کلیات تحقیق، اولین فصل پایان نامه می­باشد و هدف از آن آشنایی خواننده با موضوع تحقیق است، مطالب این فصل باید به نحوی باشد که با جملات بسیار ساده  ابتدا مسئله تحقیق را مطرح کند و بعد از آن سوالات تحقیق را در راستای مسئله تحقیق مطرح نماید، از سویی دیگر اهمیت و ضرورت تحقیق را یادآور ­شود، سپس در ادامه تحقیق فرضیه های تحقیق و اهداف  آن را مشخص کند، همچنین روش انجام پژوهش و متدولوژی تحقیق و نحوه­ی گزینش متغییرهای تحقیق و پیشینه­ی تحقیق را بیان نماید، بعد از این مراحل، مدل مفهومی تحقیق را تعیین نماید، در انتها نیز به محدوده­ی زمانی و مکانی تحقیق بپردازد و با روشی منطقی و هدف­دار خواننده را به سوی موضوع مورد تحقیق هدایت نماید.  

1-2.مسئله تحقیق

               طبق پیش بینی­ها جمعیت شهری دنیا تا سال 2025 دو برابر شده و به بیش از 5 میلیارد نفر خواهد رسید که بیش از 90 % این رشد در کشورهای در حال توسعه خواهد بود (آدینه وند و دیگران،42:1391). شهرها به عنوان موتورهای رشد و توسعه اجتماعی دارای پتانسیلی باورنکردنی هستند که بی شک باید مورد توجه قرارگیرند (2005:50,Lewis and mioch).  سنجش كار ایی مناطق از آنجا ضرورت می یابد كه در شر ایط امروز مناطق با كمبود منابع و امكانات روبه­رو هستند. بنابراین، این منابع  باید به گونه ای تخصیص داده شوند كه بتوان بیشترین تولیدات یا خدمات را از طریق منابع موجود عرضه كرد(زیاری و دیگران،1:1389). یکی از نیازهای هر سازمان در جهت حفظ توان پاسخگویی به شرایط رقابتی و مطالبات روزافزون محیطی، افزایش كارآیى سازمانی در كلیه سطوح است. پیش نیاز این امر،

 تدارک روشی برای سنجش كارآیى و یافتن نقاط ضعف واحدهای زیرمجموعه می­باشد(انواری رستمی ودیگران،222:1390). ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه­گیری عملكرد سازمان، برنامه­ریزی و هدف­گذاری جهت بهبود عملكرد می­باشد. با وجود پیشرفت­های قابل توجهی كه سالهای اخیر در طراحی چارچوبها و سیستمهای ارزیابی عملكرد رخ داده است، بسیاری از سازمانها همچنان بر معیارهای سنتی متكی هستند. ارزیابی عملكرد به كمك شاخصهای غیر مالی از موضوعاتی است كه طی دهه 1990 بسیار مورد توجه قرار گرفته است اینگونه شاخصها مزایای بسیاری را به همراه دارند. به عنوان مثال این شاخصها در مقایسه با شاخصهای مالی قابل درک­تر و با اهداف و استراتژی­های سازمان سازگارترند و در طول زمان براساس اقتضای محیط، قابل تغییر و انعطاف­پذیر می­باشند(محمدی اردکانی،75:1388). سنجش میزان موفقیت سازمانها در بهره­گیری از امکانات موجود، مقایسه عملکرد آنها باهم، شناسایی سازمانهای ناکارآ و تشخیص منشاء ناکارآیی، بررسی نقاط قوت و ضعف و تحلیل آن و ارائه راهکار مناسب برای بهبود وضعیت، از دغدغه­های مدیران و مسئولان سازمانهاست. استفاده از ابزارهای علمی می­تواند اطلاعات مفیدی برای تصمیم­گیری در خصوص بهبود شیوه­های انجام عملیات و تخصیص مناسب منابع به مدیران ارائه دهد(عالم تبریزوایمانی پور،140:1388). به عنوان یك اصل، عملكرد هر واحد سازمانی و یا سازمان تا آنجا كه میسر است باید اندازه­گیری شود. وجود یا عدم وجود نظام ارزیابی عملكرد مؤثر و كارآمد با حیات و مرگ سازمان رابطه مستقیم دارد و فقدان آن را  به عنوان بیماری سازمانی، قلمداد نموده­اند. از سویی دیگر آنچه را كه نتوان ارزیابی نمود نمی­توان به خوبی اداره كرد. هرسازمانی برای اعمال مدیریت صحیح باید از الگوهای علمی ارزیابی عملكرد بهره­گیرد تا بتواند میزان تلاش و نتایج حاصل از كاركرد خود را مورد سنجش قرار دهد. یكی از ابزارهای كارآمد كه این مهم را محقق ساخته روش تحلیل پوششی داده­هاست(طلوعی اشلقی و حسینی خضری،23:1386). با گسترش تکنولوژی‌های جدید، وظایف مدیریت به طور عام و مدیریت شهری به صورت ویژه به سمت مسایلی از قبیل بهبود کارآیی، اثربخشی و در نهایت بهره­وری نه تنها در ابعاد بخشی، بلکه در ابعاد فضایی متمایل شده و موضوع مکان و فضا وارد مباحث مدیریتی و جزء لاینفک آن شده است. بهبود بهره­وری، مسئولیت اصلی مدیریت است که به افزایش قدرت رقابت پذیری شهرها منجر می­شود. مدل‌ها و روش‌های مختلفی توسط صاحب­نظران برای سنجش کارآیی سازمان‌ها، کارخانه­ها، مناطق و غیره پیشنهاد شده است. یکی از مهمترین این روشها روش تحلیل پوششی داده­ها است. این روش بر اساس روش فارل (Farell,1957) بنا شده که پیشنهاد داده است که برای سنجش کارآیی یک بنگاه خاص، عملکرد آن بنگاه با عملکرد بهترین بنگاه­های موجود در آن صنعت مقایسه شود و سپس افراد دیگری مانند چارنز، رودز و کوپر این مدل را توسعه دادند (Cooper, 2007: 110). بنابراین از این روش برای مطالعات جغرافیایی (فضایی) در قالب واحدهای مدیریتی(DMU) استفاده می­شود. با توجه به رقابت شهرها و سازمان­ها و نهادها و… و حاکمیت  دنیای رقابتی و اصول توسعه پایدار و برنامه ریزی  استراتژیک، که تاکید بر استفاده بهینه از منابع محدود و افزایش کارایی و اثربخشی دارند، سازمانها، نهادها و شهرداریها و… برای اینکه در دنیای رقابتی از رقبای خود عقب نمانند، باید یک ارزیابی از عملکرد خود داشته باشند تا بتوانند با استفاده بهینه از منابع موجود و افزایش کارایی خود به اهداف نهایی خود که افزایش رفاه، آسایش شهروندان است، دست پیداکنند. بنابراین با توجه به نقش شهرداری­ها در ساماندهی مدیریت­شهری و همچنین با توجه به این­که شهرداری­ها به لحاظ درآمدی خودکفا هستند، ضرورت بهره­گیری از روش‌های علمی به منظور بهبود و ارتقاء مدیریت­شهری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فضایی در راستای توسعه پایدار شهری بیش از پیش مطرح شده است. از سویی دیگر مشهد دومین کلانشهر ایران می­باشد. و دارای جمعیت 2427316 نفر در سال 1385(سالنامه آماری 1390 شهرداری مشهد) می­باشد. این شهر به علت وجود بارگاه مطهر امام رضا (ع) و سایر آثار گردشگری، تاریخی علاوه بر مجاوران سالانه 694473 گردشگر خارجی و حدود 32808213 گردشگر و زائر ملی جذب  می نماید (رهنما و رضوی،149:1391). که خدمات­رسانی مطلوب به آن­ها یکی از عوامل دستیابی به رفاه و آسایش ساکنان و گردشگران داخلی و خارجی می­باشد. از آنجایی که هنر مدیریت­شهری، استفاده از حداقل امکانات برای دستیابی به حداکثر رفاه و آسایش شهروندان و پاسخگویی به نیازهای آنها است، نیاز به ارزیابی عملکرد خود دارد تا با افزایش کارایی، عملکرد خویش را بهبود بخشد و به مقصود خویش نایل شود. با توجه به نقش ملی و بین­المللی شهرمشهد، شهرداری­مشهد نیز باید با افزایش کارایی و بهبود عملکرد خود، اسباب رفاه شهروندان، زائران و گردشگران را فراهم آورد و به سمت توسعه پایدارشهری گام بردارد، در شهرها این واحدهای مدیریتی، شهرداری­ها، مناطق و نواحی تابعه را در برمی­گیرد. شهرمشهد به13  منطقه و 42 ناحیه تقسیم شده، که هر منطقه متغییرها و شاخصهایی دارند که در تعیین و ارزیابی عملکرد مناطق شهرداری سهم بسزایی دارند. که سنجش کارایی با توجه به این شاخصها نقش موثری در مدیریت عملکرد شهر، دارند.