یکی از سازمانهای مهم و موثر در جهان امروز و آینده ، سازمان آموزش وپرورش است .سازمانی که الگوی کلیه نهادها و موسسات و سازمانهای رسمی جامعه است . موضوع اساسی و محور اصلی این سازمان ((انسان )) است و مهمترین و دشوارترین مساله ی مبتلا به انسان تعلیم و تربیت اوست .ثمر بخشی این سازمان از یکسو تبدیل انسانهای خام و مستعد به انسانهای سالم ، خلاق بالنده، متعادل و رشد یافته است و از سوی دیگر ، تامین کننده ی نیازهای نیروی انسانی جامعه در سطوح مختلف و در بخشهای متفاوت فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است . لذا به جهت اهمیت آموزش و پرورش در بخش تامین کنندگی سرمایه های نیروی انسانی هر کشوری به این امر در این پژوهش پرداخته شده است .

نیروی انسانی به لحاظ برخورداری از قدرت اندیشه ،خلاقیت و نوآوری بزرگترین دارایی هر سازمان محسوب می شوند ، چرا که هر گونه بهبود وپیشرفت در سیستم های فنی و سازمانی توسط نیروی انسانی صورت می گیرد. توان فکری و اندیشه های کارکنان در سازمان به عنوان سرمایه نهفته و راکد می باشد. هر سازمان و مدیریتی که بتواند از این سر ما یه های نهفته بیشترین استفاده را بکند به همان اندازه امکان رشد و توسعه و بهره وری بیشتری حاصل خواهد شد.

رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذ ب و بقاء کارکنان در آن ساز مان  می شودو آن احساس مثبتی است که افرد نسبت به شغل خود دارندبا توجه به استفاده ی بهینه از تخصص و توانائیهای فکری افراد سازمان  ایجادمی گردد..نیروی فکری انسان بر خلاف سایر منابع با مصرف کردن ، کاهش و یا مستهلک نمی شود . هر چه قدر از تخصص و تفکرانسان دروظایف  بیشتر استفاده شودبه همان همان اندازه میزان رضایت شغلی بیشتر حاصل می یابد . سازمانی که از رویکرد های نوین منابع انسانی بهره می برد ، می تواند راه پیشرفت و موفقیت خود را مطمئن تر بپیماید و مسیردستیابی به توسعه خود را تضمین کند . در بحث

 رقابت بین الملل ، سازمان هایی پیشتاز هستند که توسعه منابع انسانی در آنها به عنوان یک اصل اساسی مطرح باشد . در این راه یکی از رویکردهای توسعه منابع انسانی بحث توانمند سازی وبالا رفتن میزان  رضایت شغلی کارکنان است. در جهان کنونی ، توانمند سازی منابع  انسانی عنصر اصلی و مهمی است که می توان به واسطه آن ، در جهت پویایی و سنت گریزی در سازمان ها گام برداشت و محیط و جو سازمانی را در جهت افزایش بهره وری نیروی انسانی ، متحول نمود. توانمند سازی ، فر آیند قدرت بخشیدن به افراد است ، در این فرایند به کارکنان کمک می شود تا حس اعتماد به نفس خویش را بهبود ببخشند و بر احساس نا توانی و در ماندگی خود چیره شوند و در نهایت امر احساسات مثبت افراد نسبت به شغل خویش حاصل گرددو احساس رضایت شغلی حاصل گردد.. درواقع توانمند سازی در اینجا ، به معنای بسیج انگیزه های درونی افراد  است  که منجر به و رضایت شغلی افرادمی شود  و رضایت شغلی ، حدی از احساسات و نگرشهای مثبت افراداست که نسبت به شغل خویش دارا هستندو منجر به بهره وری بیشتر و متعهد شدن در کار می گردد .

3

1-2 بیان مسئله

از مهمترین چالشهای مدیران حاضر در سازمانها، فراهم نمودن رضایت شغلی کارکنان و همچنین توان  استفاده کافی از منابع فکری ، توان ذهنی و ظرفیتهای با لقوه انسانی موجودآنان  است . در اغلب سازمانها از توانایی های کارکنان استفاده بهینه نمی شود و مدیران قادر نیستند ظرفیت بالقوه آنان را به کار گیرند به عبارتی دیگر افراد ، توان بروز خلاقیت و ابتکار بیشتری در محیط سازمانی دارند ، اما به دلایلی از این قابلیتها بهره برداری نمی شود (ابطحی ،1383ص 9) .

با توجه به آنکه پژوهشگر از دبیران آموزش و پرورش منطقه 18شهر تهران است و خود عضوی از این مجموعه می باشد لذا از نزدیک با مسائل آشنایی دارد. لذا در جامعه کنونی با توجه به چشم انداز 1404 اهداف آموزشی و پرورشی تدوین گردیده است که در غالب برنامه های کوتاه مدت، میان مدت ، بلند مدت، به اجرا در خواهد آمد .امید بر آن است که شاهد رشد و جهشی چشمگیر از نظر کمی و کیفی در امر آموزش و پرورش باشیم .

بارزترین یافته های مشترک تمامی مطالعاتی که طی دهه های اخیر در حوزه مسائل سازمانی و مدیریت انجام شده است ، تاکید بر نقش بی همتایی نیروی انسانی دارد تا جایی که گفته اند : ًامروز دیگر کارکنان به سازمانها وابسته نیستند ، ببلکه در واقع این سازمانها هستند که به کارکنان خود وابسته هستندً  دراکر ، مترجم (طلوع ،1378 ص6)

کارکنان سر مایه های با ارزش هر سازمان هستند. دستیابی به هدفهای هر سازمان درگرومدیریت

درست این منابع با ارزش است . نیروی کارعامل مهم موثر در افزایش بهره وری است . نیروی کاراگر با آرامش خاطر و انگیزه قوی ، اشتغال به کا و رضایت شغلی مشغول به کار گردد و به دلایل گوناگون ازآینده واهمه نداشته باشد، بهره وری او بالاترخواهد بود(طاهری، 1384ص 189).

از دیدگاه توانمند سازی شناختی ، میزان توانمندی کارکنان یا باورها و احساسات روانی افراد از شغل و سازمان و عوامل افزایش دهنده و تضعیف کننده این باورها و احساسات می تواند گاهی در جهت رضایت شغلی ،تعهد و دلبستگی افراد و بهبود بهرهوری نیروی انسانی باشد (عبداللهی و نوه ابراهیم ،1385ص 8)

توانمند سازی با پرورش کارکنان با انگیزه و توانا به مدیران این امکان را می دهد که در برابر پویایی های محیط رقابتی به سرعت و به طور مناسب عمل نموده و موجبات برتری رقابتی را فراهم آورند (-اپل بام و هانگر ،1998 ص 31)

امروزه سازمانها به فراخور رسالت و اهداف خود ،برای حفظ پویایی و بهبود عملکرد کاری و همچنین رضایت شغلی کارکنان ، برنامه های مختلفی را به اجرا در آورده اند. نتایج تحقیقات گذشته نشان می دهد که رابطه معنی داری بین توجه به مولفه های توانمند سازی با افزایش بهرهوری و همچنین رضایت شغلی نیروی انسانی وارتقاء عملکرد شغلی در سازمان وجود دارد

4

امروزه آموزش و پرورش به عنوان مرکز اصلی تربیت نیروی انسانی جامعه شناخته شده است بدان جهت سعی در فراهم سازی توانمند نمودن کارکنان درجهت همگام شدن با علوم و و فنون جدید وهمچنین رضایت شغلی آنان به عنوان منابع استراتژیک سازمان فراهم گردد.چالشی که بسیاری از مدیران سازمان ها ومدیران آموزش و پرورش با آن مواجه هستند عدم پویایی  می باشد که منجر به کاهش بهره وری ، بی انگیزگی ، آسیب پذیری ، انزوا ، نداشتن اختیار ، عدم خلاقیت و فرار فکری  خلاقیت و فرار فکری کارکنان شده است .- رمزدان(1997)(به نقل از عبداللهی و نوه ابراهیم ، 1385 ص 94)

دلایل این امر را ناگزیری مدیران آموزش و پرورش از پیروی الگوهای مرسوم مدیریتی می داند بطوری که بیشتر مدیران آموزش و پرورش از کار بیش از حد حوزه مدیریت خود شکایت دارند  یعنی برای انجام وظایف چندگانه ای نظیر برنامه ریزی مدیریت ، اداره مسایل کارکنان ، یافتن منابع ، انجام پژوهش و تدریس و همگام شدن با علم نوین روز ، وقت کم دارند اما در عین حال تفویض اختیار را مشکل می دانند آنها به انجام کارها توسط خودشان عادت دارند و نمی توانند خودشان را متقاعد سازند که کسی هم به جزآنها بتواند واقعا مشکل را حل کند. آنها غالبا دلایل این امر را عدم اعتماد به شایستگی ها و قابلیت افراد ، زمان بر شدن کارها ، ریسک بالای واگذاری اختیار و عدم مسئولیت پذیری کارکنان می دانند برنامه های توانمند سازی نیروی انسانی راهکاری موثر برای مدیرانی است که این گونه می اندیشند و لذا فهم صحیح و متقابل مدیران و کارکنان از اجرای موفق برنامه ها می تواند بسیاری از موانع و مشکلات این چنینی در کار که مانع رضایت شغلی را فراهم می نماید را بر طرف نماید . برای طرح ریزی ، هدفمند نمودن و تضمین موفقیت این برنامه ها لازم است که مدیران و برنامه ریزان از گرایش ها و تمایلات منابع انسانی موجود خود آگاهی و اطلاع کافی داشته باشند تا بتوانند تصمیمات درست و قابل اجرایی را اتخاذ نمایند تا بتوانند رضایت شغلی خود و همکارانشان را در جهت پیشبرد اهداف آموزشی و پرورشی هر چه بیشتر فراهم نمایند .

در این پژوهش به بررسی میزان گرایش دبیران آموزش و پرورش منطقه 18 تهران به برنامه های توانمند سازی نیروی انسانی و رابطه آن با رضایت شغلی کارکنان در سال 91 پرداخته شده  است .