در زمان بهره برداری عادی از یک نیروگاه هسته ای، سیستم برق اضطراری در حالت آماده به کار می باشد. به گونه ای که در صورت وقوع رخداد پیشامد آغازگری مانند قطع  برق خارجی نیروگاه، در عرض چند ثانیه باید به صورت خودکار راه اندازی شود. بنابراین، به منظور اطمینان از کار کرد دیزل ژنراتور در هنگام تقاضا، چگونگی انجام بازرسی، نگهداری و تعمیرات در این سیستم حائز اهمیت می باشد. از آنجا که دیزل ژنراتور ها مشخصات عملکردی خاصی دارند و در اثر فرسودگی (ageing) مشکلاتی را پیدا می کنند، لازم است تمهیداتی در طراحی آنها لحاظ گردد. ارزیابی قابلیت اطمینان کلاسیک به صورت گسترده در ایمنی نیروگاه های هسته ای به کار رفته است،اما بایستی در نظر داشت که بازرسی، تعویض و تعمیرات قطعات خراب شده  در طول فواصل زمانی بر رفتار دینامیکی دیزل ژنراتور ها موثر است که در نتیجه استفاده از نتایج ارزیابی کلاسیک با گذشت زمان با خطای بیشتری توام می گردد.

   در این پروژه، ارزیابی دینامیکی قابلیت اطمینان برای مدل کردن رفتار دینامیکی دیزل ژنراتور های اضطراری،  با به کار بردن روش مونت کارلو صورت گرفته است که نشان دهنده تاثیر فرسودگی بر روی مقدار قابلیت اطمینان و قابلیت دسترسی در مقایسه با نتایج ارزیابی کلاسیک می باشد.

   با به کار بردن دیاگرام بلوک قابلیت اطمینان دینامیکی و درخت خطای دینامیکی برای نشان دادن اثر فرسودگی بر روی مدل قابلیت اطمینان و به منظور سیاست نگهداری بهینه برای دستیابی به قابلیت دسترسی ماکزیمم برای سیستم دیزل ژنراتور های اضطراری نیروگاه هسته ای بوشهر پژوهش حاضر انجام شده است.

 کلید واژه ها: دیزل ژنراتور اضطراری  نیروگاه اتمی بوشهر، فرسودگی 

، قابلیت اطمینان دینامیکی ،دیاگرام بلوک قابلیت اطمینان دینامیکی، درخت خطای دینامیکی، قابلیت دسترسی.

 بخش اول : کلیات

۱-۱-۱- موضوع مهندسی قابلیت اطمینان

   موضوع مهندسی قابلیت اطمینان، تحلیل خرابی سیستم ها و اجزای آن و تاثیر آن روی عملکرد قابل انتظار سیستم می باشد.(کرباسیان و طباطبایی ۱۳۸۸،۱۱)

تحلیل :

• بررسی علل و سازکار خرابی
• مدل سازی خرابی
• محاسبه ی احتمال خرابی

-خرابی :

   خرابی، ایفا نکردن عملکرد مورد انتظار سیستم در مدت و شرایط معین می باشد.

-قابلیت اطمینان :

   ایفای عملکرد مورد انتظار در مدت و شرایط معین می باشد.

-عملکرد مورد انتظار :

   سیستمی که عملکرد مورد انتظار را انجام دهد، موفق یا قابل اعتماد است.

-تعریف سیستم :

   مجموعه ی عناصر یا اجزایی مرتبط و به هم وابسته.

۱-۱-۲- طبقه بندی انواع سیستم

   تکنیک های ارزیابی در محدوده وسیعی از نظام های مهندسی توسعه و مورد استفاده قرار گرفته است. در حقیقت سطح ارزیابی قابلیت اعتماد یک ارزیابی چند نظامه است. برای مثال در انجام ارزیابی های احتمالاتی تخصص های مهندسی برق، شیمی، ساختمان و غیره مورد نیاز می باشد. باید دقت شود که یک روش ارزیابی قابلیت اعتماد به تنهایی نمی تواند پاسخگوی کلیه نیاز های سنجش ایمنی باشد.

۱ . از نظر ماهیت (نوع) سیستم

• سیستم های سخت افزاری
• سیستم های نرم افزاری
• سیستم های انسانی
• سیستم های سازمانی

۲ . از نظر کلیت (سطح) سیستم

• کل سیستم
• اجزای سیستم

۳ . از نظر درجه پیچیدگی

• سیستم ساده (در این سیستم، محاسبات با دست قابل انجام است.)
• سیستم پیچیده

۴ . از نظر رفتار سیستم

• رفتار ایستا
• رفتار دینامیکی (این نوع سیستم از نظر زمانی و موقعیتی، تغییر می کند.)

۵ . از نظر عملکرد سیستم

• سیستم عملکرد مقتضی شرایط[1] : سیستم هایی هستند که باید وظیفه خود را بدون خرابی در طول زمان ماموریت انجام دهند.
• سیستم های عملکرد پیوسته[2] : سیستم هایی هستند که به صورت پیوسته انجام وظیفه نمایند.

   در سیستم های با عملکرد مقتضی شرایط خرابی تک تک اجزا سیستم مجاز می باشد. اما سیستم باید بتواند به وظیفه خود عمل نماید. جزء خراب در صورت غیر قابل تعمیر بودن سیستم خراب باقی خواهد ماند، در صورت قابل تعمیر بودن سیستم، تعمیر یا جایگزین می شود. در حالت دوم فرآیند تعمیر یا تعویض نباید در ماموریت سیستم وقفه ایجاد نماید.این سیستم  خود به ۲ گروه زیر تقسیم می شوند:

۱. سیستم هایی که فاز کار آنها در نقطه ای در زمان، شروع می شود و در این نقطه سیستم چک شده و بنابراین در مدت کاری باید به وظیفه خود عمل نماید.

۲. سیستم هایی که یک فاز بیکاری در مدت ماموریت خود دارند.
   برای هر سه نوع سیستم تابع احتمال خرابی نسبت به زمان در شکل (۱-۱) رسم شده است.