقل اثرگذار باشد؟ یعنی اگر ویژگی‌هایی از جمله تعداد اعضای هیئت مدیره، نسبت غیراجرایی اعضای هیئت مدیره، نمایندگی اعضای هیئت‌مدیره از بُعد دولتی یا خصوصی بودن آن، وجود مدرك تحصیلی دكتری در بین اعضای هیئت مدیره، وجود مدرك تحصیلی مالی یا حسابداری در بین اعضای هیئت مدیره، تغییر در اعضای هیئت‌مدیره سال و تغییر حسابرس می‌تواند بر هزینه های حسابرسی و حق الزحمه حسابرسان مستقل تأثیرگذار باشد؟ با دستیابی به جواب این سؤال‌ها می‌توان به‌منظور بهبود عملكرد شركت، اقدامات مناسب‌تری را به‌عمل آورد و سهامداران را به انتخاب هیئت‌مدیره مطلوب‌تر هدایت كرد.(عباس زاده و منظرزاده ، 1390 ، دوره18 ، شماره 63)
موسسات حسابرسی مفاهیم نظری و تجربی مهمی برای تعیین حق الزحمه حسابرسی دارند. آنها جهت قیمت گذاری خدمات حسابرسی از عوامل گوناگونی استفاده می كنند و تحقیقات زیادی نیز در رابطه با شناسایی و ارزیابی این عوامل انجام شده است. عواملی که در اغلب مطالعــات مدنظر قرار گرفته اند شامل عوامل ریسك، حجم و پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی بوده است. یکی از عوامل مهم تعیین ریسک حسابرسی ساختار حاکمیت شرکتی می باشد که باید به آن توجه شود.البته هنوز معلوم نیست که حاکمیت شرکتی تاثیری بر حق الزحمه حسابرسی دارد یا نه و اگر دارد چگونه حق الزحمه حسابرسی را تحت تاثیر قرار می دهد. حداقل دو استدلال در مورد رابطه حاکمیت شرکتی و حق الزحمه های حسابرسان وجود دارد. در استدلال اول فرض بر این است که ساختار داخلی حاکمیت شرکتی شرکت ها کامل است. در نتیجه هزینه های نمایندگی و ریسک موسسات حسابرسی کاهش یافته و این باعث کاهش حق الزحمه حسابرس و هزینه های حسابرسی شرکت می شود. به عبارتی حسابرسی به عنوان شکلی از حاکمیت شرکتی خارجی ممکن است حاکمیت شرکتی داخلی موثر را جایگزین خود بیند. در استدلال دوم فرض می شود مدیران جهت نشان دادن سطح بالای ساختار حاکمیت شرکتی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، از موسسات حسابرسی بزرگ و با کیفیت بالاتر استفاده کنند که ممکن است باعث افزایش حق الزحمه حسابرسی شود. تحقیقات تجربی تاکنون جوابی در مورد اینکه کدام استدلال بهتر عمل می کند ارائه نکرده است.در این تحقیق سعی میشود تاثیر ساختار حاکمیت شرکتی بر هزینه های حسابرسی مورد بررسی قرار گیرد.  بنابراین سوال اصلی تحقیق؛ این است که آیا ساختار حاکمیت شرکتی بر هزینه های حسابرسی تاثیر دارد؟
1-3- اهمیت و  ضرورت تحقیق
برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی نیاز به اطلاعاتی است که بتوان با کمک آنها منابع موجود و در دسترس را به نحوی مطلوب تخصیص داد. یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند، اثرات منفی برای فرد تصمیم‌گیرنده در پی خواهد داشت (اکبری، 1389: 11). با توجه به تمرکز مالکیت کمتر در موسسات بزرگ و وجود اعضای غیر موظف در هیئت مدیره، مشکلات نمایندگی در شرکتها بوجود می آید و نیاز به وجود حسابرسی خارجی را افزایش می دهد. از این رو این تحقیق بررسی می کند که آیا  نیاز است  حسابرسی با کیفیت تر و با هزینه های بیشتر انجام گیرد یا خیر.
1-4- اهداف تحقیق
1-4-1-  اهداف علمی
هدف علمی تحقیق مطالعه تاثیر ساختار حاکمیت شرکتی بر هزینه های حسابرسی مورد بررسی است.  بنابراین محقق بر اساس آمار و داده های شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در پی پاسخ منطقی این سوال است که؛ ساختار حاکمیت شرکتی بر هزینه های حسابرسی چه تاثیری دارد؟
 
 
 
 
1-4-2-  اهداف کلی و فرعی
هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر حق الزحمه حسابرسی می باشد.
اهداف فرعی:

1. تعیین ارتباط میان درصد مالكیت نهادی و هزینه های حسابرسی.
2. تعیین ارتباط میان درصد مشارکت مدیریت در مالکیت و هزینه های حسابرسی.
3. تعیین ارتباط میان استقلال هیأت مدیره و هزینه های حسابرسی.
4. تعیین ارتباط میان وجود حسابرس داخلی و هزینه های حسابرسی.

1-4-3-  اهداف کاربردی
نتایج این تحقیق می­تواند مورد استفاده گروههای متعددی قرار گیرد که موارد زیر از آن جمله هستند:
سازمان بورس اوراق بهادار: تعریف نظام راهبری مناسب برای شرکت های پذیرفته شده.
سرمــایه گذاران: با توجه به اهدافی که دارند، اعم از کوتاه مدت یـا بلند مدت، نتــایج این تحقیق می تواند در انتخاب سهام شرکتها برای سرمایه گذاری مورد توجه قرار گیرد و از آنجا که سرمایه گذاران با توجه به رویکرد تکیه گاه یابی به دنبال یک مبنای قابل اتکا هستند، نتایج این تحقیق می تواند آنها را در انتخاب این مبنای مطمئن یاری رساند و رفتار سرمایه گذاران را بهبود بخشیده و در نتیجه تصمیم گیری آنها از سودمندی قابل ملاحظه ای برخوردار باشد.
دانشگاه ها و مراکز پژوهشی : این تحقیق برای بیان بهتر و دقیقتر رویکردهای رفتاری و آثار آنها در پی تئوری های جدیدتر، مفید واقع می شود.
سهامداران : نتایج این تحقیق می تواند سهامداران را در ارزیابی سهام شرکت و انتخاب اعضاء هیات مدیره و کمیته حسابرسی برای آن یاری رساند و توجه آنها به طور غیر مستقیم به مدیریت بهینه هزینه هایی همچون هزینه حسابرسی باعث بهبود نظام راهبری شرکت می گردد.
مدیران : مدیریت در اهداف کوتاه مدت و علی الخصوص در اهداف بلند مدت شرکت ها و کنترل فعالیت های درون سازمان برای رسیدن به سود و رفاه بیشتر که در نهایت منجر به جلب رضایت سهامداران خواهد شد و نیز از آنجا که استقلال حسابرس و کیفیت گزارشات آن در مورد گزارش حسابداری می تواند بر انتظارهای ذهنی سرمایه گذاران (مبنی بر دستاوردهای محتمل آینده، از نظر سود خالص و سود تقسیمی) اثر بگذارد مدیر می تواند از طرق مختلف چون هموارسازی سود اثری مساعد و مطلوب بر ارزش سهام بگذارد.
 
 
1-5- سوالات تحقیق
سوال اصلی تحقیق:
حاکمیت شرکتی چه تاثیری برهزینه حسابرسی دارد؟
سوال فرعی تحقیق:

1. آیا درصد مالكیت نهادی بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد؟
2. آیا درصد مشارکت مدیریت در مالکیت بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد؟
3. آیا استقلال هیأت مدیره بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد؟
4. آیا وجود حسابرس داخلی بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد؟

 
1-6- فرضیه های تحقیق
برای پاسخ به سوالات مطرح شده، فرضیه های زیر تدوین شده است:
فرضیه اصلی تحقیق:
مکانیزمهای حاکمیت شرکتی بر هزینه حسابرسی تاثیر دارند.
فرضیه فرعی تحقیق:

1. درصد مالكیت نهادی بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد.
2. درصد مشارکت مدیریت در مالکیت بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد.
3. استقلال هیأت مدیره بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد.
4. وجود حسابرس داخلی بر حق الزحمه حسابرسی تاثیر دارد.