/ 148

5ـ2)  نتایج قابل تفسیر از تحلیل عاملی سازه های تحقیق در بررسی وضعیت موجود/148

5ـ3)  بررسی وضعیت موجود صنعت هوایی ایران/150

5ـ4)  نتایج قابل تفسیر از تحلیل عاملی سازه های تحقیق در بررسی میزان اهمیت شاخص ها/152

5ـ5)  جمع بندی و نتیجه گیری تحقیق/ 155

5ـ5ـ1) مهمترین موانع و چالش ها/156

5ـ5ـ2) راهکارهای تسهیل کننده فرآیند تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته/157

5ـ6) پیشنهادات برای تحقیقات آینده /158

فهرست اشکال

شکل1.1: روش گردآوری داده ها/17

شكل1.2: فعالیتهای كلیدی فرآیند نوآوری در طول عمر پروژه/27

شكل2.2: مدل تجاری سازی فناوری های جدید/54

شکل3.2 : مقایسه رویکردهای قدیمی و جدید توسعه/55

شکل 4.2: مدل یکپارچه توسعه محصول جدید/56

شکل 5.2: مدل “آزمون پس از هر مرحله”، کوپر/57

شکل6.2: هواپیمای ایران 140/68

شکل 7.2: (الف) هواپیمای پرستو؛ (ب) جت آموزشی تذرو/69

شکل8.2: (الف) هواپیمای آوا 202؛ (ب) هواپیمای آوا 303/70

شکل 9.2: شکل 12.2: (الف) هواپیمای پرندۀ آبی؛ (ب) هواپیمای فجر 3/70

شکل 10.2: (الف) فجر 22؛ (ب) جت آموزشی کوثر/71

شکل 11.2: هواپیمای فائز/71

شکل 12.2: (الف) شباویز؛ (ب) شاهد 278/72

شکل 13.2: شاهد 285/72

شکل 14.2: هواپیمای بدون سرنشین (الف) ابابیل؛ (ب) مهاجر/73

شکل 15.2: هواپیمای بدون سرنشین (الف) رعد؛ (ب) صاعقه/74

شکل 16.2: هواپیمای بدون سرنشین (الف) کرار؛ (ب) فراز 2/74

شکل 17.2: معرفی طیف محصولات صنایع هوایی در سطح جهانی/75

شکل 18.2: مدل مفهومی تحقیق/81

شکل 1.4: درصد پاسخ دهندگان به تفکیک جایگاه سازمانی/96

شکل 2.4: درصد پاسخ دهندگان به تفکیک مدرک تحصیلی/97

شکل3.4: درصد پاسخ دهندگان به تفکیک میزان تجربه کاری/98

شکل 4.4: درصد پاسخ دهندگان به تفکیک میزان سن/99

شکل 5.4:  فرآیند تحلیل آماری مطالعات میدانی مربوط به این تحقیق/102

فهرست جداول

جدول 1.2: مراحل توسعه محصول جدید/51

جدول 2.2: یک مدل “آزمون پس از هر مرحله” در صنعتی خاص/60

جدول 3.2: وجوه اشتراك سیستمهای توسعه/64

جدول 4.2: جمع بندی نهادهای درگیر در فرآیند تجاری سازی/76

جدول 5.2: جمع بندی و بررسی مولفه های موثر در هر مدل/79

جدول 6.2: شاخص های تعریف شده برای بررسی مولفه های مراحل تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته/79

جدول 1.3:  گام های اجرایی تحقیق/86

جدول 2.3: مولفه ها و شاخص‌های مراحل مناسب تجاری سازی محصولات با  فناوری پیشرفته/87

جدول3.3: مولفه ها و شاخص‌های نهادهای درگیر در فرآیند تجاری سازی محصولات/88

جدول 4.3: شاخص‌های مولفه فناوری های نرم(T)/89

جدول 1.4:  نحوه امتیاز بندی سوالات در پرسشنامه مربوط به میزان اهمیت/95

جدول2.4:  نحوه امتیاز بندی سوالات در پرسشنامه مربوط به وضعیت موجود/95

جدول 3.4: ترکیب پاسخ دهندگان به تفکیک جایگاه سازمانی/96

جدول 4.4: ترکیب پاسخ دهندگان به تفکیک مدرک تحصیلی/97

جدول 5.4: ترکیب پاسخ دهندگان به تفکیک میزان تجربه کاری/97

جدول 6.4: ترکیب پاسخ دهندگان به تفکیک میزان سن/98

جدول 7.4:  آزمون های آماری انجام شده در این تحقیق/101

جدول 8.4:  تحلیل وضعیت موجود هر یک از شاخصهای مربوط به پژوهش/103

جدول 9.4:  شاخصهای برازش مدل اندازه گیری /110

جدول 10.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به مولفه های تحقیق/111

جدول 11.4:  میانگین رتبه های مربوط به مولفه های تحقیق/112

جدول 12.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه شناسایی و بررسی بازار/112

جدول 13.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه شناسایی و بررسی بازار/113

جدول 14.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه به کارگیری استراتژی مناسب جهت ایجاد تقاضا در بازار/113

جدول 15.4: میانگین رتبه های مربوط به عوامل مولفه به کارگیری استراتژی مناسب جهت ایجاد تقاضا در بازار/114

جدول 16.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه ایده پردازی و غربالگری ایده/114

جدول 17.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه ایده پردازی و غربالگری ایده/114

جدول 18.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه امکان سنجی پارامترهای تحقیق و توسعه/ 115

جدول 19.4:  میانگین رتبه های مربوط به عوامل مولفه امکان سنجی پارامترهای تحقیق و توسعه/115

جدول 20.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه طراحی محصول/116

جدول21.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه طراحی محصول/116

جدول 22.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه ایجاد تجهیزات و زیرساخت/116

جدول 23.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه ایجاد تجهیزات و زیرساخت/117

جدول 24.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه ساخت نمونه اولیه و آزمایشی/117

جدول 25.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه ساخت نمونه اولیه و آزمایشی/117

جدول 26.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه تولید صنعتی محصول و ورود به بازار/118

جدول 27.4:  میانگین رتبه های مربوط به به شاخص های مولفه تولید صنعتی محصول و ورود به بازار/118

جدول 28.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی/118

جدول 29.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی/119

جدول 30.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه دولت/119

جدول 31.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه دولت/119

جدول 32.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه نهادهای میانجی/120

جدول 33.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه نهادهای میانجی/120

جدول 34.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه صنایع همکار/121

جدول 35.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه صنایع همکار/121

جدول 36.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه فناوری های نرم/121

جدول 37.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه فناوری های نرم/122

جدول38.4: تحلیل میزان اهمیت هر یک از شاخصهای مربوط به تحقیق/123

جدول 39.4: شاخصهای برازش مدل اندازه گیری /128

جدول 40.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به کلیه مولفه های موثر/130

جدول41.4:  میانگین رتبه های مربوط به به کلیه مولفه های موثر/130

جدول 42.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای شناسایی و بررسی بازار/131

جدول 43.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای شناسایی و بررسی بازار/131

جدول 44.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای به کارگیری استراتژی مناسب جهت ایجاد تقاضا در بازار/132

جدول45.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای به کارگیری استراتژی مناسب جهت ایجاد تقاضا در بازار/132

جدول 46.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه  ایده پردازی و غربالگری  ایده/132

جدول 47.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه  ایده پردازی و غربالگری  ایده/133

جدول 48.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخصهای مولفه امکان سنجی پارامترهای تحقیق و توسعه/133

جدول 49.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخصهای مولفه امکان سنجی پارامترهای تحقیق و توسعه/134

جدول50.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه طراحی محصول/134

جدول 51.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه طراحی محصول/135

جدول 52.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه ایجاد تجهیزات و زیرساخت /135

جدول 53.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه ایجاد تجهیزات و زیرساخت/135

جدول 54.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه ساخت نمونه اولیه و آزمایشی/136

جدول 55.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه ساخت نمونه اولیه و آزمایشی/136

جدول 56.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه تولید صنعتی محصول و ورود به بازار/137

جدول 57.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه تولید صنعتی محصول و ورود به بازار/137

جدول 58.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی/137

جدول 59.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی/138

جدول 60.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه دولت/138

جدول61.4: میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه دولت/139

جدول 62.4:  نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه نهادهای میانجی/140

جدول 63.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه نهادهای میانجی/140

جدول 64.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه صنایع همکار/141

جدول 65.4:  میانگین رتبه های مربوط به شاخص های مولفه صنایع همکار/141

جدول 66.4: نتایج آزمون فریدمن مربوط به شاخص های مولفه فناوری های نرم/141

جدول67.4:  میانگین رتبه های مربوط به مربوط به شاخص های مولفه فناوری های نرم/142

جدول 68.4:  مقایسه میانگین شاخص ها در دو وضعیت موجود و مطلوب/143

جدول 1.5: میزان اهمیت سازه های  مختلف در فرآیند تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته /148

جدول 2.5: میزان اهمیت مولفه های مختلف در مراحل تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته /149

جدول 3.5: میزان اهمیت مولفه های مختلف در نهادهای درگیر در فرآیند تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته/149

جدول 4.5: میزان اهمیت شاخص ها در فناوری های نرم/149

جدول 5.5: میزان اهمیت سازه های  مختلف در فرآیند تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته /152

جدول 6.5: میزان اهمیت مولفه های مختلف در مراحل تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته /153

جدول 7.5: میزان اهمیت مولفه های مختلف در نهادهای درگیر در فرآیند تجاری سازی محصولات با فناوری پیشرفته/153

جدول 8.5: میزان اهمیت شاخص ها در فناوری های نرم/154

1‌ـ1) بیان مسئله:

تجاری سازی مقوله مهمی هم در تئوری و هم در عمل است. بحران رقابت دهه 70 و 80 در ایالات متحده، نه بحران خلق ایده های علمی و تکنولوژیک نوین که بحران تبدیل کردن آنها به کاربردهای تجاری بود.  ابتکارات بدون کاربرد یا با کاربرد محدود ممکن است تا حدودی برای شخص مبتکر و یا جامعه مفید باشد اما اهمیت آن زمانی مشخص می شود که این ابتکارات به صورت کاربرد تجاری در آیند (شان،2001).

تجاری­سازی، که یکی از ارکان موفقیت کسب و کارهای نوپا می باشد، در بین مبتکرین ایرانی از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و اگر برخی از آنها به فرآیند تجاری سازی توجه می کنند، این توجه سطحی بوده و عمیق نمی باشد. متاسفانه در کشور ما در زمینه تجاری سازی تکنولوژی کوتاهی زیادی تا بحال صورت گرفته و حتی از لحاظ پژوهشی نیز به آن توجه درخوری نشده است. در فرآیند توسعه تکنولوژی، یکی از مراحلی که در کشورهایی مثل ایران به آن کم توجه شده، مرحله تجاری سازی تکنولوژی می باشد. در کشور ما بعلت وجود نیروی انسانی خوش فکر و خلاق، ایده های خوبی در مرحله تحقیقاتی (چه در سطح دانشگاهی و چه در سطح تجربی و کارگاهی) ارائه می شود، اما متاسفانه اکثرا در همان حد متوقف شده و مراحل بعدی برای وارد کردن ایده ها به مرحله تولید، انجام نمی گیرد. بعد از انقلاب نیز تلاش های زیادی در این جهت صورت گرفته ولی به نظر می رسد به دلایل ریشه ای نهفته در اقتصاد کشور و سایر معضلات ساختاری، سیاسی و غیره آن، هنوز مرحله تجاری سازی نهادینه نشده است. مشکلات اقتصادی و معیشتی و عدم اشتغال با وجود درآمدهای قابل توجه نفتی و سایر مزیت های ملی نشان از این معضلات ریشه ای می دهند .

فرآیند تجاری سازی برای تبدیل مواد خام و یا پژوهش های دانشگاهی  به فناوری های  اقتصادی و کاربردی لازم است. به ویژه در کشورهای جهان سوم که به دلیل عدم توانایی در تبدیل ایده های پژوهشی و علمی به فناوری های کاربردی  به تجاری سازی توجهی ندارند. با اینکه ایران کشوری است که خلق ایده در آن زیاد است اما نمی تواند به طور کارا و موثری برای استفاده این ایده ها در صنایع و در حالت کاربردی سرمایه گذاری کند و به  دانشگاهیان و محققین بها و انگیزه کافی برای خلق ایده و تجاری سازی آن نمی دهد.کشور ما به دلیل عدم مطابقت بین استراتژی ها و راهبردها و نیازهای صنایع نتوانسته است تجاری سازی را به طور موفقی به مرحله اجرا درآورد. از آنجایی که در بسیاری از سازمان ها تجاری سازی فناوری امری مشکل در فرآیند توسعه فناوری و نوآوری است این سوال پیش می آید که فعالیت این حوزه چگونه باید باشد؟ما باید با ایجاد هماهنگی و یکپارچه سازی بین فعالیت ها در حوزه صنعت و دولت و همچنین حوزه های علمی و تحقیقاتی  میزان موفقیت تجاری سازی را ارتقا دهیم. به ویژه باید نقش دولت در این فرآیند تعدیل شده باشد. . از آن جا که سرمایه گذاری دولتی در بخش R&D ، شرکت ها و نهادهای خصوصی  ،و پایه تحقیقاتی قوی نقش مهمی را در انتقال تکنولوژی و تجاری سازی ایفا می کنند پس برای پیشبرد تجاری سازی در صنایع کشورمان نیز باید در مرحله اول به این امور توجه کرد و همچنین یکی از عواملی که باید مورد توجه قرارگیرد ارتباط میان دانشگاه و صنعت است که متاسفانه توجه لازم به آن نمی شود.در کنار این عوامل، بایستی به سیستم نوآوری بخشی و همچنین سیستم نوآوری باز نیز توجه نمود.

نظام نوآوری بخشی همانطور که از آن پیداست، تمرکز این دیدگاه بر یک بخش است و آن را به عنوان هسته اصلی تحلیل خود در نظر می­گیرد. در واقع تفاوت­های ماهیتی و ساختاری بخش­های مختلف فناورانه باعث می­شود که این ایده به ذهن برسد که ارزیابی و تحلیل نوآوری در سطح بخشی بسیار کاراتر خواهد بود. برسچی و مالربا این مفهوم را برای ارزیابی و تحلیل نوآوری در سطح بخشی ارائه دادند و آن را تحت عنوان نظام بخشی نوآوری و تولید، اینگونه تعریف کرده­اند (برسچی و مالربا 1997):

“نظام بخشی نوآوری و تولید عبارتست از مجموعه­ای از محصولات جدید و موجود که برای استفاده در حوزه خاصی می­باشند و مجموعه­ای از بازیگران که دارای تعاملات بازاری و غیربازاری در زمینه خلق، تولید و فروش آن محصولات می­باشند. یک نظام بخشی، دربرگیرنده پایه دانشی، فناوری­ها، ورودی­ها و تقاضا (موجود و بالقوه) است. بازیگران تشکیل­دهنده یک نظام بخشی عبارتند از: سازمان­ها و افراد (مصرف­کنندگان، کارآفرینان و دانشمندان). سازمان­ها ممکن است شرکت­ها باشند (مانند استفاده‌کنندگان، تولید­کنندگان و تأمین­کنندگان ورودی­ها) و یا ممکن است سازمان­های غیر­شرکتی باشند (دانشگاه­ها، مؤسسات مالی، آژانس­های دولتی، اتحادیه­های تجاری، مؤسسات فنی و غیره)، علاوه براین ممکن است که زیرمجموعه­هایی از سازمان­های بزرگ باشند (مانند بخش­های تحقیق و توسعه و تولید سازمان‌ها) و یا مجموعه­ای از سازمان­ها باشند (مانند انجمن­های صنعتی). هر کدام از این بازیگران با ویژگی­های خاصی مشخص می­شوند مانند: فرآیندهای یادگیری، توانمندی­ها، اعتقادات، اهداف، ساختار و رفتارهای سازمانی. این بازیگران از طریق فرآیندهای ارتباطی، تبادلی، همکاری، رقابت و فرماندهی با یکدیگر به تعامل می­پردازند و تعاملات آن­ها به وسیله نهادها (قوانین و قواعد) شکل داده می­شود. در طول زمان، یک نظام بخشی از طریق تکامل همزمان عناصر مختلف آن، دچار فرآیندهای تغییر و تحول می­شود.” (برسچی و مالربا 1997)

درواقع مسئله این است که چگونه باید ایده های خلق شده در صنایع کشور از قبیل صنایع هوایی، و در حوزه R&D را تجاری سازی کرد. چه مشکلاتی در این صنعت و حوزه وجود دارد ؟ چه فعالیت هایی در این صنعت برای تجاری سازی محصولات انجام می شود؟ چگونه می توان در سطح بنگاه این مشکلات را برطرف کرد؟آیا ایده های خلق شده براساس نیازهای کشور شکل می گیرد؟ و اینکه صنایع مرتبط چگونه و در چه اندازه ای می توانند این امر را  در این حوزه میسر سازند. چگونه باید شرایط لازم را برای ایجاد و پیشبرد این امر در این حوزه ایجاد کرد.

هدف از انتخاب این موضوع بررسی تجاری سازی فناوری و محصولات و نتایج تحقیقاتی در این صنعت (صنعت هوایی) و بررسی مشکلات آن است. اینکه در نتیجه بررسی این موضوع در این حوزه ، چه تلاش هایی باید در این حوزه  انجام گیرد و با توجه به عوامل موفقیت در تجاری سازی چه عملکردی  صورت گیرد.

امروزه، ما در مورد تجاری سازی علم و فناوری سخن می گوییم که اساس فرصت های بیشماری برای ایجاد محصولات و فرآیندهای جدید و یا بهبود موارد قدیمی است. فرصت های کسب و کار و توسعه در حوزه فناوری بسیار زیاد است و بهره برداری از آنها تنها نیازمند کارآفرینان، سرمایه گذاران و رهبران سیاسی است که این فرصت ها را پیگیری نمایند.در واقع، عدم توجه به تجاری­سازی اختراعات، مانع ورود نوآوری­ها، خلاقیت­ها و ایده­ها به عرصه­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه می شود.افزایش حجم تجارت جهانی در دو دهه اخیر و رسیدن آن به مرز 31 تریلیون دلار عمدتاً ناشی از تجاری شدن دستاوردهای پژوهشی و ابتکارات است. نگاهی به تركیب صادرات تعدادی از كشورهای دنیا – به ویژه كشورهای صنعتی و نوصنعتی – نشان می دهد كه بیش از 30 تا 40 درصد اقلام صادراتی آنها را فرآورده هایی تشكیل می دهد كه حاصل تجاری شدن یافته های پژوهشی هستند .

اما بدون شک یکی از چالش های مبتکرین علمی بعد از تبدیل کردن ایده خود به واقعیت، وارد کردن اختراع به صحنه جامعه و در واقع تجاری سازی آن اختراع است تا همگان بتوانند از کاربردهای این ابداع بهره مند شوند. تکنولوژی از هر نوع که باشد یک نوع سرمایه گذاری محسوب می گردد. هر سرمایه گذاری باید بتواند بازگشت سرمایه مناسبی داشته و ریسک آن قابل قبول باشد. برگشت سرمایه تکنولوژی از طریق فروش و یا تبدیل به یک محصول (کالا یا خدمت) عملی می گردد.

[1] Commercialization

آلودگی مراتع و تجمع پتانسیل سمی فلزات در حیوانات چرا کننده می­تواند در خاک که به طور طبیعی غنی از فلزات می­باشد، رخ دهد (مارتین و کوقتری[1]، 1982). این آلودگی به طور اتفاقی یا از طریق دستکاری بشر در طبیعت (هاوارد و برسفورد[2]، 1994) و یا استفاده طولانی مدت از لجن فاضلاب به عنوان کود صورت می­پذیرد (ویلینسون[3] و همکاران، 2001). فلزات سنگین آلودگی­های پایداری هستند و برخلاف آلودگی­های آلی تجزیه نمی‌شوند.

در طول چند دهه اخیر سطح فلزات سنگین در هوا، خاک و آب در مناطق شهری و در محدوده شهر افزایش یافته است و سبب افزایش آلودگی­های زیان بار برای محصولات غذایی، چمنزارها و بقیه منابع خوراکی برای حیوانات مزرعه شده است (فونتمونت و وب[4]، 1975). با توجه به غلظت فلزات سنگین آن­ها می­توانند سبب تحریک یا بازدارندگی در طیف وسیعی از آنزیم­ها شده و با دخالت در واکنش­های شیمیایی، سمیت را به دنبال داشته باشند (فایکزوا و فایکز[5]، 2002).

کادمیوم یک عنصر شیمیایی با علامت اختصاری Cd  و عدد اتمی 48، در گروه IIB، دوره تناوب 5 و یک فلز نرم، سفید مایل به آبی که در سال 1817 توسط استرومایر که یک متخصص متالوژی در آلمان بود کشف شد (همپل[6]، 1998). کادمیوم برای تعداد زیادی از موجودات

 زنده، از جمله انسان بسیار مضر است و به عنوان ماده­ای با قابلیت بیماری­زایی در انسان، در فهرست مواد سمی آژانس محافظت از محیط زیست[7] معرفی شده است. آثار سمی این عنصر در انسان از مصرف مکرر گیاهانی که حاوی بیش از سه میلی­گرم کادمیوم در کیلوگرم هستند، بروز می­کند. ماندگاری این فلز در بدن انسان طولانی است به طوری­که نیمه عمر این فلز در بدن انسان بیست سال می­باشد (پرانکل[8] و همکاران، 2005).

کادمیوم از راه­های مختلفی وارد منابع خاک و آب می­گردد که مهمترین راه ورود آن، مصرف کودهای فسفاته می­باشد که از جمله آن می­توان به دی­آمونیوم فسفات و سوپر فسفات تریپل اشاره نمود. میزان مجاز کادمیوم برای کودهای فسفاته 25 میلی­گرم بر کیلوگرم در نظر گرفته شده است. اگر میزان کادمیوم در خاک به 5/1 کیلوگرم در هکتار برسد، هر نوع گیاهی در آن خاک تولید شود قابل استفاده برای انسان­ها و حیوانات نخواهد بود. همچنین افزایش میزان کادمیوم در خاک موجب کاهش محصول در گیاهان می­گردد (پرانکل و همکاران، 2005). منبع اصلی کادمیوم رها شده در فاضلاب شامل آبکاری، گداختن فلز، ساخت پلاستیک، رنگ سازی، باطری­سازی، کود سازی، معدن­کاری و تصفیه فلزات است (لیبیو[9] و همکاران، 2002). استنشاق کادمیوم به سرعت بر کلیه­ها و مجاری تنفسی اثر می­گذارد. حتی مقادیر کم آن می­تواند منجر به سرفه­های دائمی و درد قفسه­ی سینه گردد. بلعیدن کادمیوم می­تواند بلافاصله منجر به مسمومیت روده ای- معده ای شده و به معده و کبد نیز آسیب می­رساند. مسمومیت با کادمیوم باعث بروز نوعی بیماری می­شود که همراه با درد شدید و شکستن بی­دلیل استخوان­ها می­باشد (لوکیدو[10] و همکاران، 2004). به نظر می­رسد که تأثیر فیزیولوژیک کادمیوم، به علت شباهت این عنصر با کلسیم باشد. همچنین کادمیوم می­تواند در برخی آنزیم­ها جانشین روی شود و با تغییر ساختمان فضایی آنزیم موجب از دست رفتن فعالیت کاتالیزوری آنزیم و تغییر مکانیزم جذب آن در بدن و نهایت سبب بروز علایم بیماری گردد (الووت[11]، 1990).

اساس سمیت کادمیوم ناشی از اثر منفی آن بر سیستم آنزیمی بدن است. کادمیوم جایگزین یون­های فلزی نظیر روی، مس و کلسیم در متالوآنزیم‌ها می­شود و بدین طریق باعث کاهش عملکرد آنزیم­ها می­گردد (مشتاقی و همکاران، 1385). سمیت کادمیوم به طور قابل توجهی تحت تاثیر برخی عناصر معدنی به ویژه، کلسیم، فسفات، روی و آهن کاهش می­یابد (گروتن[12] و همکاران، 1991). روی از طریق کاهش تجمع کادمیوم درون سلول موجب محافظت در برابر سمیت کادمیوم می­گردد (بهاتاچاریا و گوپتا[13]،  2008)، سطوح بالای روی در جیره غذایی مرغان تخمگذار بهبود اثرات ناشی از کادمیوم موجود در جیره بر تولید تخم­مرغ را موجب گردیده است (نولان و برون[14]، 2000)؛ با این حال نقش روی در کاهش اثرات سمی کادمیوم بر میکروارگانیسم‌های شکمبه مشخص نیست.

بنتونیت ماده­ای است معدنی از دسته رس‌ها یا شبه رس‌ها و از کانی‌های متورم شونده تشکیل شده است، که عموماً حاوی مونتموریلونیت[15] و به مقدار کم بیدلیت[16] هستند. منظور از بنتونیت، رسی است که ٩٠ درصد کانی مونتموریلونیت داشته باشد (کریم پور، 1387). از جمله برجسته‌ترین خواص بنتونیت توان آن در جذب سموم و عناصر سنگین می‌باشد با این حال تاثیر افزودن آن بر تخفیف اثرات سمی کادمیوم بر تخمیر شکمبه‌ مورد بررسی قرار نگرفته است.

هدف از این آزمایش بررسی تاثیر سم زدایی کادمیوم توسط بنتونیت سدیم و عنصر روی در محیط شکمبه می‌باشد.

1-2 فرضیه­ها:

H0- افزودن روی و بنتونیت سدیم به جیره‌های حاوی کادمیوم نمی‌تواند فراسنجه‌های تولید گاز را تحت تاثیر قرار دهد.

H1- افزودن روی و بنتونیت سدیم به جیره‌های حاوی کادمیوم می‌تواند فراسنجه‌های تولید گاز را تحت تاثیر قرار دهد.

H0– افزودن روی و بنتونیت سدیم به جیره‌های حاوی کادمیوم تاثیری بر تخمیر میکروبی و جریان مواد مغذی از فرمنترهای کشت پیوسته دوجریانه نخواهد داشت.

H1– افزودن روی و بنتونیت سدیم به جیره‌های حاوی کادمیوم تخمیر میکروبی و جریان مواد مغذی از فرمنترهای کشت پیوسته دوجریانه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

:
پلتفرم­های 2 درجه آزادی و یا 3 درجه آزادی قطعاتی هستند که به منظور قرار گرفتن در یک زاویه خاص و یا دنبال کردن یک زاویه مورد نظر مورد کنترل قرار می­گیرند. یکی از مواردی که در آن می­توان از یک صفحه پایدار 3درجه آزادی سود برد در عکسبرداری­های هوایی می­باشد. برای این منظور می­توان یک پلتفرم را روی یک وسیله پرنده قرار داد و با کنترل آن و پایدار نمودن آن در یک زاویه خاص از منطقه و یا هدف خاصی عکس­برداری و یا فیلم برداری نمود.

مواردی که به طور گسترده از این گونه اطلاعات هوایی استفاده می کنند عبارتند از: کنترل بحران، مطالعات محیطی و کشاورزی، نقشه برداری و همچنین این اطلاعات به طور گسترده­ای توسط پلیس مورد استفاده قرار می­گیرد. نمونه­ای از این نوع تصویر برداری در شکل 1-1 نشان داده شده است.
 
شکل 1-1 – نمونه­ای از عکس­برداری­های مختلف در زمینه­های متفاوت
استفاده از ژیروسکوپ به عنوان یک سنسور زاویه و سرعت زاویه­ای در پلتفرم­های پایدار شده مورد استفاده قرار می­گیرند. ژیروسکوپ وسیله‌ای برای اندازه‌گیری و یا حفظ جهت می‌باشد که از اصل بقای تکانه­ی زاویه‌ای استفاده می‌کند. یک ژیروسکوپ مکانیکی همیشه یک چرخ یا دیسک چرخنده با محور آزاد دارد که می‌تواند در هر جهتی بایستد. این جهتگیری بسیار کمتر بر اثر گشتاور خارجی تغییر می‌کند که این به دلیل ممان زاویه‌ای بزرگ خود به همراه نرخ زیاد چرخش آن است]5[. صرفنظر از اینکه سطحی که وسیله روی آن قرار گرفته چقدر حرکت می‌کند و چون گشتاور خارجی توسط نگاه داشتن وسیله در یک حلقه کمینه می‌شود جهت آن تقریبا ثابت می‌ماند. ژیروسکوپ‌های با تکنولوژی حالت جامد هم وجود دارند مانند ژیروسکوپ‌های حلقه­ی لیزری. نمونه­ای از این ژیروسکوپهای پیچیده در شکل 2-1 نشان داده شده است.
شکل 2-1- ژیروسکوپ حلقه لیزری
برای آشنایی با پلتفرم­های پایدار شده ابتدا باید باید زیروسكوپ­ها و نقش آنها در پلتفرم­های پایدار شده را بررسی نمود. از لحاظ فنی زیروسكوپ وسیله­ای است كه سرعت زا ویه­ای را اندازه بگیرد. در قرن هجده، ادوات چرخانی برای ناوبری كشتی­ها در هوای مه آلود مورد استفاده قرار گرفت. ژیروسكوپ­های چرخان قدیمی در اوایل قرن 19 اختراع شد و نام ژیروسكوپ در سال 1852 برای آن انتخاب گردید. در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 از ژیروسكوپ بر روی كشتی­ها به طور گسترده ای استفاده شد. در حدود سال 1916 از ژیروسكوپ­ها در هواپیماها استفاده گردید و هنوز هم در این مورد استفاده می­شود. در قرن 20 ژیروسكوپ­های چرخان تكامل یافتند. در سال 1960 ژیروسكوپ­های نوری برای اولین بار معرفی شدند و به سرعت در بازارهای جهانی و كاربرد­های نظامی مورد استفاده قرار گرفتند. از 15 سال پیش تا كنون ژیروسكوپ­های MEMS معرفی شدند و پیشرفت­هایی برای تولید انبوه آن­ها نسب به ژیروسكوپ­های قدیمی كوچك به دست آمد.

مارسل دوشان یکی از بانفوذترین هنرمندان نیمه­ی اول قرن بیستم است که بحث و اظهارنظرهای ضد و نقیض درباره­ی کارهای او در دهه­های شصت و هفتاد به اوج خود رسید. در واقع آثار حاضرآماده­ی وی در نیمه­ی دوم قرن باعث ایجاد جریان­های برجسته­ای در زمینه­ هنر و فلسفه­ی هنر شد. او در خلق این آثار از زبان و انواع جناسهای لفظی و تصویری، انتخابهای ‌تصادفی، و دستمایه‌های مبتذل و بی‌دوام به عنوان ابزار و موضوع بهره گرفت.

دوشان در سال 1913 اولین حاضرآماده را ارائه کرد و این روند ارائه­ی آثار حاضرآماده حدود هفت سال با حضور هر از گاه حاضرآماده­ای جدید امتداد یافت، پس از آن دوشان خلق آثار حاضرآماده را نه به صورت کلی بلکه به عنوان یگانه روش خلق اثر کنار گذاشت و به انواع دیگر خلق آثار هنری پرداخت.

اهمیت آثار حاضرآماده به این جهت است که هنر پس از حضور این آثار، دیگر نمی‌توانست هویت قبلی خود را بازیابد. دوشان با ارائه­ی این

 آثار، فعل خلاقانه­ی هنرمند را که عاملی برای ارزیابی اثر بود تبدیل به یک فعالیت خام و بدوی نمود و تا حد یک تصمیم‌گیری فکری و عمدتاً تصادفی که برمبنای آن، این یا آن شی یا کنش «هنر» نامیده می‌شد، تنزّل بخشید. وی با ارائه­ی آثار حاضرآماده نشان داد که هنر می‌تواند مستقل از ابزار و رسانه‌های مصنوع دست انسان مانند نقاشی و مجسمه‌سازی، و ورای ملاحظات مربوط به ذوق و سلیقه وجود داشته باشد. حرف دوشان این بود که هنر بیشتر با انگیزه‌های هنرمند مرتبط است تا کاری که با دستانش انجام می‌دهد یا احساسی که شخص هنرمند درباره­ی زیبایی دارد. به زعم او، تصور و معنا مقدم بر فرم تجسمی انگاشته ‌می‌شد، همچنان‌که تفکر بر تجربه­ی حسی تقدم داشت. و به این ترتیب، سنّتی که آن را می‌شود بدیل هنر آوانگارد قرن بیستم دانست، پا به عرصه­ی وجود نهاد. تا قبل از آثار حاضرآماده­ی دوشان، و حتی می­توان گفت بعد از وی با تأخیری قابل اعتنا تا دهه­های پنجاه و شصت میلادی، هنگام صحبت از استقلال حوزه زیبایی­شناسی، تمام قواعد آن به نظامهای صوری درون حوزه­ی هنر فرو كاسته می­شد. یعنی همه­ی دریافت­ها، درباره­ی زیبایی­ و هنر به قضاوتهای ذوقی از مناسبات درونی حوزه­های مختلف هنری مربوط می­شد. به بیان دیگر هنگامی که كانت مقولات را به حوزه­ی اخلاق، زیبایی­شناسی و شناخت تقسیم کرد، حوزه­ی زیبایی­شناسی استقلال و خودمختاری خود را به دست آورد و برای دریافت و درک آن نیازی به رجوع به حوزه­های اخلاق و شناخت نبود و همچنین از آن مهمتر این که درک و دریافت زیبایی شناسانه کمکی به «فهم» آن دو حوزه­ی دیگر نمی­کرد. بدیهی است كه با این مباحث، تمام حركت­های فرمالیستی در مطالعات هنری یا زیبایی­شناسی فرمالیستی، زیبایی را كاملا صوری و در خود اثر جستجو می­كرد و این جریان كانتی كه به زیبایی شناسی فرمالیستی منجر شد، در مدرنیسم به اوج خود رسید. در واقع یكی از ویژگی­های برجسته هنر مدرن استقلال هر حوزه، و در نتیجه تلاش در جهت نزدیک شدن به هنر ناب و به تبع آن حركت به سمت انتزاع بود. حال اگر چنین تقسیم بندی شود، مدرنیسم به لحاظ زیبایی­شناختی رویكردی فرمالیستی تلقی خواهد شد.

دوشان در مخالفت با سنّتی که به نحو روزافزونی فرمالیستی و انتزاعی‌ می‌شد و هنرمندان معاصرش چون پیکاسو، ماتیس، موندریان و مالویچ، شکل‌دهندگان اصلی آن بودند (جنبش هنر برای هنر)، آثار حاضر و آماده (هنر به عنوان اندیشه) را عرضه کرد.

گزینش حاضرآماده­ها، به گفته­ی خود دوشان، هیچ گاه تابع سلیقه یا ذوق هنری نبود بلکه بر واکنش بین بی تفاوتی بصری و فقدان کلی ذوق سالم یا ناسالم و به بیان درست تر، بر بی حسی کامل استوار بود. در واقع هنگامی که دوشان حاضرآماده­ها را انتخاب می­کرد نه تنها قصد درگیر کردن ذوق زیبایی­شناسانه­ی مخاطب خود را نداشت بلکه خود وی نیز در انتخاب این آثار بر فقدان ذوق صحه گذاشته بود.

از لایه­های بسیار مهم كه باید به آن توجه داشت، ایده­ای است كه اثر بر مبنای آن خلق یا به هر حال ارائه شده است. توجه به معنای اثر و مفهوم­گرایی در عرصه­ی هنر جریانی بود که در نیمه­ی دوم قرن و به صورت آشکار متاثر از دوشان آغاز شد.

در کنار رویکرد مفهومی حضور این آثار به عنوان تجلی ایده­ی هنرمند به پررنگ شدن نقش مؤلف نیز کمک کرد. مطابق این رویکرد برای هنر تلقی شدن چیزی، باید نام مؤلف (همانطور که در مورد چشمه امضاء “R.Mutt”  تبدیل به بخشی از اثر شده است و از سوی دیگر با فاش شدن هویت هنرمند اصلی یعنی مارسل دوشان، به آن به عنوان اثر هنری توجه می­شود)، محیط و زمینه­ ارائه (چشمه با اینکه در گالری به نمایش عموم درنیامد ولی با حضور در نمایشگاه بود که بحث­ در مورد آن آغاز شد) و از همه مهمتر ایده­ای كه در پس آن است مورد توجه واقع شود. این نظریه­پردازی در عرصه­ی قدرت مؤلف معنا می­یابد. به عبارت دیگر با آنکه نام این آثار حاضرآماده است اما نمی­توان آنها را بدون دخل و تصرف در نظر آورد، اگر دوشان به عنوان هنرمند این آثار را انتخاب نمی­کرد، هرگز در گالری­ها نمایش داده نمی­شدند و بحثی در رابطه با آنها در نمی­گرفت، همچنانکه اگر کسی به تقلید صرف این انتخابها بپردازد کار وی ارزشی نخواهد داشت، یگانگی این آثار نه در نوع خلق آنها بلکه در رویکرد فکری هنرمندی است که آنها را انتخاب کرده است.

از سوی دیگر توجه به حاضرآماده­ها بعنوان آثار هنری زمینه­ای شد تا فیلسوفانی همچون دانتو و دیکی مسئله­ی «عالم هنر» و «نظریه­ی نهادی هنر» را مطرح کنند. این دیدگاه­ها، به علت توجه خاصی که به آثار دوشان بخصوص «چشمه» داشتند (در واقع این اثر را بعنوان نقطه­ی شروع نظریات خود لحاظ کردند) و با توجه به تحولی که در زمینه­ خوانش اثرهنری ایجاد کردند قابل بررسی هستند.

رویکردهای اغلب متناقضی که نسبت به حاضرآماده­ها وجود دارد تا حدی بخاطر مواضع ضد و نقیضی است که خود دوشان در نقل­قول­های مختلف اتخاذ کرده است، وی گاهی بر اندیشه­های فلسفی و گاهی برضدفلسفی بودن، بر ضد هنر بودن یا هنرمند بودن و گاهی بر جنبه­های روانشناسانه­ی قابل ردیابی در آثارش صحه گذاشته است تا جایی که خوانش­های گوناگون و گاه متضاد بر پایه­ی آثار و گفته­های وی ممکن شده است. گزارش و بررسی این رویکردهای زیبایی شناسانه و فلسفی در مورد مجموعه­ی «حاضرآماده» و در این مجموعه با توجه خاص به «چشمه» (بدلیل توجه ویژه­ای که رویکردهای مختلف نسبت به این اثر خاص داشته­اند و آن را مبداء قضاوت یا رهیافت خود قرار داده­اند) می­تواند در فهم بهتر این رویکردها و آثار حاضرآماده­ی دوشان راهگشا باشد.

از این رو برای درک بهتر وضعیت آثار حاضرآماده به عنوان اثر هنری و همچنین بررسی رویکردهای فلسفی مرتبط با آن، در ابتدا و در فصل اول به معرفی دوشان و زمینه­ شکل­گیری آثار حاضرآماده پرداخته خواهد شد. پس از آن آثار حاضرآماده و چشمه به صورت خاص از لحاظ شکل مادی و تاریخ حضور در عرصه­ی هنر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین برای درک بهتر لزوم توجه به این آثار اهمیت هنری و فلسفی آن­ها برشمرده خواهد شد.

فصل دو به بررسی آراء و نظرات فلسفی مرتبط با آثار حاضرآماده اختصاص دارد و در این زمینه به رویکرد مفهومی که معنا را مقدم بر فرم اثر می­داند و تناقض همراه با آن، اهمیت مولف و مخاطب و جریان خودآیینی هنر، و در نهایت رویکرد زیبایی­شناسانه­ی کانتی به آثار حاضرآماده پرداخته خواهد شد.

در فصل سه به صورت جداگانه نظریه نهادی هنر مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. این توجه ویژه به نظریه­ی نهادی به علت توجه خاص دانتو و دیکی به آثار حاضرآماده می­باشد. چنانکه نظریه­ی نهادی به نوعی با توجه به این­ آثار بسط می­یابد و از سوی دیگر این توجه نظریه­پردازان نهادی به چشمه به نوعی باعث مشروعیت این گونه آثار به عنوان هنر شده است و فهم بهتری نسبت به آثار حاضرآماده و جریانات هنری متأخر را ممکن می­سازد. همچنین از لحاظ ارائه­ی تعریفی مستدل از موقعیت این آثار به نسبت دیگر نظریات موفق­تر است.

روش های نوین استخراج ترکیبات مورد نیاز از مواد غذایی شامل استخراج با سیال فوق بحرانی، استخراج با مایع تحت فشار، استخراج با آب داغ تحت فشار، استخراج به کمک امواج مایکروویو، استخراج با حلال به کمک غشا، استخراج با فاز جامد و استخراج با لوله متحرک با قابلیت جذب می باشد. این تکنیک­ها با بسیاری از نیازهای امروزی مانند ملاحظات زیست محیطی، سرعت و قابلیت اتوماسیون مطابقت دارند. استفاده از این روشها موجب کاهش زمان استخراج، کاهش مقدار حلال مصرفی ، افزایش راندمان استخراج و بهبود کیفیت ترکیبات استخراج شده می گردد.
با گسترش شیمی تجزیه، آماده­سازی نمونه به تدریج اصلی­ترین بخش آنالیز شده و 80درصد از زمان کل فرآیند تجزیه را در بر می­گیرد. تعدد نمونه­های زیستی و غذایی به موازات افزایش آلاینده­های محیطی، اصلی­ترین دلیل گستردگی روش­های آماده­سازی نمونه است. با توسعه روش­های حساس و دقیق برای اندازه­گیری نمونه­های محیطی، تحقیقات بر روی روش­های سازگار با محیط زیست .با آلودگی کمتر متمرکز شده است (Chen et al., 2008).  
1-5- استخراج با فاز جامد
روش­های استخراج با فاز جامد جهت جداسازی و پیش تغلیظ عناصرکمیاب از نمونه­های زیست محیطی، مواد غذایی (Khajeh and Dastafkan, 2012) و نمونه­های آبی (Khajeh et al., 2011) بطور گسترده استفاده می­شود. در مواقعی که با بافت پیچیده نمونه و یا غلظت ناچیز آنالیت مواجه­ایم، این روش قادر به فراهم آوردن شرایط کاری انعطاف پذیر و در نتیجه استخراج ساده تر می­باشد (Moyano et al., 1999). بخاطر مزایای متعددی، استخراج با فاز جامد جایگزین روش استخراج مایع-مایع (LLE)[1] (Pyrzynska and Trojanowicz, 1999) و سوکسله شده است (امجدی و همکاران، 1386) که این مزایا عبارتند از:

• بکار بردن نمونه به صورت مستقیم، ساده و سریع در اندازه خیلی کوچک (حجم میکرولیتر) بدون کاهش نمونه
• فاکتور پیش تغلیظ بالا
• تکرارپذیری بالا
• نیاز کم به حلال­های آلی
• توانایی ترکیب با روش­های مختلف به صورت On-line و یا Off-line

• صرفه جویی در هزینه و زمان

و از دیگر مزایای این روش انعطاف پذیری، سهولت خودکار شدن و نبودن فرآیند مزاحم امولسیون می باشد (Pyrzynska and Trojanowicz, 1999 ; Khajeh and Sanchooli, 2011). این روش برای استخراج و تغلیظ آنالیت­ها از یک بافت مایع به وسیله توزیع ترکیبات بین یک فاز جامد و یک فاز مایع استفاده می کند. هدف استخراج با فاز جامد از بین بردن ترکیبات مزاحم و تغلیظ آنالیت با بازیابی خوب و نتایج تکرار پذیر می‌باشد (Huck and Bonn, 2000) استخراج با فاز جامد معایبی نیز دارد که از جمله می توان به تکثیر پذیری پایین روش به خاطر تفاوت­های بین مقادیر دسته­ای جاذب ها، مشکل بودن استاندارد سازی استفاده از سیستم ایجاد مکش و خلا و ماهیت متنوع مراحل خشک شدن اشاره نمود (Walker and Mills, 2002).
1-6- جاذب های طبیعی
‫جاذب‌های طبیعی، شامل مواد آلی و معدنی ‫هستند. از جاذب‌های آلی، می‌‌توان کاه، چوب ‫ذرت، پوسته‌ی بادام زمینی، فیبر چوب و تورب ‫ساخته شده از خزه‌ی پوسیده را نام برد. مواد ‫طبیعی، نسبتاً ارزان و به فراوانی در دسترس ‫هستند و از شدت جذب قابل قبولی برخوردارند. ارزان و در دسترس ‫بودن، تجدید‌پذیر بودن و متناسب بودن این ‫جاذب‌ها با محیط زیست، باعث می‌شود که ‫تمایل بیشتری به سمت جاذب‌های زیستی و ‫طبیعی وجود داشته باشد.
جاذب­های طبیعی ارزان قیمت بوده و به راحتی در دسترس می­باشند. برخی از انواع آن­ها در طبیعت به وفور یافت و در برخی از فعالیت­ها هم بصورت ضایعات بلا استفاده تولید می­شوند. در حالی که قیمت رزین­های تبادل یونی بسیار زیاد بوده و برآوردها بیانگر این است که با استفاده از این فرآیند در مقایسه با سایر روش ها حدود 20 درصد هزینه کاهش می یابد ( (Naddafi, 2005.
با توجه به وسعت مطالعات در زمینه جذب با استفاده از جاذب­های طبیعی، در ادامه به شرح مختصری از تحقیقات عمده پرداخته شده است:
Bameri  و Khajeh  در سال 2013 به بررسی تاثیر خاک اره در حذف متیلن بلو از نمونه­های آبی پرداختند .
Wang و Qin در سال 2005 میزان جذب مس از آب­های آلوده را با استفاده از پوسته شلتوک برنج بررسی کردند.
Grimm و همکاران در سال 2008 میزان جذب مس را با استفاده از جاذب­های خاک اره، جلبک دریایی و خزه مورد بررسی قرار دادند.
Montanher و همکاران در سال 2005 برای حذف سرب و مس از پوسته شلتوک برنج استفاده کردند.
1-7- ضایعات چای
چای یکی از قدیمی­ترین نوشیدنی­ها می باشد و پس از آب، پرمصرف­ترین و مهم­ترین نوشیدنی­های مطبوع برای رفع خستگی و تشنگی در بیشتر کشور­های جهان و از جمله ایران می­باشد. بیش از 30 کشور چای خیز جهان، مبادرت به تولید چای سیاه می­کنند که سهم ایران در این تولید جهانی، حدود 5/2 درصد است. بر اساس گزارش سازمان چای کشور در ایران سالانه حدود 50 تا 60 هزار تن چای سیاه تولید می­شود. در عمل آوری تولید چای سیاه حدود 10 درصد ضایعات چای، موسوم به خاک چای حاصل می­شود که بصورت پودر بوده و با غربال کردن چای سیاه در آخرین مرحله تولید و قبل از بسته بندی به دست می آید که در بازارهای جهانی قیمت چندانی ندارد (نجفی و همکاران، 1388).
در هند تولید سالانه چای حدود 857000 تن است که 4/27 درصد از تولید کل جهان می­باشد(Wasewar et al., 2008) مقدار چای خشک تولید شده از 100 کیلوگرم برگ چای سبز، 22 کیلوگرم بطور متوسط است و حدود 18 کیلوگرم برای بازار بسته بندی می­شود و 4 کیلوگرم دیگر از مواد چای خشک به هدر می­رود (Cay et al., 2004). مقدار ضایعات چای تولید شده در هر سال پس از پردازش در حدود 190400 تن در هند به تنهایی است ((Wasewar, 2010. در حال حاضر سالانه حدود 4 هزار تن ضایعات چای در کارخانجات چای سازی ایران تولید شده و تقریباً بدون مصرف می­باشند (نیکخواه و همکاران، 1391).
دیواره­های سلولی نامحلول برگ­های چای از سلولوز[3]، همی سلولوز[4]، لیگنین[5]، تانن­های فشرده[6] و پروتئین­های ساختاری ساخته شده­اند. بعبارت دیگر یک سوم از کل ماده خشک در برگ­های چای باید پتانسیل خوبی بعنوان جاذب فلزی از محلول و فاضلاب­های آبی داشته باشند ((Wasewar, 2010.
1-7-1- آماده­سازی ضایعات چای بعنوان جاذب
جهت آماده­سازی ضایعات چای، بعنوان جاذب کم هزینه در استخراج فاز جامد روش خاصی در کتب و یا اسناد علمی بیان نشده است بلکه روش­هایی بطور تجربی توسط پژوهشگران انجام شده و در مقالات مختلف ذکر شده است. 
Mahavi و همکاران در سال 2005 از روش بسیار ساده جهت آماده­سازی جاذب­ها استفاده کردند. آنها ضایعات چای را در مرحله اول شسته و با آب مقطر شستشو دادند و پس از خشک کردن در 100 درجه سانتیگراد با توری سایز 10، غربال کردند.
 Malkoc and Nuhoglu در سال 2005 برای حذف اجزای رنگی چای قبل از آزمایش، آنها را برای مدت زمان طولانی با آب جوش شستشو دادند تا محلول حاوی ضایعات چای بی­رنگ شود. سپس ضایعات چای را تمیزکرده و در دمای اتاق با عبور گاز خشک کردند.
Amarasinghe and Williams  در سال 2007 نیز با آب جوش ضایعات چای را شستشو دادند و آنقدر این کار را تکرار کردند تا اجزای محلول و رنگ آن از بین برود. سپس به مدت 12 ساعت در آون با حرارت 85 درجه سانتیگراد خشک کردند. ضایعات چای خشک، غربال شده و در کیسه از جنس پلی اتیلن نگهداری می­شود. نوع مشابهی از روش آماده­سازی، توسط Cay و همکارانش طراحی شد و توسط Wasewar و همکارانش در سال 2008 استفاده شده است. قبل از آزمایش، ضایعات چای خرد شده با آب گرم (80 درجه سانتیگراد) به مدت یک ساعت شسته شده و تانن­های قابل هیدرولیز و دیگر اجزای محلول و رنگی حذف می­شود. چای خشک بی­رنگ و تمیز را در آون با 105 درجه سانتیگراد قرار داده تا خشک شود و در نهایت ذرات با اندازه 60-170 غربال می­شود و بعنوان جاذب مورد استفاده قرار می­گیرد.
1-8- شبکه عصبی مصنوعی( ANN)
شبکه­های عصبی، مدل­های محاسباتی هستند که قادرند رابطه میان ورودی ها وخروجی ها یک سیستم فیزیکی را توسط شبکه ای از گره ها که همگی با هم متصل هستند، تعیین نمایند که در آن میزان فعالیت هر یک از این اتصالات توسط اطلاعات تاریخی تنظیم می شود (فرآیند یادگیری) و در نهایت مدل قادر خواهد بود قوانین مرتبط میان ورودی ها وخروجی ها را کشف نماید، هر چند این قوانین غیرخطی و پیچیده باشند( دلاور، 1384).
ANN که رسمأ از دهه 1970 میلادی مطرح شده است، با الگو قرار دادن فعالیت­های مغز انسان و براساس روابط منطقی مشابه، با دریافت یک سری اطلاعات نتایج منطقی را عرضه کرده و به کاربر ارائه می­دهد. ANN با تجزیه و تحلیل داده­های ورودی و نتایج نظیر آنها ارتباطی منطقی بین داده­ها برقرار می­کند که ممکن است غیرخطی و نامشخص باشد، سپس با استفاده از این ارتباط منطقی، کار شبیه سازی را برای موارد احتمالی مشابه انجام می­دهد.
این شبکه­ها بر مبنای مقایسه بین خروجی شبکه و هدف تعدیل می­شوند و تا زمانی که خروجی شبکه با خروجی هدف تطبیق پیدا کند این کار ادامه می­یابد. شبکه­های آموزش یافته را می­توان به صورت رویه­ای از جعبه سیاه برای برآوردهای غیرخطی با عنوان نگاشت­های غیرخطی قابل تنظیم معرفی کرد، چرا که فضای بردار ورودی را به وسیله مجموعه­ای از توابع غیرخطی به فضای خروجی مرتبط می­سازد. کاربردی­ترین نوع شبکه­های عصبی، شبکه­های پروسپترون چندلایه (MLP)[8] و شبکه­های توابع شعاعی (RBF)[9] می­باشد (کوچک­زاده و بهمنی، 1384).
1Liquid-liquid extraction
1 Flexibility
1 Cellulose
2 Hemicelluloses
3 Lignin
4 Condensed tannins
1 Artificial neural network
[8] Multi Layer Perceptroan
[9] Radial Basis Function
 
متن کامل در این لینک