موضوع: "بدون موضوع"
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی کارایی و مکانیسم تأثیر اوجنول در تعدیل فعالیت خودبخودی
جمعه 99/10/26
صرع یک اختلال پیچیده عصبی میباشد که 1 تا 2 درصد از کل جمعیت جهان را مورد تأثیر قرار داده است. عفونتهای سیستم عصبی مرکزی، شوک عاطفی، اختلالات متابولیک، الکل، تومورهای مغزی و مشکلات عروقی مغز از مهمترین عوامل زمینهساز صرع هستند. صرع معمولاٌ قابل کنترل اما غیرقابل درمان است(Cascino, 1994) . تشنج مشخصه اصلی صرع بوده و بیانگر فعالیت نورونی غیرطبیعی و بیش از حد مغز میباشد که با یک الگوی خودبخودی، تکرار شونده و غیرقابل پیشبینی بروز میکند (Stafstrom, 2003).
شواهدی مبنی بر دخالت تغییر در سیستمهای نوروترنسمیتری مختلف به ویژه گلوتامات، آسپارتات و گابا در ایجاد صرع وجود دارد (Pinto, et al., 2005). به طور کلی تغییر در الگوی فعالیت سیناپسها و مختل شدن عملکرد کانالهای یونی، به عنوان مکانیسمهای اصلی زمینهساز حملههای صرعی شناخته شدهاند (Nobels, 2003; Wuttke and Lerche, 2006). متداولترین روش پیشگیری و درمان صرع استفاده از داروهای سنتزی ضدصرع است که با تأثیر بر زیرساختارهای سلولی دخیل در عملکرد سیناپسها و کانالهای یونی از بروز الگوی فعالیت صرعی در کانون صرع جلوگیری کرده یا گسترش آن به سایر نواحی و بروز تشنج را مهار میکند(Bialar and White, 2010) .
تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی با اهداف درمانی مقارن است با تاریخ زندگی بشر. در پزشکی سنتی استفاده از عصاره خام گیاهان، به صورت خوراکی یا موضعی، نقش مهمی در درمان بسیاری از بیماریها، خصوصاٌ کنترل عفونتها داشته است (Navarro, et al., 1996). در دهههای اخیر آشکار شدن عوارض جانبی داروهای شیمیایی منجر به توجه مجدد به روشهای درمانی طبیعی و به راه افتادن موج جدیدی از پژوهشها در زمینه گیاهان دارویی شده است ((Braun and Cohen, 2007.
امروزه علاوه بر استفادههای بالینی، محصولات طبیعی مذکور به منظور کشف اهداف جدیدی از جمله رسپتورها و کانالها، حائز اهمیتاند ((Vriens, et al., 2008.
اسانسهای گیاهی[1] ترکیبات مایع، فرار، محلول در چربی، اغلب زلال و به ندرت رنگی میباشند که در بخشهای مختلف گیاه از جمله جوانه، برگ، گل، ساقه، دانه و میوه تولید و ذخیره میشوند (Bakkali, et al., 2008). اسانسها به طور معمول از ترپنهای[2] آروماتیک فرار و فنیل پروپانوئیدها تشکیل شدهاند که به واسطه عبور آزادانهشان از غشاء سلول میتوانند نقشهای سیگنالینگ متنوعی در سلول داشته باشند. در این ارتباط گزارشهایی حاکی از مداخله اسانسهای گیاهی با کانالهای یونی و رسپتورها نیز وجود دارد (Goncalves, et al., 2008).
ترپنهای گیاهی به عنوان دارو، چاشنی و طعم دهنده مواد غذایی و خوشبوکننده مورد استفاده قرار میگیرند. مونوترپنها ترکیباتی با فرمول مولکولی C10H16 میباشند که هم در فراوردههای گیاهی با اثر صرعزا[3] و هم در فراوردههایی با اثرات ضدصرع[4] یافت میشوند (Burkhard, et al., 1999; Ishida, 2005). انواعی از عصارههای گیاهی و اسانسهای روغنی استخراج شده از گیاهان جهت درمان صرع مورد استفاده قرار میگیرند. تحقیقات روی این گیاهان نشان داده که عصاره آنها حاوی ترکیباتی با خواص ضدتشنجی هستند و قادر به مهار فعالیت صرعی القاء شده توسط پنتیلنتترازول[5]((PTZ میباشند (Sayyah, et al., 2002).
PTZ آنتاگونیست گابا است که با مهار رسپتور گاباA باعث کاهش عملکرد گاباارژیک میشود (Olsen, 1981). بنابرین داروهایی که عمل سیستم گابا را از طریق رسپتور گاباA تقویت میکنند میتوانند در جلوگیری از صرع القاء شده توسط PTZ مؤثر باشند (Snead, 1992). از جمله مونوترپنهایی که اثرات ضدصرعی به آنها نسبت داده شد میتوان به اوجنول[6]، لینالول[7]، منتول[8] و لیمونن[9] اشاره کرد (Burkhard, et al., 1999).
اوجنول یک فنیلپروپن است که از گیاهان متعددی از جمله درخت جوز[10]، میخک[11]، دارچین[12]و ریحان[13] استخراج میشود، با اکسید روی ترکیب شده و صمغی را ایجاد میکند که به خاطر ویژگیهای ضدباکتریایی، ضدالتهاب، بیحسکنندگی موضعی و ضددردش به طور گستردهای در دندانپزشکی به کار میرود (Hashimoto, et al., 1988; Ohkubo, et al., 1997; Kim, et al., 2003; Pizzo, et al., 2006; Chaieb, et al.,2007; Zheljazkov, et al., 2008). این ترکیب به عنوان چاشنی و طعم دهنده در محصولات غذایی و همچنین ماده خوشبوکننده در محصولات آرایشی مورد استفاده قرار میگیرد (Opdyke, 1975).
از آنجا که اوجنول در گیاهان و ادویهجات پرمصرف به وفور یافت میشود، بررسی خواص و برهمکنشهای آن با اجزای مختلف سلولی به نظر ضروری میرسد. نشان داده شده که اوجنول با طیف وسیعی از کانالها و رسپتورهای غشائی برهمکنش داده و اثرات بیولوژیک متنوعی از خود به جای میگذارد. اوجنول در سیستم عصبی اثرات متعددی را اعمال میکند، از جمله: حفاظت از سلولهای عصبی در برابر ایسکمی و پپتید بتاآمیلویید (Irie and Keung, 2003; Wie, et al., 1997; Won et al., 1998)، مهار هدایت پتانسیلهای عمل در عصب سیاتیک (Kozam, 1997)، بهبود بخشیدن عوارض عصبی و نورونی ناشی از دیابت (Nangle et al., 2006) و سرکوب پتانسیلهای میدانی صرعی که نشاندهنده یک پتانسیل درمانی برای اوجنول در صرع میباشد (Muller et al., 2006). مشخص شده اوجنول یک اثر ضدصرعی وابسته به زمان و غلظت مورد استفاده دارد (Sayyah et al., 2004). این ترکیب رسپتورهای N-متیل-D-آسپارتات(NMDA) را مهار و رسپتورهای ایونوتروپیک گابا را تقویت میکند که هر دو رسپتور مذکور در احساس درد دخیلاند (Aoshima and Hamamoto, 1999; Wie et al.,1997). این مولکول همچنین پتانسیل عملهای مرکب را در فیبرهای A و C تضعیف میکند. موارد مذکور میتوانند توضیحی بر اثر ضددرد اوجنول باشند (Brodin, 1985). علاوه بر موارد فوق، خواص آنتیاکسیدانی (Li et al., 2006) و ضدسرطانی (Pal, et al., 2010) آن نیز گزارش شده است.
با توجه به مطالعات انجام شده، تصور بر این است که کانالهای یونی اهداف فارماکولوژیک مهم ترکیبات طبیعی میباشند. انواع کانالهای یونی سدیمی، کلسیمی و پتاسیمی در غشاء سلولهای تحریکپذیر از جمله نورونها وجود دارند و از آنجا که در سیستم عصبی، انتقال پیام وابسته به پتانسیل عملهایی است که از فعالیت هماهنگ کانالهای یونی متنوع حاصل میشوند، هر ترکیبی که قادر به اثر گذاشتن بر ویژگیهای پتانسیل عمل و بعبارتی کانالهای یونی باشد در تحریکپذیری سلول نیز مؤثر خواهد بود (Catteral, 2010). کانالهای یونی در فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف از جمله رهایش نوروترنسمیتر، جفت شدن تحریک-انقباض[14]، کنترل بیان ژن و تکوین سلولی نقش دارند. از طرفی اختلال عملکرد کانالهای یونی میتواند منجر به اختلالات پاتولوژیک شود. به منظور تأیید تأثیر ترکیبات طبیعی بر کانالهای یونی، استفاده از آنتاگونیستها و آگونیستهای بسیار انتخابی لازم است (Bulaj, 2008). گزارشهایی حاکی از مداخله ترکیبات اسانسهای گیاهی با فعالیت کانالهای یونی و رسپتورها وجود دارد که تکنیکهای الکتروفیزیولوژیک برای تشخیص و شناسایی اثرات بیولوژیکی ترکیبات و چگونگی برهمکنش آنها با کانالهای یونی بسیار مؤثر هستند (Goncalves, et al., 2008).
دلایل استفاده از نورونهای حلزون
در تحقیقات انجام شده روی الگوی فعالیت صرعی و روشهای درمان آن از مدلهای حیوانی مختلف استفاده شده است. با این حال مکانیسمهای اساسی ایجاد کننده الگوی فعالیت صرعی در نمونههای جانوری مختلف مشابه است. از طرفی نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که الگوی فعالیت صرعی ایجاد شده در نورونهای حلزون با الگوی فعالیت ثبت شده در سیستم عصبی مهرهداران از جمله انسان شباهت دارد (Janahmadi, et al., 2008).
مزایای تکنیکی متعدد نورونهای گانگلیون بیمهرگان در مقایسه با نورونهای مهرهداران از جمله وجود نورونهای بزرگ قابل تشخیص، تنوع کانالهای یونی و امکان مطالعه گانگلیون در شرایط in vitro بدون تغییر در ویژگیهای ساختمانی و عملکردی باعث شده تا این نورونها در موارد متعددی جهت مطالعه مکانیسمهای پایه سیستم عصبی مورد استفاده قرار گیرند. نرمتنان بزرگترین نورونها را در سلسله جانوران دارند و اندازه بزرگ نورونهایشان، شناسایی و ورود الکترود به سلول را تسهیل میکند و از طرفی خونسرد بودن این رده جانوری، مشکلات نگهداری آنها را در شرایط in vitro کاهش میدهد. این عوامل باعث شدند بسیاری از مطالعات اولیه الکتروفیزیولوژیک برای نخستین بار روی نورونهای نرمتنان انجام شوند (Hodgkin and Hoxley, 1939; 1952). در مقایسه با نمونههای بیمهره، مطالعه مکانیسمهای سلولی و مولکولی در نورونهای پستانداران اغلب مستلزم مراحل آمادهسازی است که ممکن است همراه با تغییراتی در سازمانبندی کلی نورونها باشد. به علاوه اندازه بسیار کوچک نورونها و نیاز به شرایطی با حداقل تغییرات نسبت به شرایط in vivo، انجام ثبت داخل سلولی را مشکل میسازد. عملکرد سیستم عصبی بیمهرگان و مهرهداران از جهات بسیاری شبیه میباشد، از جمله داشتن گیرندههای حسی، شبکه عصبی مرکزی، خروجیهای حرکتی و مجموعهای از ناقلهای عصبی، مسیرهای انتقال سیگنال و انواع کانالهای یونی مشابه (Altrup, et al., 1992). بنا به دلایل ذکر شده بویژه امکان القاء فعالیت صرعی و حضور تنوعی از کانالهای یونی غشائی، استفاده از نورونهای حلزون روش مناسبی جهت مطالعه برهمکنشهای احتمالی اوجنول با کانالهای یونی و مکانیسمهای دخیل در فعالیت صرعی میباشد.
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی تأثیر بربرین بر روی آسیبهای عملکردی و بافتی پانکراس
جمعه 99/10/26
1-1 – نارسائی حاد کلیوی…………………………………………………………………………………………….2
1-1-1 – اختلالات همودینامیک کلیوی…………………………………………………………………………………….3
1-1-2 – آسیب سلولهای اندوتلیالی عروق کلیه………………………………………………………………………3
1-2 – نفوذ سلولهای التهابی……………………………………………………………………………………………………..4
1-2-1- سیتوکاینها……………………………………………………………………………………………………………………5
1-2-2 – کموکاینها……………………………………………………………………………………………………………………5
1-2-3 – تولید واسطههای التهابی توسط سلولهای توبول……………………………………………………….6
1-3 – ایسکمی کلیه و تولید گونههای واکنشگر اکسیژن…………………………………………………………7
1-4 – نارسایی حاد کلیوی و آسیب سایر اندامها……………………………………………………………………….8
1-5 – پانکراس…………………………………………………………………………………………………………………..9
1-5-1 – هیستولوژی و عملکرد پانکراس……………………………………………………………………………………9
1-5-2 – خون رسانی پانکراس…………………………………………………………………………………………………10
1-6 – اثرات کلیهها، گلوکز و انسولین بر یکدیگر…………………………………………………………………….11
1-6-1 – تأثیر کلیه بر متابولیسم گلوکز…………………………………………………………………………………..12
1-6-2 – تأثیر انسولین بر روی کلیه ……………………………………………………………………………………….13
1-6-3 – تأثیرکلیه برمتابولیسم انسولین………………………………………………………………………………….14
1-6-4 – تأثیر نارسایی کلیوی بر انسولین و گلوکز………………………………………………………………….15
1-7 – درمان التهاب……………………………………………………………………………………………………….15
1-7-1 – گیاه زرشک…………………………………………………………………………………………………16
1-7-2 – بربرین……………………………………………………………………………………………………..17
1-7-3 – فعالیتهای فارماکولوژیک بربرین……………………………………………………………………………..18
1-7-4 – اثر بربرین بر متابولیسم قند و چربی…………………………………………………………………………18
1-7-5 – اثرات بربرین بر روی کلیه…………………………………………………………………………………………20
1-8 – هدف……………………………………………………………………………………………………………21 فصل دوم: مواد و روشها
2 – 1 – مواد مورد نیاز…………………………………………………………………………………………………23
2 – 2 – وسایل مورد نیاز…………………………………………………………………………………………..23
2 – 3 – گروههای آزمایشی………………………………………………………………………………………24
2 – 4 – روش آماده سازی حیوانات …………………………………………………………………………..25
2 – 4 – 1- بیهوشی ………………………………………………………………………………………………..25
2 – 4 – 2- جراحی ……………………………………………………………………………………………………….26
2 – 5 – اندازه گیری غلظت های کرآتینین، نیتروژن اوره، گلوکز و انسولین پلاسما……………………………………………………………………………………………………………………………28
2 – 6 – بررسی هیستوپاتولوژی پانکراس………………………………………………………………………28
2 – 6 – 1 – روش آماده سازی جهت رنگ آمیزی با هماتوکسیلین – ائوزین ……………………….29
2 – 6 -2 – مطالعه میکروسکوپی……………………………………………………………………………….30
2 – 7 – روشهای آماری…………………………………………………………………………………………………..30
فصل سوم: نتایج
3 – 1 – مقایسه یافته های هیستوپاتولوژی………………………………………………………………… 32
3 – 2 – مقایسه یافتههای پلاسمایی…………………………………………………………………………..37
3 – 2 – 1 – میانگین غلظت کرآتینین پلاسما ([Cr]P) بر حسب میلیگرم بر دسیلیتر………….37
3 – 2 – 2 – میانگین غلظت نیتروژن اوره پلاسما ([UN]P) برحسب میلیگرم بر دسیلیتر……39
3 – 2 – 3 – میانگین غلظت گلوکز پلاسما ([Glu]P) برحسب میلیگرم بر دسیلیتر……41
3 – 2 – 4 – میانگین غلظت انسولین پلاسما برحسب نانوگرم بر میلیلیتر………43
فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری
4 – 1 – بحث…………………………….46
4 – 1 – 1 – بررسی یافته های هیستوپاتولوژی……………………………46
4 – 1 – 2 – بررسی یافته های پلاسمایی………………………………………………………………..48
4 – 2 – نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………….51
4 – 3 – پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………..52
فصل پنجم: فهرست منابع و مآخذ
فهرست منابع …………………………………………………………………………….54
1- 1- نارسایی حاد کلیوی (ARF)
نارسایی حاد کلیوی سندرمی است که به دنبال یک افت ناگهانی گذرا در کل یا منطقهای از جریان خون کلیه روی میدهد]1[. سقوط ناگهانی در میزان فیلتراسیون گلومرولی [2](GFR) به نظر میرسد به دلیل فعل و انفعالات همودینامیک، اختلالات توبولی و اثر نفروتوکسین ها رخ دهد]2[. مطالعات متعدد بر روی نارسایی حاد کلیوی القا شده توسط عوامل توکسیک و ایسکمیک، حاکی از کاهش شدید میزان فیلتراسیون گلومرولی به علت کاهش جریان خون کلیوی و افزایش فشار کپسول بومن و نشت برگشتی میباشد]3[. آسیب حاد کلیوی معمولاً بوسیله افزایش کراتینین سرم و نیتروژن اورهی پلاسمای خون (BUN[3]) مشخص می شود. به تازگی بیومارکرهای ادراری مثل اینترلوکین-18(IL-18 ) و مولکول مولکول آسیب کلیه-1 (KIM-1[4]) برای تشخیص اولیه آسیب حاد کلیوی استفاده میشود]4[.
1-1-1- اختلالات همودینامیک کلیوی
ایسکمی به طور مستقیم منجر به آسیب اندوتلیالی و تون غیر طبیعی عروق ناشی از افزایش حساسیت به تنگ کنندههای عروقی و کاهش گشاد کنندههای عروقی در شریانچهها میشود. ریپرفیوژن نیز بر عکس باعث اختلال بیشتر جریان خون شده، در نتیجه افزایش در تون عروقی پایه و تداوم انقباض عروقی باعث کاهش بیشتر میزان فیلتراسیون گلومرولی میشود]5[.
1-1-2- آسیب سلولهای اندوتلیالی عروق کلیه
سلولهای اندوتلیالی کلیوی اولین پاسخ التهابی را در آسیب حاد کلیوی (AKI[5]) شروع میکنند. مطالعات نشان داده که خسارات آسیب ایسکمی، مانع عملکرد اندوتلیوم شده و منجر به بهم ریختگی یکپارچگی اندوتلیال از جمله از بین رفتن بخشی از مرزهای سلول – سلول و قطع ارتباط سلول – سلول میشود، در نتیجه تجزیه و فروپاشی اندوتلیال نفوذپذیری عروق را افزایش میدهد و نفوذ لوکوسیتها به پارانشیم کلیه را تسهیل میکند]4[. ایسکمی/ریپرفیوژن (I/R[6]) موجب افزایش مولکولهای چسبندگی برای ترویج برهمکنش اندوتلیال-لوکوسیت میشود، این مولکولهای چسبندگی عبارتند از: اینتگرین، سلکتین و اعضای خانواده بسیار بزرگ ایمنوگلوبین از جمله مولکول چسبندگی داخل سلولی-1 (ICAM-1[7])، مولکول چسبندگی سلولی عروقی (VCAM[8]) و سلکتینP- که همگی توسط سلولهای اندوتلیال تولید میشوند]1[. به همراه افزایش چسبندگی لوکوسیت – سلول اندوتلیال، فعال شدن پلاکتها و مسیرهای انعقادی موضعی نیز رخ میدهد. تمایل اتصال پلاکتهای فعال به لوکوسیتها باعث تشکیل کمپلکسهای پلاکت – لوکوسیت میشود و با تولید سیتوکاینهای التهابی منجر به افزایش پاسخهای التهابی میشوند. به دلیل ارتباط آناتومیکی عروق و توبولها در مدولای خارجی، این برهمکنش لوکوسیت – اندوتلیال به میزان بیشتری روی مدولای خارجی نسبت به کورتکس اثر میگذارد]6[.
1-2- نفوذ سلولهای التهابی
یکی از مشخصات ایسکمی/ریپرفیوژن کلیه نفوذپذیری بافت به جمعیت خاصی از سلولهای التهابی است که شامل: نوتروفیلها، ماکروفاژها، سلولهای کشنده طبیعی و انواع مختلف سلولهای T خانه کرده در فضای بینابینی[9] میباشد]7[.
-2-1- سیتوکاینها
سیتوکاینهای زیادی بوسیله لوکوسیتها و سلولهای توبولی در کلیه آسیب دیده رها میشوند. قرار گرفتن لوکوسیتها در معرض سیتوکاینهای گردش خون، تمایل آنها را به منزوی شدن افزایش میدهد. لوکوسیتهای منزوی از طریق تولید بیشتر گونههای واکنشگر اکسیژن (ROS[10])، افزایش التهاب و افزایش تون عروقی سبب ایجاد آسیب میشوند]1،4[.
1-2-2- کموکاینها
کموکاینها زیر گروه بزرگی از مولکولهای شبه سیتوکاین هستند که نقش عمدهای در جذب لوکوسیتها در التهاب ایفا میکنند]4[.
سیتوکاینها و کموکاینهای پیش التهابی اینترفرون-γ (IFN-γ[11])، اینترلوکین-2 (IL-2)، اینترلوکین-10 (IL-10)، فاکتور رشد تغییرشکل دهنده-β (TGF-β[12])، CXCL1، MIP-2، اینترلوکین-6 (IL-6) و پروتئین جاذب شیمیایی مونوسیت-1 (1-MCP[13]) در آسیب ایسکمیک حاد کلیوی در کلیه افزایش پیدا مییابند]4[.
سلولهای التهابی عوامل منقبض کننده عروقی از جمله پروستاگلندین، لوکوترین، ترومبوکسان، آدنوزین، آنژیوتنسین و اندوتلین را تولید میکنند]4[. از طرفی آسیب اندوتلیالی پاسخ طبیعی شریانچهها به گشادکنندههای عروقی مثل نیتریک اکسید (NO) را مختل میکند]5[. NO نقش مرکزی در گشادکنندگی عروق و در مدولاسیون بین لوکوسیت – اندوتلیوم دارد]8[. مطالعات نشان دادهاند که شرایط I/R موجب القای ایزوفرم نیتریک اکسید سنتاز قابل القا (iNOS[14]) میگردد که به دنبال آن سنتز NO بیش از حد فیزیولوژیک افزایش مییابد و NO نیز با آنیونهای سوپراکسید واکنش داده و با تشکیل پروکسی نیتریت (OONO–) به بافتهای کلیه و DNA آسیب میرساند. علاوه بر این با مهار نمودن ایزوفرم نیتریک اکسید سنتاز اندوتلیالی (eNOS[15]) که دارای اثر حفاظتی و فعالیت ضد چسبندگی میباشد، در جهت افزایش انقباض آرتریولها و در نتیجه کاهش جریان خون کلیوی و میزان فیلتراسیون گلومرولی هم نقش دارد]3[.
دانلود پایان نامه ارشد : تاثیر عصاره آبی و الکلی گل گیاه ریواس بر فشار خون موش صحرایی نر
جمعه 99/10/26
استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر انسان بر می گردد، اما استفاده صحیح از گیاهان دارویی مشروط به وجود اطلاعات دقیق و علمی در مورد آنهاست. اولین گام در این راستا جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی است و از آنجایی که انسان جزئی از طبیعت است به طور مسلم برای هر بیماری طبیعت گیاه مداوای آن را عرضه کرده است و باید گفت انسان تنها با داروهای شیمیایی مداوا نمی شود.
تعداد بیشماری از گونه های گیاهی موجود در سرتاسر دنیا جز گیاهان دارویی محسوب می شوند. ایران از لحاظ آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی در زمینه رشد گیاهان دارویی یکی از مهمترین مناطق جهان به حساب می آید و در گذشته هم منبع تولید ومصرف گیاهان دارویی بوده است و دانشمندان ایرانی مانند : ابوریحان بیرونی و ابو علی سینا کتابهای مفصلی را در مورد این گیاهان نوشته اند.
گیاهان دارویی به دلیل دارا بودن طبیعتی سازگار با خلقت بشر هیچگونه عوارضی ایجاد نمی کنند البته باید این را به یاد داشته باشیم که داروهای شیمیایی نیز به تقلید مواد موثره گیاهان دارویی ساخته می شوند، طبیعت این مخزن پر از دارو، افقهای تازه ای را برای جامعه پزشکی و داروسازی گشوده است .
ریواس از گیاهان خوراکی و دارویی مناطق سردسیری است که در ایران در نواحی زاگرس به خصوص در دامنه های سرسبز دنا به وفور دیده می شود که علاوه بر مصرف خوراکی و تهیه انواع شربت، ترشی و دسر قسمت های مختلف این گیاه برای درمان بیماریهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد .(4,6)
1-1-ریواس
ریواس با نام انگلیسی Rhubarb گیاهی است علفی, چند ساله با ریشه ضخیم و گوشتی است. ریواس بومی نواحی آسیای مرکزی و شمالی است ودر نواحی سردسیر جهان می روید, بنابر این گیاهی است سرمادوست وقسمت زیر زمینی آن در مقابل سرما و خشکی مقاوم است.
نام علمی این گونه ای که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد Rheum persicum L. می باشد و از تیره علف هفت بند می باشد. برگهای ریواس بسیار پهن, زبر و خشن می باشد وگاه پهنای برگ به بیش از 70 سانتی متر می رسد. در سالهایی که بارندگی خوب باشد ارتفاع ساقه های گل دهنده ممکن است به 50 تا 80 سانتی متر برسد.
میوه آن فندقه 3 پهلو با زاویه برجسته و باله مانند به طول 5 تا 10 میلیمتر و به رنگ قرمز خونین می باشد. گل های آن نر و ماده وریز اندکه با یک پایک نازک به انتهای ساقه چسپیده ان و حالت خوشه ای دارند.(5, 36)
شکل 1-1 گیاه ریواس
1-1-1- طبقه بنی علمی ریواس
فرمانرو : گیاهان
دسته : گیاهان گلدار
رده : دو لپه ای ها
راسته : میخک سانان Caryophyllales
تیره : هفت بندان Polygonaceae
سرده , Rheum
1-1-2- گونه های ریواس
جنس Rheum دارای 50 حدود گونه در سطح جهان و 3 گونه , Rheum ribes ، Rheum Persicum و Rheum turkestanicum (چند ساله) در ایران است .
که نمونه مورد بررسی ما Rheum persicum می باشد که از دامنه زاگرس از منطقه دنا جمع آوری شده است.
1-1-3- ترکیبات اصلی ریواس
ریواس سرشار از ویتامینهای A ,B و C می باشد. فلاونوئیدها, تانن ها, آنتراکوئینونها, کلسیم, فیبر, گلیکوزیدها, Aloe-emodin , Rhein , Chrysophanol نیز از دیگر ترکیبات فلاونوئیدها می باشند.(23, 27)
1-1-4- خصوصیات فارماکولوژیکی ریواس
- عصاره ریزوم ریواس خاصیت Vasodilatory قوی دارد ، که این خصوصیت باعث کاهش فشار خون می شود.(7)
- عصاره ریشه ریواس خاصیت ضد التهابی[1] دارد و ضد رگ زایی[2] دارد.(8, 9)
- یکی از مهمترین اثرات ریواس بر روی کلیه ها دیورتیک ( مدر) بودن ان است .(11)
- عصاره ریشه ،برگ وساقه ریواس خاصیت ضد باکتریایی بر روی پاتوژن های گرم منفی دارد.(12)
- عصاره ریواس باعث کاهش پروتئینوری و کاهش شدت گلومرولوسیروزی[3] میشود.(14)
- فلاونوئیدهای[4] موجود در عصاره ریواس خاصیت ضد افسردگی[5] دارند.(16)
- آنتراکوئینونهای[6] موجود در ریواس خاصیت ضد سرطانی دارند(15)
1-2- قلب
قلب یا دل اندام ماهیچه ای است که مسئول پمپ خون به شریانها بوسیله حرکات ضرباندار متناوب است وبه این صورت خون را به همه نواحی ارسال می کند.
قلب در اصل از 2 پمپ جدا از هم تشکیل شده است :
قلب راست که خون را به ریه ها پمپ می کند .
قلب چپ که خون را به اندامهای محیطی پمپ می کند.
هر یک از این 2 قلب مجزا از 2 حفره قلب مجزا , از 2 حفره ضرباندار به نام های دهلیز و بطن تشکیل شده است.
دهلیزها به منزله پمپ اولیه و ضعیف عمل می کنند که حرکت خون را به درون بطن ها تسهیل می نمایند.
بطن ها هم نیروی اصلی لازم را برای فرستادن خون به , (1) جریان خون ریوی توسط بطن راست یا (2) جریان خون محیطی توسط بطن چپ را فرآهم می کنند.
قلب انسان در سمت چپ بدن در ناحیه سینه ای 0 (توراسیک) قرار دارد و به گونه ای قرار گرفته است که راس (apex) آن به سمت چپ و پایین قرار می گیرد.
قلب انسان به طور متوسط 70 بار در دقیقه می تپد.(2)
1-2-1- عضله قلب
قلب از 3 نوع عضله اصلی تشکیل شده است که شامل عضله دهلیزی , عضله بطنی و فیبرهای عضلانی ویژه تحریکی – هدایتی هستند .
عضله قلب مانند عضله اسکلتی مخطط است ولی دوره انقباض عضله قلب خیلی طولانی تر است زیرا پتانسیل عمل در عضله قلب تقریبا در اثر باز شدن 2 نوع کانال بوجود می آید :
- کانالهای سریع سدیمی (همانند کانال عضله اسکلتی )
- کانالهای آهسته کلسیمی یا کانالهای سدیمی – کلسیمی
تفاوت اصلی عضله قلبی با عضله اسکلتی مربوط می شود به همین کانالهای نوع دوم و تفاوت اینها با نوع اول این هست که این کانالها آهسته تر باز می شوند و مهمتر اینکه این کانالها به مدت چند دهم ثانیه باز باقی می ماند که در طی این مدت مقدار زیادی از هر دو یون کلسیم و سدیم وارد فیبر عضلانی می شوند و بدین ترتیب دپلاریزاسیون را برای مدت طولانی حفظ می نمایند و موجب ایجاد کفه در پتانسیل عمل می گردند.
دومین تفاوت عضله اسکلتی با عضله قلبی که تا حدودی مسئول طولانی شدن پتانسیل عمل و ایجاد کفه در عضله قلبی می شود این است که بلافاصله بعد از شروع پتانسیل عمل نفوذپذیری غشای سلول قلبی به پتاسیم حدود 5 برابر کاهش می یابد در حالی که در عضله اسکلتی این چنین نیست .(2)
عضله قلب به عنوان سنسیشیوم عمل می کند, سنسیشیوم یعنی واحد یکپارچه ای متشکل از تعداد زیادی سلول که دیواره سلولی بین آنها وجود ندارد, ولی قلب سنسیشیوم واقعی نیست بلکه از نظر عملکردی مثل سنسیشیوم عمل می کند. بدین سبک که در بین آنها اتصالات منفذدار تشکیل می شود که تقریبا به طور کامل امکان انتشار یون ها را فرآهم می کنند یعنی وقتی که یک محرک به هر قسمتی از عضله قلب اعمال می شود باعث انقباض کل عضله قلبی می شود.(2)
سیستم لوله های عرضی (T) سلول های میوکارد, در مبادله مواد بین مویرگ و سلول میوکارد شرکت می کند. همانند عضله اسکلتی وقتی یک پتانسیل عمل از غشای عضله قلب می گذرد, پتانسیل عمل درون فیبر عضله قلب می گذرد, پتانسیل عمل توبولهای T نیز به نوبه خود بر روی غشای توبول های طولی سارکوپلاسمی اثر می کنند و موجب آزاد شدن مقدار زیادی یون کلسیم از شبکه سارکوپلاسمی به درون سارکوپلاسم عضله به صورت آنی می گردد, سپس یونهای کلسیم در عرض چندین میلی ثانیه به درون میوفیبریل ها انتشار می یابند و واکنش های شیمیایی روی هم لغزیدن اکتین و میوزین را کاتالیز می کنند که این عمل موجب انقباض عضله می شود.
مدت انقباض عضله قلب چند میلی ثانیه بعد از آغاز پتانسیل عمل شروع می گردد و تا چند میلی ثانیه بعد از پایان پتانسیل عمل ادامه می یابد, به مدت زمان شروع یک ضربان تا شروع ضربان بعدی چرخه قلبی می گویند.
چرخه قلبی از یک دوره زمانی استراحت به نام دیاستول که طی آن قلب از خون پر می شود و یک دوره انقباضی به نام سیستول تشکیل می شود که طی سیستول خون با فشار به عروق سیستمیک و ریوی پمپ می شود.
1-3- اندوتلیوم و عضله صاف عروق
اندوتلیوم لایه نازکی از سلول هاست که لایه داخلی عروق را پوشانده است. بافت اندوتلیال از نوع بافت اپی تلیومی می باشد که تخصصی تر شده است.
سلول های اندوتلیال بین خون موجود در عروق و لایه های میانی (مدیا) و ادوانتیس (Adventitia) عروق خونی قرار گرفته و یک اندام بزرگ و مهم را تشکیل می دهد این سلول ها به تغییرات جریان خون, کشش و مواد مختلف موجود در گردش خون و مدیاتورهای التهابی پاسخ می دهند.
این سلولها تنظیم کننده های رشداند و مواد موثر بر عروق ترشح می کنند که مهمترین آنها نیتریک اکساید و اندوتلین می باشند. عضله صاف دیواره عروق خونی یکی از عضلات صاف احشایی است که در تنظیم فشار خون و هیپرتانسیون اهمیت خاصی دارد. انقباض عضلات صاف عمدتا با مکانیسم فسفریلاسیون زنجیره سبک میوزین صورت می گیرد.
تون عضلات صاف عروق می تواند تحت تاثیر فعالیت اعصاب اتونوم یا مواد مترشحه از اندوتلیوم عروق افزایش یا کاهش پیدا کند.(3)
1-4- عوامل تعیین کننده فشار خون شریانی
در واقع فشار خون به معنای نیرویی است که بر واحد سطح دیواره رگ وارد می شود و برحسب میلی متر جیوه محاسبه می شود وقتی گفته می شود فشار داخل رگ 100 میلی متر جیوه است, یعنی نیرویی که اعمال می شود می تواند ستون جیوه را 100 میلی متر بر خلاف جهت جاذبه زمین بالا ببرد.
فشار شریانی را می توان به صورت فشار متوسط شریانی تعریف کرد که میانگین فشار در طول زمان است, ویا می توان به صورت فشار شریان سیستولی ( فشار حداکثر) ویا فشار دیاستولی ( فشار حداقل ) در سیکل قلبی تعریف کرد.
اختلاف فشار بین سیستول و دیاستول را فشار نبض می گویند.
عوامل تعیین کننده فشارخون شریانی به 2 دسته عوامل فیزیکی و فیزیولوژی تقسیم می شوند.
2 عامل فیزیکی عبارتند از :
حجم مایع ( یعنی حجم خون ) در سیستم شریانی, که توسط حجم ضربه ای تعیین می شود و ویژگی های حجم پذیری سیستم ( کمپلیانس ) و عوامل فیزیولوژیک شامل برون ده قلب ( که برابر است با ضربان قلب * حجم ضربه ای ) و مقاومت محیطی می شود.
شکل 1-2 عوامل کنترل کننده فشار خون
1-5- فشار متوسط شریانی
فشار متوسط شریانی (MAP ) عبارتست از متوسط فشار در در تک تک لحظات یک دوره زمانی. فشار میانگین معادل با متوسط فشار های سیستولی و دیاستولی نیست, بلکه در حالت استراحت به فشار دیاستولی نزدیک تر است چرا که فاز دیاستولی چرخه قلبی نیز نسبت به فاز سیستولی زمان بیشتری را به خود اختصاص می دهد و تقریبا دو برابر فاز سیستولی است. هنگام فعالیت های ورزشی با توجه به افزایش ضربان قلب, طول فاز دیاستولی کاهش می یابد و MAP به فشار سیستولی نزدیک تر می شود. و MAP تحت تاثیر 2 عامل فیزیکی شامل حجم خون و کمپلیانس شریانی قرار دارد و بر اساس رابطه زیر محاسبه می شود.(1, 34)
(فشار دیاستول – فشار سیستول)3/1+ فشار دیاستول = فشار متوسط شریانی
دانلود پایان نامه ارشد: وفای به عهد در اخلاق اسلامی با تاکید بر آموزه ها و سیره نبوی
جمعه 99/10/26
1. بیان مسئله
حمد و سپاس خدای را که نعمتهای بیکرانش را بر ما ارزانی نمود و قرآن را برای هدایت بشر نازل فرمود و درود فراوان بر اشرف پیامبران، نبی گرامی اسلام (ص) و خاندان پاکش (ع) و یاران و پیروان آن حضرت باد.
مسئلهی وفای به عهد یکی از کاربردیترین آموزههای دین مبین اسلام بوده و از مهمترین واجبات الهی به شمار میرود. پایبندی به عهد و پیمان یک اصل جهانی بوده و از امهات فضایل به شمار میرود و همهی مردم جهان از هر قاره و اقلیمی با تمام اختلافاتی كه در افكار و تمایلات دارند در این اصل ریشهدار و عمیق وفای به عهد اتفاق نظر دارند و عهدشکنی را خیانت و رعایت عهد و پیمان را فضیلت میشمارند. از آنجا که زندگی در اجتماع و جامعه جزء لاینفك حیات بشری است و برای آنكه از قوام و دوام برخوردار باشد نیازمند مجموعهای از قوانین و اصول است كه برخی از آنها در قالب قوانین مصوب و مكتوب جای میگیرند و برخی دیگر اگر چه در قانون مدون و مصوبی ثبت و ضبط نشدهاند ولی قوانین فطریای هستند كه در نهاد آدمی قرار داشته و آدمی بالفطره خود را ملزم به رعایت آنها دانسته و تجاوز از آنها را برای خود جایز نمیداند زیرا میداند كه هرگونه تخطی از این قوانین فطری میتواند حیات توأم با آرامش او را در دنیا به مخاطره انداخته و با نابودی مواجه سازد. قوانینی همچون راستگویی، ادای امانت، احترام به حقوق دیگران و غیره. از جمله این قوانین فطری یكی هم قانون «وفاء به عهد» است. قانونی الهی و انسانی كه همهی انسانها فارغ از هر دین و آیینی خود را ملزم به رعایت آن میدانند تا جایی كه بنا به فرموده بزرگان دین حتی مشركان جاهلی نیز خود را ملزم به رعایت آن دانسته و تجاوز از آن را برای خود گناهی نابخشودنی میدانستند. دین اسلام که کاملترین دین آسمانی است، تمام جوانب زندگی بشر در دنیا و آخرت را مورد توجه قرار داده و مسیر صحیح تکامل را فرا روی بشر قرار داده است. از این روست که دین اسلام به عنوان اکمال و اتمام اخلاق بشر معرفی شده است. منابع دین اسلام (قرآن، آموزهها و سیره و کتب علمای اخلاق و فیلسوفان مسلمان) منبع عظیم مسائل اخلاقی است و سرچشمه اصلی احکام و مسائل اخلاقی در میان مسلمانان محسوب میشود و دلیل اینکه در این پژوهش به آموزهها و سیره نبوی استناد شده است این است که آموزهها و سیرهی نبوی به عنوان یکی از منابع اصلی اخلاق اسلامی مطرح است.
یکی از مسائل مهمی که در اخلاق اسلامی مطرح است، مسئلهی وفای به عهد است که در منابع دینی ما نمونههای فراوانی از آن وجود داشته و همواره مورد تاکید دین اسلام بوده است. لذا این تحقیق بر آن شده است تا مسئلهی وفای به عهد و جایگاه آن در اخلاق اسلامی از حیث اقسام و جایگاه آن در قرآن و آموزهها و همچنین در فیلسوفان مسلمان بررسی کند و به شرایط و احکام وفای به عهد و دلایل وفاداری و عهدشکنی و ثمرات و زیانهای آن بپردازد.
گفتنی است پرداختن به وفای به عهد در اخلاق اسلامی، فراتر از تحقیق حاضر بوده و نیازمند تحقیقات گستردهتری است. بنابراین پایاننامه حاضر را باید تنها به عنوان درآمدی بر این موضوع دانست.
دانلود پایان نامه ارشد: اصلاحات و دگرگونی اجتماعی از طریق امر به معروف و نهی از منكر
جمعه 99/10/26
اصلاح.. 32
4-2-2. عفو و بخشش، راه اصلاح خطاكاران. 33
5-2-2. اصلاح در خانواده 34
6-2-2. اصلاح اجتماعی با اوامر و نواهی الهی.. 35
3-2. اصلاح در روایات معصومین علیهمالسلام. 37
1-3-2. مجاهده بانفس راه اصلاح فردی.. 37
2-3-2. اصلاح خانواده 38
3-3-2. اصلاح بین مردم و جامعه. 39
4-3-2. اصلاح حاكمان و عالمان. 41
4-2. چارچوب اصلاحات در اسلام. 42
1-4-2. حق محوری.. 42
2-4-2. قانونمندی.. 43
3-4-2. صداقت و راستگویی.. 45
4-4-2. رعایت اصول اخلاقی.. 45
5-4-2. گزینش كارگزاران صالح و توانا 47
6-4-2. نگرش انسانی و فرامذهبی.. 48
7-4-2. توسعه آزادیهای مشروع. 48
8-4-2. حفظ وحدت و وفاق ملی.. 49
9-4-2. برقراری عدالت اجتماعی.. 50
10-4-2. تأمین رفاه و آسایش مردم. 51
5-2. ابعاد مختلف اصلاحات… 51
1-5-2. اصلاح فرهنگی و معنوی.. 51
2-5-2. اصلاح نظام سیاسی.. 52
3-5-2. اصلاح نظام حقوقی.. 53
4-5-2. اصلاح قوانین و ساختارها 54
6-2. شرایط اجرای اصلاحات… 55
1-6-2. زمانشناسی و مكان شناسی فراروی اصلاحات… 55
2-6-2. شناخت داشتن از اقدام اصلاحی خود. 56
3-6-2. مشورت با حكیمان و عالمان. 57
4-6-2. استفاده از ابزار درست جهت اصلاح.. 58
7-2. مهمترین ویژگی مصلح موفق.. 59
1-7-2. عدم مصانعه. 59
2-7-2. عدم مضارعه. 61
3-7-2. عدم مطامعه. 62
8-2. آسیب شناسی اصلاحات… 62
1-8-2. ابهام در مفهوم اصلاح و چارچوب آن. 62
2-8-2. مقطعی بودن اصلاحات… 63
3-8-2. افراط و تفریط.. 64
4-8-2. رخنه فرصتطلبان و مصلحان غیرواقعی.. 65
9-2. مهمترین شیوههای اصلاح.. 66
1-9-2. ارشاد و تساهل.. 66
2-9-2. اصلاحات تدریجی و گام به گام. 68
3-9-2. امربه معروف و نهی از منكر. 69
فصل سوم: جایگاه امربه معروف و نهی از منكر در اسلام. 73
1-3. روند تشریع امر و نهی در قرآن. 73
1-1-3. آیات توصیه كننده به امر و نهی.. 73
2-1-3. آیات دال بر وجوب امربه معروف و نهی از منكر. 75
1-2-1-3. وجوب امر و نهی بر پیامبر اكرمصلیاللهعلیهو آله. 75
2-2-1-3. وجوب امر و نهی بر همه مؤمنان امت… 75
3-2-1-3. وجوب امر و نهی بر بعضی از امت… 77
3-1-3. امربه معروف و نهی از منكر از اوصاف لازم مومنان. 78
4-1-3. امربه منكر و نهی از معروف، از صفات منافقان. 78
5-1-3. تفاوت امربه معروف ونهی از منكر در آیات مكی و مدنی.. 79
6-1-3. تقدم امر و نهی بر ایمان به خدا 80
7-1-3. گمان وجود تضاد در میان آیات امر و نهی.. 80
8-1-3. امر و نهی در میان همه ادیان الهی.. 82
2-3. موقعیت شناسی امربه معروف و نهی از منكر در روایات… 83
1-2-3. اهمیت وفضیلت امر و نهی در كلام معصومین علیهم السلام. 83
2-2-3. تشویق همگان به امربه معروف و نهی از منكر. 85
3-2-3. روایات دال بر وجوب دو فریضه. 85
1-3-2-3. واجب بر همه امت… 85
2-3-2-3. بر بعض امت… 86
3-3-2-3. واجب برهر فرد مسلمان. 86
4-3-2-3. بر علما و دانشمندان. 86
4-2-3. عدم تفاوت بین امر و نهی مرد و زن. 87
5-2-3. امربه معروف و نهی از منكر، از اوصاف لازم مومنین.. 87
6-2-3. امربه منكر و نهی از معروف از صفات منافقان و مشركان. 88
7-2-3. توهم وجود تنافی در بین روایات امر و نهی.. 88
8-2-3. وجوب حفظ جان و دین و بذل و ایثار در راه امر و نهی.. 89
9-2-3. «حسبة» نهاد اجرایی امر و نهی در تاریخ اسلام. 89
فصل چهارم: شناخت ابعاد دیگر فریضه امر و نهی.. 92
1-4. مراتب وطبقات امر و نهی.. 92
1-1-4. لزوم آگاهی ازمراتب ودرجات امربه معروف ونهی از منكر. 92
2-1-4. مراحل امربه معروف و نهی از منكر. 93
1-2-1-4. مرحله اول: مرتبه انكار قلبی.. 94
2-2-1-4. مرحله دوم: مرتبه زبانی.. 96
3-2-1-4. مرحله سوم: مرتبه عملی و با قدرت… 99
3-1-4. طبقات امربه معروف و نهی از منكر. 100
1-3-1-4. امر و نهی فردی.. 100
2-3-1-4. امر و نهی خانوادگی.. 101
3-3-1-4. امر و نهی علما و بزرگان جامعه. 102
4-3-1-4. امر و نهی حكومتی.. 103
4-1-4. طبیعت امر و نهی و تقدم و تأخر در این فریضه. 104
2-4. آشنایی با معروفات و منكرات… 106
1-2-4. ضرورت شناخت كامل معروفات و منكرات… 106
2-2-4. تفاوت موضوعی معروف و منكر. 107
3-2-4. شناخت اهل معروف و ثمره كارهای خیر. 107
4-2-4. معیارهای شناخت معروف و منكر. 108
1-4-2-4. معیارهای ثابت… 109
1-1-4-2-4. شرع، اصلیترین معیار. 109
2-1-4-2-4. فطرت پاك.. 109
3-1-4-2-4. عقل سلیم. 110
2-4-2-4. معیارهای متغیر. 111
1-2-4-2-4. فرهنگ… 111
2-2-4-2-4. آداب و رسوم. 112
3-2-4-2-4. عرف… 112
4-2-4-2-4. تابو. 113
5-2-4. اقسام و مصادیق معروف و منكر. 114
1-5-2-4. اقسام معروف و منكر. 114
2-5-2-4. برخی از معروفها و منكرهای (واجب و حرام)شرعی: 115
1-2-5-2-4. اعتقادی.. 115
2-2-5-2-4. اخلاقی.. 115
3-2-5-2-4. فرهنگی.. 115
4-2-5-2-4. خانوادگی.. 116
5-2-5-2-4. درمانی و بهداشتی و غذایی.. 116
6-2-5-2-4. اقتصادی.. 116
7-2-5-2-4. سیاسی.. 116
8-2-5-2-4. حكومتی و دولتی.. 117
فصل پنجم: كاوشی دیگر پیرامون فریضه امر و نهی.. 119
1-5. شرایط اجرای امربه معروف و نهی از منكر. 119
1-1-5. توضیح اجمالی.. 119
2-1-5. شرایط افراد در فریضه امر و نهی.. 119
3-1-5- شرایط فریضه امر و نهی.. 122
1-3-1-5. علم و آگاهی.. 122
2-3-1-5. شرط تأثیر. 123
3-3-1-5. شرط استمرار و اصرار بر گناه 123
4-3-1-5. فقدان مفسده در امر و نهی.. 124
4-1-5. ویژگیهای شخصی آمران و ناهیان. 125
1-4-1-5. عامل بودن. 125
2-4-1-5. عدم انتظار پاداش از مردم. 126
3-4-1-5. تكبر نداشته باشد. 126
2-5. اصول و پیش شرطهای حاكم بر فریضه امر و نهی.. 127
1-2-5. تجسس كردن ممنوع. 127
2-2-5. بدبینی و سوءظن ممنوع. 128
3-2-5. پرده دری ممنوع. 129
4-2-5. توهین ممنوع. 129
5-2-5. تعرض و اضرار به غیرممنوع. 130
6-2-5. انتقامگیری ممنوع. 130
7-2-5. دخالت و تجاوز ممنوع. 130
8-2-5. تبعیض در اجرای اوامر و نواهی الهی ممنوع. 131
9-2-5. رعایت اصول خودشناسی، بیمارشناسی، روششناسی واجب… 131
10-2-5. تقیه واجب، امر و نهی ممنوع. 132
3-5. تحلیل ریشههای موفقیت در امر و نهی.. 133
1-3-5. اثرات مثبت امر و نهی در جامعه. 133
1-1-3-5. حفظ اسلام و احكام آن. 133
2-1-3-5. تقویت مومنین و تضعیف كفار. 134
3-1-3-5. عزت و سعادت دنیا و آخرت… 134
4-1-3-5. امنیت و آبادانی.. 135
5-1-3-5. كلید حل همه مشكلات و اجرای قوانین.. 135
2-3-5. عوامل موفقیت در امر و نهی.. 136
1-2-3-5. شرح صدر و صبر و مقاومت… 136
2-2-3-5. با شیوه درست و با مدارا برخورد نمودن. 137
3-2-3-5. دیگر عوامل.. 137
4-5. تحلیل ریشههای شكست در امر و نهی.. 138
1-4-5. ریشهیابی منكرات درجامعه. 138
1-1-4-5. حكومت… 138
2-1-4-5. عالمان جامعه. 139
3-1-4-5. سرمایهداران و طبقات مرفه جامعه. 139
4-1-4-5. خانوادهها 141
5-1-4-5. دشمنان داخلی و خارجی.. 141
6-1-4-5. رسانه های جمعی.. 141
2-4-5. برخی علل و آفات مهم دیگر در عدم توفیق فریضه در اصلاحات اجتماعی.. 142
5- 5. آثار سوء منكرات در جامعه. 144
1-5-5. سلب آرامش روانی و جسمانی انسان. 144
2-5-5. سلب نعمتهای الهی.. 144
3-5-5. مختل شدن آزادی فردی و اجتماعی.. 145
4-5-5. از بین رفتن شعائر و قوانین دینی.. 145
5-5-5. مرگ معنوی.. 146
6-5-5. سقوط و انحطاط و اختلال در جامعه. 146
6-5. پیامدهای منفی ترك امربه معروف و نهی از منكر در جامعه. 147
1-6-5. شریك گناه دیگران شدن. 147
2-6-5. مورد غضب و خشم خداوند قرار گرفتن.. 147
3-6-5. تسلط اشرار و شیوع فساد. 148
4-6-5. محرومیت از بركات الهی.. 149
5-6-5. واژگونی قلب و روح.. 149
6-6-5. پیامدهای منفی دیگر. 150
فصل ششم: بررسی های ضروری دیگر در اصلاحات و امر و نهی دینی.. 152
1-6. شیوههای متفاوت اصلاحات در فریضه امر و نهی.. 152
1-1-6. بیان نوع روشها 152
1-1-1-6. روش مستقیم. 152
2-1-1-6. روش غیرمستقیم. 154
2-1-6. شیوههای جلوگیری از وقوع گناه و سرایت آن. 156
1-2-1-6. از ریشهكندن فساد. 156
2-2-1-6. اهتمام بر تربیت اخلاقی.. 157
1-2-2-1-6. نقش اخلاق نیك در امر و نهی و اصلاح امور. 157
2-2-2-1-6. مصادیق عملی حسن خلق.. 158
3-2-1-6. ممانعت از تبدیل معروف به منكر و بالعكس… 160
4-2-1-6. رفع بیكاری و تنبلی.. 161
2-6. اصلاحات وتغییرات اساسی اجتماعی در گرو چند مؤلفه پراهمیت… 163
1-2-6. امربه معروف و نهی از منكر حكومتی(نظارت و كنترل تخصصی) 163
1-1-2-6. اهمیت حكومت در اسلام. 163
2-1-2-6. مهمترین وظیفه حكومت اسلامی در رابطه با فرائض امر و نهی در عصر حاضر. 166
1-2-1-2-6. تصویب قوانین مورد نیاز. 167
2-2-1-2-6. قوه قضائیه و وظایف آن. 168
3-2-1-2-6. تشكیل دانشگاه ویژه امربه معروف و نهی از منكر. 168
4-2-1-2-6. تشكیل وزارتخانه امربه معروف و نهی از منكر. 170
2-2-6. امر و نهی مردمی (نظارت وكنترل عمومی) 172
1-2-2-6. امر و نهی مردمی از دیدگاه اسلام. 172
2-2-2-6. نظریات متفاوت در اصالت فردی و اجتماعی در اصلاح جامعه. 174
3-2-2-6. فواید امر و نهی ملی و اصلاحات همگانی.. 175
3-2-6. رسانه ملی زبان گویای امر و نهی در اصلاحات اجتماعی.. 176
1-3-2-6. نقش رسانههای جمعی در پیشبرد اصلاحات در جامعه. 176
2-3-2-6. فواید آموزش و اطلاع رسانی از طریق رسانهها 177
3-3-2-6. روشنترین مصداق منكر در رسانه ملی.. 177
فصل هفتم: جمعبندی، نتیجهگیری و پیشنهادها 180
1-7. خلاصه پژوهش… 180
2-7. ارائه برخی پیشنهادها به محققان آینده 182
3-7. ارائه راهكارهای عملی و كاربردی نو جهت اصلاحات و دگرگونیهای اجتماعی از طریق امر و نهی دینی در عصر حاضر 183
فهرست منابع و مآخذ(فارسی وعربی) 187
الف: فهرست كتابها 187
ب: فهرست نرم افزارها 198
نمایه. 199
Abstract
چكیده
اصلاحات عمیق اجتماعی از مهمترین اهداف فریضة امر و نهی دینی میباشد.
در فصل اول پژوهش حاضر، مفاهیم و معانی موضوع در لغت و در عرف آیات و روایات، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه تغییر و تحول اجتماعی از منظر اسلام بیان شد.
فصل دوم با بررسی ابعاد مختلف اصلاحات آغاز شد. تحول و اصلاح جامعه، طبق ادله شرعی تنها با مراعات اوامر و نواهی دینی امكانپذیر است. اصلاح نفس، خانواده، عالمان و حاكمان جامعه، در جهت دگرگونیهای اجتماعی، با اهمیت و حساسیت فراوان در روایات پیگیری شد. رعایت شرایط و چارچوبهای بنیادین اصلاحات در اسلام، در تحول و هدایت اجتماع به سوی خیرو صلاح، ضروری است. زوایای اصلاح جامعه در ابعاد مختلف فرهنگی، معنوی، سیاسی، حقوقی، قوانین و ساختارها، قابل پیگیری است. از منظر اسلام امر به معروف و نهی از منكر، عالیترین ابزار اجرایی جهت اصلاح و دگرگونی در جامعه، در حوزههای پیشگفته است. بدین روی شناخت جایگاه امر و نهی در اسلام، آشنایی با معروفات و منكرات، شناخت شرایط اجرای فریضه و اصول حاكم بر آن و شناسایی عوامل موفقیت و تحلیل ریشههای شكست در این فریضه، امری ضروری است. در فصل ششم، لزوم توجه به شیوههای متفاوت اجرای اصلاحات و تغییرات اجتماعی، واسطه فریضه امر و نهی تبیین شد. روشهایی كه آگاهی از آنها، مطمئناً هدف تحول و دگرگونی و اصلاح را قرین توفیق مینماید. همچنین شناخت مؤلفه های پراهمیت در اصلاح و تغییرات اجتماعی در ادامه مورد بررسی قرار گرفت. شناخت اركان پراهمیتی مانند حكومت، استعدادهای ملی و مردمی و رسانههای جمعی و آسیب شناسی آنها و استفاده صحیح از ظرفیتهای این استعدادهای طبیعی و غیرطبیعی، روند تسریع اصلاح و دگرگونی در جامعه را در پیدارد.
در فصل پایانی ضمن نتیجهگیری و ارائه برخی پیشنهادها حول محورهای نو اصلاح و تحول از طریق امر و نهی، ارائه راهكارهای كاربردی و جدید جهت پیگیری عمیقتر اصلاح و دگرگونی اجتماعی، از رهگذر فریضه امر و نهی عرضه شد.