یكی از مسایلی كه باید در مراحل اولیه طراحی سیستم‌های صنعتی مورد توجه قرار گیرد مسالة مكان‌یابی[1] (جایابی) واستقرار تسهیلات است. مطالعه پیرامون مكان بهینه از دیدگاه جغرافی­دانان و علمای علم اقتصادی همواره دارای اهمیت و اولویت بوده است [1].در ادبیات موضوعی، معمولاً چند حالت از مسایل مكانیابی پیوسته، مورد بحث قرار گرفتند، مانند مساله میانه[2]، مساله مركز[3] و مساله مركز-میانه[4]. در مساله میانه هدف، پیدا کردن مکان وسیله (تسهیل) جدید می­باشد، بطوریکه مجموع فواصل وزن­دهی شده بین تسهیل جدید و تسهیلات موجود، حداقل گردد. این مساله، در تئوری مکان­یابی به مساله وِبِر[5] و مساله کمینه مجموع[6] نیز شهرت دارد. مسایل مکان­یابی بر اساس نوع تابع فاصله نیز تقسیم­بندی می­شوند، مانند فاصله اقلیدسی و متعامد. مساله میانه با فواصل اقلیدسی یکی از قدیمی ترین مسایل مکان­یابی تسهیلات می­باشد. برای حل بهینه این نوع مساله، روش­های حل مختلفی پیشنهاد شده­است که مشهورترین آن روش تکراریی می­باشد، که توسط ویزفلد [2] توسعه داده شد.

در گونه­ای از مسایل میانه با محدودیت در قرار گیری[7] و یا حركت[8]مواجه هستیم.در دسته­ای از این نوع مسایل، نواحی وجود دارند كه تسهیل (یا تسهیلات) جدید نه می‌تواند در آنجا استقرار یابد و نه می‌تواند از میان آن عبور كند. این نواحی، نواحی با­مانع[9] نامیده می‌شوند.دریاچه‌ها، كوهستان­ها، مناطق نظامی، رودخانه‌ها و بزرگ‌راه‌ها ودر مقیاس كوچكتر، ماشین­آلات و واگن­های حمل مواد در كارخانجات، مثال­هایی از این نواحی می‌باشند.این مسایل در مقایسه با مسایل مكانیابی كلاسیك خیلی عملی­تر ونزدیك‌تر به دنیای واقعی می‌باشند، اما به­علت پیچید‌گی محاسباتی که این نوع مسایل دارند، تنها در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفتند. در برخی موارد با

 

 موانعی مواجه هستیم که عبور از آنها تنها از طریق چند گذرگاه[10]بر روی مانع خطیامکان پذیر می باشد. مدل پیشنهادی این تحقیق، یک مساله میانه با فواصل متعامد می­باشد، بطوری­که در ناحیه پیوسته یک مانع خطی افقی وجود دارد که بر روی آن تعدادی گذرگاه وجود دارد که ظرفیت هر یک از گذرگاه ها محدود می باشد. فرضیات مساله پیشنهادی بقرار زیر در نظر گرفته می­شوند:

1. با مساله مکان­یابی پیوسته میانه متعامد چند تسهیله با ظرفیت نامحدود برای تسهیلات جدید سرو کار داریم،
2. تعامل هم مابین تسهیلات جدید و جدید، و هم ما بین تسهیلات جدید و موجود برقرار است.
3. تابع فاصله از نوع متعامد می‌باشد.
4. تنها یک مانع خطی با تعدادی گذرگاه با مختصات های معین، در مدل وجود دارد.

5. مساله مکان­یابی چند دوره ای می­باشد.

1. ظرفیت هر یک از گذرگاه ها در دوره های مختلف محدود می باشد.

7. هر تسهیل موجود دارای مکان ثابت با مختصات معین، قطعی و دارای وزن غیرمنفی می­باشد.
8. مانع بر روی یک مسیر افقی قرار دارد.

1. تسهیلات موجود در مسیر مانع مستقر نیستند.

10. تسهیلات جدید بر روی مسیر مانع خطی نمی­توانند استقرار یابند.

1-2-ساختار پایان­نامه

در ادامه در فصل 2، ادبیات موضوعی مسایل بامانع ومسایلمکان‌یابی چند تسهیله[11] را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در فصل 3 زمینه­های علمی تحقیق شامل دسته­بندی مسایل مکان­یابی، انواع توابع فاصله، مساله مکان­یابی کلاسیک و الگوریتم ژنتیک بطور مفصل تشریح خواهند شد. در فصل 4 به تشریح مساله و مدل پیشنهادی می پردازیم. در ادامه این فصل به منظور درک بهتر رفتار مدل، یک مثال نمونه­ای ارائه خواهیم داد، اما با توجه به پیچیدگی­های مدل پیشنهادی در مقیاس های بزرگ، الگوریتم فراابتکاریژنتیکرا معرفی و نتایج محاسبات مربوط به این الگوریتم­ را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در نهایت، تعدادی از توسعه­های آتی به­همراه نتیجه­گیری در فصل 5 مورد بررسی قرار گرفتند.

[1]Facility Location

[2]Median Problem

[3]Center Problem

[4]Cent-dian Problem

[5]Weber Problem

[6]Minisum Problem

[7]Placment

[8] Traveling

[9]Barrier Regions

[10]Passage

[11]Multi Facility Location Problems

در مدیریت، اقتصاد، برنامه‌ریزی تولید، طراحی سیستم‌های صنعتی و غیره، به جوانب مختلفی برمی‌خوریم که مستلزم تصمیمات مکان‌یابی هستند. علاوه بر کاربردهای عملی این نظریه در اتخاذ تصمیمات بهینه، نظریه مکان‌یابی بخش جذاب و چالش برانگیزی از ریاضیات، با مجموعه‌ای رو به فزونی از مسایل است که الزاما خاستگاهی در دنیای واقعی ندارند. [1]

واژه مکان‌یابی بر مدلسازی و حل مسایلی اشاره دارد که به دنبال یافتن بهترین مکان برای استقرار مراکز و تسهیلات هستند. به عبارت دیگر، مکان‌یابی عبارتست از انتخاب جایی برای تسهیلات جدید، بهطوریکه هزینه تولید و توزیع کالا و خدمات کمینه شود.

سال 1909 را اغلب سال تولد نظریه مکان‌یابی می‌دانند. آلفرد وبر یکی از نظریهپردازهایی بود که در آن سال به ارایه نظریهای در زمینه مکان‌یابی و کمینه سازی هزینه‌ها پرداخت [2]. هزینه هایی که او در نظر گرفته بود، عمدتاً از نوع هزینه‌های حمل‌ونقل بودند.

بعدها طیف گسترده‌ای از انواع مسایل مکان‌یابی متناسب با اهداف پژوهش و با توجه به شرایط متفاوت موجود در فضای مساله مطرح شدند. چند نوع از مسایلی که در ادبیات مکان‌یابی پیوسته مطرح شدند عبارتند از مساله میانه[1]، مساله مرکز[2] و مساله مرکز- میانه[3].

در مساله میانه، هدف قرار دادن یک تسهیل جدید در صفحه است بهطوریکه مجموع کل هزینه انتقال بین تسهیل جدید و تسهیلات موجود کمینه شود.

از طرفی تقریبا در همه‌ی موقعیت‌های دنیای واقعی با انواع محدودیت‌ها و الزامها مواجه هستیم. در مدلسازی مکان‌یابی محدودیت‌ها

 

 میتوانند نواحی ممنوعه[4] باشند، یعنی نواحی‌ای که قراردادن تسهیلات در آن‌ها ممنوع، اما حمل و نقل در آن‌ها آزاد است. پارک‌ها و سایر مناطق حفاظت شده، یا نواحی‌ای که ویژگی های جغرافیاییشان، مانند شیب تند، ساخت تسهیلات مطلوب را در آنها ناممکن می‌کند، مثال هایی از نواحی ممنوعه هستند.

همچنین اغلب نواحی‌ای وجود دارند که نه تنها قراردادن تسهیل جدید در آنها ممنوع است، بلکه حرکت در آنها هم مستلزم هزینه بیشتری است، مانند دریاچه‌هایی که با قایق می‌توان از آنها عبور کرد. این نواحی را نواحی متراکم[5] گویند.

علاوه بر این، در بسیاری مناطق حرکت نیز کاملا ممنوع یا ناممکن است. این مناطق را مانع[6] می‌نامیم. مناطق نظامی، کوهستان‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌های بزرگ، بزرگراه‌ها، یا در مقیاسی کوچکتر، مناطقی که در سطح یک کارخانه با ماشین‌های حجیم و نقاله‌های حمل مواد اشغال شده‌اند، نمونه‌هایی از موانع هستند. بدون در نظر گرفتن این موانع، نمی‌توان ادعا کرد که مدلسازی واقع بینانه‌ای انجام شده است.

مطلب قابل توجه دیگر اینست که مکان قرارگیری موانع میتواند بهصورت تصادفی باشد مانند یک واگن حمل مواد که در هر لحظه ممکن است در هرجایی از مسیرش در فضای کارخانه قرار گرفته باشد. تصادف‌ها یا ساخت‌و‌ساز و تعمیرات برنامه‌ریزی نشده خیابان‌های یک شهر که باعث انحراف و تاخیر در شبکه حمل‌و‌نقل می‌شوند، نمونه‌های دیگری از موانع احتمالی هستند. این حالت در سایر زمینه‌های پژوهشی، از جمله دانش روباتیک، مورد توجه است، زیرا در طراحی روبات‌ها لازم است به قابلیت آنها در اجتناب از تصادف با موانعی که احتمال می‌رود در مسیرشان قرار داشته باشند، اندیشیده شود.

ما در این پایاننامه مفهوم موانع احتمالی در نظریه مکان‌یابی توجه میکنیم ، و به مدلسازی ریاضی مساله‌ای می‌پردازیم که در آن سه مانع خطی احتمالی که مسیر حرکتشان بهصورت افقی است، در صفحه موجودند. در مساله‌ی مورد بررسی، مفروضات زیر در نظر گرفته شده‌اند:

• در مساله مکان‌یابی میانه مورد بررسی ظرفیت تسهیل جدید برای خدمت‌دهی به تسهیلات موجود نامحدود است.
• در مدلسازی این مساله از متر متعامد برای تعیین فواصل استفاده می‌شود.
• مساله برای کل افق برنامه‌ریزی در ابتدای دوره، سیاست‌گذاری می‌کند، یعنی مساله مکان‌یابی ایستا است.
• هر تسهیل موجود دارای مکان ثابت با مختصات معین، قطعی و دارای وزنی نامنفی است.
• سه مانع با طول محدود در صفحه موجودند که از عرض آنها نسبت به طولشان صرف نظر شده است و بهصورت خط راست مدلسازی می‌شوند.
• موانع بر روی مسیرهای افقی با مختص y معین قرار دارند.
• مکان شروع موانع از توزیع یکنواخت با پارامترهای معین پیروی می‌کنند.
• تسهیلات موجود در مسیر موانع مستقر نیستند.
• تسهیل جدید نمیتواند در مسیر موانع قرار گیرد.
• تنها تسهیل جدید با تسهیلات موجود در تعامل است.

 

1 – 2   ساختار پایان‌نامه

در ادامه، در فصل 2 ادبیات موضوع مسایل با مانع را بررسی میکنیم. در فصل 3، زمینه‌های علمی پژوهش تشریح میشوند. در فصل 4، به تشریح مساله و مدل پیشنهادی میپردازیم و در ادامه دو الگوریتم جستجوی الگو و ژنتیک برای حل مسایل مورد بررسی معرفی میکنیم. سپس، به مقایسه نتایج حاصل از آنها میپردازیم. سرانجام، پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی به همراه نتیجه گیری در فصل 5 ارایه میشوند.

[1]   Median Problem

[2]  Center Problem

[3]  Center-Median Problem

[4]  Forbidden regions

[5]  Congested regions

[6]  Barrier Regions

دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته جمعیت شناسی

 

عنوان : مطالعه‌ بین‌نسلی عادات غذایی در میان زنان شهر شیراز

 

دانشگاه شیراز

 

دانشکده اقتصاد، مدیریت، علوم اجتماعی

 

پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد در رشته‌ جمعیت‌شناسی

 

مطالعه‌ بین‌نسلی عادات غذایی در میان زنان شهر شیراز

 

 

 

استاد راهنما

 

دکتر علی‌یار احمدی

 

 

 

شهریور ماه 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                                                                 صفحه

 

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسئله  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

1-2- اهمیت موضوع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………  3

1-3- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….  4

1-3-1- هدف کلی  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-3-2- اهداف جزئی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

 

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1- تحقیقات داخلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..  7

2-2- تحقیقات خارجی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………  9

 

فصل سوم: مبانی نظری تحقیق

3-1- مروری بر نظریات مرتبط   ………………………………………………………………………………………………………………………..  19

3-1-1- نظریه ذائقه بوردیو ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

3-1-2- نظریه نیاز مازلو ………………………………………………………………………………………………………………………………………………21

3-1-3- نظریه یادگیری اجتماعی تارد و باندورا  ……………………………………………………………………………………………….. 23

3-1-4- نظریه مک دونالیزه شدن ریتزر ………………………………………………………………………………………………………………. 25

3-1-5- تئوری کنش و مفهوم عادت‌واره بوردیو ………………………………………………………………………………………………… 27

3-1-6- نظریه کنش منطقی آیزن و فیش‌باین ………………………………………………………………………………………………… 29

3-1-7- نظریه گذار تغذیه‌ای پاپکین …………………………………………………………………………………………………………………….. 30

3-2- چارچوب نظری تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

3-3- مدل نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………32

3-3-1- مدل مفهومی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

3-3-2- مدل تجربی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..  33

3-4- فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 34

3-5- تعریف نظری و عملیاتی متغیرها ………………………………………………………………………………………………………….  32

3-5-1- متغیر وابسته …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..34

3-5-2- متغیرهای مستقل ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

 

فصل چهارم: روش‌شناسی تحقیق

4-1- روش و تکنیک تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………  38

4-2- ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………………………. 38

4-3- جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 39

4-4- روش نمونه‌گیری و حجم نمونه …………………………………………………………………………………………………………….. 39

4-5- پایایی و روایی ابزار سنجش ……………………………………………………………………………………………………………………  40

4-6- تکنیک تجزیه و تحلیل داده‌ها ………………………………………………………………………………………………………………. 40

 

فصل پنجم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

5-1- آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

5-2- آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61

5-3- تحلیل چند متغیره ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 72

 

فصل ششم: بحث و نتیجه گیری

6-1- نتیجه‌گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86

6-2-  پیشنهادات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

6-3- محدودیت‌های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 93

 

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 94

 

 

فهرست جداول

شماره و عنوان                                                                                        صفحه

 

4-1- ضرایب آلفای کرونباخ متغیر وابسته تحقیق                                                      40

5-1-1- توزیع فراوانی گروه سنی به تفکیک نسل مادران و دختران                                43

5-1-2- توزیع فراوانی تعداد فرزندان در نسل مادران                                                  44

5-1-3- توزیع فراوانی قومیت به تفکیک نسل مادران و دختران    44

5-1-4- توزیع فراوانی وضعیت تأهل به تفکیک نسل مادران و دختران   45

5-1-5- توزیع فراوانی وضعیت اشتغال به تفکیک نسل مادران و دختران                                             45

5-1-6- توزیع فراوانی هزینه ماهیانه در نسل مادران      46

5-1-7- توزیع فراوانی هزینه ماهیانه در نسل دختران                        47

5-1-8- توزیع فراوانی طبقه اجتماعی فرد به تفکیک نسل مادران و دختران                     48

5-1-9- توزیع فراوانی تحصیلات به تفکیک نسل مادران و دختران                                49

5-1-10- وضعیت استفاده روزانه از رسانه‌های جمعی به تفکیک گروه سنی مادران             50

5-1-11- وضعیت استفاده روزانه از رسانه‌های جمعی به تفکیک گروه سنی دختران            51

5-1-12- توزیع فراوانی ارزیابی پاسخگویان از وضعیت سلامتیشان به تفکیک نسل             52

5-1-13- توزیع فراوانی احساسات غالب پاسخگویان به تفکیک نسل                               53

5-1-14- توزیع فراوانی سابقه بیماری مختل کننده زندگی، به تفکیک نسل                     54

5-1-14- توزیع فراوانی سابقه بیماری‌های خاص، به تفکیک نسل                                 55

5-1-16- توزیع فراوانی فعالیت بدنی به تفکیک نسل مادران و دختران                        55

5-1-17- توزیع فراوانی تصور از بدن پاسخگویان،  به تفکیک نسل                                57

5-1-18- توزیع فراوانی نمایه توده بدنی پاسخگویان به تفکیک نسل                              58

5-1-19- توزیع فراوانی میزان کنترل تغییرات وزن به تفکیک نسل                               59

5-1-20- توزیع فراوانی عادت غذایی به تفکیک نسل مادران و دختران                           60

5-1-21- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه‌های سنی و میانگین عادت غذایی          61

5-1-22- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب هزینه ماهیانه و میانگین عادت غذایی            61

5-1-23- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب طبقه و میانگین عادت غذایی                      62

5-1-24- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه‌های تحصیلی و میانگین عادت غذایی      63

5-1-25- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال و میانگین عادت غذایی          63

5-1-26- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان فعالیت و میانگین عادت غذایی            64

5-1-27- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب کنترل وزن و میانگین عادت غذایی               64

5-2-1- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با سن پاسخگویان                         65

5-2-2- آزمون رگرسیون رابطه‌ی عادت غذایی با تعداد فرزندان مادر                              66

5-2-3- آزمون تحلیل واریانس عادت غذایی بر اساس قومیت پاسخگویان                         66

5-2-4- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با وضعیت تأهل در نسل دختران                             67

5-2-5-1  آزمون تفاوت میانگین عادت غذایی بر اساس اشتغال مادران                           67

5-2-5-2 آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با اشتغال مادران                                              68

5-2-5-3  آزمون تحلیل واریانس عادت غذایی بر اساس وضعیت اشتغال دختران                68

5-2-6- آزمون رگرسیون رابطه‌ی عادت غذایی با هزینه پاسخگویان                                69

5-2-7-1 نتایج آزمون تحلیل واریانس عادت غذایی بر اساس طبقه اجتماعی پاسخگویان      70

5-2-7-2 آزمون رگرسیون رابطه‌ی عادت غذایی با طبقه اجتماعی پاسخگویان                   70

5-2-8- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با میزان استفاده پاسخگویان از رسانه‌های جمعی         71

5-2-9- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با تحصیلات به تفکیک نسل مادران و دختران             72

5-2-10 آزمون رگرسیون رابطه عادت غذایی با سابقه بیماری به تفکیک نسل                    73

5-2-11- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با فعالیت بدنی به تفکیک نسل مادران و دختران        73

5-2-12- آزمون تحلیل واریانس عادت غذایی بر اساس تصور از بدن به تفکیک نسل           74

5-2-13- آزمون رابطه‌ی عادت غذایی با حجم بدن به تفکیک نسل                           75

 

 

5-2-14- آزمون تحلیل واریانس عادت غذایی بر اساس میزان کنترل وزن پاسخگویان         75

5-3-1-1- متغیرهای اقتصادی- اجتماعی وارد شده در رگرسیون گام‌به‌گام نسل مادران       76

5-3-1-2- متغیرهای اقتصادی- اجتماعی وارد شده در رگرسیون گام‌به‌گام نسل دختران      77

5-3-1-3 متغیرهای وارد شده آگاهی در در رگرسیون گام‌به‌گام برای نسل مادران              78

5-3-1-4 متغیرهای وارد شده آگاهی در در رگرسیون گام‌به‌گام برای نسل دختران             78

5-3-1-5 متغیرهای وارد شده شاخص‌های سلامت در رگرسیون گام‌به‌گام نسل مادران        79

5-3-1- 6 متغیرهای وارد شده شاخص‌های سلامت در رگرسیون گام‌به‌گام نسل دختران      80

5-3-1-7 متغیرهای خارج شده از رگرسیون گام به گام در مرحله آخر در نسل مادران         81

5-3-1-8 متغیرهای خارج شده از رگرسیون گام به گام در مرحله آخر در نسل دختران       81

5-3-2-1 نتایج رگرسیون چندگانه مدل نهایی در تبیین عادت غذایی برای نسل دختران      82

5-3-2-2 نتایج رگرسیون چند گانه مدل نهایی در تبیین عادت غذایی برای نسل مادران      83

6-1- نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق                                                                     87

 

فهرست شکل‌ها

 

شماره و عنوان                                                                                                                                                                                                صفحه

 

3-1- مدل مفهومی                                                                                          33

3-2- مدل تجربی                                                                                            33

 

فصل اول

کلیات

1-1-  شرح و بیان مسئله

زمانی این یک اصل بدیهی تلقی می‌شد که فقرا لاغرند و فقط ثروتمندان استطاعت چاق شدن دارند، اما با روند رو به رشد چاقی به عنوان یک مسئله سلامتی، دیگر این حقیقت ندارد. این واقعیت در پدیده‌ای که بری پاپکین آن را به عنوان انتقال تغذیه نام نهاد، طرح می‌شود؛ انتقال تغذیه به طور کلی به تغییر جهانی به سمت رژیم غذایی با مقدار چربی بالا و غذاهای فرآوری شده و کم‌فیبر اشاره دارد که با سطح پایین فعالیت فیزیکی که منجر به افزایش امراض وابسته به انحطاط می‌شود، همراه است. (ویکس، 2008 : 155)

پاپکین (1999) معتقد است که تغییرات گسترده در رژیم غذایی، الگوی فعالیت بدنی و چاقی در نقاط شهری کشورهای کم‌درآمد نیز به وجود آمده است، (پاپکین، 1999: 1905) در این تغییرات، مواد غذایی جدید وارد برنامه غذایی شده و بعضی مواد غذایی عملا” از ترکیب مواد غذایی مصرفی حذف شده‌اند. این تغییر عمده دارای اثرات مثبت و منفی است که بسته به شرایط هر جامعه، متفاوت است. (کشاورز،1373: 39) انتقال تغذیه پدیده‌ای است که برخی محققان آن را پیرو انتقال جمعیتی می‌دانند که تغییرات اساسی در الگوی باروری و مرگ و میر ایجاد کرده‌است، بنابراین، تغییرات اقتصادی – اجتماعی و جمعیت شناسی با این تغییرات غذایی و تغییر در فعالیت بدنی و الگوهای ساختمان بدن مرتبط هستند. ( پاپکین، 1999 : 1905) یکی از نمودهای مشخص در انتقال تغذیه، تغییر در عادات غذایی است. عادت غذایی نشان دهنده درصد استفاده از ترکیب غذا برای مقاطع زمانی منظم است و از نظر جامعه شناسی، تکرار رفتار غذایی، عناصر الگوی غذایی را تشکیل می‌دهند. الگوی غذایی از عادات و یا تکرار رفتاری به دست می‌آید و از نظم مشخصی برخوردار است.

از نظر سعادت نوری، عادت غذایی شامل ترجیحات غذایی هستند که ما به‌طور مکرر گرایش به آن‌ها داریم و این ترجیحات با عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی افراد هر جامعه رابطه دارد. (سعادت نوری، 1370: 16)

لی (2003) نیز در کتابی تحت عنوان دستیابی‌های تغذیه‌ای، چنین بیان کرده است که عادت تعیین کننده‌ی این است که چگونه یک فرد مقدار محدودی از غذاها را به طور مکرر مصرف می‌کند.

کیتلر و ساکر (2001) نیز در کتابی با عنوان غذا و فرهنگ، چنین بیان داشته‌اند که عادات غذایی اشاره به روش‌هایی دارند که طی آن، انسان از غذا استفاده می‌کند و شامل چگونگی به دست آمدن و نگهداری غذا، نحوه‌ی آماده کردن آن، چگونگی توزیع غذا و این‌که با چه کسانی و چگونه مصرف می‌شود.

دریایی (1387) در کتابی با عنوان الگوی صحیح تغذیه، تعریفی مشابه تعریف فوق ارائه می‌کند و چنین بیان می‌کند: « اصطلاح عادت غذایی اشاره به این دارد که چرا و چگونه مردم غذا می‌خورند، چه غذاهایی را و با چه کسانی می‌خورند. هم چنین راه‌های به دست آوردن، ذخیره کردن، استفاده کردن و دست کشیدن از غذا را شامل می‌شود. عوامل فردی، اجتماعی، فرهنگی، دینی، اقتصادی، محیطی و سیاسی، همگی بر عادت غذایی افراد تأثیرگذارند.» (دریایی، 1387: 54)

در حال حاضر در ایران نیز، شاهد تغییرات ناشی از انتقال جمعیت می‌باشیم. میزان مرگ و میر و باروری کاهش یافته است که این به نوبه خود باعث تغییر هرم سنی جمعیت می‌شود، به نحوی که هرم سنی از شکل سنتی با قاعده‌ی پهن خود فاصله گرفته و متمایل به شکل استوانه‌ای شده است. حاصل این انتقال، سالخوردگی جمعیت و به تبع آن تغییر نسبت جنسی، به نفع زنان خواهد بود. کاهش مرگ و میر و به دنبال آن، سالخوردگی جمعیت باعث تغییر وضعیت سلامت خواهد شد که ناشی از انتقال اپیدمیولوژیک می‌باشد؛ یعنی شرایطی که بیماری‌های عفونی، واگیر و حاد کاهش یافته و بیماری‌های مزمن افزایش می‌یابد، (پل و توماس، 2002: 26) بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، کشورهای در حال توسعه در طی دو دهه‌ی آینده با یک همه‌گیری بیماری‌های غیرواگیر مواجه خواهند شد. پیش‌بینی می‌شود که از سال 1990 تا 2020 میلادی، مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها به میزان 77 درصد افزایش یابد که بیشترین موارد آن در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. ( کلیشادی و همکاران، 2005) این بیماری‌ها، تحت تأثیر سبک‌های زندگی از جمله وضعیت فعالیت و عادت‌های غذایی افراد هستند. لذا با توجه به اینکه ایران یک جامعه در حال گذار است بر آن هستیم تا در این تحقیق عادات غذایی سنتی و مدرن را بین دو نسل مادران و دختران در یکی از شهر‌‌های کشور (شهر شیراز) بررسی کنیم.

 

1–2– اهمیت موضوع

 

با گسترش زندگی صنعتی، مصرف غذاهای پرچرب و سرخ کردنی افزایش چشمگیری داشته است و میزان اسیدهای چرب ترانس موجود در این محصولات غذایی، باعث افزایش شیوع امراض مزمن شده است ( عسگری و همکاران، 2009) که این امر با سبک زندگی بدون تحرک همراه است. در طول دهه‌های اخیر، روش زندگی بسیاری از مردم دنیا به خصوص در کشورهای توسعه یافته تغییر کرده است و افزایش اخیر در بیماری‌های مزمن در کل دنیا را مربوط به محیطی می‌دانند که سبب کم‌تحرکی، افزایش دریافت کالری و شیوه‌های ناسالم زندگی شده است. این تغییرات در شیوه زندگی کشورهای در حال توسعه‌ای چون ایران نیز به چشم می‌خورد ( میرمیران و همکاران، 2007).

کاهش مصرف غذاهای سنتی‌تر شامل فیبر، سبزیجات، میوه‌جات و افزایش مصرف غذاهای غربی شامل شکر، چربی، پروتئین حیوانی و سدیم یا همان انتقال تغذیه، به طور فزاینده‌ای به عنوان پیش‌بینی کننده‌ی سطوح بالای چاقی در کشورها در نظر گرفته می‌شود. (پاپکین، 2002) اپیدمی جهانی چاقی بر همه‌ی ما- خانواده‌ها، جوامع و همه‌ی کشورهای دنیا- اثر گذاشته است. این یک موضوع مهم با پیامدهای وخیم برای بهزیستی، امید به زندگی و بهره‌وری اقتصادی در سال‌های پیش رو خواهد بود (پاپکین 2009). فهم این مکانیزم که با افزایش چاقی به عنوان یک اپیدمی همراه است، اهمیت زیاد توجه به تغذیه را نشان می‌دهد.

مدنت و همکاران[1] (2010) نیز معتقدند که انتقال تغذیه‌ای پدیده‌ای جهانی است که با تغییر از عادت غذایی سنتی که فیبر، غلات، میوه و سبزیجات بالایی دارند به سمت غذاهایی که دارای چربی، قند، نمک و محصولات فرآوری شده‌ی بالایی هستند، مشخص می‌شود. (مدنت، 2010: 43) ایران نیز در زمره جوامعی تعریف شده است که در جریان سریع عبور از تغییرات جمعیتی و بهداشتی ناشی از شهرنشینی موسوم به گذار تغذیه‌ای- بهداشتی قرار دارد. طی این گذار به علت تغییرات شیوه زندگی از جمله تغییر در الگوی مصرفی به ویژه افزایش مصرف چربی و قندهای ساده و نیز کاهش میزان فعالیت بدنی، عامل خطر بیماری‌های مزمن به ویژه چاقی افزایش یافته است. (قاسمی به نقل از امیدوار، 1381: 265) هم زمان، هجوم معیارهای ارزشی موجب گرایش افراد و به ویژه دختران به تلاش برای لاغری و متناسب بودن اندام گردیده است ( محمد پور اهرنجانی و همکاران به نقل از امیدوار، 1381: 265) که احتمال تغییر در عادات غذایی را به دنبال دارد.

از طرف دیگر بسیاری از کشورها انتقال اپیدمیولوژیکی را تجربه کرده‌اند، امید به زندگی افراد فزونی یافته و شاهد گسترش بیماری‌های مزمن از قبیل بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت و … می‌باشیم (ویکس، 2008: 148-154) که همگی ریشه در سبک‌های زندگی نامناسب و به ویژه عادات غذایی نامناسب دارند.  با افزایش سن نیز میزان ابتلا به بیماری‌های مزمن افزایش می‌یابد. (پل و توماس، 2002: 290)

این در حالی است که ساختار سنی جامعه‌ی ایران در چند سال آتی با سالخوردگی مواجه خواهد شد که طبق قاعده‌ی فوق با افزایش مبتلایان به بیماری‌های مزمن رو به رو خواهیم بود. این بیماری‌ها ریشه در سبک زندگی نامناسب، عدم تحرک، مصرف غذاهای نامناسب و چربی‌ها دارند. از آن جا که یکی از راه‌های به تعویق انداختن مرگ، بهبود تغذیه می‌باشد که بر حسب کالری، ویتامین و مواد معدنی مصرفی در نظر گرفته می‌شود (ویکس، 2008: 154)، بررسی عادات غذایی افراد اهمیت پیدا می‌کند، چرا که می‌تواند در کنترل و کاهش بیماری‌ها مؤثر واقع شود، از این طریق تا حدودی می‌توان علل بیماری‌های مزمن را شناسایی و در صورت امکان آن‌ها را مدیریت کرد. ( پل و توماس، 2002: 79) از طرفی در دهه‌های اخیر با توسعه و گسترش رستوران‌ها و فست‌فودها عادات غذایی نامناسب و متفاوت فزونی یافته است. (کشاورز، 1373: 39) این امر ضرورت توجه به عادات غذایی را آشکار می‌سازد.

[1]- Madanat et al

قارچ ها به عنوان یک عامل مشخص و فزاینده مرگ و میر در انسان و حیوانات به شمار می‌روند. اخیراً این عوامل به عنوان علل عفونت های فرصت طلب با سیر شدید، به خصوص در موارد دچار ضعف ایمنی شناخته شده اند. از آنجایی که پیش آگهی حالات فوق وخیم می‌باشد تشخیص سریع و درمان این عفونت ها ضروری می‌باشد. این امر مهم به همکاری آزمایشگاه و پزشک و دامپزشک بستگی خواهد داشت. در حقیقت روش های آزمایشگاهی، اطلاعاتی را فراهم می‌آورد که کلینیسین را قادر به اثبات یک تشخیص بالینی با عامل قارچی یا رد یک عفونت قارچی می‌نماید. لذا تشخیص بررسی عفونت قارچی بستگی به ترکیب یافته های آزمایشگاهی و بالینی دارد.

 

 

درمان های نوین بر مبنای تشخیص صحیح می‌باشد. هنوز هم این واقعیت که لگرون قارچ شناس بیان داشت وجود دارد: زمانی که ما بیماری را تشخیص نمی‌دهیم آن را بیماری قارچی می‌نامیم در واقع گاهی اوقات بیماری های جلدی و احشایی به عنوان عفونت های قارچی جدی بیان می‌شوند. (به صرف اینکه تظاهر بالینی مشابهی دارند) و بالعکس گاهی اوقات عفونت های شدید قارچی اشتباهاً به عنوان بیماری های جلدی معمولی، نادیده گرفته می‌شوند.

یکی از اندام های حسی که حیوانات را از محیط خارج مطلع می‌سازد دستگاه بینایی است. طیف گسترده ای از باکتری‌ها و قارچ‌ها در سطح چشم حیوانات سالم یافت می‌شود. این ارگانیسم‌ها با مصرف مواد مغذی ، اشغال فضای سطحی و نیز تولید مواد مهار کننده (آنتی بیوتیک‌های پلی پپتیدی)از رشد ارگانیسم‌های پاتوژن فرصت طلب در لایه‌های سطحی چشم جلوگیری به عمل می‌آورند. پلک‌ها، لیزوزیم، بتالیزین، لاکتوفرین، ایمنوگلوبولین‌های ترشحی و لوکوسیت‌های موجود در Preocular tear film از دیگر عوامل محافظت کننده سطح چشم می‌باشند. اما مهم‌ترین و موثرترین سد در برابر عفونت ارگانیسم‌های فرصت طلب، اپی‌تلیوم قدامی قرنیه می‌باشد به همین دلیل است که اکثر بیماری‌های عفونی قرنیه پس از وارد آوردن ضربه به سطح چشم و تخریب اپی‌تلیوم آن اتفاق می‌افتد.

از این رو در این تحقیق سعی بر آن شده است که با معرفی قارچ‌های جدا شده از 41 جفت چشم گاو هلشتاین، چگونگی امکان پاتوژن شدن آنها و یا مهیا نمودن محیط جهت رشد سایر میکروارگانیسم‌ها ، روابط احتمالی بین سن، جنس، چپ یا راست بودن چشم با نوع قارچ‌های جدا شده، موثرترین انتخاب پادزیستی در مواجه با افتالمیت‌های قارچی چشم گاو هلشتاین را در اختیار خواننده محترم قرار دهد.

1-1 بیان مسئله و ضرورت اجرای تحقیق

تأمین امنیت غذایی بشر، یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی جهان در قرن آینده است. رشد روزافزون جمعیت و کمبود مواد غذایی از یک‌سو و نابودی بخش مهمی از منابع زیست‌محیطی کره زمین به دلیل استفاده بی‌رویه از سوی دیگر، لزوم تغییر نگرش جدی نسبت به مدیریت بخش کشاورزی در سطح جهانی را نمایان می‌سازد (بی‌نام، 1391)، بنابراین تلاش در جهت استفاده بهینه از منابع غذایی و افزایش عملکرد تولید، به ‌منظور بالا بردن میزان تولید و کاهش هزینه‌ها از اهمیت به ‌سزایی برخوردار است. از جمله راه‌های افزایش بازدهی غذا، استفاده از فناوری‌های جدید و افزودن برخی از ترکیبات مختلف به جیره‌های غذایی مورد استفاده جهت تغذیه دام و طیور می‌باشد (بلندی و اصغری، 1383).

3

افزایش تولید و بهره‌وری محصولات کشاورزی از طریق اصلاح ژنتیکی، مدیریت و حفاظت در برابر آفات و بیماری‌ها از زمان‌های بسیار کهن مرسوم بوده است. فناوری‌های موجود قادر به گذشتن از برخی موانع و تنگناهای پیش‌روی بخش کشاورزی نیستند امید است با به کار بردن فناوری نانو به‌توان مشکلات و کاستی‌های بخش کشاورزی را مرتفع کرد (نادری و عابدی،1391). نانو‌تکنولوژی به‌‌عنوان یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین علوم در عصر حاضر در تمام زوایای حیات جانوری، گیاهی، زیست‌محیطی و صنعتی نفوذ نموده و افق جدیدی در علوم طبیعی باز کرده است (زرگران‌اصفهانی و همکاران، 1389). اندازه نانوذرات به‌طور متوسط در محدوده 1 تا 100 نانومتر است (اکرادی

 

 وهمکاران، 2012). با تغییر اندازه ذرات از میکرومتر به نانومتر که برابر 9-10 متر یا یک میلیاردیم متر، به‌ خاطر افزایش نسبت سطح به حجم تمام خواص فیزیکی و شیمیایی تغییر نموده و واکنش‌پذیری ذره به‌ شدت افزایش می‌یابد (زرگران‌اصفهانی و همکاران، 1389).  وقتی اندازه مولکول‌های زئولیت را به حد میلیاردیم متر برسد، در حقیقت نانوزئولیت تولید شده است. با این کار سطح ویژه‌ آن را به‌طور قابل‌توجهی زیاد می‌شود. مهم‌ترین خصوصیت زئولیت وجود حفره‌های زیاد در شبکه آن است، وقتی این زئولیت‌ها به مقیاس نانو می‌رسند، حفره‌های موجود در شبکه نانوزئولیت هزاران بار بیشتر می‌شود (مرادیان و برومند، 1391). نانو‌زئولیت ترکیبی حاوی 5/1 درصد وزنی نانو‌نقره و 5/98 درصد زئولیت طبیعی می‌باشد (شبانی و همکاران، 1390).

4

زئولیت‌ها گروهی از آلومینوسیلیکات‌های معدنی هیدراته با خلل و فرج ریز هستند که حاوی کاتیون‌های قابل تبدیلی از گروه فلزات قلیایی و قلیایی خاکی می‌باشند که به‌صورت برگشت‌پذیر آب را به خود جذب و مجدداً آزاد می‌کنند و بعضی از کاتیون‌های ساختمانی خود را مبادله می‌نمایند. دو قابلیت عمده زئولیت یعنی تبادلات یونی و جذب سطحی، امکان استفاده از این مواد را در جهت کنترل میزان رطوبت و آمونیاک در کودهای دام و طیور، کاهش بیماری‌های عفونی مربوط به دستگاه گوارش را برآورده ساخته است (مامپتون و فیشمن،1977). بسیاری از محققین تأثیر زئولیت‌ها را در پرورش دام و طیور مورد بررسی قرار دادند. نتایج برخی از این بررسی‌ها نشان داد که گنجاندن زئولیت در رژیم غذایی سبب افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک در خوک، گوساله، گوسفند و جوجه‌های گوشتی می‌شود (مامپتون و فیشمن، 1977، پتکووآ و همکاران، 1981، نستروف و همکاران، 1984 و پاپایونووآ و همکاران، 2005). به‌جز اثرات مثبت در عملکرد، زئولیت‌ها در بهبود و پیشگیری بیماری‌ها در حیوانات، کاهش سمیت آمونیاک در بدن دام و طیور، از بین بردن آفلاتوکسین‌ها و دیگر سموم در جیره غذایی دام و طیور نیز کاربرد دارد (پاپایونووآ و همکاران، 2005 و اسمیکال، 2011).

اگرچه زئولیت‌ها اثرات زیاد بر بهبود پرورش دام دارند اما عواملی مانند خلوص، تعداد تخلخل، خواص فیزیکی و سطحی آن، اندازه ذرات، اندازه دانه، درجه تجمع و شدت تبادل یونی نیز در میزان و نوع اثرات بسیار تاثیر دارد (پاپایونووآ و همکاران، 2005).

نقره فلزی است که از گذشته‌های دور خواص ضد‌میکروبی آن شناخته شده است (زرگران‌اصفهانی و همکاران، 1389). نانونقره از طریق کنترل فعالیت عوامل بیماری‌زا در عرصه‌های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنایع مختلف مثل کشاورزی و دامپروری و غیره کاربرد دارد (اکرادی و همکاران، 1390).

با توجه به ویژگی‌های نانونقره و زئولیت طبیعی می‌توان انتظار داشت که استفاده از نانوزئولیت سبب بهبود پرورش طیور می‌گردد.

2-1 اهداف اصلی

1- بررسی تاثیر نانوزئولیت و زئولیت طبیعی بر خصوصیات استخوان درشت‌نی جوجه گوشتی.

2-بررسی تاثیر نانوزئولیت و زئولیت طبیعی بر میزان Ca، P،AST  و آلکالین فسفاتاز سرم خون جوجه گوشتی.

3- بررسی تاثیر نانوزئولیت و زئولیت طبیعی بر ترکیب لاشه و فلور میکروبی روده جوجه گوشتی.

[1] Akradi et al

[2] Mumpton and Fishman

[3] Petkova et al

[4] Nestorov et al

[5] Papaioannou et al

[6] Smical