پایان نامه ارشد: مطالعه ترمودینامیكی جذب برخی یون های فلزی بر روی برگ درخت Ziziphus اصلاح شده با نانوگرافن
جریان پسابهای خروجی از صنایع مختلف عمدتاً حاوی مقادیر متفاوتی فلزات سنگین میباشد علاوه براین آب های زیر زمینی نیز با توجه به محل استخراج، حاوی مقداری از این فلزات میباشند. پساب خروجی از صنایع پتروشیمی و پالایشگاههای نفت و گاز، صنایع ریخته گری، صنایع تولید شیشه و…. حاوی مقادیر قابل توجهی فلزات سنگین از جمله سرب، مس، جیوه، روی و كادمیم میباشد. اكثر این فلزات سمی میباشند. تخلیه این پسابها در محیط باعث ایجاد مشكلات زیست محیطی میشود. این فلزات وارد زنجیره غذایی انسان شده و در بافت زنده تجمع میکنند. ارتباط انسان با فلزات سنگین در دههای اخیر و با ورود تکنولوژی و توسعه صنایع شیمیایی رو به افزایش بوده است[1].
استفاده از فلزات در فرایندهای صنعتی و محصولات تولیدی امروز نمودهایی از آن هستند: از جمله جیوه در پر كردن دندان استفاده میشود، سرب در بنزین خودروها وجود دارد كه هر روزه با افزایش تعداد خودروها مقدار این فلز سنگین در محیط زیست خصوصاً شهرهای بزرگ رو به افزایش است. همچنین سرب در رنگها، مواد آرایشی، شامپوها و دیگر موادی كه برای مو استفاده میشود وجود دارد. دهان شویهها، خمیر دندان و صابونها نیز حاوی مقادیری فلزات سنگین از جمله سرب میباشند.
در جوامع صنعتی امروز، گریزی از مواد شیمیایی و فلزات سمینیست. خصوصاً كه خیلی از مشاغل و حرفهها مستلزم قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین هستند. افراد در تنها بیش از 50 شغل مستلزم برخورد با جیوه هستند، مثل: پزشكان، كاركنان كارخانجات
داروسازی، نقاشها، كاركنان چاپخانهها، فلزكارها، جوشكارها ، دكورسازها و سفالگرها.
تحقیقاتی كه روی اثرات سمیفلزات سنگین انجام شده، تائید میكنند كه این مواد میتوانند مستقیماً با مختل كردن عوامل مغزی و عصبی بر رفتار انسان اثر بگذارند. فلزات سنگین بر مواد انتقال دهنده پیامهای عصبی و عملكرد آنها تاثیر دارند و فرایندهای متابولیكی بیشماری در بدن را تغییر میدهند. سیستمهایی كه عناصر فلزی سمی، میتوانند آنها را تخریب كنند یا كارشان را با مشكل مواجه كنند جاهایی مثل: خون و عروق قلبی،مسیرهای سم زدایی بدن و مسیرهای تولید انرژی، آنزیم ها، سیستم گوارشی، ایمنی، اعصاب مركزی و محیطی، تولید مثل و مجاری ادراری هستند .
تنفس ذرات فلزات سنگین، حتی در مقادیر كم میتوانند اثر جدی روی سلامت انسان داشته باشند. فلزات سنگین میتوانند واكنشهایی حساسیتی را افزایش دهند، جهشهای ژنتیكی ایجاد كنند، با عناصر كمیاب مفید برای بدن در واكنشهایی بیوشیمیایی رقابت كنند و نیز مثل آنتیبیوتیكها عمل كنند و هر دو دسته مفید و مضر باكتریها را از بین ببرند. بیشتر اثر تخریبی فلزات سمی، ناشی از افزایش اكسید شدن رادیكالهای آزاد توسط آنها است. رادیكالهای آزاد به طور طبیعی وقتی سلولها با اكسیژن واكنش میدهند (اكسایش) تولید میشوند. اما در حضور فلزات سنگین سمییا كمبود آنتی اكسیدانها، به صورت كنترل نشده ای تولید میشوند. آنتی اكسیدانها مثل ویتامینهای A, C, E فعالیت رادیكالهای آزاد را كم میكنند.
فلزات سنگین همچنین میتوانند اسیدیته خون را افزایش دهند و بدن برای حفظ pH مناسب خون، كلسیم را از استخوانها بیرون میكشد. به علاوه فلزات سنگین شرایطی را ایجاد میكنند كه منجر به التهاب در شریانها و بافتها میشوند كه خود باعث خروج بیشتر كلسیم به سمت بافتها به عنوان بافر میشود اما مشكل دیگری ایجاد میشود، به طور مثال، سخت شدن دیواره شریان و انسداد پیشرونده.
اگر جای كلسیم از دست رفته پر نشود برداشت دائمیاین ماده معدنی مهم از استخوانها باعث پوكی استخوان میشود. مطالعاتی نشان میدهد كه هر مقدار جزئی از عناصر سمی، نتایج منفی بر سلامتی دارند. كودكان و سالخوردگان كه سیستم ایمنی ضعیف تری دارند در مقابل مسمومیت با این مواد، آسیب پذیرند.
2-1- اهمیت اندازهگیری یون های فلزی:
1-2-1- اهمیت اندازهگیری روی
روی برای ساخت كلاژن، جهت استحكام پوست و مو ضروری است. این عنصر با دارا بودن خواص آنتی اكسیدانی از پوست در مقابل اثرات نامطلوب اشعه فرابنفش خورشید محافظت میكند[1].
تحقیقات نشان داده اند این عنصر دارای خواص ضد آكنه و ضد التهابی بوده و در تسریع و ترمیم زخمهای پوستی نقش دارد[1]. فلز روی در تقویت سیستم ایمنی نقش بسزایی ایفا میكند و از بروز بیماری ها خصوصاً سرماخوردگی جلوگیری میكند. در بهبود حس چشایی خصوصاً در سالمندان نقش دارد.
در تولید هورمون های جنسی از جمله تستسترون نقش داشته و كمبود آن سبب نقص در دستگاه تولید مثلی میشود. سبب بهبود عملكردهای ورزشی در ورزشكاران میشود. به عملكرد انسولین كمك كرده و در تنظیم قند خون نقش دارد. روی در تولید و فعالیت آنزیمها، همچنین در ایجاد پروتئین موثر است.
بیشتر مواد معدنی كمیاب از جمله روی در صورت مصرف بیش از حد برای بدن سمیهستند و باعث اختلال در كار معده و دیگر عضوهای حیاتی بدن میشوند.
بالا رفتن بیش از حد روی در بدن باعث استفراغ میشودو همچنین باعث افزایش كلسترول بد و كاهش كلسترول خوب بدن میشود. بعضی از تحقیقات نشان میدهد كه مصرف خیلی زیاد روی باعث كاهش عملكرد ایمنی میشود. مصرف زیاد روی میتواند با جذب مس تداخل كرده و باعث كمبود مس شود. این موضوع بر مقدار آهن بدن اثر گذاشته و میتواند منجر به كم خونی شود. مصرف زیاد آهن و مس با جذب روی تداخل میكند.
2-2-1- اهمیت اندازهگیری سرب:
سرب فلزی است براق، انعطاف پذیر، بسیار نرم، شدیداً چكشخوار و به رنگ سفید مایل به آبی كه از خاصیت هدایت الكتریكی پایینی برخوردار میباشد. این فلز شدیداً در مقابل خوردگی مقاومت میكند [2]. و به همین علت از آن برای نگهداری مایعاتی كه خوردگی زیادی دارند مانند اسید سولفوریك استفاده میشود.
با افزودن مقادیر خیلی كم آنتیموان یا فلزات دیگر به سرب میتوان آن را سخت نمود. یكی از فلزات سنگین و از عوامل آلوده كننده محیط، سرب است كه با ایجاد اثرات سمیشدید بر روی انسان و دیگر جانداران نقش مهمیدر آلودگی محیط زیست در قرن حاضر دارد. این مشكل مستقیماً با مصارف زیاد صنعتی آن ارتباط دارد. مصرف این عنصر در صنایع مختلف موجب بالا رفتن میزان آلودگی در اكوسیستمهای مختلف محیطی شده و میتواند به طور مستقیم و غیر مستقیم باعث آلودگی محیط زیست از جمله خاك و مصرف كنندگان گردد. در نتیجه ورود مقادیر متفاوت این فلز سمی به اشكال مختلف از جمله از طریق خاك به زنجیره غذائی انسان و جانداران، محیطی نامناسب برای زندگی با اثرات نامطلوب و امكان بروز بیماریهای مختلف را فراهم نموده است [2]. سرب یك مخرب قوی اعصاب بوده كه در رشد و كاركرد اكثر اندامهای بدن به خصوص كلیهها، سلولهای قرمز خون و سیستم اعصاب مركزی مزاحمت ایجاد میكند.
در نوزادان و كودكان، سرب رشد سیستم اعصاب مركزی و مغز را به تاخیر میاندازد. حتی مقادیر كم سرب باعث كاهش ضریب هوشی، ناتوانی در یادگیری اختلالات رفتاری میشوند. مسمومیت ناشی از سرب در كودكان بر اثر رنگهای ساختمانی كه در آنها از سرب استفاده میشود، نیز ایجاد میشود. امروزه مسمومیت با سرب بیشترین خطر برای سلامتی كودكان در كشورهای صنعتی میباشد. مقدار سرب در آب آشامیدنی نیز دارای اهمیت میباشد، به خصوص در منازل با شیر آب و اتصالات ساخته شده از برنج (شامل سرب) یا، منازلی كه لولهها با سرب لحیم شدهاند.
3-2-1- اهمیت اندازه گیری مس
مس فلزی نسبتاً قرمز رنگ است که از خاصیت هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار بالایی برخوردار میباشد (در بین فلزات خالص، تنها خاصیت هدایت الکتریکی نقره در حرارت اطاق از مس بیشتر است). مس برای تمام موجودات هوازی و اکثر موجودات بیهوازی از فلزات ضروری به شمار میرود [2].
درانسان عملکرد بیولوژیکی آن به عمل آنزیمی یک سری پروتئینهای خاص و ضروری بستگی دارد. وجود مقادیر بسیار کم مس در غذاها و نوشیدنیها باعث ترشیدگی و بیبو و بیرنگ شدن آنها میشود.
وارد شدن مقدار زیادی نمکهای مس به بدن از طریق خوردن، آشامیدن و یا تنفس هوای آلوده میتواند باعث ایجاد ضایعات معدهای – رودهای گردیده و اختلال در سلامتی انسان را باعث گردد. ضایعاتی نظیر همولیزه آسیب کبد و اختلالات کلیوی در اثر وارد شدن مقادیر زیادی مس در بدن گزارش گردیده است.
نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط نجفی زهرا در 1399/10/26 ساعت 07:26:00 ق.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |