فرآورده عصاره پلاکتی[1] PL مشتق از خون‌بند ناف محصولی هست که از فرآورده پلاسمای غنی از پلاکتی PRP به دست می‌آید.. این ماده به علت غنی بودن از مواد مفید زیستی در ترمیم زخم‌ مورداستفاده قرار می‌گیرد. به دلیل اینکه PL دارای انواع فاکتورهای رشد است و قادر به شروع مسیر سیگنالینگ Smad می‌شود. در این مطالعه اثر عصاره پلاکتی بر تکثیر و مهاجرت و درصد بقاء سلول‌های فیبروبلاست در شرایط آزمایشگاهی موردبررسی قرار گرفت.

سلول‌های فیبروبلاست در محیط کشت DMEM حاوی غلظت‌های ۵%، ۸%، ۱۰%، ۱۵% و ۲۰% از عصاره پلاکتی مشتق از خون‌بند ناف همراه با گروه کنترل مثبت که حاوی FBS 10% و کنترل منفی که خالی از هر ۲ (FBS و UCB-PL) بود، کشت شدند و همچنین از گروه (UCB-PL/FBS) که

 به نسبت مساوی از عصاره پلاکتی مشتق از خون‌بند ناف و FBS استفاده شد. تعیین مقدار مناسب و مؤثر بر تکثیر و درصد بقاء سلولی توسط شمارش سلولی با تریپان‌بلو در زمان‌های متفاوت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت بررسی شد. هم‌چنین برای تعیین مقدار مناسب برای مهاجرت سلولی از تکنیک Scarch assay استفاده شد. سپس اثر عصاره پلاکتی با غلظت‌های متفاوت بر بیان ژن‌های smad2-smad3 در سلول‌های فیبروبلاست توسط تست Real Time -PCR موردبررسی قرار گرفت. در مرحله آخر جهت بررسی اثر عصارهی پلاکتی بر مسیر سیگنالینگ Smad، مقدار بیان پروتئین‌های  Smad2-Smad3-Psmad2-Psmad3توسط تکنیک وسترن بلات ارزیابی شد.

نتایج:

در بررسی تکثیر و درصد بقاء و مهاجرت سلول‌های فیبروبلاست در اثر تیمار با عصاره پلاکتی بالاترین غلظت مؤثر مربوط به دز ۱۰% نشان داده شد و نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که افزایش غلظت عصاره پلاکتی، اثر افزایشی بر تکثیر و درصد بقاء سلول‌های فیبروبلاست ندارد. همچنین عصاره پلاکتی در دز ۱۰% سبب افزایش سرعت مهاجرت سلول‌های فیبروبلاست می‌شود. در نتایج حاصل از تکنیک Real time اثر عصاره پلاکتی در غلظت ۱۰% با افزایش بیان ژن‌های
Smad2-Smad3 نسبت به گروه‌های کنترل منفی و مثبت با تفاوت معناداری نشان داده شد. در بررسی‌های صورت گرفته در سنجش اثر عصاره پلاکتی در غلظت‌های مختلف ۸%، ۱۰% و گروه UCB-PL/FBS و گروه کنترل مثبت و منفی بر بیان پروتئین‌های Smad2-Smad3-Psmad2-Psmad3 به‌واسطه تکنیک وسترن بلات نشان داد که تمامی گروه‌ها تفاوت معناداری نسبت به گروه کنترل منفی دارند. پروتئین‌های Psmad2-Psmad3 که پروتئین‌های فرم فعال‌شده Smad2-Smad3 هستند تنها در گروه کنترل منفی دیده نشدند بلکه در تمامی گروه‌هایی که داری عصاره پلاکتی بودند این پروتئین‌ها فعال شدند.

نتیجه‌گیری

یکی از مهم‌ترین سلول‌های دخیل در امر ترمیم زخم، فیبروبلاست­ها می‌باشند، که با تکثیر و مهاجرت سلولی و به راه انداختن مسیرهای سیگنالینگ درون‌سلولی مربوط به ترمیم زخم در پیشبرد فرایند ترمیم نقش کلیدی بر عهده‌دارند. در این مطالعه با نشان دادن اثر عصاره پلاکتی بر اعمال مهم و ضروری سلول‌های فیبروبلاست در فرایند ترمیم زخم می‌توان نتیجه گرفت که فرآورده عصاره پلاکتی مشتق از خون‌بند ناف می‌تواند نقش بسزایی در افزایش ترمیم زخم‌ها داشته باشد.