پایان نامه : بررسی فیتوشیمیایی و ارزیابی خواص ضد میکروبی عصاره­های متانولی چند نوع گونه گیاهی علیه باکتری­های گرم مثبت و منفی

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

1-1 گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-1-1 صفات گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان……………………………………………………………………………………………………………2

1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران…………………………………………………………………………………………………………….3

1-1-4 علل توجه و اهمیت گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………………………………3

1-2 طبقه­بندی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………..4

1-2-1 بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-2-2 بومادران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

1-2-3 کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-2-4 گلپر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5

1-2-5 مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5

1-3 معرفی و خصوصیات گونه­های مورد بررسی………………………………………………………………………………………………..5

1-3-1 گیاه بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………….5

1-3-1-1 سیستماتیک بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………….5

1-3-1-2 پراکنش جغرافیایی بادام کوهی………………………………………………………………………………………………………….6

1-3-1-3 خواص ضد میکروبی بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………….6

1-3-1-4 خواص درمانی بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3-2 گیاه بومادران…………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-3-2-1 سیستماتیک بومادران………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-3-2-2 پراکنش جغرافیایی بومادران……………………………………………………………………………………………………………….7

1-3-2-3 خواص ضد میکروبی بومادران……………………………………………………………………………………………………………..7

1-3-2-4 خواص درمانی بومادران……………………………………………………………………………………………………………………….7

1-3-3 گیاه گلپر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………8

1-3-3-1 سیستماتیک گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-3-3-2 پراکنش جغرافیایی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………8

1-3-3-3 خواص ضد میکروبی گلپر…………………………………………………………………………………………………………………….9

1-3-3-4 خواص درمانی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………9

1-3-4 گیاه کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

 

1-3-4-1 سیستماتیک کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-3-4-2 پراکندگی جغرافیایی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10

1-3-4-3 خواص ضد میکروبی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10

1-3-4-4 خواص درمانی کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-3-5 گیاه مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-3-5-1 سیستماتیک مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………………..11

1-3-5-2 پراکنش جغرافیایی مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………11

1-3-5-3 خواص ضد میکروبی مریم گلی………………………………………………………………………………………………………..12

1-3-5-4 خواص درمانی مریم گلی…………………………………………………………………………………………………………………..12

1-4- عصاره­گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….12

1-4-1 عصاره………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12

1-4-2- انتخاب ماده گیاهی و نوع حلال…………………………………………………………………………………………………………..12

1-4-3 روش­های مختلف عصاره­گیری……………………………………………………………………………………………………………….13

1-4-3-1 روش ماسراسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-4-3-2روش پرکولاسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-4-3-3 روش سوکسله…………………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-4-3-4 امواج فراصوت…………………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-5 روش­های اندازه­گیری و بررسی اثرات ضد میکروبی…………………………………………………………………………………..15

1-5-1 روش­های نفوذی…………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-5-1-1 روش چاهک……………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-5-1-2 سیلندر پلیت………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-5-1-3 دیسک……………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-5-2 روش­های رقیق­سازی………………………………………………………………………………………………………………………………16

1-5-2-1 روش رقت آگار…………………………………………………………………………………………………………………………………..16

1-5-2-2 روش لوله یا رقت مایع……………………………………………………………………………………………………………………….16

1-6 بررسی میکروارگانیسم­های مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………17

1-6-1 تاریخچه میکروب­شناسی………………………………………………………………………………………………………………………..17

1-6-2 مورفولوژی باکتری­ها………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-6-3 استافیلوکک­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-6-3-1 استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………….18

1-6-4 باسیلوس­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………18

1-6-4-1 باسیلوس سرئوس……………………………………………………………………………………………………………………………….19

1-6-5 سالمونلاها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….19

1-6-5-1 سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………….20

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

1-6-6 اشرشیا کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..20

1-7 بررسی آنتی­بیوتیک­های مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………….21

1-7-1 تاریخچه آنتی­بیوتیک……………………………………………………………………………………………………………………………..21

1-7-2 پنی­سیلین……………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

1-7-3 جنتامایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………………22

1-7-4 تتراسایکلین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….22

1-7-5 اریترومایسین………………………………………………………………………………………………………………………………………….23

1-7-6 تری متوپریم و سولفامتاکسازول…………………………………………………………………………………………………………….23

1-7-7 استرپتومایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………….23

1-8 بررسی فیتوشیمیایی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………24

1-8-1 آلکالوئیدها………………………………………………………………………………………………………………………………………………25

1-8-2 آنتوسیانین­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

1-8-3 تانن­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26

1-8-4 ساپونین­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

1-8-5 فنل­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26

1-8-6 فعالیت آنتی­اکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………………….27

1-9 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….28

فصل دوم : مواد و روش­ها………………………………………………………………………………………………………………………………29

2-1 مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز…………………………………………………………………………………………………………………..30

2-2 تهیه گیاهان مورد بررسی و تعیین نام علمی آن­ها…………………………………………………………………………………….31

2-3 استخراج عصاره متانولی………………………………………………………………………………………………………………………………31

2-4 روش تهیه محیط­های کشت………………………………………………………………………………………………………………………32

2-5 استریلیزاسیون محیط­های کشت میکروبی، ظروف و مواد مصرفی……………………………………………………………32

2-6 احیاء باکتری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

2-7 تهیه کشت تازه (در فاز لگاریتمی) از میکروارگانیسم­ها…………………………………………………………………………….33

2-8 تهیه استاندارد نیم مک­فارلند……………………………………………………………………………………………………………………..33

2-9 تهیه سوسپانسیون میکروبی……………………………………………………………………………………………………………………….34

2-10 آزمون­های میکروبی………………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-10-1 تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-10-2 تست آنتی­بیوگرام…………………………………………………………………………………………………………………………………35

2-10-3 تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و تعیین حداقل غلظت کشندگی……………………………………………………35

2-10-3-1 تعیین MIC عصاره…………………………………………………………………………………………………………………………36

2-10-3-2 تعیین MBC عصاره……………………………………………………………………………………………………………………….37

2-11 بررسی خواص فیتوشیمیایی اولیه……………………………………………………………………………………………………………37

2-11-1 آلکالوئید……………………………………………………………………………………………………………………………………………….37

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

 

2-11-1-1 معرف مایر………………………………………………………………………………………………………………………………………..37

2-11-1-2 معرف بوشاردا…………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-11-2 آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………………………………38

2-11-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………38

2-11-4 ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-11-5 اندازه­گیری میزان فنل عصاره­های گیاهی……………………………………………………………………………………………39

2-11-5-1 رسم منحنی استاندارد اسید گالیک………………………………………………………………………………………………..39

2-11-6 بررسی فعالیت آنتی­اکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………39

2-11-6-1 توانایی به­دام اندازی DPPH…………………………………………………………………………………………………………..39

2-11-6-2 تعیین قدرت احیاکنندگی……………………………………………………………………………………………………………….40

2-12 تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………………41

فصل سوم : نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………………………..42

3-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها………………………………………………………………………………………………………..43

3-1-1 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن……………………………………………………………………………..43

3-1-1-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………………….44

3-1-1-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………………45

3-1-1-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………….46

3-1-1-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر………………………………………………………………………………………….47

3-1-1-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………48

3-1-1-6 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی……………………………………………………………………………………..49

3-1-2 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست آنتی­بیوگرام…………………………………………………………………………………….50

3-1-2-1 حساسیت سویه­های باکتریایی به آنتی­بیوتیک­های انتخابی……………………………………………………………..50

3-1-2-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51

 

3-1-2-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باکتری باسیلوس سرئوس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

3-1-2-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باکتری اشرشیاکلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

3-1-2-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باکتری سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54

3-1-3 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصاره­ها…………………………………………………………………………….55

3-1-4 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصاره­ها…………………………………………………………………………..56

3-2 ارزیابی خواص فیتوشیمیایی عصاره­ها………………………………………………………………………………………………………..57

3-2-1 تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………………….57

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

 

3-2-2 تشخیص آنتوسیانین………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-2-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

3-2-4 ساپونین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

3-2-5 ارزیابی میزان فنل…………………………………………………………………………………………………………………………………..59

3-2-5-1 نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………………………………….60

3-2-5-2 نتایج میزان فنل عصاره بومادران……………………………………………………………………………………………………….61

3-2-5-3 نتایج میزان فنل عصاره کلپوره………………………………………………………………………………………………………….62

3-2-5-4 نتایج میزان فنل عصاره گلپر……………………………………………………………………………………………………………..63

3-2-5-5 نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………………………….64

3-2-5-6 نتایج مقایسه­ای میزان فنل عصاره­ها و اسید گالیک………………………………………………………………………….65

3-2-6 ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………66

3-2-6-1 توانایی مهار رادیکال­های آزاد DPPH عصاره­ها………………………………………………………………………………..66

3-2-6-1-1 نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………….67

3-2-6-1-2 نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بومادران………. ………………………………………………………………………68

3-2-6-1-3 نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………69

3-2-6-1-4 نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره گلپر……………………………………………………………………………………….70

3-2-6-1-5 نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………71

3-2-6-1-6 نتایج مقایسه­ای درصد مهار عصاره­ها و اسیدآسکوربیک………………………………………………………………72

3-2-6-2 قدرت احیاکنندگی عصاره­ها………………………………………………………………………………………………………………74

3-2-6-2-1 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………..74

3-2-6-2-2 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران………………………………………………………………………….75

3-2-6-2-3 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………….76

3-2-6-2-4 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر………………………………………………………………………………..77

3-2-6-2-5 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی……………………………………………………………………….78

3-2-6-2-6 نتایج مقایسه­ای قدرت احیاکنندگی عصاره­ها و اسیدآسکوربیک………………………………………………….79

فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری.……………………………………………………………………………………………………………….80

4-1 فعالیت ضد میکروبی عصاره­های مورد بررسی……………………………………………………………………………………………81

4-1-1 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………….81

4-1-2 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست آنتی­بیوگرام…………………………………………………………………………………85

4-1-3 حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC)……………………………………………86

4-2 خواص فیتوشیمیایی عصاره­های مورد بررسی……………………………………………………………………………………………89

4-2-1 فیتوشیمیایی کمی…………………………………………………………………………………………………………………………………89

4-2-2 ارزیابی محتوی فنل………………………………………………………………………………………………………………………………..90

4-2-3 ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………..92

4-2-3-1 رادیکال­های آزاد DPPH…………………………………………………………………………………………………………………..93

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

 

4-2-3-2 قدرت احیاکنندگی…………………………………………………………………………………………………………………………….95

نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………98

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………100

فهرست شکل­ها و تصاویر

 

 

شماره و عنوان شکل­ها……………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

شکل (1-1): مشخصات سیستماتیکی گیاه بادام کوهی………………………………………………………………………………………5

شکل (1-2): مشخصات سیستماتیکی گیاه بومادران……………………………………………………………………………………………6

شکل (1-3): مشخصات سیستماتیکی گیاه گلپر………………………………………………………………………………………………….8

شکل (1-4): مشخصات سیستماتیکی گیاه کلپوره ……………………………………………………………………………………………..9

شکل (1-5): مشخصات سیستماتیکی گیاه مریم گلی……………………………………………………………………………………….11

شکل (2-1): اندازه­گیری قطر هاله عدم رشد با خط کش…………………………………………………………………………………35

شکل (3-1): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………….44

 

مقالات و پایان نامه ارشد

 

شکل (3-2): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………….45

شکل (3-3): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………..46

شکل (3-4): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر……………………………………………………………………………………..47

شکل (3-5): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………….48

شکل (3-6): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی…………………………………………………………………………………49

شکل (3-7): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51

شکل (3-8): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باسیلوس سرئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52

شکل (3-9): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه اشرشیا کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53

شکل (3-10): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54

شکل (3-11): نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………………………..60

شکل (3-12): نتایج میزان فنل عصاره بومادران………………………………………………………………………………………………..61

شکل (3-13): نتایج میزان فنل عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………………………62

شکل (3-14): نتایج میزان فنل عصاره گلپر………………………………………………………………………………………………………63

شکل (3-15): نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………………………64

شکل (3-16): نتایج مقایسه­ای میزان فنل عصاره­ها و اسیدگالیک……………………………………………………………………65

شکل (3-17): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………67

شماره و عنوان شکل­ها……………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

شکل (3-18): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بومادران………………………………………………………………………………68

شکل (3-19): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………69

شکل (3-20): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره گلپر…………………………………………………………………………………….70

شکل (3-21): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره مریم گلی……………………………………………………………………………71

شکل (3-22): نتایج مقایسه­ای درصد مهار عصاره­ها و اسیدآسکوربیک……………………………………………………………72

شکل (3-23): نتایج مقایسه­ای میانگین IC50……………………………………………………………………………………………………73

شکل (3-24): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………..74

شکل (3-25): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران……………………………………………………………………….75

شکل (3-26): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………..76

شکل (3-27): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر……………………………………………………………………………..77

شکل (3-28): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………….78

شکل (3-29): نتایج مقایسه­ای قدرت احیاکنندگی عصاره­ها و اسیدآسکوربیک………………………………………………79

فهرست جدول­ها

 

 

شماره و عنوان جدول­ها……………………………………………………………………………………………………صفحه

 

جدول (3-1): حساسیت سویه­های باکتریایی به آنتی­بیوتیک انتخابی……………………………………………………………..50

جدول (3-2): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصاره­ها………………………………………………………………….55

جدول (3-3): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصاره­ها………………………………………………………………..56

جدول (3-4): تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………..57

جدول (3-5): تشخیص آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………57

جدول (3-6): تشخیص تانن……………………………………………………………………………………………………………………………….58

جدول (3-7): تشخیص ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………..58

  • گیاهان دارویی

 

1-1-1 صفات گیاهان دارویی

گیاهانی که حداقل دارای صفات زیر باشند، گیاه دارویی، نامیده می­شوند:

1- در پیکر این گیاهان مواد ویژه­ای به عنوان مواد موثر متابولیت­های ثانویه ساخته و ذخیره می­شوند که برای مداوای برخی از بیماری­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. مواد مذکور طی فرآیندهای ویژه و پیچیده و به­ مقدار بسیار کم (به طور معمول کمتر از یک درصد وزن خشک گیاه)، ساخته می­شوند.

2- اغلب ممکن است اندام ویژه­ای چون ریشه، برگ­ها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد موثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمی­توان کل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژه­ای دانست.

3- اندام گیاهی برداشت شده، آماده­سازی و فرآوری می­شوند، یعنی تحت تاثیر عملیات ویژه­ای مانند جداسازی، خرد شدن، خشک کردن، تخمیر و غیره قرار گرفته و سپس استفاده می­شوند.

تحقیقات زیادی نشان می­دهد با فرآوری صحیح گیاهان و داروهای گیاهی اثرات این داروهای طبیعی به شکل فزاینده­ای بیشتر و مقرون به صرفه­تر می­باشد [1].

 

1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان

ارسطو (330 ق. م) اولین کسی است که آثار و مطالبی مکتوب مربوط به شناخت گیاهان دارد. البته قبل از او در آثار کهن مصر (حدود 26 قرن ق. م) در پاپیروس­ها و ابرها مطالبی از گیاهان با شرح خاصی از موارد استفاده از آن­ها باقی مانده است. ولی ارسطو نخستین دانشمندی است که، از رشد و نمو گیاهان، ماده­سازی و از تفاوت آن­ها و چگونگی استفاده از مواد خاک (سیاه خاک) مطالبی نوشته است. نوشته او بدون هیچ مبنای علمی تا چندین قرن بعد از او مورد قبول همه بود و حتی تدریس می­شد. تئوفراست یا تئوفراستوس شاگرد ارسطو که در سال­های 258-370 قبل از میلاد طبیب بود و بعدها به او پدر گیاه­شناسی گفته­اند، علاوه بر آن­که، پیرو فلسفه استاد خود بود، تحت تاثیر نظریات افلاطون، استاد ارسطو قرار گرفت. او رده­بندی بسیار ابتدایی از روی ریخت یا شکل ظاهری گیاهان، چرخه رشد، شکل گل آذین و نحوه رشد آن­ها و هم­چنین وضع گلبرگ­های گل­ها در کتابی به نام هیستوریا پلانتاروم بر مبنایی مبهم و ناشی از استنباط­های خود دارد. باید اشاره کرد، که مکتب درمان با گیاه به وسیله تئوفراست بنیان­گذاری شد [2].

 

1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران

کشور ایران به واسطه سابقه تمدن چند هزار ساله، که حدود 14700 سال آن با فرهنگ غنی اسلام در آمیخته و نیز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، شرایط اقلیمی و آب و هوایی متنوع که سبب رشد انواع گوناگونی از گیاهان گردیده و باعث اطلاق نام طلای سبز به فلور طبیعی ایران شده است، از جهت طب سنتی غنی می­باشد [3].

ابن سینا دانشمند و پزشک نامدار ایرانی در سال­های 428-370 هجری مطابق با 980-1037 میلادی که در غرب او را به نام آویسینیا می­شناسند و پس از انقراض تمدن یونان او را بزرگترین دانشمند جهان و به اشتباه عرب دانسته­اند؛ در جلد دوم کتاب قانون فی الطب بیش از 800 نمونه گیاه طبی و غذایی را نام می­برد که از آن میان 541 گیاه و مشتقات آن­ها دارای توصیف کاربردی و صفات ریخت­شناختی هستند. او اختلاف شکل و صفات گیاهان مشابه را (برای اجتناب اشتباه آن­ها از یکدیگر) با توجه خاصی در کتاب «قانون» توضیح می­دهد و در مورد چگونگی استفاده از مشتقات گیاهان دارویی و کاربرد آن­ها، با ترتیبی خاص، معین و نظام یافته به شرح و تفصیل آن­ها می­پردازد [2].

 

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
نظر دهید

آدرس پست الکترونیک شما در این سایت آشکار نخواهد شد.

URL شما نمایش داده خواهد شد.
بدعالی

درخواست بد!

پارامتر های درخواست شما نامعتبر است.

اگر این خطایی که شما دریافت کردید به وسیله کلیک کردن روی یک لینک در کنار این سایت به وجود آمده، لطفا آن را به عنوان یک لینک بد به مدیر گزارش نمایید.

برگشت به صفحه اول

Enable debugging to get additional information about this error.