: حرفه ای گری به عنوان هسته مرکزی حرفه دندانپزشکی توجه ویژه‏ای را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است. با این حال تا کنون هیچ مطالعه ای در ایران در جهت ارزیابی وضعیت کنونی حرفه‏ای‏گری در دندانپزشکی و تلاش برای ارتقای آن انجام نگردیده است.  هدف از این مطالعه بررسی درک دانشجویان سالهای مختلف دندانپزشکی از مفهوم حرفه‏ای‏گری است.

روش: سیصد دانشجوی دندانپزشکی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این مطالعه شرکت کردند. ابزار ADEA جهت رسیدن به اهداف این مطالعه اصلاح گردید. روایی صوری و روایی محتوای این پرسشنامه بررسی گردید، همچنین پایایی آن با شاخص آلفای کرونباخ 83/0مورد تایید قرار گرفت. سپس پرسشنامه ها توسط دانشجویان تکمیل گشته و اطلاعات جمع آوری شده به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین حرفه ای‏گری دانشجویان سال اول با سال ششم(P= 0/002, F= 3/27) و سال سوم (P= 0/001, F= 4/53) وجود دارد. همچنین بین اجزای حرفه‏ای‏گری (صلاحیت، عدالت، صداقت، مسئولیت پذیری، احترام و تمایل به خدمت) در سال‏های مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد(P<0/05). دانشجویان سال پنجم و ششم بیشترین نمره را در مهارت کسب کردند در حالی که دانشجویان سالهای اول، دوم، سوم و چهارم بیشترین نمره را در زمینه احترام کسب نمودند. کمترین نمره در کل دانشجویان مربوط به عدالت بود. همچنین نتایج ارتباطی بین مشخصات فردی دانشجویان از جمله جنسیت و بومی بودن با نمره کل حرفه‏ای‏گری نشان نداد(P>0/05).

بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده که میزان نمره حرفه‏ای‏گری دانشجویان سال اول به صورت معنی داری بیشتر از سال سوم وششم است به نظر میرسد استراتژی های آموزشی جهت تقویت حرفه‏ای‏گری نیازمند برنامه ریزی دقیق‏تری می‏باشد.

كلمات كلیدی: حرفه‏ای‏گری، دانشجوی دندانپزشکی، درک

فهرست

(1) فصل اول: 6

(1-1) پیشگفتار. 7

(1-2) کلیات… 9

(1-2-1) مفاهیم مرتبط با حرفه‏ای‏گری.. 9

(1-2-2) دیدگاه های مختلف در مورد حرفه‏ای‏گری.. 13

(1-2-3) تهدیدهای متوجه حرفه ای گری در دندانپزشکی.. 17

(1-2-4) نقش دانشگاه های علوم پزشكی در حفظ و ارتقاء حرفه‏ای‏گری.. 21

(1-2-5) ارزشیابی حرفه‏ای‏گری.. 26

بر متون و مقالات… 34

(1-4) بیان مساله. 46

(1-5) اهداف و فرضیات… 49

(1-6) سوالات و فرضیات پژوهش: 50

(2) فصل دوم: 51

(2-1) نوع مطالعه: 52

(2-2) حجم نمونه: 52

(2-3) زمان و مکان اجرای تحقیق: 52

(2-4) روش نمونه‌گیری: 52

(2-5) معیار های ورود و خروج مطالعه: 52

(2-6) روش جمع آوری داده‌ها: 53

(2-7) جمعیت مورد مطالعه: 53

(2-8) روش پژوهش: 53

(2-9) جدول متغیرها : 55

(2-10) روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی آماری: 56

(2-11) ملاحظات اخلاقی: 56

(2-12) ضمائم: 56

(3) فصل سوم: 57

(3-1) اطلاعات دموگرافیک و کلی.. 59

(3-1-1) توزیع سنی.. 59

(3-1-2) فراوانی جنسیت… 60

(3-1-3) توزیع فراوانی بومی یا غیر بومی بودن. 61

(3-1-4) توزیع فراوانی دانشجویان در سال‏های تحصیلی مختلف…. 62

(3-2) بررسی پاسخ دانشجویان به پرسشنامه مطالعه‏ی حاضر. 63

(3-2-1) مقایسه نمرات حاصل از پاسخ به پرسشنامه به تفکیک سال تحصیلی.. 63

(3-2-2) مقایسه نمرات اجزای حرفه‏ای‏گری.. 64

(3-3) بررسی ارتباط نتایج حاصله با متغیرهای وابسته. 70

(4) فصل چهارم: 72

(5) مـنـابـع.. 87

(6) ضمائم. 94

(6-1) پیوست یک : پرشنامه استاندارد شده 95

(6-2) پیوست دو: پرسشنامه ADEA… 99

فهرست جداول

جدول (1-3): توزیع فراوانی نسبی و مطلق سن……………………………………………………………………….. 59

جدول( 3-3): توزیع فراوانی نسبی و مطلق بومی بودن ……………………………………………………………. 61

جدول (5-3) : مقایسه نمرات حرفه‏ای‏گری دانشجویان سالهای مختلف……………….……………………… 63

جدول (6-3): مقایسه نمره “صلاحیت” دانشجویان سال‏های مختلف………………………………………. 64

جدول (7-3): مقایسه نمره “عدالت” دانشجویان سال‏های مختلف………….. ………………………………65

جدول (8-3): مقایسه نمره “صداقت” دانشجویان سال‏های مختلف…………………………………..66

جدول (9-3): مقایسه نمره “مسئولیت‏پذیری” دانشجویان سال‏های مختلف………………………….67

جدول (10-3): مقایسه نمره “احترام” دانشجویان سال‏های مختلف……………………………………68

جدول (11-3): مقایسه نمره “تمایل به خدمت” دانشجویان سال‏های مختلف……………………………69

جدول(12-3): مقایسه نمره اجزای حرفه‏ای‏گری بر حسب جنسیت……………………………………………70

جدول(13-3): مقایسه نمره اجزای حرفه‏ای‏گری بر حسب بومی بودن…………………………….….…….71

(1-1) پیشگفتار

در زبان فارسی واژه “حرفه” معادل پیشه و کسب و کار است. با این همه بعضی از پیشه ها ویژگی هایی دارند که آنها را از سایر حرفه ها متمایز می سازد. در زبان لاتین به این گروه از مشاغل “پروفشن[1]” میگویند. پزشکی، دندانپزشکی، وکالت و روحانیت از مهمترین پروفشن ها محسوب

میشود. “پروفشنالیسم[2]” یا “حرفه‏ای‏گری” یک مفهوم چند بعدی و ارزشی است که دلالت بر پایبندی به تعهد خود در قبال جامعه از طریق رهبری قوی، قضاوت اخلاقی درست، و عملكرد اخلاقی در طبابت دارد(1).

اقدامات یک دندانپزشک به عنوان یک فرد حرفه ای منحصر به دانش و مهارت های وی در درمان بیماری ها، تسکین درد و پیشگیری از بیماری نیست. بلكه برای هر كدام از این فعالیتها دندانپزشك باید از ویژگیهایی در راستای حرفه خود برخوردار باشد كه مجموع این ویژگیها تشكیل دهنده حرفه ای گری در یك دندانپزشك است(2).

حرفه ای گری یا پروفشنالیسم در دندانپزشكی به منظور جلب اعتماد جامعه به حرفه ی دندانپزشكی امری ضروری است. در واقع حرفه ای گری گوهر و ماهیت ارتباط بین بیمار ودندانپزشك است. عدم رعایت اصول حرفه گری آنگونه که ویل پیش بینی كرده است منجر به پسرفت دندانپزشکی به سمت نوعی “دادوستد” -آنچنانکه آرایشگرهای جراح در گذشته بر عهده داشتند- میگردد(3).

شواهد موجود حاكی از آن است كه حرفه ای گری رو به كمرنگ شدن میرود ودندانپزشكان امروزی با موارد و مشكلات تهدید كننده ارزشها مواجه هستند. افزایش فرهنگ مصرف گرایی و اخیرا توجه افراطی به استتیك[4] صرف در کنار انگیزه ی مالی قوی در برخی از دندانپزشکان شرایط را جهت حفظ حرفه‏ای‏گری پیچیده تر کرده است.

با در نظر گرفتن تهدیدهای موجود بر سر راه حرفه ای گری در دندانپزشكی، و لزوم مقابله با این تهدیدها برای حفظ استانداردهای حرفه ای گری، دانشگاههای علوم پزشكی مسئولیت بزرگتری در قبال جامعه به عهده خواهند داشت  تا اطمینان حاصل كنند نسل آینده دندانپزشكان از توان كافی برای مقابله با این تهدیدات برخوردار هستند.

[1] Profession

[2] Professionalism

[3] Welie

[4] Esthetic