پایان نامه - مقاله - تحقیق

زغال ماده سبک، شکننده و سیاه‌رنگ باقی‌مانده از نیم‌سوختن چوب یا دیگر اندام‌های گیاهی و جانوری است که قسمت اعظم ترکیبهای آن‌ تبدیل به کربن شده است. زغال ترکیبی از گوگرد، شیل، کائولن، کانیهای رسی و کربناتی بوده و ترکیب­های موجود در خاکستر زغال، سیلیس، اکسید آلومینیوم و سایر مواد مانند Fe2o3,Cao,Mgo می­باشد.
به دلیل کیفیت پایین زغال در سالهای اخیر، نیاز به شستشوی زغال افزایش یافته است. ناخالصی های موجود در زغال به دو دسته خاکستر و سولفور تقسیم می شوند. هر چند ناخالصی های دیگری چون فسفر و نمک وجود دارند ولی مقدار آنها کم است[1].
بیش از 60 درصد زغال جهت تولید انرژی الکتریکی و حدود 25درصد آن جهت تولید کک متالوژیکی استفاده می­شود. زغال ککشو باید مشخصات زیر را داشته باشد [2]:
خاکستر:6%، رطوبت:5 %، گوگرد: %1، مواد فرار: %23،دانه بندی :23-  میلیمتر
مواد معدنی با عیار متوسط، عمدتا به نوعی آرایش برای جدا کردن باطله و افزایش کیفیت محصول برای ارائه به بازار نیاز دارند. معمولا این واحد فراوری نزدیک چاه اصلی یا مدخل تونل اصلی احداث میشود. قسمت عمده باطله ای که به همراه کانیهای مفید استخراج می­شود

 شامل دیواره، سقف و کف می­باشد و بخشی از آن ممکن است به صورت ناخالصی و مواد زائد درون رگه یا لایه باشد که باطله همراه زغالسنگ بیشتر مربوط به قسمت دوم می­باشد. این مواد طی مراحل کانه آرایی از مواد مفید جدا وکنسانتره نهایی بدست می آید.

در کشور ایران با توجه به ذخایر عظیم آهن و باتوجه به مطالعات انجام شده و تایید قابلیت استفاده از آنها در تولید آهن، ذخایر زغال سنگ مورد توجه قرار گرفت. به نحوی که با توجیه اقتصادی ایجاد کارخانه ذوب آهن، معادن زغالسنگ متعددی در مناطق البرز و کرمان فعال و کارخانه های تغلیظ زغال برای تولید با مشخصات مورد نیاز صنعت راه اندازی شد که در این میان میتوان به کارخانه زغالشویی انجیرتنگه اشاره کرد. سالانه میزان قابل توجهی از زغال در باطله جیگ و فلوتاسیون این کارخانه به هدر می­رود.
بطور سنتی زغال با روش جداسازی ثقلی فرآوری می­شده است، که این روش بیشتر برای زغال­های درشت (اندازه های با قطر بیش از یک میلیمتر) مناسب بوده است. زغال های ریز (ذرات با اندازه قطر کمتر از یک میلیمتر) بطور کلی دور ریز می­شدند. این روش برای دهه گذشته مناسب بوده است که ذخایر عظیم زغال در دسترس بوده است. در صورتیکه، در دهه اخیر کاهش قابل توجهی در ذخایر ذغال مخصوصا ذخایر با کیفیت زغال مشاهده شده است. بنابراین بازیابی و فرآوری زغال­های ریز شامل بازیابی از باطله های روش های استخراج سنتی پر اهمیت جلوه می­کند. علاوه بر این به علت شرایط زمین شناسی، مقدار ذرات ریز در ذخایر رگه ای با قابلیت معدنی زغال به بیش از 35 درصد و برای دیگر ذخایر به 60 درصد می­رسد[1]. لذا بکارگیری روشهای فرآوری زغال های ریز رو به افزایش می باشد[2].
چندین روش و محرک برای شستشو و خلوص زغال های ریز وجود دارد. افزایش قوانین سختگیرانه زیست محیطی ایجاب می کند که ذرات ریز زغال را از نهر ها و رودخانه های جاری و از آبی که در پروسه فرآوری بکار رفته است، با بازگرداندن آن به سیکل تولید، بزداییم. افزایش توسعه اهداف تخصصی چون تبدیل کردن به گاز، تبدبل به مایع و سوخت های فسیلی در این دوره روی داده است. علاوه بر این پروسه فرآوری زغال های ریز ممکن است فقط بوسیله کاهش و تقلیل تراز سولفور از اکثر زغال ها بوسیله زدودن بسیار دقیق پیریت های پراکنده شده صورت گیرد[3].
پروسه فرآوری زغال ریز بسیار پیچیده تر و پرهزینه تر از شستشوی زغال های درشت می­باشد. عملیات فلوتاسیون موثرترین روش برای عمل آوری زغال های ریز می باشد، هر چند كه به استناد خصوصیات سطحی زغال همچون آگلومراسیون روغن در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته اند. زغال ریز بطور كلی در یك مرحله پروسه فلوتاسیون انبارشی كه در آن هیچ طبقه بندی اولیه در خوراك صورت نگرفته باشد، عمل می­آید. اگرچه در بیشتر موارد بهتر است بوسیله عملیات جداسازی شكستگی های اندازه مختلف یا در نهایت بوسیله شناسایی اندازه های مختلف كه رفتارهای متفاوت دارند، شرایط چرخشی عملیات را فراهم سازیم[4].
سنتیك كف فلوتاسیون برای اندازه های مختلف شكستگی های زغال بخوبی شناخته نشده است. شاید زمان ماندگاری در سلول فلوتاسیون برای شكستگی های اندازه مختلف تغییر كند، تغییر های كوچك در مسیر چرخش فلوتاسیون می تواند در سرتاسر پروسه مفید باشد. اندازه های مختلف می توانند در سرعت های مختلف بسته به نوع و غلظت واكنشگرها بازیابی گردند. برای مثال، فلوتاسیون منحصر بفرد برای شكستگی های با اندازه باریك می تواند سبب افزایش بازیابی زغال برای اندازه مذكور با افزودن عامل واكنشگر مهیا كند، در صورتیكه فلوتاسیون انتخابی برای دیگر اندازه ها در مخزن موازی سلول های كف فلوتاسیون ممكن است بی ثمر باشد. اضافه می گردد كه فلوتاسیون منحصر به فرد اندازه های مختلف، ‌فعل و انفعال میان اندازه های مختلف ذرات ریز نسبت به سنتیك های فلوتاسیون هنوز ناشناخته مانده است. فلوتاسیون جدایشی شكستگی های با اندازه های منحصر بفرد می تواند با انتخاب بهتر، بازیابی بهتر و یا هر دو با بكارگیری حداكثری ظرفیت طرح فلوتاسیون به بهبود بهره وری تفكیك منتهی شود. بكارگیری سرعت فلوتاسیون برای ارزیابی و بهبود كارایی پروسه فلوتاسیون زغال بطور كلی نادیده گرفته شده است[3].
در فلوتاسیون زغال سرعت فلوتاسیون و مقادیر مربوط به قابلیت تولید و بهره وری سلول بر حسب تن بر كیلو وات ساعت و تن بر متر مكعب حجم سلول نسبت به عملیات فلوتاسیون خیلی از كانی ها بسیار مهم و با اهمیت می باشد. این امر به علت مقدار واحد پایین زغال و هزینه بالای مرتبط با آن در عملیات فلو تاسیون در مقایسه با دیگر روشهای زغالشویی می باشد[5].
این تحقیق شامل 6 می باشد. در فصل دوم ابتدا  کلیاتی از کارخانه فلوتاسیون و تعیین پارامترهای فیزیکی نمونه بیان می شود. سپس در فصل بعدی تئوری فلوتاسیون زغال بیان می شود و بدین ترتیب در فصل چهارم روند آزمایشات صورت گرفته توصیف می شود. فصل پنجم آزمایشات سنتیک و نتایج آن رابیان می کند و در نهایت نتیجه گیری محتوای فصل ششم را شکل می دهد.

رشته معماری

عنوان : بلند مرتبه سازی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

• طرح تحقیق
• طرح موضوع و بیان مساله………………………………………………………………………………………………………….1
• شرح موضوع و ضرورت اجرای آن………………………………………………………………………………………………2
• اهداف کلی و تفصیلی…………………………………………………………………………………………………………………3
• فرضیه و یا سوالات کلیدی تحقیق……………………………………………………………………………………………4
• روش تحقیق و شیوه های مورد استفاده……………………………………………………………………………………4
• ساختار رساله……………………………………………………………………………………………………………………………..5
• بررسی ادبیات موضوع و بیان چهارچوب نظری…………………………………………………………………………5

فصل اول: شناخت مفاهیم (مسکن)

• تعاریف و سلسله مراتب همجواری در مسکن

  • خانه …………………………………………………………………………………………………………………………………..7
  • گروه های مسکونی (دسته بندی واحدها به منظور ایجاد همسایگی)………………………………8

  • واحد همسایگی………………………………………………………………………………………………………………….9

    • بعد ذهنی
    • بعد کالبدی

  • محله………………………………………………………………………………………………………………………………..12

    • عوامل ایجاد مطلوبیت در محله مسکونی………………………………………………….13

      • مرکزیت محله……………………………………………………………..15
      • شبکه سواره…………………………………………………………………15
      • مسیرها و شبکه پیاده………………………………………………….16
      • اختلاط کاربری ها در محله…………………………………………16
      
      
    • تاثیر محله مسکونی در پایداری اجتماعی…………………………………………………….18
    
    
  • جمع بندی
  
  

• شناخت اجتماع و مسکن اجتماعی

  • ماهیت اجتماع و الزام اجتماعی شدن……………………………………………………….20
  • ابعاد اجتماعی مسکن………………………………………………………………………………..22
  • تاریخچه و روند مسکن اجتماعی………………………………………………………………22
  • مسکن اجتماعی بلندمرتبه………………………………………………………………………..27
• آپارتمان های بلند

• مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط

  • کیفیت مسکن و آسیب های اجتماعی………………………………………………………28
  • محیط و پیرامون مسکن های اجتماعی…………………………………………………….29

  • فضای باز و بسته شهری…………………………………………………………………………….30

    • فضای باز در گذشته و حال
    • فعالیت در فضای باز مابین ساختمان ها
    
    
  • جمع بندی
  
  

فصل دوم: بلند مرتبه سازی

• گسترش عمودی شهر

  • نظریه های جامعه شناسی شهری……………………………………………………………….35

    • نظریه جبرگرایی
    • نظریه ی ترکیب گرایی
    • نظریه خرده فرهنگی

  • ساختمان های بلند و نظریه توسعه شهری…………………………………………………..37

    • گسترش افقی شهرها
    • شهرهای عمودی
    
    
  • جمع بندی
  
  

• تعریف مسکن بلند مرتبه و پیشینه آن، نیازها

  • مسکن بلند مرتبه………………………………………………………………………………………….40

• قواعد اخلاقی توسعه بلند مرتبه ها

  • تعریف ساختمان بلند…………………………………………………………………….41
  • انواع ساختمان های بلند………………………………………………………………..43
  • پیشینه ی تاریخی …………………………………………………………………………44
  
  

• بررسی دیدگاه های مربوط به بلند مرتبه سازی……………………………………….45

  • دیدگاه های مخالف با ساختمان های بلند مرتبه
  • دیدگاه های موافق با ساختمان های بلند مرتبه
  
  

بررسی تجربه زندگی

• عوامل فرهنگی – اجتماعی دخیل در بناهای بلند مرتبه…………………………50
• پیامدهای ساختمان های بلند مرتبه بر ساکنان……………………………………….51
• ضرورت بررسی كیفیت محیط سكونت در مجتمع های مسكونی بلند مرتبه…………………………………………………………………………………………………………55

• جمع بندی

• مجتمع مسکونی بلند مرتبه و شهر، محیط، انسان

  • ارتباط ساختمان بلند با محیط شهری………………………………………………………………57

    • ترکیب ساختمان های بلند با محیط شهری………………………..57
    • تاثیر ساختمان های بلند بر فضاهای شهری………………………….58
  • فضای محدود شده
  • کیفیت زیباشناسانه از فضا

  • عملکرد ها و فعالیت های اجتماعی

    • تاثیر ساختمان های بلند بر چشم انداز شهری………………………………60
    • مقیاس…………………………………………………………………………………………..61
    
    
  • مقیاس همسایگی
  • مقیاس بلوک شهری

  • مقیاس اجزای نمای شهری

    • استقرار، همجواری، موقعیت………………………………………………………….64
    • ساختمان های بلند و پدیده اشراف……………………………………………….64
    
    
  • جمع بندی
  
  

• کالبد ساختمان بلند مرتبه

  • فرم…………………………………………………………………………………………………67
  • انواع اشکال بلند مرتبه ها……………………………………………………………….69

• سکو، در طراحی ساختمان های بلند

  • فضای باز در ساختمان های بلند……………………………………………………71
  
  

• جمع بندی

  • ملاحظات طراحی ساختمان های بلند مرتبه…………………………………74
  • توصیه هایی برای ساخت و ساز ساختمان های بلند در ایران…………75
  
  
• جمع بندی

فصل سوم: پایداری اجتماعی

• تعاریف و صفات پایداری و پایداری اجتماعی

  • پایداری چیست؟………………………………………………………………………………………………79
  • پایداری اجتماعی……………………………………………………………………………………………..80
  • معماری با رویکرد پایداری اجتماعی ……………………………………………………………….89

  • پیوند های اجتماعی………………………………………………………………………………………….90

    • محله پایدار
    • مسکن پایدار
  
  
  
  

• بررسی عوامل پایداری اجتماعی در مسکن

  • عدالت اجتماعی…………………………………………………………………………………………..93

    • دسترسی به خدمات ضروری (دسترسی به تسهیلات و امکانات رفاهی………………………………………………………………………………………………93

  • پیوستگی عرصه ها

    • پایداری جامعه…………………………………………………………………………………………….94
    
    
  
  
  
  

3-2-2-1- غرور و احساس تعلق به مکان………………………………………………………………….94

• اصول طراحی احساس تعلق به مسکن و محله

3-2-2-2- تعاملات اجتماعی……………………………………………………………………………………97

• نیاز به ارتباط و تعامل اجتماعی در مسکن
• گره ها، مسیرهای عبوری و مرکزیت کارکردی
• اصول طراحی تعاملات اجتماعی
• مرکزیت کارکردی و پایداری اجتماعی
• فضای عمومی و تعامل اجتماعی
• مجاورت کارکردی و پایداری اجتماعی

3-2-2-3- ایمنی / امنیت ……………………………………………………………………………………..102

• ایمنی و امنیت در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه
• دیدگاه نظریه پردازان در باب ایمنی و امنیت
• نظریه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی

3-2-2-4- کیفیت درک شده از محیط سکونت…………………………………………………….108

3-2-2-5- رضایت از خانه و محله ……………………………………………………………………….110

3-2-2-6- مشارکت در گروه دسته جمعی / فعالیت های مشارکتی……………………..112

• شکلگیری گروه های برگزار کننده مراسم

3-2-2-7- ضرورت حضور فعال همه گروه های سنی در جامعه…………………………..113

• نیاز کودکان به حضور در اجتماع………………………………114

• مشکلات کودکان و ساختمان های بلند
• کودک و محیط

• تعامل کودک و فضا

  • محیط و نیازهای مرتبط با دوره نوجوانی و جوانی…….117
  • نیاز سالمندان به حضور در اجتماع…………………………..118
• سالمندان و ساختمان های بلند
• طراحی و سالمندان
• تناسب زندگی آپارتمانی با گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی………….. 120
• نتیجه گیری

• ایمنی و ساختمان های بلند…………………………………………….122

  • ساختمان های بلند و سازه نگهدارنده…………………..123
• شکل مناسب در برابر نیروهای جانبی…………………………………………………124
• فاصله هسته تا پوسته …………………………………………………………………………..125
• خوشایندی ساختمان …………………………………………………………………………..126
• طراحی هسته خدماتی …………………………………………………………………………126

• سیستم های دال مسطح ………………………………………………………………………126

  • ایمنی در برابر آتش سوزی……………………………………127
  
  
• سیستم اطفاء حریق
• جمع بندی

فصل چهارم: نمونه و مصادیق موردی

4-1- طراحی پایدار اجتماعی (چارچوبی برای اقدام عملی)………………………………….131

• نمونه موردی 1……………………………………………………………………………………..132
• نمونه موردی 2……………………………………………………………………………………..133
• نمونه موردی 3……………………………………………………………………………………..134

• نمونه موردی 4……………………………………………………………………………………..135

  • استراتژی های پایداری اجتماعی در داخل محوطه های مسکونی…………136

    • مغازه های راحتی محله……………………………………………………137
    • فضاهای عمومی برای ملاقات و گردهمایی………………………137
    • فرصت های تفریحی برای جوانان و ساکنین……………………138
    • مهدکودک برای کودکان………………………………………………….139
    • ارتقاء ایمنی و امنیت………………………………………………………..139
    • مدیریت سر و صدا و اثرات ترافیک…………………………………..141
    • ارتقا و ترویج سلامت و رفاه ساکنان………………………………..141
    • ترویج و ارتقاء دسترسی ها و ارتباطات……………………………..142
    • ارتقای یکپارچگی و انسجام اجتماعی……………………………..142
  • جمع بندی
  
  

فصل پنجم: خلاصه معیارها و ضوابط طراحی

• جداول و راهکارها…………………………………………………………………………………144

فصل ششم: خواسته های کارفرما و نیازهای انسان در مسکن

• نیازهای انسان در مسکن……………………………………………………………………..159
• اهداف خواسته شده توسط کارفرما……………………………………………………..160

فصل هفتم: تقرب به طرح

• آنالیز سایت
• روند طراحی

منابع

• طرح تحقیق

• طرح موضوع و بیان مساله

معماری بیان هنری است که همه مردم خواه و نا خواه در معرض آن قرار می گیرند. مردم در فضای معماری زندگی و کار می کنند، و عشق می ورزند. با این همه، به گفته والتر بنیامین، معماری معمولاً به ناخودآگاه رانده شده و به شیوه ای آشفته درک می شود. هر بنایی از آسمان خراش‌ها گرفته تا مقبره ها، ضرورتاً به مردم مربوط می شود.

پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی وضعیتی است که در آن، ساکنان از زندگی در خانه و مجتمع خود رضایت دارند و از همسایگی با سایر ساکنان لذت می برند. مجموعه شرایط زندگی به نحوی است که با گذشت زمان تعاملات اجتماعی بیشتر می شود و بیشتر افراد نسبت به محل زندگی خویش تعلق خاطر و دلبستگی می یابند. بنابراین به صورت ناخودآگاه حافظ سلامت و پایداری آن هستند و در نگه داری و بهبود وضعیت موجود، مشارکت و هماهنگی دارند. در نتیجه عمر مفید و ارزش مادی واحدهای مسکونی این نوع مجتمع ها در شرایط برابر بیشتر از سایر مجتمع هاست. پایداری اجتماعی بهره وری مجتمع های مسکونی را به حداکثر می رساند. و نوعی تعالی بخشیدن به زیستن را شکل می دهد. پس باید فضاهایی متمایز برای فعالیت های مختلف انسان فراهم آورد و آنها را به نحوی به هم پیوند داد، که محتوای عاطفی آن کنش خاص در حیات آدمی، که در آن فضاها رخ می دهد، باشد.

برای ایجاد سکونتگاه پایدار ( پایداری نه تنها در مفهوم ادبیات غربی آن ) بلکه در فرهنگ بومی، باید در معنای بستر تعالی انسان، شکل گرفته شود و زمینه سازی برای تعالی روح انسان باشد. با توجه به تعامل کالبد با رفتارهای انسانی، ایجاد پایداری اجتماعی برای بالا بردن کیفیت زندگی صورت می گیرد.

خانۀ آدمی در بلوک های مسکونی در پشت چند پنجره یکنواخت و هم شکل با دیگران، قرار دارد که نه فقط برای میهمان، بلکه برای افراد خانواده نیز تشخیص آن از بیرون مشکل است. (پاکزاد، جهانشاه، 1386) معماری که تنها در پی برآوردن نیازهای فیزیکی موجودی به نام انسان باشد نمی تواند کامل باشد. در واقع می توان گفت معماری مناسب، معماری است که در پی برآوردن همزمان نیاز های فیزیکی و معنوی او با هم باشد. بدین مضنون که این معماری سعی در برقراری رابطه سازنده و مفید بین انسان ها و اجتماع از یک سو و نیز ارتباط آنان با محیط طبیعی به عنوان بستر رشد انسان دارد. (رخشنده رو، مهدی، 1386)

در اثر این برنامه ریزی و طراحی و به ویژه انبوه سازی های کلیشه ای، انسان ها به صورت توده در کنار هم قرار می گیرند و به جای گروه های اجتماعی هدفمند، انبوهه ای از افراد تشکیل می شود که کنار هم قرار گرفتن آن ها فقط ازدحام و شلوغی و هرج و مرج را در پی دارد. در چنین شرایطی افراد خانواده برای تامین حداقل امنیت و آرامش از جمع فرار می کنند و به کنج خانه پناه می برند و غرامت و محرومیت اجتماعی از اینجا آغاز می شود (سجادی قائم مقامی، پروین؛ پوردیهیمی، شهرام؛ ضرغامی، اسماعیل؛ 1389). پس با توجه به پایداری اجتماعی حس تعلق به مکان افزایش می یابد و ارتباطات سالم و مناسب برای مجتمع های مسکونی بر پایه روابط اجتماعی مطلوب شکل می گیرد و مفهومی دیگر از حیات مدنی را رقم می زند.

• شرح موضوع و ضرورت اجرای آن

در طراحی پایدار باید به پایداری اجتماعی، به اندازه مصرف انرژی و تاثیر محیط، ساختمان ها و شهرها اهمیت داده شود. (ریچارد راجرز، 1383) بنابراین خانه مناسب و شایسته برای انسجام اجتماعی و رفاه شخصی و استقلال فردی نیازی اساسی است و اگر خانه سازی روندی پایدار نگیرد هیچ جامعه ای نخواهد توانست به توسعه ی پایدار دست یابد.

توجه به محل سکونت افراد، به عنوان اولین فضای آرامش بخش و امن در زندگی آنها،  به ما در زنده نگه داشتن بار مفهوم اجتماعی و دستیابی به جامعه ای با حیات سالم کمک می کند و برای رهنمون به آینده ایی با شکوه سوق می دهد. به عبارتی دیگر مسکن بلند مرتبه و طراحی آن از آغاز پیدایش تاکنون چالشی مهم برای معماران بوده است، بخشی از مشکلات و عدم تحقق پایداری در طرح ساخت مسکن بلند مرتبه به بازشناخت مسایل فرهنگی و اجتماعی باز می‎گردد.

تبعات این اوضاع، صدمه به بنیان و سلامت خانواده و افراد و جامعه است. به طوری که حتی روابط داخلی خانواده، تحت تاثیر کالبد نامناسب خانه، ضعیف می شود و بی حرمتی ها در داخل خانه نهادینه می شود. با تضعیف اعتبار خانواده، اعتیاد و سایر ناهنجاری های اجتماعی فرصت بروز و نفوذ به اعماق جامعه را پیدا می کند. (ضرغامی، اسماعیل، 1389)

با توجه به این نابسامانی ها، پی جویی اصول پایداری مجتمع های مسکونی برای نیل به توسعۀ پایدار اهمیت خاصی دارد و برای بالا بردن کیفیت زندگی باید، صورت بگیرد. پس با نگاهی عمیق به مساله مسکن در شهر های امروزی می توان پی برد که تعادل میان خلوت و تعاملات اجتماعی وجود نداشته و هر دو رنگی کمرنگ به خود گرفته اند. (عینی فر، علیرضا، 1381)

محدوده مكانی پروژه نیز به دلیل عدم توجه به مجموعه های بلند مرتبه مسکونی و دور ماندن آنها از مسایل اجتماعی و تعاملات اجتماعی ساکنین، شهر شیراز پیشنهاد می گردد و سعی داریم با ارائه طرحی عملی، به ارتقاء سطح فرهنگ و رفاه همشهریان در این مجموعه ها کمک کنیم.

• اهداف کلی و تفصیلی

• هدف اصلی: آنچه در اینجا حایز اهمیت است مسایل و مشکلات ساختمان های بلند به عنوان گونه ای از سکونتگاه در حوزه پایداری اجتماعی است.

هدف این پروژه توجه به آسیب ها و مشکلات موجود و در پی یافتن آن دلایل و ریشه های این مسایل در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه و نیز طرح راهکارها و الگوی مناسب طراحی برای رسیدن به کیفیت مطلوب روابط اجتماعی در ساختمان ها و به ویژه در فضاهای باز و مشترک بین ساختمان ها است.

• اهداف فرعی: تکیه بر مفاهیم مسکن، نقش فضاهای سبز و اجتماعی در الگوهای سکونت گاهی، ایجاد فضاهای شخصی و حریم های خصوصی در دل ساختمان های بلند امروزی و به طور کلی به کارگیری معماری پایدار از جمله اهداف این رساله است.

• فرضیه و یا سوالات کلیدی تحقیق

با توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی، راهبرد بلند مرتبه سازی، در زمان حاضر رواج یافته است. به علت تجمیع كاربران در سطحی محدود، لازم است تا رویكرد پایداری در فرآیند طراحی و مرحله بهره برداری مورد توجه قرار گیرد. پس توجه به زمینه های مختلف اجتماعی و الگوهای رفتاری در طراحی فضاهای عمومی در طبقات می تواند به افزایش کیفیت تعاملات و پایداری اجتماعی در این ساختمان ها کمک کند.

در ضمن معماری و شیوه ساخت و ساز ساختمان های امروزی و به کارگیری معماری پایدار در ساختمان های بلند مرتبه می تواند تا حد زیادی از ازدیاد عوارض مربوط به جهان صنعتی و مصرفی بکاهد و اگر شیوه ساخت و ساز به همین روال کنونی ادامه پیدا کند، عوارض جبران ناپذیری برای محیط ایجاد خواهد کرد.

• پرسش اصلی: چگونه می توان به سطوح مطلوبی از روابط اجتماعی در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه با توجه به معیارهای معماری پایدار دست یافت؟

• روش تحقیق و شیوه های مورد استفاده

این تحقیق از تحقیقات کاربردی است که هدف آن توسعه ی دانش طراحی در فضاهای زندگی به منظور ارتقای پایداری مجتمع های مسکونی است و به طور خاص، کشف اصول پایداری از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی و تحلیل نتایج است.

تحلیل و تفسیری که بر روی بخش های مختلف تعریف شده، در موضوع پروژه قرار می گیرد و در هر یک از بخش ها تلاش بر آن بوده تا بدون پیش فرض و پیش داوری تنها به بیان و تحلیل داده ها براساس مستندات و پژوهش های مرتبط پرداخته و در هر بخش محور های مرتبط با سایر بخش ها مورد توجه و مقایسه با سایر اجزا آن بخش قرار گیرد. در نهایت دیدگاه و نگاه نگارنده از پس این مقایسه بیان گردد.

• ساختار رساله

فصل اول: طرح تحقیق – این فصل در حكم نقشه چگونگی انجام دادن تحقیق است و زیر مجموعه هایی چون بیان مسئله، سوالات، سوابق و

 اهمیت موضوع و … را در بر می گیرد.

فصل دوم: مبانی نظری پایه – فصل دوم شروعی بر مبانی نظری طرح است و به زیر مجموعه هایی چون مفهوم سكونت، مفهوم پایداری و پایداری اجتماعی، مبانی نظری مرتبط با مسکن در ارتفاع و واحد همسایگی، روانشناسی محیط و … اختصاص می یابد.

فصل سوم: بررسی نظرات و دیدگاه های مختلف در خصوص ساختمان های بلند و نیز بررسی نقش و تاثیر متقابل ساختمان های بلند، بخش هایی است که بدان پرداخته می شود و با نگاهی تاریخی، بررسی ریشه ها و عوامل مختلف در شکل گیری و توسعه این گونه مسکونی در ایران و جهان مطرح می شود. از سوی دیگر بیان بخشی از ضوابط و چارچوب های خدماتی و ساختاری از قبیل سازه و تاسیسات در تکمیل شناخت عوامل مهم در ساختمان های بلند مسکونی به کار گرفته شده است.

فصل چهارم: در قسمت تعاملات اجتماعی، به بررسی رابطه محیط و رفتارهای اجتماعی و نیز عرصه های عمومی در مجموعه های مسکونی پرداخته شود که نشان از تامین کیفیت مناسب برای عرصه های عمومی به ویژه در طبقات بالا دارد.

فصل پنجم: مبانی طراحی و طرح – درفصل پنجم وارد مبانی طراحی می شویم و از مرحله نظر به عمل حركت می كنیم تا به مسكنی در ارتفاع با رویکرد معماری پایدار برسیم. این فصل زیرمجموعه هایی چون دلایل انتخاب سایت، محدودیت ها و پتانسیل های سایت پیشنهادی نحوه رسیدن به طرحی منسجم و ارزیابی هریك از شاخص ها را در خود می گنجاند.

• بررسی ادبیات موضوع و بیان چهارچوب نظری

بسیاری از مفاهیم و ویژگی هایی که امروزه در محافل علمی ایران و جهان حول مقوله توسعه پایدار مطرح است، در تاریخ کهن معماری و شهرسازی پایدار مطرح است و شروع موضوع مسكن بهینه در جهان را شاید بتوان به دوران معماری مدرن و همزمان با رشد جمعیت شهرها و شروع مبحث بلند مرتبه سازی توسط معمارانی چون لوكوربوزیه همگام دانست. مجموعه هایی چون پروت آیگو آمریكا و شهر كارگری هیلتون و… از این قبیلند كه به دلیل عدم توجه به هویت فردی ساكنان و دیگر مسایل، نتوانستند خواسته ها و نیازهای ساکنین خود را تامین کنند.

مشکلاتی همچون مسئله اشراف، ارتباط نامناسب واحدها با یکدیگر و سایر مسایل اجتماعی در یک مجموعه مسکونی همواره از مهم ترین دغدغه های طراحان در این خانه ها بوده است. هر چند که لوکوربوزیه سرانجام در بنایی چون اونیته دابیتاسین، نمودی از تفکر و تخیل اجتماعی خود در سه بعد را تجسم کرد که نشان از ارتباط فرد و اجتماع در بنا دارد و تجسمی معمارانه از مسایل اجتماعی را مطرح کرده است (مزینی، منوچهر، 1380). اما در این بین تلاش هایی به صورت بنیادی صورت گرفته که به صورتی جدا هر کدام از اجزای طراحی را شناسایی و ارزیابی کرده اند؛ اما هیچگاه جنبه ی کاربردی به خود نگرفته است.

فصل اول: شناخت مفاهیم (مسکن)

• تعاریف و سلسله مراتب همجواری در مسکن

• خانه

نوربرگ – شولتز در نشان دادن نقش و اهمیت خانه از گاستون بچلار این چنین نقل قول می کند که: «آدمی پیش از افکنده شدن به جهان در گهواره خانه نهاده شده است» و می نویسد که در خانه، آشنایی با جهان بی واسطه صورت می پذیرد، آن جا نیازی به گزینش مسیر و جستجوی هدف نیست، جهان در خانه و حول آن به سادگی ارزانی گردیده است. می توان گفت: خانه مکانی است که وقوع زندگی روزمره را در خود گرفته است. زندگی روزمره معرف چیزی است که تداوم خود را در هستی ما حفظ کرده و از این راه همچون تکیه گاهی آشنا به پشتیبانی ما می نشیند. پس علت چیست که با وجود نهاده شدن در گهواره خانه می باید خود را به جهان افکند و اجتماع را جزیی از خود دانست؟

پاسخی که می توان ارایه نمود، آن است که بشر مقصود از زندگی را در خانه نیافته و نقشی را که هر فرد در زندگی می پذیرد، از اعمال متقابلی که در جهانی عمومی و مبتنی بر ارزش های مشاع واقع شده، تشکیل می دهد. برای مشارکت ناچار به ترک گفتن خانه و گزیدن هدفی مشخص می باشد. با این اوصاف که بعد از انجام وظیفه اجتماعی خود به خانه عقب نشینی می کند تا هویت فردی خود را بازیابد. (شولتز، نوربرگ، 1381)

سکونت بیانگر برقراری پیوندی پرمعنا بین انسان و محیطی مفروض می باشد. این پیوند از تلاش برای هویت یافتن یعنی به مکانی احساس تعلق داشتن ناشی گردیده است (شولتز،1381). بدین ترتیب، انسان زمانی بر خود وقوف می یابد که مسکن گزیده و در نتیجه هستی خود را در جهان را تثبیت کرده باشد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، محیط مسکونی را نیز در بر می گیرد که شامل تمامی خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای بهزیستی خانواده و طرح های اشتغال، آموزش و بهداشت افراد است (ناپ، 1982، ص 12). در واقع تعریف و مفهوم عام مسکن یک واحد مسکونی نیست بلکه کل محیط مسکونی را شامل می شود (پورمحمدی، 1379، ص 3)؛ به عبارت دیگر مسکن چندی بیش از یک سرپناه صرفاً فیزیکی است و تمامی خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای همزیستی انسان را شامل می شود و باید حق تصرف طولانی و مطمئن برای استفاده کنندگان آن فراهم باشد (مخبر، 1363، ص 18).

• گروه های مسکونی (دسته بندی واحدها به منظور ایجاد همسایگی)

مردمی که در مجموعه ای با طراحی خوب و فضاهای باز با معنی زندگی می کنند و دارای خدمات اجتماعی مختص به خودشان در یک فاصله ساده پیاده می باشند گرایش به حس تعلق به مکان در آن ها بسیار آگاهانه تر خواهد بود. همچنین تمایل بیشتری برای وفاداری به آن نشان خواهند داد. همچنین بیشتر کسانی که در یک پهنه کلان از راه ها و خانه ها زندگی می کنند، حس همسایه بودن را نخواهند داشت. با این وجود ممکن است این گونه استدلال شود که پنج یا شش هزار نفر هیچگاه همدیگر را نخواهند شناخت و به معنای واقعی کلمه هیچگاه با هم همسایه نخواهند بود (پوردیهیمی، شهرام، 1382).

این یک واقعیت است که در بسیاری خیابان ها و مجموعه های مسکونی حس همجواری و همسایگی بین ساکنین وجود دارد، علی الخصوص در نواحی کارگری جایی که مردم زود جوش تر هستند و رغبت بیشتری برای کمک به همدیگر دارند این حس بیشتر به چشم می خورد. تردیدی نیست که اینگونه از روابط حسنه همجواری، از سوی کسانی که از آن لذت می برند واجد ارزش است و مورد توجه قرار می گیرد؛ از طرف کسانی که آن را آزمایش نموده اند، شکی نیست که این ارتباط صمیمی در خیابان یا دسته های مسکن شکل می گیرد.  اگر این مفهوم را بپذیریم، همسایگی بزرگتر می تواند از پهلوی هم قرار گرفتن تعدادی از همسایگی های کوچکتر ساخته شود که بین دویست تا چهارصد نفر را شامل می شود که هر کدام کانون خود را به شکل یک فضای باز عمومی دارا هستند.

دویست یا سیصد نفر یک مرکز خرید شلوغ یا یک مدرسه راهنمایی را پشتیبانی نخواهد کرد و همانطور که می دانیم هر دو این عناصر، عناصر اصلی و جوهری یک محله هستند، بنابراین بهتر است که به این گونه از ساخت و سازها لفظاً «گروه مسکن» اطلاق گردد تا از خط معنی آن با منطقه ای بزرگتر اجتناب گردد. مدرسه و مراکز خرید هم چنان کانون محله را شکل داده اند اما خانه هایی که با چنین معیاری تقسیم بندی شده اند، فضای باز خودش را دارا بوده و همچنین ممکن است یک فضا یا سالن اجتماعات عمومی نیز داشته باشد (پوردیهیمی، شهرام، 1382).

• واحد همسایگی

“واحد همسایگی” از مفاهیم نظری با تاثیرات گسترده ای بود که در ایالات متحده در دهه بیست شکل گرفت. این نظریه، بر پایه مفهوم شعاع نفوذ یک دبستان بود، منطقه ایی که شریان های اصلی آن را در بر گرفته بودند تا منطقه ای امن برای رسیدن کودکان به مدرسه پدید آورد. قرار بود شب ها بزرگسالان از این دبستان، به عنوان مرکز محله استفاده کنند (مامفورد، 1954، ص 259 – 261).

از نخستین سال های قرن بیستم، کلارنس آرتور پری در آمریکا مشغول مطالعه بر روی مسایل واحد های متشکل از بناهای مسکونی و تاسیسات خدماتی مربوط به آن ها بود. وی در سال 1923 مقاله ای تحت عنوان “واحد همسایگی” نوشت و نظرات خویش را در این زمینه بیان کرد. مهم ترین انگیزه پری، برای اثبات لزوم ایجاد خدمات اساسی بود که باید در نزدیکی ساختمان های مسکونی مستقر می شدند. از این رو عرصه استقرار این خدمات را همسایگی خانوادگی نامید. این مجموعه ها می توانستند واحدهای بنیادی در سلسله مراتب شهری نیز به حساب آیند (زیاری، کرامت الله، 1381). انگیزه دیگر پری از مطرح کردن ایده واحد همسایگی، تقویت زندگی جمعی در شهرهای صنعتی آمریکا بود که به صورت تهدیدآمیزی دچار ضعف شده بود. پری وجود اتومبیل و مخاطرات و مزاحمت های ناشی از آن را خطری برای انسان ها و زندگی جمعی آن ها می دانست و پیشنهاد می کرد که مسیرهای دسترسی به خدمات نباید توسط خیابان های اصلی قطع شوند. خدماتی که وی برای این واحدها پیشنهاد می کرد عبارت بودند از حداقل یک دبستان، چند مغازه و زمین های بازی و ورزش، سالن اجتماعات با قابلیت تبدیل شدن به تئاتر، کتابخانه، باشگاه ورزشی (پاکزاد، جهانشاه، 1386).

در مورد مفهوم همسایگی می توان گفت: همسایگی مترادف است با حالتی که واجد شرایط فیزیکی، پیوند، تماس، پیوستگی، وابستگی و … بین دو یا چند شی باشد. به تعبیر عام جامعه شناسی می توانیم همسایگی را نمونه کامل یک گروه نخستین بدانیم و آن را به عنوان همجواری در همزیستی اعضا یا گروه های اجتماعی توصیف کنیم که این همجواری در همزیستی موجب شناخت نسبت به هم و روابط اجتماعی در ابعاد مختلف می باشد. مفهوم همسایگی در مجتمع های زیستی از دو بعد کالبدی و ذهنی قابل بررسی است. هر یک از این دو بعد شرط های لازم مفهوم همسایگی هستند و تواما باید وجود داشته باشند تا همسایگی شکل بگیرد (سلطان زاده، حسین، 1368).

سیستم­های پیشنهاد­دهنده در تجارت سیار از جمله موضوعات پر­اهمیت سال­های اخیر بوده­اند که با ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و تسهیل حرکت تجارت الکترونیکی از محیط­های سیمی به سوی بی­سیم­ مورد توجه قرار­گرفته­اند. تجارت سیار به­معنای انجام فعالیت­های تجارت­الکترونیک از طریق محیط­های بی­سیم، به­طورخاص اینترنت بی­سیم، و وسایل دستی سیار می­باشد که با­ پیدایش تکنولوژی بی­سیم در عرصه اینترنت و استفاده روزافزون از وسایل سیار توجه به آن رو به افزایش است[1,2]. به کاربرد­های تجارت سیار دو خصوصیت ویژه تحرک[1] و دسترسی وسیع[2] نسبت داده­شده­است[1,3] که اولین خصوصیت بر امکان از بین رفتن محدودیت­های مکانی و دومین خصوصیت بر امکان از بین رفتن محدودیت­های زمانی در استفاده کاربران از خدمات این نوع کاربرد­ها تاکید دارد[1,3,4,5]. این­که کاربران برای انجام فعالیت هایی چون بانکداری الکترونیکی یا خرید الکترونیکی محصولات، قادر به جایگزینی وسایلی چون تلفن­های سیار و ­همراه­های شخصی دیجیتال (پی.دی.اِی)[3]  به­جای کامپیوتر­های شخصی باشند،  تسهیلات زیادی را برای آنها و فرصت­های جدیدی را نیز  برای کسب وکار­ها فراهم­­­خواهد­کرد و لزوم توجه به این عرصه را برای محققان نمایان می­سازد[1,3].

اما پیاده­سازی سیستم­های پیشنهاد­دهنده در محیط­های سیار بدون در­نظر­گرفتن پارامتر­های تاثیر­گذار در این محیط چندان مناسب­نخواهد­بود. مجموعه این پارامتر­ها، اطلاعات زمینه را تشکیل می­دهند [6].

عملکرد سیستم­های پیشنهاد­دهنده معرفی منابع مورد نیاز کاربران به آنهاست. این منابع می­توانند مواردی مانند اطلاعات خاص مورد نیاز کاربر و یا کالاها­یی مانند کتاب یا فیلم مورد علاقه یک کاربر را  از میان انبوه کالاهایی که کاربر با اطلاعات آن­ها روبروست، در­بر­گیرند[7,8,9]. درسیستم­های پیشنهاد­دهنده، سه مجموعه داده اصلی یعنی مجموعه کاربران ©، مجموعه اقلام قابل توصیه(S) (مانند کتاب، فیلم، موسیقی و غیره) و مجموعه داده­هایی که رابطه میان دو مجموعه قبلی را تعریف می­کنند، وجود­دارند. مجموعهS  می­تواند شامل صد­ها، هزار­ها و حتی میلیون­ها کالا در کاربرد­های مختلف بوده و  به­طور مشابه مجموعه C نیز می­تواند چنین وضعیتی را داشته باشد. ارتباط میان دو مجموعهC  و S مبتنی بر ساختار امتیاز­گذاری است که میزان مفید بودن یا مورد علاقه بودن کالا را برای کاربر مشخص می کند. این ارتباط با تابعی تحت­عنوان تابع سودمندی، u، به صورت رابطه زیر تعریف می­شود[7]:

که در آن Ratings، مجموعه مرتبی مانند اعداد صحیح غیر­منفی یا مجموعه اعداد حقیقی در بازه­ای معین می­باشد.

در سیستم­های پیشنهاد­دهنده مقادیر u معمولاً فقط بر روی زیر مجموعه­ای از دامنه C×S تعریف­شده­است و نه بر تمام آن و قسمت های نامشخص این دامنه را باید با ­استفاده از داده­های موجود به­صورت تخمینی مشخص نمود. هدف نهایی سیستم­های توصیه­کننده با ارائه پیشنهاد  اقلام با بالاترین امتیازات تخمینی به کاربران محقق می­شود به­طوریکه برای هر کاربر ، اقلام  با حداکثر میزان سودمندی انتخاب و معرفی می­گردد[7].

تا به امروز روش­های پیشنهاد­دهی زیادی ارائه شده­است که این روش­ها و متدولوژی­ها در دسته­بندی­های زیر قرار می­گیرند[7,9,10]:

• مبتنی بر محتوا[4] : در این گروه از روش­ها، عمل پیشنهاد­دهی با استفاده از یافتن اقلامی انجام می­گیرد که بیشترین تشابه را با اقلامی داشته باشند که در­گذشته مورد­علاقه کاربر بوده­اند. به عبارت دیگر u(c,s)، سودمندی کالای s برای کاربر c، بر اساس کلیه مقادیر موجود u(c,si) هایی که si مشابه به s بوده و si جزء کالاهای مورد علاقه کاربر هستند،­ برآورد می­شود.
• فیلترسازی مشارکتی : در این گروه از روش­ها، عمل پیشنهاد­دهی با استفاده از یافتن اقلامی انجام می­گیرد که مورد علاقه کاربران با سلایق مشابه کاربر بوده­اند. کاربران با سلایق مشابه یعنی کاربرانی که اقلام یکسانی را امتیاز­دهی مشابه کرده باشند. به­عبارت دیگر u (c, s) بر اساس مقادیر موجودu(cj ,s) بدست می­آید که  cj  کاربران مشابه با c می­باشند.
• مدل ترکیبی[5]: روش­هایی که دو روش مبتنی­بر­محتوا و فیلتر­سازی مشارکتی را ترکیب می­کنند و به این صورت از مزایای هر دو روش در جهت شناسایی و معرفی کالاها بهره می­گیرند.

در نگاهی دیگر روش­های پیشنهاد­دهی، اعم از مبتنی بر محتوا و فیلتر­سازی مشارکتی به دو دسته روش­های مبتنی بر حافظه[6]و مبتنی بر مدل[7] تقسیم می­شوند. در­مقایسه با الگوریتم­های مبتنی بر حافظه، الگوریتم­های مبتنی بر مدل، با استفاده از روش­های یادگیری ماشین[8] مدلی را با استفاده از مجموعه امتیازات موجود ایجاد کرده و از آن به­منظور پیشگویی امتیازات استفاده می­کنند[7,10,11].

1-2 موضوع تحقیق

موضوع این تحقیق، ارائه روشی برای پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه در تجارت سیار می­باشد. با­ پیدایش تکنولوژی بی­سیم در عرصه اینترنت و استفاده روزافزون از وسایل سیار، پیاده­سازی سیستم­های پیشنهاد­دهنده در محیط­های سیار با توجه به محدودیت­های خاص آن چون هزینه­بر بودن زمان اتصال و تبادل داده، محدودیت پهنای باند، کیفیت پایین اتصال و محدودیت­های ورودی و خروجی وسایل سیار، نیاز به بررسی بیشتر را در جهت ارائه اطلاعات مرتبط­تر و شخصی­سازی­شده­تر می­طلبد. بررسی تاثیر اطلاعات زمینه به­عنوان شرایط و محیط دربرگیرنده کاربر و به­عنوان اطلاعاتی که بر فرایند تصمیم­گیری وی تاثیر­گذارند، برخروجی این­گونه کاربرد­ها، مساله­ای است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته­است.

1-3 پیشینه تحقیق

ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و استفاده رو به­افزایش وسایل سیار، فرصت­های زیادی را پیش روی کاربرد­های تجارت الکترونیک قرار­داده­است. با توجه به محدودیت­های خاص محیط­های سیار، ارائه اطلاعات به­صورت شخصی­سازی­شده­تر و سفارشی­شده­تر یکی از اهداف مهم کاربرد­های تجارت سیار است. در­نظرگرفتن اطلاعات زمینه به­عنوان شرایط و محیط دربرگیرنده کاربر و به­عنوان اطلاعاتی که بر فرایند تصمیم­گیری وی تاثیر­گذارند، در ارائه خروجی این­گونه کاربرد­ها از جمله مواردی است که می­توان از آن در جهت ارائه اطلاعات مرتبط­تر به کاربران بهره گرفت.

سیستم­های پیشنهاد­دهنده همواره از جمله موضوعات پر اهمیت در حوزه تجارت الکترونیک بوده­است. سیستم­های پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه در آغاز راه هستند. دسته مهمی از سیستم­های آگاه از زمینه را  سیستم­های آگاه از مکان تشکیل می­دهند. یانگ، چنگ، و دایا[12]، یک سیستم پیشنهاد­دهنده آگاه از مکان برای محیط­های سیار ارائه­داده­اند که هدف آن توصیه وب­سایت فروشندگان با در نظر­گرفتن علایق و پیش­فرض­های مشتری و همچنین فاصله مکانی وی با مکان فیزیکی مشخص­شده در وب­سایت­ها می­باشد. در روش مزبور، دو فاکتور فوق به­طور جداگانه محاسبه­ شده و سپس بر اساس ترکیبی از آنها به پیشنهاد وب­سایت­ها پرداخته می­شود. یکی دیگر از این نوع سیستم­ها پروکسیمو[13] است که یک سیستم پیشنهاد­دهنده آگاه از مکان برای محیط­های داخلی چون موزه­ها و گالری­ها است. این سیستم بر اساس علایق و پیش­فرض­های کاربر به پیشنهاد اقلام پرداخته و مکان اقلام را بر روی نقشه­ای بر روی وسیله همراه کاربر نمایش می­دهد.

استفاده از سایر اطلاعات زمینه­ای علاوه­بر مکان نیز مورد توجه توسعه­دهندگان این نوع سیستم­ها قرار­گرفته­است. پخش موسیقی یکی از حوزه­های کاربردی پر­مصرف در میان کاربران سیار می­باشد و به همین دلیل استفاده از پیشنهاد­دهنده­های آگاه از زمینه در این حوزه مورد توجه قرار­گرفته است. از آنجایی که تاثیر موسیقی بر روح و جسم انسان ثابت شده­است، انتخاب موسیقی با توجه به شرایط می­تواند وضعیت دوست­داشتنی­تری را فراهم­کند و افراد را در انجام فعالیت­هایشان یاری رساند. مثلاً موسیقی می­تواند کارایی فرد را در حال انجام تمرینات فیزیکی بهبود بخشد، اضطراب را کاهش دهد و میزان یادگیری را بهبود بخشد. [14] یکی از تحقیقاتی است که در این حوزه ارائه­شده­است. در این تحقیق علاوه­بر بررسی روش­های فیلتر­سازی مبتنی­بر زمینه و مرور پیشنهاد­دهنده­های سیار آگاه از زمینه موسیقی، پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه AndroMedia  ارائه شده­است. پیشنهادات با توجه به زمینه جاری کاربر که با استفاده از حسگر­های بلوتوث در سمت برنامه مشتری بدست می­آیند و همچنین سلایق کاربر تهیه می­شوند. همچنین در مرجع [15]  نیز پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه موسیقی در محیط­های سیار مورد بررسی قرار­گرفته­است. در تحقیق پارک، یو و چو[16]  نیز یک سیستم آگاه از زمینه موسیقی با استفاده از شبکه­های بیزین فازی و تئوری سودمندی ارائه­شده­است. فرایند پیشنهاد­دهی تحلیل شده و سودمندی آن مورد ارزیابی قرار­گرفته­است.

گردشگری نیز یکی از حوزه­های جذاب برای پیاده­سازی پیشنهاد­دهنده­های سیار آگاه از زمینه می­باشد. امروزه گردشگران انتظار دارند که دسترسی شخصی به اطلاعات گردشگری در هر زمان، هر مکان و در هر شرایطی را داشته­باشند. راهنما­های گردشگری سیار، چنین اطلاعاتی را در اختیار کاربران قرار می­دهند. در مرجع [17] خلاصه­ای از کار­های انجام­شده در زمینه راهنماهای گردشگری سیار تحت وب انجام گرفته­است. همچنین در مرجع[18]   تاثیر آگاهی از زمینه در سیستم­های اطلاعاتی گردشگری سیار مورد بررسی قرار گرفته­است. در [19]  نیز یک کاربرد توریستی سیار با نام COMPASS ارائه­شده­است. در این تحقیق به بررسی ترکیب آگاهی از زمینه با سیستم­های پیشنهاد­دهنده پرداخته شده­است. پارامتر­های زمینه­ای این تحقیق شامل زمان و مکان می­باشند. این سیستم خدمات خود را با نیاز­های کاربر که بر اساس علایق و زمینه جاری وی مشخص می­شود، تطبیق می­دهد.

در [20] نیز یک سیستم پیشنهاد­دهنده تصاویر با استفاده از یک روش داده­کاوی که ترکیبی از روش­های مبتنی­بر­محتوا و مبتنی­بر اطلاعات زمینه می­باشد ارائه­شده­است. اطلاعات زمینه استفاده­شده در این تحقیق شامل زمان و مکان هستند. لی، ونگ، جنگ و دای[21]، یک سیستم توصیه­کننده آگاه از زمینه برای کاربرد­های تجارت سیار ارائه­داده­اند. در این تحقیق از مدل چند­بعدی موجود در سیستم­های OLAP برای نمایش فضای توصیه­گری و از روش مبتنی بر کاهش فضا به­منظور کاهش فضای توصیه­گری به فضای دو­بعدی و انجام عملیات توصیه­گری در فضای مزبور استفاده­کرده­اند.

استفاده از آنتولوژی و وب معنایی در سیستم­های پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه نیز در تحقیقات بسیاری مورد توجه­قرار­گرفته­است[22,23,24]. تکنولوژی­های وب معنایی، دسترسی هوشمند و کارا به اطلاعات را بهبود بخشیده­اند. از آنتولوژی می­توان برای مدل­سازی زمینه و همچنین برای مدل­سازی ارتباط زمینه با سایر مجموعه­داده­ها استفاده­نمود. در تحقیق حاضر، یک روش جدید پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه در تجارت سیار ارائه­شده­است.

1-4 اهمیت و ارزش تحقیق

استفاده از سیستم­های پیشنهاد­دهنده آگاه از زمینه در تجارت سیار یک فرصت است. با توجه به افزایش کمی کاربران وسایل سیار درکشور و گسترش کمی و کیفی زیر­بنایی تجهیزات سیار، آشنایی با مفاهیم، اصول و کاربرد­های تجارت سیار و جهت­گیری در جهت ارتقاء مفاهیم کاربردی و بومی­سازی آنها ،  فرصتی استثنایی را در اختیار صاحبان صنایع و کسب و کار­ها و کاربران سیار قرار می­دهد و توجه به این جنبه از پیشرفت در مراکز علمی و تحقیقاتی امری ضروری و اجتناب­ناپذیر  به­نظر می­رسد.

1-5 اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق ارائه یک روش پیشنهاد­دهی مناسب برای تجارت سیار با در­نظر­گرفتن پارامتر­های مرتبط با زمینه به­منظور بررسی چگونگی تاثیر­گذاری آن بر نتایج می­باشد. سیستم­های پیشنهاد­دهنده در تجارت سیار از جمله موضوعات پر­اهمیت سال­های اخیر بوده­اند که با ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و تسهیل حرکت تجارت الکترونیکی از محیط­های سیمی به سوی بی­سیم­ مورد توجه قرار­گرفته­اند. زمینه موضوعی کلیدی در تعاملات بین انسان و کامپیوتر است و در­حقیقت، هدف نهایی در محاسبات آگاه از زمینه ساده­تر­کردن نحوه این تعامل و ارتباط می­باشد. تاثیر پارامتر­های مختلف مانند سلایق و نیاز­های کاربری، روز، زمان، آب و هوا و همراه بر بهبود کیفیت پیشنهاد­دهی در  این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته­است.

. 121

5-2- نتایج حاصل از توصیف دادهها 123

5-3- نتایج حاصل از تحلیل و تبیین دادهها 124

5-4- پیشنهاد‌ها 127

منابع.. 139

ضمائم.. 150

فهرست جدول­ها

جدول 2-1- جدول متنخوانی خلاصه تحقیقات داخلی و خارجی انجام‌شده 18

جدول 2-2- سهم حضور مردم در محیط فیزیکی بر اساس کیفیت آن. 53

جدول 2-3- نظریات و فرضیات تحقیق.. 65

جدول 3-1- ساختارهای سلامت اجتماعی با توجه به سطوح تحلیل و پیوستار اندازه‌گیری.. 78

جدول 3-2- شاخصهها و گویههای متغیر وابسته (سلامت اجتماعی) 82

جدول 3-3- تعریف مفهومی و گویههای متغیر امنیت اجتماعی.. 83

جدول 3-4- گویههای شاخصهای متغیر دلبستگی مکانی.. 86

جدول 3-5- شاخصها و معیارهای متغیر قابلیت پیادهمداری.. 87

جدول 3-6- تعریف مفهومی و شاخصهای متغیر امکانات ارتباطی.. 88

جدول 3-7- جدول آلفای کرونباخ برای مفاهیم مورد استفاده در تحقیق.. 89

جدول 4-1- جنسیت… 94

جدول 4-2- فراوانی و درصد سن پاسخگویان به تفکیک محله. 94

جدول 4-3- توزیع فراوانی نمونه بر اساس سلامت اجتماعی.. 95

جدول 4-4- توزیع فراوانی نمونه بر اساس امنیت اجتماعی.. 95

جدول 4-5- توزیع فراوانی نمونه بر اساس دلبستگی مکانی.. 96

جدول 4-6- توزیع فراوانی نمونه بر اساس قابلیت پیادهمداری.. 97

جدول 4-7- توزیع فراوانی نمونه بر اساس امکانات ارتباطی.. 97

جدول 4-8- آمارههای گروه مورد آزمون.. 99

جدول 4-9- آزمون فرضیهی مقایسهی بین دو محله ازلحاظ سلامت اجتماعی.. 99

جدول 4-10- آزمون کولموگروف-اسمیرنف… 100

جدول 4-11- خلاصه آماره‏های مربوط به برازش مدل دلبستگی مکانی.. 100

جدول 4-12- نتایج تحلیل واریانس…. 101

جدول 4-13- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی دلبستگی مکانی و سلامت اجتماعی.. 102

جدول 4-14- خلاصه آمارههای مربوط به برازش مدل امنیت اجتماعی.. 103

جدول 4-15- نتایج تحلیل واریانس…. 103

جدول 4-16- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی.. 104

جدول 4-17- خلاصه آماره‏های مربوط به برازش مدل قابلیت پیادهمداری.. 105

جدول 4-18- نتایج تحلیل واریانس…. 105

جدول 4-19- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی قابلیت پیادهمداری و سلامت اجتماعی.. 106

جدول 4-20- خلاصه آماره‏های مربوط به برازش مدل امکانات ارتباطی.. 106

جدول 4-21- نتایج تحلیل واریانس…. 106

جدول 4-22- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی امکانات ارتباطی و سلامت اجتماعی.. 107

جدول 4-23- آزمون فرضیات در دو محله. 108

جدول 4-24- نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری محلهی لبخندق.. 110

جدول 4-25- نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری محلهی مهرآوران.. 113

جدول 4-26- خلاصه آمارههای مربوط به برازش مدل محیط فیزیکی.. 114

جدول 4-27- نتایج تحلیل واریانس…. 115

جدول 4-28- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی محیط فیزیکی و سلامت اجتماعی.. 115

جدول 4-29- خلاصه آمارههای مربوط به برازش مدل محیط اجتماعی.. 116

جدول 4-30- نتایج تحلیل واریانس…. 116

جدول 4-31- نتایج مربوط به ضرایب رگرسیونی محیط اجتماعی و سلامت اجتماعی.. 116

جدول 4-32- تأثیر محیط فیزیکی و اجتماعی بر روی سلامت اجتماعی به تفکیک محله. 117

فهرست شکل­ها

شکل 2-1- رابطه الگوی سلامت و رویکردهای امنیت اجتماعی.. 39

شکل 2-2- سلسله‌مراتب نیازهای مازلو. 43

شکل 2-3- مدل روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته برگرفته از چارچوب نظری.. 71

فهرست نمودارها

نمودار4-1- مدل معادله ساختاری محلهی لبخندق.. 109

نمودار4-2- مدل معادله ساختاری محلهی مهرآوران.. 111

کلیات

شهر محل تجمع انسان­ها کنار هم است؛ همراه با امکاناتی که ساخته­ی دست خودشان می­باشد. انسان­ها در کنار یکدیگر جمع شده­اند تا نیاز­ها و مشکلات خود را سریع­تر و بهتر رفع کنند. یکی از نیاز­های انسان، نیاز برقراری ارتباط با دیگران است. انسان موجودی اجتماعی است و امکان زندگی منفرد برایش دشوار است. شهر­های امروزی که مملو از ساختمان­های کوچک و بزرگ و سر به فلک کشیده است، از وسایل موتوری پُرشده و مکان مناسبی برای انسان و تأمین نیازهای اجتماعی­اش نیست. امروزه انسان­مدار بودن شهر­ها جای خود را به ماشین­مدار بودن داده است و این خود باعث مشکلاتی در سلامت روانی و اجتماعی انسان­ها شده است. طبق تعریفی که سازمان جهانی بهداشت (1948) ارائه داده است، سلامت انسان­ها تنها مربوط به جسم آن­­ها نمی­شود، بلکه دارای پیچیدگی­های بیشتری است. طبق تعریف این سازمان، سلامتی انسان­ها علاوه بر وجوه جسمی و فیزیکی آن­ها، بر وجوه یا ابعاد روانی و اجتماعی آن­ها هم مربوط می­شود. این ابعاد اجتماعی و روانی در محیط زندگی انسان­ها (شهر) مورد تهدید واقع‌شده است و کمتر موردتوجه می­باشد.

وجوهی که یک شهر می­تواند بر روی شهروندان خود تأثیر بگذارد، ابعاد فیزیکی و اجتماعی آن شهر است. انسان در شهر هم در یک فضای فیزیکی قرار دارد و هم در یک فضای اجتماعی که این دو عوامل تأثیرگذار بر انسان­ها می­باشند. انسان­ها روزانه با سپری کردن عمر خود، از آن­ها تأثیر­های مثبت و یا منفی دریافت می­کنند. این محیط­های فیزیکی و اجتماعی جزو عوامل تأثیرگذار بر سلامت اجتماعی شهروندان می­باشد و با تغییر در شرایط این دو محیط می­توان به تغییر در شرایط شهروندان به سمت بهبود آن کمک کرد. درواقع، شهر پدیده‌ای اجتماعی- مکانی است، با بُعدی زمانی که مدنی است. هر مکان، محل زندگی مردمی است که تحرک، رمز تشکیل، توسعه و استمرار آنان است. این تحرک‌ها در تمامی مکان‌های شهر اثر ملموس می‌گذارد و سازنده­ی شکلی جدید از معادله‌ای می‌شود که هیچ‌گاه پایدار نمی‌ماند؛ همچنین در این صورت، کیفیت ساختار شهر بیش از هر چیز به میزان انطباق سازمان کالبدی آن با سازمان اجتماعی شهر مربوط می‌شود.

شالوده­ی سازمان­دهی کالبدی-اجتماعی در شهرهای قدیم بر نظام محله­بندی و سلسله‌مراتب تقسیمات آن (بازار و مرکز شهر، محله، کوی و…) استوار بوده که هم به روابط اجتماعی و اقتصادی شهر و هم به روابط اداری، ارتباطی و خدماتی شهر، سازمان می‌داده است؛ بنابراین، محله بخشی از تقسیم‌بندی کالبدی-فرهنگی شهر با حوزه یا فضای جغرافیایی مشخص، وابستگی‌ها، علاقه‌ها، احساسات، تعلقات اجتماعی، روابط همسایگی و الگوی مشترک زندگی است که در استیلای سلسله‌مراتب فضای شهر قرار دارد. از گذشته­های دور، محلات به‌عنوان سلول­های حیات شهری دارای نقش اساسی در زندگی ساكنان آن‌ها داشته‌اند. با توجه به این­كه درگذشته محلات شهری، مكانی برای گردآمدن افراد با ویژگی­های قومی، نژادی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی مشترك بوده است؛ به دنبال تجمع بیشتر افراد با ویژگی­های مشترك در یك محدوده، آن بخش از شهر دارای هویت خاص و شناخته‌شده‌ای بوده كه سبب تمایز آن از دیگر بافت­های اطراف می­گردید (وحیدا، 1391: 36).

نقش محلات شهری در پاسخ به نیاز ارتباط رودرروی انسان­ها با یکدیگر بسیار بااهمیت است. ارتباط چهره به چهره از نیازهای مهم انسان اجتماعی است و فقدان چنین ارتباطات بی­واسطه­ای می­تواند تبعات منفی زیادی بر سلامت روانی و اجتماعی افراد داشته باشد. به‌طور سنتی، فضاهای باز شهری محل چنین ارتباطاتی بوده­اند. با پیشرفت سریع ارتباطات در چند دهه گذشته نیاز به رابطه رودررو به‌عنوان عاملی کاربردی تقلیل یافته است، ولی نیاز اجتماعی-فرهنگی و روانی به این نوع ارتباط هنوز جایگاه رفیع خود را حفظ کرده است (و خواهد کرد). مفهوم «محل» از همه بهتر با تصور جایگاه مشخص می­شود که اطلاق می­شود به محیط مادی فعالیت اجتماعی که به‌گونه‌ای جغرافیایی مشخص شده باشد. در جوامع پیش از مدرن، مکان و محل غالباً بر هم منطبق بودند، زیرا ابعاد مکانی زندگی اجتماعی برای بیشتر آدم­ها و از بیشتر جهات، تحت چیرگی حضور یا تحت تسلط فعالیت­های محلی بود. پیدایش مدرنیت با تقویت روابط میان دیگرانِ غایب، بیش‌ازپیش مکان را از محل جدا ساخت؛ این دیگران از جهت محلی از هرگونه موقعیت همکنش رودررو به دورند (گیدنز، 1387: 23). شهر در هرلحظه و زمان كیفیت زندگی خود را وامدار تعامل میان محیط انسانی با ویژگی­های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خاص خود از یک‌سو و محیط كالبدی به مفهوم فضای ساخته‌شده از سوی دیگر است و این در حالی است كه هردوی این عرصه‌ها با ارتباطی متقابل، فضای طبیعی شهر را از طریق تصمیمات و دخالت‌هایی كه در آن به اقتضای نیازهایشان داشته، دگرگون ساخته­اند (فلامکی، 1367: 57).

تردیدی نیست كه كمرنگ شدن ارتباطات دوستانه­ی همسایگی به‌عنوان تضعیف سنتی مطلوب و تخریب یك نهاد اجتماعی با كاركردهای مثبت و مفید متعدد، برای جامعه­ی بشری عموماً و در كشور ما بخصوص، امری اجتناب‌ناپذیر است.

این پایان‌نامه به پنج فصل تقسیم شده است. فصل اول به بیان مسئله مورد تحقیق و اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم به بیان پیشینه­ی تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور و آوردن نظریات مرتبط و بدست آوردن مدل نظری که از چارچوب نظری گرفته شده است، پرداخته شده است. در فصل سوم تحقیق به بیان روش و ابزار تحقیق، نمونه گیری، روایی و پایایی ابزار تحقیق و تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای مورد بررسی، پرداخته شده است. فصل چهارم شامل یافته­های تحقیق است و در فصل پنجم به نتیجه­گیری و ارائه­ی پیشنهادات تحقیق پرداخته شده است.

فصل اول

کلیات

1-1- بیان مسئله

هر­گاه از مفهوم سلامت سخن به میان می­آید بیشتر به بعد جسمانی آن توجّه می­شود. درحالی‌که رشد و تعالی جامعه در گروی تندرستی آن جامعه از ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی است. گلداسمیت سلامت اجتماعی را «ارزیابی رفتارهای معنی­دار مثبت و منفی فرد در ارتباط با دیگران» تعریف می‌نماید و آن را یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های سلامت هر کشوری معرفی می­کند که منجر به کارا بودن فرد در جامعه می­گردد (لارسون، 1993: 285). داشتن تعاملات اجتماعی مثبت و برخورداری فرد از اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی و شبکه روابط بالا برای داشتن زندگی اجتماعی بهتر، اولین و مهم‌ترین مرحله از سلامت اجتماعی می‌باشد که متأسفانه توجّه کافی به آن در محیط شهری نشده است. ازآنجایی‌که سلامت اجتماعی مفهومی است كه در بستر اجتماع و روابط بین افراد در شبکه‌های اجتماعی نمود و ظهور پیدا می‌کند، می‌توان گفت كه محیط اجتماعی و فیزیکی سالم و استاندارد محلات در شکل‌گیری آن می‌توانند نقش اساسی ایفا كنند.

در فضاهای شهری با ساختمان­های چندطبقه، فاصله­های زیاد بین ساختمان­ها و فعالیت­ها و افرادی که اغلب با یکدیگر به‌عنوان یک غریبه رفتار می­کنند؛ این شرایط، آن­ها را بیشتر به اعمال جرم هدایت می­کند؛ زیرا احتمال کنترل کمتری از سوی ساکنان بر رفتار­های افراد وجود دارد. همه­ی این موارد باعث بروز شرایط استرس­زا در افراد می­شود که آن‌هم به‌نوبه­ی خود سلامت روانی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار می­دهد. در چنین فضاهای شهری فقط ساختمان­ها و ماشین­ها دیده می­شوند، مردم اگر هم باشند بسیار انگشت‌شمارند، زیرا حرکت پیاده تقریباً غیر­ممکن بوده و شرایط برای حضور در فضاهای عمومی مجاور ساختمان­ها بسیار نامطلوب است. فضاهای خارجی، بزرگ و غیرانسانی‌اند. باوجود فاصله‌های زیاد در طرح این فضاها، چیزی برای تجربه­ی خارجی وجود ندارد و فعالیت­های محدودی هم که به چشم می­خورند در فضا و زمان پراکنده گشته­اند. در چنین شرایطی بیش­تر شهروندان ترجیح می­دهند در داخل خانه و جلوی تلویزیون یا در بالکن و یا در هر فضای خصوصی خارجی این­چنینی، باقی بمانند؛ ولی در فضاهای شهری با ساختمان­های کوتاه و به هم چسبیده، با چیدمانی برای عبور و مرور پیاده و فضاهایی خوب برای حضور فرد در خارج از خانه؛ در خیابان­ها و در کنار سکونتگاه­ها، ساختمان­های عمومی، محل­های کار و غیره. در اینجا می­توان ساختمان­ها، مردم در حال رفت‌وآمد و مردمی که در فضاهای خارجی در نزدیک ساختمان­ها می­ایستند را دید، زیرا در اینجا فضاهای خارجی احساس راحتی به مردم داده و آن­ها را دعوت به استفاده می­کنند. چنین شهری، شهری سرزنده است. شهری که فضاهای داخلی ساختمان­هایش با فضاهای خارجی قابل‌استفاده تکمیل‌شده‌اند و شهری که فضاهای عمومی­اش به مردم اجازه می­دهند تا از آن­ها استفاده کنند.

در شهرهای سنتی ایران مانند شهر یزد نیز به اعتبار وجود ویژگی­های كالبدی خاص زمانه­شان، وجود همبستگی اجتماعی میان ساكنان، نوعی حس تعلق‌خاطر و امنیت را برای اهالی هر محله به همراه داشته كه خود سرچشمه­ی ایجاد سرمایه اجتماعی موجود در این محله­ها بوده است. وجود اعتماد، همبستگی و روح تعاون و همكاری در اداره­ی امور محله ازجمله نشانگر­های وجود این ویژگی هستند. در حقیقت، رشد بطئی كالبد محله­ها درگذشته، ضمن حفظ ارزش‌های محیط اجتماعی خود، پاسخگوی نیازهای ساكنان خود نیز بودند. مثل نیاز ارتباط برقرار کردن که آن توسط وجود امکانات ارتباطی، اعم از مسجد، حسینیه، سالن­های ورزشی و غیره می­باشد. با گذر زمان، ایجاد گسست در سازمان فضایی محله­ها و به‌تبع آن از میان رفتن اعتبار و هویت كالبدی، درنهایت از بین رفتن سازمان اجتماعی موجود در محله­های شهری را به دنبال داشته است. به دنبال این مسئله، كاهش كمی و كیفی تعاملات اجتماعی اتفاق افتاد و این در حالی است كه در مباحث نظری، میزان و نحوه تعاملات اجتماعی میان ساكنان، وجود یا عدم وجود سرمایه اجتماعی را رقم می‌زند. نبود فضاهای جمعی متناسب با نیاز امروز ساكنان، كاهش تعاملات اجتماعی و ارتباطات چهره به چهره را در میان آن­ها به دنبال داشت تا آنجا كه ساكنان را نسبت به یكدیگر بیگانه ساخت. این در شرایطی است كه تجربه نشان می­دهد كه بهبود كیفیت محیط فیزیکی و اجتماعی و فضای پیاده‌راه‌های محله، به‌گونه‌ای كه شرایط را برای افزایش تعاملات اجتماعی در آن فراهم آورد، می­تواند رنگ تعلق، حس هویت، حس اعتماد و درنتیجه­ی آن همبستگی اجتماعی را در میان ساكنان تقویت كنند كه همگی از مؤلفه­های مؤثر در شکل‌گیری سلامت اجتماعی به شمار می‌روند.

در این تحقیق، پژوهنده برآن است تا به بررسی و مقایسه دو محله با بافت متفاوت از یکدیگر یعنی محله­ی لب­خندق با بافت سنتی و محله­ی مهرآوران با بافت جدید در شهر یزد بپردازد و میزان سلامت اجتماعی ساکنین این دو بافت را مقایسه نماید. بنابراین به بررسی ساختار محیط اجتماعی و فیزیکی امروز شهر یزد و رابطه­­­ی میان این دو محیط و اینکه آیا این عوامل می­توانند بر روی سلامت اجتماعی افراد در دو محیط فیزیکی متفاوت تأثیر بگذارند، پرداخته می­شود. ارائه راهکار برای تقویت نقاط مثبت و رفع موانع موجود و بالا بردن سطح سلامت اجتماعی محلات ازجمله نیاز­های زندگی در شهر است.

[1] World Health Organization (WHO)

[2] Health

[3] Goldsmith

سیگنال تابعی از یك یا چند متغیر مستقل است كه اطلاعاتی را در مورد یك پدیدة فیزیكی یا بیولوژیكی در بردارد. موجودات زنده از سلول گرفته تا ارگان‌های بدن، سیگنال‌هایی با منشاء بیولوژیكی تولید می كنند. این سیگنال‌ها به صورت الكتریكی، مكانیكی یا شیمیایی‌اند. سیگنال‌های الكتریكی نتیجة دپلاریزاسیون سلول‌های عصبی یا ماهیچة قلبی‌اند. صدای تولید شده توسط دریچه‌های قلب نمونه‌ای از سیگنال‌های مكانیكی است. این سیگنال‌های بیولوژیكی یا سیگنال‌های حیاتی برای تشخیص پزشكی و تحقیقات زیست-پزشكی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیگنال‌های حیاتی در سطح بدن وضعیت درونی و فعالیت الكتریكی بدن را منعكس می‌كنند. بنابراین با استفاده از اندازه‌گیری غیر تهاجمی اطلاعاتی درباره ارگان‌های داخلی فراهم می‌کند. الكتروكاردیوگرام توسط كاردیولوژیست‌ها برای اهداف تشخیصی استفاده می‌شود و اطلاعات كلیدی درباره فعالیت الكتریكی ECG[1] ارائه می‌دهد. بنابراین با نمایش دائمی این سیگنال می‌توان تغییرات فعالیت الکتریکی قلب را در طول زمان مشاهده نمود که این تغییرات،شامل اطلاعات بسیارکلیدی برای پزشکان می باشد]1[.
 

1-2- تعریف مسئله

قلب یکی از مهمترین اعضای بدن است که وظیفه پمپ کردن خون در سیستم قلبی عروقی را به عهده دارد. چنانچه عملکرد قلب از نظم طبیعی (ریتم) خود خارج شود، گردش خون به خوبی انجام نمی شود و این امر می‌تواند خطرهای جدی برای فرد به دنبال داشته باشد، از این رو تشخیص درست و به موقع آریتمی‌های قلبی از اهمیت به سزایی برخوردار است. یکی از راههای شناخته شده برای تشخیص به موقع این آریتمی‌ها بررسی فعالیت‌های الکتریکی قلب با استفاده از سیگنال‌های الکتروکاردیوگرافی یا به اختصار ECG، است. تغییرات معنی داری از ساختار قلب بیماران و ضربان‌های آن با استفاده از این سیگنال‌ها قابل تشخیص هستند‌]2[. در چندین سال اخیر،طبقه‌بندی خودکار سیگنال‌های الکتروکاردیوگرام توجه زیاد مهندسین پزشکی را به خود جلب کرده است. به واسطه این سیگنال‌ها یک متخصص قلب اطلاعاتی مفید درباره ریتم و عملکرد قلب خواهد داشت. بنابراین آنالیز آن نشان دهنده ی یک راه مؤثر برای شناسایی و درمان انواع بیماری‌های قلبی است]3[.
برای طراحی یك سیستم هوشمند تشخیص آریتمی‌های قلبی از روی سیگنال‌های الكتروكاردیوگرافی،لازم است ابتدا ویژگی های مناسبی از روی این سیگنال‌ها استخراج شود. با توجه به اینكه ضرایب موجك قادرند اطلاعات زمان-فركانس سیگنال را به طور توام توصیف كنند، یکی از انتخاب ها برای استخراج ویژگی از یك سیگنال الكتروكاردیوگرافی خواهد بود. در این راستا باید تعداد سطوح تجزیه و نوع موجك مشخص شوند. همچنین، نتایج تحقیقات قبلی نشان داده است كه برای استخراج ویژگی از سیگنال‌های الكتروكاردیوگرافی خانواده دابیچز و هار در مقایسه با سایر موجك‌ها بسیار مناسب‌تر هستند ]4[. تشخیص پزشك براساس اطلاعات زمانی و ریخت‌شناسی استخراج شده از سیگنال الكتروكاردیوگرافی است. در حالی كه گاهی اوقات تحلیل موجک بر روی سیگنال‌های قلبی به تنهایی برای طبقه‌بندی کافی نیست و به همین دلیل استفاده از دیگر ‌مشخصه‌های موجود در سیگنال‌های قلبی برای طبقه‌بندی بیماری‌های قلبی ضروری است. برای توصیف کامل‌تر سیگنال‌های الکتروکاردیوگرافی علاوه بر ویژگی‌های موجک از ویژگی‌های زمانی نیز استفاده می‌شود. ]4[.

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق

از آنجائی که ECG پزشک را قادر می­سازد تا فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کند، می­توان به کمک آن بیماری‌های قلبی را تشخیص داد. برای از بین بردن خطای انسانی و همچنین استفاده از بانک­های اطلاعاتی موجود در تشخیص دقیق و سریع بیماری­ها، از آنالیز خودکار کامپیوتری استفاده می‌شود.. بنابراین در این پژوهش سعی در  تشخیص خودکار بیماری‌های قلبی شده که در آینده­ای قابل پیش­بینی سبب حذف اشتباهات انسانی در تشخیص بیماری­ها می‌شود. هدف از انجام این تحقیق ارائه یک روش مناسب برای تشخیص خودکار 5  بیماری‌ مهم قلبی، شامل نارسائی­های RBBB[2]،LBBB[3]   و  PVC[4] وAPC[5]  وP[6]  می‌باشد.

1-4- روش تحقیق

در این پژوهش ابتدا داده‌های مربوط به سیگنال ECG از پایگاه داده تهیه می‌شود و پیش پردازش آن‌ها جهت انتخاب سیگنال‌های مناسب و همچنین پنجره‌گذاری روی آنها انجام خواهد شد. سپس ویژگی های مناسبی استخراج و بر اساس این ویژگی‌ها عمل طبقه‌بندی انجام می‌شود. مراحل فوق با استفاده از نرم افزار متلب صورت خواهد گرفت.
 
 

1-5- تعریف مفاهیم

سیگنال الکتریکی قلب:

انتشار پتانسیل عمل در قلب، یک جریان ایجاد می‌کند. این جریان به نوبه خود تولید یک میدان الکتریکی می‌نماید که می‌تواند با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری ولتاژ تفاضلی به صورت خیلی ضعیف در سطح بدن بدست آید. سیگنال اندازه‌گیری شده به این طریق، هنگامی که به وسیله الکترودهایی در مکان‌های استاندارد گرفته شود، به عنوان الکتروکاردیوگرام یا به اختصار ECG شناخته میشود. سیگنال ECG معمولی، در رنج ±2mv است و برای ثبت آن نیاز به دستگاهی با پهنای باند 0.5 تا 15هرتز می‌باشد. به عبارت دیگر ECG یک نمایش گرافیکی از فعالیت قلب به صورت سیگنال الکتریکی است که در طول یک دوره زمانی ثبت شده است[5].
وجود فعالیت الكتریكی برای ایجاد ضربان در قلب ضروری است. خون‌رسانی كافی به بافت‌‌های بدن، مستلزم تعداد ضربان كافی قلب بوده و هم چنین باید زمان‌بندی و توالی انقباضات عضلانی قلب به دقت هماهنگ باشند. ضربان‌ساز طبیعی قلب، “گره سینوسی- دهلیزی SA ” است كه یك گروه میكروسكوپی از سلول‌های الكتریكی تخصص یافته قلبی می‌باشند و در بالای دهلیز  راست واقع شده‌اند. به دنبال ایجاد یك تحریك الكتریكی توسط “گره سینوسی– دهلیزی “، یك ضربان قلب ایجاد می‌شود. این تحریك از طریق مسیرهای اختصاصی به سلول‌های بافت عضلانی دیواره‌های قلب منتقل می‌شود. این تحریك ابتدا حفره‌های فوقانی قلب یعنی دهلیزها را منقبض می‌كند و خون را به داخل بطن‌ها  می‌راند. سپس تحریك به ناحیه دیگری از سلول‌های الكتریكی تحت عنوان “گره دهلیزی- بطنی “، كه در بالای بطن‌ها واقع شده است، منتقل می‌گردد. این گره به شكل یك ایستگاه تأخیری در مسیر تحریك عمل می‌كند و اجازه می‌دهد دهلیزها به طوركامل تخلیه شوند. پس از یك فاصله كوتاه زمانی، تحریك از طریق مسیرهای شاخه‌ای وارد بطن‌ها شده و منجر به‌انقباض آنها می‌گردد.
سیگنال ECG در طول هر سیکل کاری قلب، دارای منحنی مشخصه‌ای به صورت شکل 1-1 است.