افشای اطلاعات توسط شرکت ها یكی از ابزارهای مهم مدیران به منظور انتقال اطلاعات مربوط به عملكرد مالی و هدایت شرکت به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر افراد ذینفع است. از دلایل مهم تقاضا برای افشای اطلاعات، مسائل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعات می باشد . بازار سرمایه یكی از بازارهایی است که در آن، اطلاعات شفاف بر عملكرد آن به شدت مؤثر است. به عبارتی، نقصان اطلاعات باعث افزایش هزینة مبادلات و ناتوانی بازار در تخصیص بهینة منابع می شود(پورحیدی و حسین زاده، 1391).
در نگاهی کلی،   شفافیت مالی و افشای کامل و منصفانه اطلاعات ، برای کارکرد مطلوب بازار سرمایه کارا ، عامل حیاتی تلقی می شود (حساس یگانه و قمی ، 1385)
اما از دیدی دقیقتر، شفافیت عموماً به سه دسته تقسیم می‌شود؛‌ 1) تعریفهای مبتنی بر ذینفعان اطلاعات، 2) تعریفهای مبتنی بر مسئولیت پاسخگویی و 3) شفافیت از ابعاد قانون (طاهری، 1389).
اطلاعات هر چه شفاف تر و قابل دسترس تر باشد می تواند منجر به اتخاذ تصمیم های صحیح تری در زمینة تخصیص بهینة منابع شود و در نهایت منجر به رسیدن به کارآیی تخصیصی می شود که هدف نهایی بازار سرمایه است(تجویدی، 1387).از اینرو افشای اطلاعات توسط

 شرکت ها نقش حیاتی را در کارایی بازار سرمایه ایفا می کند.

شرکت ها افشای اطلاعات را از طریق انتشار صورت های مالی، یادداشت های توضیحی،گزارش هیأت مدیره،و نظایر آن انجام می دهند.  علاوه بر این، برخی از شرکت ها علاوه بر افشای حداقل اطلاعات براساس استانداردهای مربوط و سایر قوانین و مقررات، به افشای اضافی اطلاعات به صورت اختیاری می پردازند. از اینرو می توان افشای اطلاعات توسط شرکت ها را به دو دستة افشای اجباری و اختیاری تقسیم نمود. یكی از موضوعات مهمی که در رابطة با افشای اطلاعات توسط شرکت ها مطرح است، پیامد های اقتصادی افشای اطلاعات می باشد. افشای اجباری و اختیاری اطلاعات می تواند دارای پیامدهای اقتصادی متعددی باشد که از جملة این پیامدها می توان به بهبود نقدشوندگی سهام در بازار سرمایه، کاهش هزینة سرمایة شرکت ها و افزایش کاربران و افزایش توان پیش بینی استفاده کننده از اطلاعات اشاره نمودکه این موارد نیز نهایتا منجر به افزایش ارزش شرکت می گردد. بنابراین شناسایی عواملی که بر سطح افشای شرکت ها موثر است ضروری است و از طرفی ونگ و همکاران(2011) بیان نمودند که با افزایش سطح کیفیت حاکمیت شرکتی شرکت ها میزان افشای شرکت ها افزایش می یابد و همچنین شرکت های  بزرگ سطح افشای بالاتری نسبت به شرکت های کوچک دارند. لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر اندازه شرکت و کیفیت حاکمیت شرکتی بر افشای مطلوب اطلاعات طراحی و اجرا خواهد شد که در ابتدا کلیات تحقیق مطرح خواهد شد ، سپس در فصول بعدی ادبیات و پیشینه تحقیق،روش تحقیق و نتیجه گیری تشریح خواهد شد.

• بیان مساله

تشکیل و توسعه شرکت های سهامی، باعث تفکیک مالکیت از مدیریت و پیدایش تضاد منافع بین گروه -های مختلف ذینفع، از قبیل مدیران و سهامداران شده است. به دنبال پیدایش تضاد منافع در شرکت های سهامی، بحث نظریه­ی نمایندگی مطرح می­شود(برتا و بوزالان، 2008)[1]. بر اساس این نظریه، مدیران به عنوان نمایندگان سهامداران ممکن است به گونه­ای عمل ­کنند یا تصمیم­هایی را اتخاذ کنند که لزوماً در راستای بیشینه کردن ثروت سهامداران نباشد. بنابراین، باید ساز و کار کنترلی یا نظارتی کافی برای محافظت سهامداران در مقابل تضاد منافع ایجاد شود. موضوع شفافیت صورتهای مالی و کیفیت افشای اطلاعات ارائه شده در آن، به عنوان یک راهکار عملی مورد توجه قرار گرفته است. شفافیت و کیفیت افشای اطلاعات، همچنین یکی از جنبه های با اهمیت حاکمیت شرکتی و یکی از مهم­­ترین عوامل دستیابی به یک بازار سرمایه کارا است.
افشای اطلاعات حسابداری كه از دیرباز بعنوان یكی از مهمترین مسائل مورد توجه محققین بوده است، حاصل نهایی یك سیستم حسابداری به شمار می­رود. در واقع هدف نهایی سیستم حسابداری فراهم نمودن اطلاعات برای اشخاص ذینفع در قالب گزارش­های درون سازمانی و برون سازمانی می­ باشد. اما از آنجا كه یك سیستم حسابداری در محیط حاكم بر شركت اطلاعات مالی شرکت را تحت عنوان گزارش­های مالی در اختیار ذینفعان قرار می­دهد لذا عوامل محیطی حاكم بر شركت بر فرآیند مذكور اثر گذار خواهد بود. شركت­ها در جهت كنترل عوامل محیطی و رسیدن به اهداف اقدام به تدوین یك نظام مطلوب برای هدایت شركت به سمت اهداف می­نمایند كه تحت عنوان حاكمیت شركتی از آن یاد می­شود. نظام حاكمیت شركتی اقدام به تنظیم و هدایت عوامل محیطی از جمله روابط میان مدیران و مالكان می­نماید و تحت تئوری نمایندگی به بررسی این موضوع می­پردازد، در همین راستا وجود حاکمیت شرکتی مطلوب یعنی وجود  قوانین، مقررات، ساختارها، فرایندها، فرهنگ ها و نظام هایی که موجب دستیابی به هدف های پاسخگویی، شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذینفعان می شود باعث افزایش سطح افشا توسط شرکت ها می گردد (پارچینی، 1388).
با توجه با مطالعات انجام شده در این زمینه عوامل انگیزشی که باعث افزایش افشای مطلوب توسط مدیران می­شود عبارتست از:
افزایش افشای شرکت ممکن است به خاطر عمر شرکت باشد(اوسو اسنا ،1998)[2].
شرکت­های بزرگ تمایل دارند در سطح جهانی حضور داشته باشند بنابراین ممکن است تمایل زیادی به تهیه اطلاعات بیشتر داشته باشند بنابراین شرکت­های با اندازه بزرگ سطح افشای بیشتری دارند(ایترج و همکاران، 2011).
تحقیقات زیادی وجود رابطه مثبت بین سودآوری[3] و سطح افشای را بیان کرده­اند مانند:(کرف[4]، 1961)، (بلکویی، 1981 )، (ولیس، 1987 )، (واتس و زیمبرمن، 1986)[5].
به علت مسئولیت پاسخگویی مدیران و اهداف مالی و تجاری خاص آنها، افشا ضرورت پیدا می­کند(لاتریدز[6]، 2008).
مدیران ممکن است افشای داوطلبانه و پیش بینی­ها را برای نشان دادن آگاه بودن مدیر نسبت به تغییرات اقتصادی محیط شرکت ارائه کند(حلمی حمامی، 2009 (.
در سال های اخیر مطالعات بسیار زیادی در زمینه بررسی ارتباط میان كیفیت گزارشگری مالی یا سطوح افشا در گزارش­های سالانه و ویژگی­های شركت­ها (مانند: انواع حاکمیت شرکتی، اندازه شرکت­ها، سودآوری و….)انجام شده است. به عنوان مثال، می­توان به مطالعاتی مانند: ثقفی و ملکیان (1377)، كاشانی‌پور و رحمانی (1388)، اوسو اسنا (1998)[7]، کوک (2002)[8]، (ایترج و همکاران، 2011) و… اشاره كرد. بررسی گزارش­های سالانه شركت­ها نشان می­دهد كیفیت اطلاعات افشا شده در چنین گزارش­هایی متفاوت است و تفاوت در افشای شركت­ها به احتمال زیاد در نتیجه تفكرمدیریت و فلسفه فكری آنان و همچنین صلاح دید آنان در مورد افشای اطلاعات برای مقاصد سرمایه­گذاری است.
افزایش افشای مطلوب شرکت ها علاوه برحل مشكلات نمایندگی منجر به كاهش عدم تقارن اطلاعاتی گردیده و در نتیجه شفافیت و جلب اعتماد سرمایه­­گذاران را در پی خواهد داشت. در ابعادی وسیعتر آن باعث رونق بازار­های سرمایه می­شود كه بر تخصیص بهینه منابع در اقتصاد كشور كمك شایانی خواهد نمود.
حال با توجه به مباحث مطرح شده مسئله اصلی تحقیق حاضر این است که آیا اندازه شرکت و کیفیت حاکمیت شرکتی بر سطح افشای اطلاعات تاثیر دارد؟ میزان تاثیرهریک ازمتغیرها بر کیفیت حاکمیت شرکتی چیست؟ جنبه مجهول آن کدام است؟
بنابراین برای سنجش هریک از متغیرهای تحقیق و همچنین رسیدن به جواب سوالات تحقیق و آزمون فرضیه ها از مدل برگرفته شده از تحقیق ایتدرج،ونگ و همکاران(2011) با انجام تعدیلات لازم استفاده می شود که در قسمت روش تحقیق به صورت کامل تشریح خواهد شد.