ای  ا ز یک راه طولانی را فراهم کند.

فرضیه ها:

– آغاز جهان در کیهان شناسی نوین بر طبق مدل استاندارد انفجار بزرگ ، قابل تبیین است ؛طبق این مدل جهان حدود 14 میلیارد سال پیش در پی یک انفجار آغاز شده است.

– با توجه به دیدگاه ملاصدرا ، جهان نقطه آغازی ندارد و سؤال از آغاز خلقت بی معناست.

–  می­توان توافق نسبی بین نظریات کیهان شناسی و فلسفه ملاصدرا از جمله در این مسئله بر قرار کرد.

– نظریه انفجار بزرگ به روشنی مؤید دست توانای آفریدگار در آفرینش جهان است ؛ با وجود حدوث نامتناهی جهان و فقر ذاتی موجودات حادث،  وجود فیاض ضروری است.

هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام پژوهش:

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دو دیدگاه کیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا در مورد آغاز آفرینش جهان است ؛ همانطور که در

 ضرورت نیز اشاره کردیم تعامل بین فلسفه و دانش روز از اهداف و انتظارات نگارنده از انچام پژوهش است.

بیان روش تحقیق:

در این پژوهش آغاز آفرینش جهان به صورت تحلیلی  بررسی شده و سپس  بین دو دیدگاه موجود مقایسه شده است ؛  روش کار در این تحقیق ،  کتابخانه ای می­باشد.

فصل اول: کلیات

در این تحقیق به منظور رسیدن به مقصود ، نیازمند ورود به بحث « كلیات »‌ هستیم . زیرا ضروری است داده های اولیه ای را كه بتوان به كمك آن به تجزیه و تحلیل پرداخت ، تعیین و مورد بررسی قرار گیرد . بدین ترتیب ، در فصل اول با عنوان «كلیات » ، به تبیین مفهوم واژگان اصلی و مرتبط با موضوع تحقیق خواهیم پرداخت . همچنین دامنه­ی موضوع را نیز بررسی كرده ایم تا خواننده بداند این موضوع در چه فضایی بررسی شده است.

1-1- معنای کیهان شناسی

به ساختار كلی كیهان مربوط می­شود .[1] كیهان شناسی دانش بررسی و شناسایی چگونگی پیدایش كیهان و آنچه در آن است ، می­ باشد.[2]

2-1- تاریخچه و سیر تحولی کیهان شناسی 

اقلیدس ، ریاضیدان یونانی ، (حدود 300 سال قبل از میلاد) ، با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع ، فضا را تعریف کرد. تعریفی که اسحاق نیوتن-1727) 1643 م.)  فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی ، از جهان ارائه داد ،  مطابق با نظریات اقلیدس بود . فضایی لایتناهی که با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع تعریف می شد. هرچند نظریه­ی  فضای لایتناهی عاری از مشکل نیست. طبق قضیه اولبرس که از نام ستاره شناس آلمانی ، ویلهلم اولبرس1840 – 1758 ) م.) گرفته شده ، اگر ستارگان به یک شکل در تمام فضای لایتناهی پراکنده شوند، در تمامی جهات ستاره‌ وجود خواهد داشت و اگر چیزی در مسیر ستارگان دور دست قرار نگیرد ، تمام آسمان درخشندگی خورشید را خواهد داشت که عملا چنین نیست.

بعد از آن آلبرت اینشتین (1955 – 1879م. ) ، دانشمند آمریکایی آلمانی تبار ، با ارائه نظریه­ی نسبیت عام در سال 1915م.  مشکل نظریه­ی  نیوتن را حل کرد. آلبرت اینشتین     نشان داد که فضا و ماده موجود در آن ، محدود اما نامحصور است ؛ یک جهان دو بعدی به شکل سطح یک کره را تصور کنید، این جهان محدود خواهد بود اما هیچ لبه یا حصاری نخواهد داشت . جهان محدود اما نامحصور آلبرت اینشتین ، ساکن است اما به آسانی می‌تواند منبسط یا منقبض شود.

نظریه­ی انبساط جهان با کشفی که ادوین هابل1953 – 1889) م. ) ، ستاره شناس آمریکایی ، به عمل آورد، قوت گرفت. او دریافت که کهکشانها در حال حرکت در جهان هستند. وی همچنین متوجه شد که کهکشانهای دورتر ، سریعتر از کهکشانهای نزدیکتر حرکت می‌کنند. در سال 1931 م. ، ژرژ لومتر(1898-1966 م.) ، دانشمند بلژیکی ، اعلام کرد که عامل این انبساط ، تجزیه خود بخود آنچه که او اتم اولیه[1] نامیده است، می­باشد.   علیرغم كشف هابل مبتنی بر انبساط كیهانی و همچنین نظریه انفجار بزرگ كه نتیجه این كشف بود ؛ اما فرد هویل ، ستاره شناس انگلیسی ، حاضر به پذیرفتن نظریه انفجار بزرگ نبود و آنرا به تمسخر گرفت. در عوض او معتقد به یک اصل کامل ستاره شناسی بود.

 وی  در سال 1948 م. اعلام کرد که جهان در هر زمان و مکانی که مورد آزمایش قرار گیرد باید یکسان به نظر رسد. یا به عبارت خلاصه‌تر ، جهان دارای حالتی پایدار است. طبق نظر هویل ، بوجود آمدن مداوم ماده در سرتاسر فضا باعث ایجاد توازن در انبساط جهان شده و حالت پایای آنرا حفظ می‌کند . (سرعت بوجود آمدن ماده که حدود یک اتم هیدروژن در یک لیتر در هر 20 سال می‌باشد بقدری کند است که قابل مشاهده در آزمایشگاه نیست). بین نظریه‌های جهان پایدار و انفجار بزرگ چند تفاوت اساسی وجود دارد. مثلا طبق نظریه حالت پایا ، اندازه و چگالی کهکشانهای جدید و قدیم در سراسر جهان بایستی یکسان باشد. اما طبق نظریه انفجار بزرگ ، اندازه و چگالی اجسام جدیدتر بایستی مطابق با میزان فاصله‌شان افزایش یابد. [2]

[1] . اتم اولیه یک ماهیت تنهاست که در برگیرنده تمام ماده و انرژی موجود در جهان است.

[2] .دانشنامه رشد ، ،تاریخ دریافت : 31/3/89، تاریخ مقاله : ( 29/5/2010) http//:daneshnameh.roshd.ir .  ؛ صص 2-1.

[1] . مك گراهیل ، واژه نامه نجوم و اختر فیزیك ، ( ترجمه­ی محمدتقی عدالتی ، جمشید قنبری ) ، ( تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، 1378) ، ص 36 . 

[2]غلامحسین صدری افشار؛ نسرین و نسترن حكمی ، فرهنگ معاصر فارسی امروز ، (تهران : فرهنگ معاصر، 1382)، ص 1053.