همان­طور که گفتیم، یکی از خطاهای مهم در بررسی­های آماری، خطای ناشی از بی­پاسخی است. تمام محققین تلاش می­کنند تا حد ممکن این خطا به حداقل مقدار تقلیل یابد. تاکنون راهکارهای گوناگونی، توسط افراد مختلف ارائه شده­اند. در این پایان­نامه به بررسی آنها می­پردازیم.

در این فصل اصطلاحات، تعاریف، مفاهیم و سابقه مربوط به بی‌پاسخی و علل بروز آن، فعالیت‌های آماری مرتبط با بی‌پاسخی، راههای جبران بی‌پاسخی و مقایسه نرخ‌های بی‌پاسخی را بررسی می­کنیم.

برای جبران بی­پاسخی و کاهش اریبی ناشی از بی­پاسخی می­توان از دو رویکرد استفاده کرد، رویکرد اول مبتنی بر آمار کلاسیک است که سعی می­کند به­نحوی اریبی بی­پاسخی را کاهش دهد و محتاج مراجعات مکرر یا نمونه­گیری­های مکرر است. رویکرد دوم روش بیزی است که در واقع تصحیح اریبی را به­وسیله شرطی کردن روی بی­پاسخی­ها انجام می­دهد.

اریكسون (1976) [1] پیشگام مطالعه به روش بیزی در این زمینه بوده است و بررسی وی در زمینه تشریح روش بیزی در ارتباط با گرفتن زیر نمونه از واحدهای بی‌پاسخ، بوده است. علاوه بر روش‌های بالا، اخیراٌ افراد دیگری از جمله لیتل[2] (2003) رویكرد دیگری، اختیار كرده‌اند. به این شرح كه افراد نمونه‌ای به دو زیرنمونة دارای پاسخ و بی‌پاسخ تقسیم می‌شوند و سعی می‌شود كه توزیع صفت مورد بررسی برای افراد با پاسخ به‌شرط مقادیر متغیر مورد بررسی برای افراد بی‌پاسخ طبق یك مدل آماری معینی به‌دست آورده شود.بدین ترتیب تصحیح لازم در مقادیر مشاهده شده به‌عمل آید به‌طوری‌كه اریبی ناشی از بی‌پاسخی از بین برود.

از آنجایی‌كه رویكرد ما در این رساله مبتنی بر اجرای طرح نمونه­گیری و استفاده از نتایج آن و روش‌های فراوانی­گرا است، از پرداختن به

 ارائه­ی مدل آماری برای تعدیل برآوردگرهای ناشی از

داده­های بی­پاسخ در تعیین برآورد احتمال حضور شخص در خانه و نیز روش‌های بیزی خودداری می‌كنیم. خواننده علاقه­مند می­تواند به پاتهاف[3] (1993) و لیتل (2003) مراجعه کند.

در بخش دوم این فصل تعریف بی­پاسخی و چند تعریف دیگر مرتبط با آن آورده می­شود. در بخش سوم اهمیت و دلایل بروز بی­پاسخی بررسی می­شود سپس در بخش چهارم اثرات بی­پاسخی روی برآوردها و اریبی بی­پاسخی روی میانگین و محاسبه میزان آن شرح داده می­شود. در بخش پنجم به تاریخچه تحقیق در زمینه­ بی­پاسخی اشاره می­شود و در بخش ششم مثال كاربردی در طرح آمارگیری آمریكا، نحوه محاسبه نرخ­های بی­پاسخی و دلایل اختلاف در معیارهای بی­پاسخی توضیح داده می­شود. هم­چنین در بخش هفتم روش­های جبران بی­پاسخی و كنترل نرخ بی­پاسخی شرح داده می­شود و در انتها به نتیجه­گیری این فصل در بخش هشتم می­پردازیم.

1-2  بی­پاسخی

          در زیر به تعاریف بی­پاسخی، خطاهای بی­پاسخی، بی­پاسخی سؤال، بی­پاسخی واحد آماری و نرخ بی­پاسخی می­پردازیم.

الف – علت‌های گوناگونی برای عدم توفیق در به‌دست آوردن پاسخ وجود دارد. برای مثال
ممكن است واحد آماری در بررسی از قلم بیفتد، یا ممكن است شخص از مصاحبه
امتناع ورزد، عدم دسترسی به واحد نمونه­گیری و یا گم شدن پاسخنامه در طول مدت
نمونه‌گیری (زمان آمارگیری) که باعث می­شوند اطلاعات مورد نظر به‌دست نیاید ،
باعث بروز “بی­پاسخی” می­شود.

ب – خطاهای بی‌پاسخی را كه یكی از خطاهای غیرنمونه‌گیری است، وبروزآن
­ناشی­ازناتوانی­واحدنمونه،اعضا جامعه یا داده‌ها در بررسی می‌باشد تعریف می­کنیم.
اگر اطلاعات جمع­آوری شده از یك مكان و یا شخص و یا از یك بخش خاص در
پرسشنامه کامل نباشند، بررسی ما تحت تأثیر خطاهای بی‌پاسخی قرار می‌گیرد.

دو نوع بی­پاسخی ممکن است رخ دهد یکی بی­پاسخی سؤال و دیگری بی­پاسخی
واحد آماری که در زیر آنها را تعریف می­کنیم.

ج – به‌طوركلی ”بی‌پاسخی اقلام اطلاعاتی (سؤال) “ به مواردی اطلاق می‌شود كه در زمان
تكمیل پرسشنامه، سؤال یا سؤالاتی بی‌پاسخ بمانند.

د – بعضی مواقع كه به واحدهای آماری در نمونه مراجعه می‌شود برای بعضی از واحدهای
آماری به‌دلیل عدم حضور پاسخگو در منزل، امتناع پاسخگو یا دلایل دیگری، پرسشنامه
تكمیل نمی‌شود كه در این‌صورت اصطلاحاً می­گوییم ” بی‌پاسخی واحد آماری“ رخ
داده است.

هـ – از محاسبه نسبت تعداد واحدهای آماری واجد شرایط كه بی­پاسخ­اند به تعداد كل
واحدهای آماری واجد شرایط، نرخ بی­پاسخی به دست می­آید.

بی‌پاسخی یكی از منابع بالقوه روابط و خطا در آمارگیری‌هاست كه در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به‌گونه‌ای كه نرخ بی‌پاسخی به‌علت پژوهش‌های گسترده در بررسی علل بی‌پاسخی در معرفی راهكارهای مواجهه با آن روبه کاهش است. برای به حداقل رساندن مقدار خطای بی‌پاسخی، می‌توان از روش‌های مقابله با آن استفاده كرد،) مشكانی ومشكانی 1377 (.

 W. A. Erickson  

 R. J. Little  

 R. F. Potthoff

زمینه وهدف: بهبود کیفیت مراقبت از کاتتر های ورید مرکزی مستلزم ارتقاء سطح آگاهی پرستاران از دستورالعمل های استاندارد مراقبت از کاتتر ها و نتایج تحقیقات  در این حوزه می باشد.  در همین راستا پژوهش حاضر با هدف تعین تاثیر برنامه آموزش مبتنی بر مشارکت بر عملکرد پرستاران در ارتباط با مراقبت از کاتتر ورید مرکزی در بخش های مراقبت های ویژه  بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان انجام شد.

روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پـیش آزمـون- پـس آزمـون  دو گروهی (آزمون و شاهد) بر روی 46 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه  در دو بیمارستان آیت ا.. موسوی و ولیعصر  که به صورت غیر تصادفی به دو گروه کنترل (18 پرستار) و مداخله  (28 پرستار ) تقسیم شدند، انجام گرفت. قبل انجام مداخله بــا اســتفاده از چک لیست مشاهد ه ای محقق ساخته و پرسش نامه ســنجش آگاهی توسعه یافته توسط لابیو و همکاران (2008) و عملکرد و دانش پرستاران در ارتباط با مراقبت از کاتتر ورید مرکزی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس درگــروه آزمون به مدت یک ماه برنامه آموزش مبتنی بر مشارکت و درگــروه شــاهد مداخلــه روتین( ارائه یک سخنرانی) به اجرا گذاشته شد. سه مــاه بعد از مداخله  مجددا دانش و عملکرد پرستاران توسط پرسشنامه و چک لیست مشاهده عملکرد توسط همکار پژوهشگر ارزیابی شد. داده توسط نرم افزار آماری spss  نسخه 16 با استفاده از از آزمون های آماری کای اسکوئر، فیشر، آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون تی مستقل و تی زوجی تجزیه تحلیل شد.

نتایج: یافته ها نشان می دهد در مرحله پیش آزمون بین دو گروه آزمون و شاهد از نظر نمره آگاهی (۶۹۱/0 P>) و نمره عملکرد (817/0 P>) تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت. اما بعد از انجام مداخله  آموزشی  تفاوت معنی داری در آگاهی p<0.004)) و عملکرد (p<0.001) پرستاران در مراقبت از کاتتر ورید مرکزی  در دو گروه کنترل و مداخله وجود داشت.

نتیجه گیری: ننایج پژوهش حاضر بیانگر این است که مداخله آموزش مبتنی بر مشارکت در مقابسه با روش های معمول در ارتقاء سطح دانش پرستاران و بهبود عملکرد آنها در مراقبت از کاتتر های ورید مرکزی موثرتر بوده و برنامه ریزان آموزش پرستاری می توانند از این رویکرد آموزشی درآموزش ضمن خدمت پرستاران استفاده نمایند.

واژه های کلیدی: آموزش مبتنی بر مشارکت، آگاهی پرستاران، عملکرد پرستاران، کاتتر ورید مرکزی، بخش مراقبت های ویژه

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

فصل اول: معرفی پژوهش

زمینه و اهمیت پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….12

هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………………..18

اهداف ویژه(اهداف جزیی) ……………………………………………………………………………………………………18

فرضیه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..18

تعریف متغیرها……………………………………………………………………………………………………………………….18

پیش فرض های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………20

فصل دوم :چهارچوب پژوهش و بر مطالعات

چهارچوب پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………23

بر مطالعات……………………………………………………………………………………………………………………………..38

فصل سوم:روش پژوهش

نوع پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………..46

جامعه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….46

محیط پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….46

نمونه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….47

روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………………47

حجم نمونه و روش محاسبه آن………………………………………………………………………………………….47

مشخصات واحد پژوهش و معیارهای ورود و خروج در مطالعه…………………………………………..48

ابزار گردآوری اطلاعات و روایی وپایایی ابزار………………………………………………………………………48

روش گردآوری اطلاعات و شرح مداخله…………………………………………………………………………….50

روش تجزیه تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………….54

محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………….54

ملاحظات اخلاقی…………………………………………………………………………………………………………………55

فصل چهارم:یافته های پژوهش

یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..57

فصل پنجم :بحث و نتیجه گیری

بحث…………………………………………………………………………………………………………………………………….77

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………….83

کاربرد یافته ها در پرستاری……………………………………………………………………………………………….84

پیشنهادات برای پژوهش های بعدی…………………………………………………………………………………85

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………….86

پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………………..94

فهرست جداول

جدول (۱-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی جنسیت شرکت کنندگان در دو گروه آزمون و شاهد…..59

جدول (۲-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی، میانگین و انحراف معیار سن شرکت کنندگان  در دو گروه

آزمون و شاهد……………………………………………………………………………………………………………………………………..60

جدول (۳-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی  وضعیت تأهل  شرکت کنندگان در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………………………………………………………………………………..61

جدول (۴-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی  وضعیت استخدام شرکت کنندگان در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………….. ……………………………………………………………..62

جدول(5-4) : تعیین ارتباط بین نوع استخدام شرکت کنندگان با آگاهی و عملکرد آنها ………63

جدول (6-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی سابقه خدمت  شرکت کنندگان در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………..64

جدول (7-4) : تعیین ارتباط بین نوع سابقه خدمت شرکت کنندگان با آگاهی و عملکرد آنها…..65

جدول(8-۴): توزیع فراوانی مطلق و نسبی وضعیت آموزش ضمن خدمت شرکت کنندگان در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………………………………………………………………………..66

جدول (9-4) : توزیع فراوانی مطلق و نسبی  سوالات  پرسشنامه سنجش آگاهی پرستاران…………67

جدول (10-4) : توزیع میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی شرکت کنندگان ، قبل از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد………………………………………………………………………………………………………………………68

جدول (11-4) : توزیع میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی شرکت کنندگان، پس از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد……………………………………………………………………………………………………………………..69

جدول (12-4): توزیع میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی شرکت کنندگان در قبل و بعد از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………………………………………..70

جدول (13-4) : توزیع فراوانی مطلق و نسبی سوالات  چک لیست سنجش عملکرد پرستاران…..71 و72

جدول (14-4) : توزیع میانگین و انحراف معیار نمره عملکرد شرکت کنندگان ، قبل از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………………………………………………………..73

جدول (15-4) : توزیع میانگین و انحراف معیار نمره عملکرد شرکت کنندگان، پس از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد ………………………………………………………………………………………………………………………74

جدول (16-4): توزیع میانگین و انحراف معیار نمره عملکرد شرکت کنندگان در قبل و بعد از مداخله آموزش در دو گروه آزمون و شاهد…………………………………………………………………………………………………..75

-1) زمینه و اهمیت پژوهش

امروزه ایجاد بیمارستان های مجهز به بخش مراقبت های  ویژه [1](ICU) باعث درمان و بهبودی بیمارانی شده است که در گذشته محکوم به مرگ بوده اند (۱). طولانی شدن مدت بستری بیماران در بخش مراقبت های ویژه و استفاده از تجهیزات تهاجمی منجر به شیوع بالای عفونت های بیمارستانی[2] گردیده است .عفونت بیمارستانی به عفونتی گفته می شود كه به صورت محدود یا منتشر، در اثر واكنش های بیماریزای مرتبط با خود عامل عفونی یا سموم آن در بیمار ایجاد شود. این عفونت  باید حداقل 48 تا 72 ساعت بعد از پذیرش بیمار در بیمارستان ایجاد شده و در زمان بستری  بیماری در دوره نهفتگی خود نباشد (۱و۲و۳).

در كشورهای توسعه یافته صنعتی ۵ تا ۱۰ درصد بیماران بستری شده در بیمارستان به عفونت های بیمارستانی مبتلا می شوند. این در حالی است که در كشورهای در حال توسعه این رقم به حدود ۲۵درصد افزایش می یابد. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه بیش از ۴/۱ میلیون نفر در جهان به  عفونت های بیمارستانی مبتلا می شوند. در مورد شیوع عفونت های بیمارستانی در ایران مطالعات جامعی صورت نگرفته است. اطلاعات مربوط به عفونت‌های بیمارستانی که به صورت پراكنده از  بیمارستان های شهر مشهد به دست آمده، نشان می دهد که در بیمارستان رسول اکرم (ص)، درسال ۱۳۸۳ تعداد ۷۹۸ مورد و در سال ۱۳۸۴ تعداد ۸۴۹ مورد عفونت بیمارستانی  شناخته شده وجود داشته است (۳). در مطالعه ای که توسط اجل لوئیان و همکاران (۱۳۸۶) در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان خاتم الأانبیاء تهران انجام شد نرخ بروز عفونت بیمارستانی ۷/۱۸ مورد عفونت به ازای هر یک هزار نفر برآورد گردید (۴).

[1] – Intensive Care Unit

[2] – Nasocomial Infection

والی الین از بنیان گزاران موسسه ی بین المللی بازاریابی وولف الین بر این عقیده است که کشورها باید دارای مدیریتی خلاق باشند.در بیست سال آینده داشتن نهادی در دولت که به دنبال تصویر یک کشور است تبدیل به یک فرایند عادی و استاندارد برای همه ی کشورهای جهان میشود که در واقع در بر دارنده ی مدیریت شهرت ،گردشگری و سرمایه گذاری مستقیم خارجی است.از این رو به وجود آوردن یک تصویر متفاوت و خاص از مقصد تبدیل به روندی حیاتی برای بقا در بازاری شده است که مقاصد مختلف در حال رقابت شدیدی در آن با یکدیگر هستند و در عین حال بحران های مالی و اقتصادی و سیاسی روز افزون در مقاصد و لزوم ترغیب گردشگران برای بازدید از

 مقاصد  به عنوان راه حلی کار آمد برای غلبه بر این مسائل نیز، تحلیل رفتار گردشگران برای جلب نظر آن ها را میطلبد، از این رو یک تصویر قوی و منحصر به فرد در واقع ماهیت فرآیند مکان یابی یک مقصد در بازارهای هدف میباشد که نشان دهنده ی توانایی آن جهت متمایز کردن یک مقصد از مقاصد رقیب در اذهان گردشگران به گونه ای است که در حجم انبوهی از اطلاعات که در مورد یک مقصد میتواند وجود داشته باشد تا فرایند انتخاب انجام شود،اطلاعات را برای آن ها به طور مکرر ساده سازی میکند (بوتا،کرامپتون و کیم 1999[1]؛بوهالیس[2]،2000؛گو و گوور[3]،2000؛اویسل[4] و دیگران 2000؛چون،ویور و کیم[5] 1991)

همچنین بازاریابیتصویرمقصد،نقطةشروعیکبازاریابیگردشگریموفقاست،زیراتصویروانتظاراتازتجربیاتسفرکهبازدیدکنندگاندرآیندهخواهندداشت،افکارآنهارابهیکمقصدخاصمربوطمیکند(چائو[6]،2005). اینمفهومدرحوزةگردشگریبسیارمهماست،زیراهمبررفتاروتصمیمگیریگردشگرانتأثیرمیگذاردوهمنقشمهمیبرسطحرضایتآنهاازسفردارد (مارتین و بیرلی[7] 2004،660).و آنگونه که بیکر و کامرون بیان میکنند، هدف برندگزاری و مطالعات تصویر مقصد،پشتیبانی و تقویت منحصر به فرد بودن یکمقصدگردشگری،نشان دادن تصویری مثبت از آن به بازار هدف و حمایت و ایجاد و گسترش آن تصویر مثبت میباشد (بیکر،ام جی و کامرون[8]،2008: 660). در نهایت باید گفت که،تصویرمقصدیکیازموضوعاتموردعلاقةبازاریابانگردشگریاست،زیراعنصری اساسی درفرایندجایگاهیابیمقصد،خلقومدیریت(ریچی . اچتنر[9]، 2003: 37) تصویرمتمایزوجذابازمقصداست و باید به این نکته توجه کرد که بدون یک بازاریابیموفقتصویرمقصد،یکمکانقادرنخواهدبودگردشگرانراجذبومزیترقابتیگردشگریخودراحفظکند.

[1]Botha,Crompton,kim

[2] Buhalis

[3] Go & govers

[4] Uysel

[5] Chon,weaver & kim

[6]Chao

[7] Martin, beerli

[8] Baker.M.J & cameron

[9]Ritchie & Echtner

: حمل و نقل و جابجایی کالا و مسافر از دیرباز یکی از دغده های بشر بوده و هر چقدر به زندگی متراکم متمایل شدند و از زندگی ایلی به روستانشین و سپس شهری رو آوردند موضوع جابجایی خود و اثاث منزل و کالای تجاری و محصولات کشاورزی برای آنها بیشتر اهمیت پیدا کرد. در جهان امروز که عصر سرعت و ارتباطات است، وسایل نقلیه به نحو شگرفی دگرگون شده و تحولات بسیاری در جهت ایجاد سرعت و در عین حال امنیت در این گونه وسایل پدید آمده است. در بین وسایل نقلیه ساخته شده عصر حاضر،‌اتومبیل از جایگاه ویژه‌ای در حمل و نقل کالا و مسافر برخوردار است و استفاده از این وسیله به نحوی توسعه یافته که دیگر امروزه نمی‌توان گفت که این وسیله نقلیهصرفا برای رفع نیازهای ضروری استفاده می‌گردد، بلکه از این وسیله بعنوان ابزار تفریح،‌ ورزش، تشریفات و … نیز استفاده می شود. از این رو

 به موازات گسترش وسیله نقلیه خطرات ناشی از آن نیز گسترش یافته به نحوی که ما هر روز شاهد تصادفات و صدمات جانی و مالی مربوطه به آن هستیم تا جایی که سازمان بهداشت جهانی(WHO)[1]اعلام نموده است که سالانه در جهان بالغ بر 2/1 میلیون نفر جان خود را در سوانح رانندگی از دست می‌دهند و تعداد 5 میلیون نفر نیز در تصادفات مصدوم شده و شمار زیادی از آنها برای تمام عمر معلول می‌شوند. به لحاظ اهمیت موضوع و به منظور حفظ حقوق زیان‌دیدگان از خسارات ناشی از حوادث وسایل نقلیه موتوری قانون‌گذاران اکثر کشورهای دنیا اقدام به تدوین قوانین خاص نموده‌اند،‌چراکه حوادث ناشی از رانندگی وسایل نقلیه،‌مهمترین و شایعترین شبه جرمی است که در سالهای اخیر دادگاه ها را به خود مشغول کرده است(کاتوزیان،1380، 59).اهمیت حوادث رانندگی به گونه ای است که از اصول و قواعد حاکم بر سایر حوادث انحراف یافته و به صورت مجزا از حقوق مربوط به شبه جرم[2]و حقوق حاکم بر خطا بررسی می شوند. این بدان معنا است که فقط به انحراف از اصول و قواعد اکتفا نشده است، بلکه اصولی نو و مجزا به این حوادث حکومت می نمایند.

پس از تصویب قانون پنجم ژوئیه 1985 فرانسه و تاکید این قانون بر حوادث رانندگی و بنیان نهادن قواعد پیشرفته با تکیه بر بیمه اجباری،‌آندره تنگ در این که آیا قانون می بایست در فصل شبه جرم، از حوادث رانندگی یاد می کرد اظهار تردید کرده و می گوید ((قلمرو سنتی شبه جرم، و حقوق مسئولیّت مدنی، می بایست به دو بخش حقوق شبه جرم و حقوق حادثه[3]تقسیم شود. قسمت اول باید از اعمال و رفتار عمدی و قسمت دوم از تصادفات بحث کند. قانون جدید می بایست مسئولیّت مدنی را از تصادفات جدا کند)) (Tunk ,1988, 464)

در حقوق کشور ما نیز ابتدا مسئولیّت ناشی از این وسایل تابع قواعد سنتی اتلاف و تسبیب بود، اما همان اقتضائات زندگی ماشینی موجب شد برای نخستین بار ((لایحه قانونی بیمه خسارات شخص ثالث از وسائط نقلیه موتوری)) مصوب 8/8/1331 و لایحه متمم آن مصوب 8/11/1331 مالک وسیله نقلیه که از بیمه مسئولیّت ناشی از آن خودداری می کرد را شخصاً مسئول جبران خسارات ناشی از وسیله نقلیه اعلام کند. پس از آن به موجب قانون بیمه اجباری مسئولیّت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 26/9/1347 برای دارندگان وسایل موتوری زمینی مسئولیّت نوعی و بدون تغییر ایجاد شود. بدین ترتیب سه شخص در مقابل زیان دیده ثالث مسئول بودند:‌

 الف) راننده مطابق قواعد مسئولیّت مدنی

ب) دارنده به موجب قانون بیمه اجباری

ج) بیمه گر صندوق تامین خسارت های بدنی به موجب قرارداد بیمه و قانون بیمه اجباری (جمشیدی، سال 1389، ص2)

علاوه بر قوانین مذکور بسیاری از احکام مسئولیّت مدنی ناشی از حوادث رانندگی را باید در قانون مجازات اسلامی جستجو کرد ( مواد 333 ،‌336 ، 337 ، 363 قانون مجازات اسلامی )‌هر چند که ماده 11 قانون مسئولیّت مدنی مصوب 7/2/1339 نیز جبران خسارات وارده از جانب کارمندان دولت و شهرداری و موسسات وابسته به آنها که به مناسبت انجام وظیفه عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی خساراتی را به اشخاص وارد نمایند را مسئول جبران خسارت دانسته و یا اینکه خسارات وارد مربوط به عمل آنها نبوده بلکه ناشی از نقص وسایل ادارات و موسسات مذبور باشد در این صورت جبران خسارت را به  عهده اداره یا موسسه مربوطه قرار داده اما این موضوع به صراحت اشاره به جبران خسارات حوادث رانندگی ندارد اما کارشناسان تصادفات از این ماده قانونی نیز در اظهار نظرها استفاده می نمودند اما با تصویب قانون جدید رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 به نظر مسئولیّت مدنی در حوادث رانندگی دچار تحول شده که تبصره 3 ماده 14 که اشاره به مسئولیّت سازمان های دخیل در حوادث رانندگی داشته و همچنین در ماده 26 نیز مسئولیّت عابر پیاده بعنوان کاربر آسیب پذیر، مدنظر قانونگذار قرار گرفته است.

World Health Organization-1

Low Of Tort-2

Accident Law-3

ترمیم بافت شامل فعالیت گسترده برخی سلول ها نظیر سلول های اپی تلیال ، اندوتلیال و از همه مهمتر فیبروبلاست هاست که یک نقش کلیدی در این فرآیند ایفا می کنند . فیبروبلاست ها فاکتور های رشدی متعددی را در طول اپی تلیزاسیون ترشح می کنند (1) و به طور فعالانه در تشکیل بافت گرانوله و سنتز ماتریکس خارج سلولی پیچیده بعد از اپی تلیزاسیون شرکت می کنند . ترمیم یک بافت شامل رخ داد یکسری وقایع پشت سر هم است . در نتیجه زخم ایجاد شده هماتوم تشکیل می شود پلاکت ها اولین اجزا سلولی هستند که به محل مهاجرت می کنند و فرآیند ترمیم زخم را با آزادسازی فاکتورهای رشدی آغاز می کنند . مواد شیمیایی مختلفی توسط پلاکت ها و مونوسیت

 ها آزاد می شوند که باعث جذب فیبروبلاست ها داخل هماتوم می گردد . زمانی که فیبروبلاست ها به محل زخممهاجرت کردند شروع به تکثیر و سنتز کلاژن می کنند . تکثیر فیبروبلاست ها ، سلول های اپی تلیال و اندوتلیال به طور عمده به فاکتورهای رشد و رسوب کلاژن بستگی دارد (2) . کراس لینک الیاف کلاژن و تجمع آن ها باعث افزایش استحکام زخم می شود . هر مداخله ای که باعث افزایش سرعت این پروسه شود ( تشکیل هماتوم ، مهاجرت و تکثیر فیبروبلاست ها ، تشکیل عروق خونی ، تولید کلاژن یا پروسه رمدلینگ ) می توان فرآیند ترمیم زخم را بهبود بخشید (3) . تعدادی از مطالعات نشان داده اند که تحریک با لیزر منجر به تسریع التهاب ، تنظیم سطح پروستاگلاندین ها ، افزایش فعالیت ماکروفاژها ، افزایش تکثیر فیبروبلاست ها و تسهیل سنتز کلاژن می شود .

مطالعات لابراتواری مدارکی را جهت حمایت از فرضیه تاثیر LLLT بر فرایند ترمیم زخم فراهم آورده است . تعدادی از محققین هم دریافتند که تحریک بافت ها با لیزر منجر به رشد مویرگ ها ، تشکیل بافت گرانوله و تغییر در تولید سیتوکین ها می شود . افزایش تعداد سلول ها (4) ، افزایش سنتز DNA (5) و افزایش تولید کلاژن (6) از اثرات ادعایی LLLT بر فیبروبلاست ها در محیط invitro بوده است . لیزر کم توان برای بیش از 20 سال است که در مداخله های کلینیکی استفاده می شود و می تواند فرایندهای بیولوژیک مختلفی را تنظیم کند (7) . لیزر های مختلف شامل لیزر He-Ne ، Nd:YAG ، Ga-Al-As برای به دست آوردن نتایج کلینیکی مطلوب دردرمان ها و برنامه های مختلف استفاده شده اند ولی هنوز استفاده از لیزر کم توان به صورت گسترده توسط جامعه پزشکان و دندانپزشکان پذیرفته نشده است  شاید مهم ترین علت این عدم پذیرش ، عدم آگاهی پزشکان درباره اثرات LLLT در سطح سلولی و مولکولی باشد (8) .

تکثیر فیبروبلاست ها همراه با رژنراسیون پریودنتال یک نتیجه ایده آل درمانی است زیرا باعث حذف پاکت و بازسازی انساج پریودونشیوم می شود ترمیم سریع لثه نیز از اهداف مهم متخصصین پریو است. ترمیم بافت همبند آسیب دیده پس از جراحی های پریودنتال با تشکیل بافت جوانه ای آغاز می شود و فیبروبلاست ها در در بافت جوانه ای تکثیر پیدا می کنند و کلاژن و سایر بسترهای خارج سلولی را تولید می کنند(9) در لثه نیز فیبروبلاست ها از اجزا اصلی جهت ترمیم بافت هم بند لثه محسوب می شوند . فیبروبلاست های لثه در طی مراحل ترمیم ، ماتریکس خارج سلولی بافت هم بندی لثه را ترشح می کنند و منشا تشکیل الیاف کلاژنی و رمدلینگ سریع و گسترده آن ها می باشند (10) .

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر لیزر کم توان Ga-Al-As بر تکثیر و عملکرد فیبروبلاست های پریودونشیوم انسان ( رده سلولی  HFG3-P153) در محیط invitro انجام می شود .