دانلود پایان نامه ارشد : بررسی تنشهای سه بعدی بینلایهای دراتصالات مکانیکی در مواد مرکب لایهای
جمعه 99/10/26
بیشتر ماشینها و دستگاهها از اعضاء متعددی تشكیل شدهاند كه با اتصالات مختلف به یكدیگر مرتبط میشوند. قابلیت ساخت و سرویس آسانتر قطعات از دلایل اصلی ساخت ماشینها یا دستگاهها با بیش از یك عضو میباشد. اعضاء اتصالدهنده، مانند یك پیچ و مهره معمولی میتوانند در موارد متفاوتی بكار روند و در اكثر این موارد عضوهای اتصالدهنده وظیفه انتقال بارهای وارده را دارند. ایدة تكرار استفاده از اعضاء اتصال دهنده وقتی حائز اهمیت میشود كه بدانیم برای مثال یك اتومبیل بیش از ده هزار قطعه، ماشین ابزار بیش از بیست هزار قطعه و كارخانه نورد بیش از یك میلیون قطعه دارند.
اتصالات میتوانند دائمی یا غیر دائمی باشند. انتخاب این موضوع بستگی به هدف بكارگیری اتصال و مسائل اقتصادی دارد. استفاده از اتصالات دائمی تنها یكبار امكانپذیر است اما این اتصالات ارزانتر بوده و نیروهای دینامیكی را راحتتر تحمل میكنند، بنابراین در جائیكه استحكام موردنظر است میتوان با اطمینان از این نوع اتصال استفاده كرد. اتصالات غیردائمی قابلیت استفاده مجدد بیشتری دارند اما برای تحمل بارهای وارده مختلف چندان مناسب نیستند.
امروزه مواد مرکب[1] در صنعت اهمیت خود را نشان داده است و بنابراین مسائل آن نیز باید با دقت بیشتری بررسی گردد. یکی از مهمترین این مسائل اتصال قطعات مرکب چند لایههای[2] به یکدیگر میباشد. به طور کلی سه گروه اصلی اتصالات در صفحات مرکب چند لایه وجود دارند: اتصالات چسبی[3]، اتصالات مكانیكی[4]، تركیبی از اتصالات چسبی و مكانیكی[5]. اتصالات مكانیكی كاربرد وسیعی در صنعت به خصوص سازههای هوایی دارد. لذا از دیرباز طراحان توجه خاصی به آن معطوف كردهاند. تعیین مقاومت نهایی و نوع گسیختگی
اتصال، تحلیل تنش در محل قرارگیری پین كه دارای تمركز تنش بالایی است را ضروری مینماید.
نظر به اینكه انجام تحلیلهای ساده و پایهای نمیتواند معیار مناسبی جهت تعیین نقاط تمركز تنش، توزیع تنش در اتصالات وتعیین تنشهای بین صفحهای باشد، بسیاری از محققان به روشهای تحلیلی پیچیده روی آوردهاند. گرچه روشهای پیچیده مذكور پارامترهای بیشتری همچون مسئله تماس پرچ با ورق در چنین اتصالاتی را مورد بررسی قرار داده و به تأثیر كمی و كیفی آنها بر رفتار اتصال میپردازد اما استفاده كاربردی از آنها امكانپذیر نمیباشد. بر همین اساس در سالهای اخیر با گسترش و پیشرفت در صنعت تولید سختافزار و نرمافزارهای رایانهای استفاده از روشهای عددی به خصوص روش اجزاء محدود و نرمافزارهای خاص آن، روند فزایندهای پیدا نموده است. با استفاده از روش اجزاء محدود میتوان هندسههای پیچیده، بارگذاریهای متنوع و شرایط مرزی گوناگونی را در این اتصالات مدلسازی و تحلیل نمود.
1-1- مروری بر کارهای گذشته
مبحث تمركز تنش در یك سوراخ دایرهای شكل بر روی ورق كه تحت بار وارده از یك پین قرار گرفته و در شرایط تنش صفحهای[6] و یا كرنش صفحهای[7] قرار دارد یكی از مسائل كلاسیك در تئوری الاستیسیتة خطی میباشد
درسالهای بین 1940 تا 1950 مطالعات تحلیلی نسبتاً خوبی بر روی اتصالات چسبی درفلزات انجام شد و سپس این تحقیقات برای مواد مرکب در اواخر سال 1960 مورد استفاده قرار گرفت. اما اتصالات مکانیکی مواد مرکب از نظر تحلیلی كمتر مورد توجه قرار میگرفت. پس از رشد و توسعه مواد مرکب در صنعت به خصوص صنعت هوایی، طراحی و تحلیل اتصالات مكانیكی درمواد مرکب مورد توجه محققان قرار گرفت.
به طور كلی در سه دهه گذشته مقالات زیادی در زمینه اتصالات مكانیكی در مواد مرکب ارائه شده است، بخش عمدهای از مقالات، بوسیله نتایج تجربی اثرات دما و رطوبت، ترتیب لایهها، خواص هندسی، تلرانس و لقی بین پین و سوراخ را مورد بررسی قرار داده است ]1 و 2.[ روشهای تحلیلی قسمت کوچکتری از تحقیقات در زمینه اتصالات مکانیکی را به خود اختصاص داده است. در این موارد از مدل های دو بعدی استفاده شده و در نهایت با ساده سازی مسئله توزیع تنش در اطراف سوراخ بدست آمده است ]3 و 4[.
در بخش دیگری از مقالات نیز از روشهای عددی جهت پیشبینی میدان تنش در اتصالات مكانیكی استفاده شده است ]5-8.[ بطور كلی مهمترین مرحله در روشهای عددی، تحلیل تنش و دستیابی به نمودار توزیع تنش اطراف سوراخ میباشد، زیرا پارامترهای مختلفی از جمله: نحوه مدلسازی اتصال (دوبعدی یا سه بعدی)، نحوه اعمال شرایط مرزی، لقی و اصطكاك بین پین و سوراخ ، متقارن یا نامتقارن بودن اتصال و ترتیب لایهها تاثیر بسیار زیادی در توزیع تنش بین لایه ها دارند.
از نظر مدلسازی اجزاء محدود، نوع المانهای مورد استفاده در هندسه مدل در حالتهای دو بعدی و سه بعدی، نوع المانهای تماس مورد استفاده و ویژگیهای آنها مانند سختی تماسی و میزان نفوذپذیری المانهای درگیر، و یا اصطكاك بین سطوح تماس را میتوان از عوامل مؤثر بر رفتار اتصالات غیر دائم پیچ و پین برشمرد. البته قابل ذکر است که اغلب محققان از مدلهای دوبعدی خطی اجزاء محدود استفاده نمودهاند.
در مدلهای دوبعدی برای مدلسازی پین سه روش مورد استفاده محققان قرار گرفته است. روش اول به این صورت است که جابهجایی شعاعی گرههای اطراف سوراخ مقید میشود و بار به لبه اتصال اعمال می شود ]9[. در روش دیگر بار به صورت یك تنش شعاعی كسینوسی بر روی لبه سوراخ اعمال میگردد و لبه اتصال مقید میشود ]10.[ بعضی از محققان نیز برای مدلسازی پین از المانهای صلب یا خرپا استفاده كردهاند كه بار به صورت متمركز به مركز پین اعمال میشود ]11[. لازم به ذكر است این روشها همیشه جواب دقیقی را نشان نمیدهند. بنابراین برای دستیابی به جوابهای بهتر میبایست بار اعمالی پین را به صورت واقعیتری مدل نمود.
علاوه بر تحقیقاتی كه به صورت تجربی بر روی تنش های بین لایه ای و اثر این تنش ها بر لایه لایه شدن صفحات انجام شده است(به عنوان مثال توسظ دنیل[8] در سال 1974 [18] روش های تحلیلی زیادی برای تعیین میدان تنش اطراف سوراخ های باز ارائه شد.
اما رفتار مكانیكی صفحات مركب كه دارای اتصالات هستند بسیار دشوارتر است.كمنهو و متیو[9] [19] در سال 1997 بررسی جامعی برروی آسیبهای وارده بر صفحات در نزدیكی سوراخها انجام دادند. در ضمن در این میان مدل های ساده شده زیادی برای مطالعه عددی میدان تنش و شكست در اتصالات مكانیكی در صفحات مركب ارائه شد.به عنوان نمونه دانو[10] [6] یک مدل دو بعدی را برای پیش بینی پاسخ اتصالات میان صفحات مرکب تحت بارگذاری بررسی کرد که در این مدل اتصالات صلب در نظر گرفته شده بود. در همین زمینه تحلیل های سه بعدی نیز توسط چن[11] در سال 1995 [13]، ایرمن[12] در سال 1998 [20] انجام شد. ایرمن در بررسی خود اتصالات را الاستیك فرض كرده بود واز اثر اصطكاك در میان صفحات مركب صرفنظر كرده بود.
یانگ[13] و یان[14] در سال 2003 [5] روش دقیق عددى برای بررسی رفتار مكانیكی صفحات مركب با اتصالات الاستیسیته را تعیین كردند. آنها اتصالات را ایزوتروپیك فرض كردند و در سطح تماس اتصال و صفحات اصطكاك را لحاظ كردند. صفحات در تحلیل آنها متقارن می باشد.
هایر[15] همکارانش در سال 1987 [12] با روش عددی اثرات الاستیسیته پین، لقی و اصطکاک را بر توزیع تنش شعاعی و محیطی اطراف سوراخ در اتصالات مکانیکی صفحات اورتوتروپیک[16] بررسی کردند. مدل استفاده شده به صورت دو بعدی بوده و از دو لایه گذاری متقارن جهت بررسی پارامترهای فوق استفاده شده است.
چن[17] به همراه همكارانش در سال 1995 [13] تحلیل تنش تماس سه بعدی یك اتصال مكانیكی مواد مرکب لایهای متقارن را با روش عددی انجام دادند. آنها با استفاده از تماس محلی بین پین با سوراخ و در نظر گرفتن اصطكاك و لقی بصورت سه بعدی نتایج خود رابه دست آوردند.
در سال 1999 زیائو[18] [14] و همكارانش ضریب اصطكاك موثر برای یك ماده مرکب لایهای را در تحلیل ورق با اتصال پین مورد مطالعه قرار دادند. آنها نشان دادند كه ضریب اصطكاك در جهات مختلف در یک لایه مقادیر متفاوتی را داراست، سپس برای مدل سازی ، توزیع غیریكنواخت ضریب اصطكاك بصورت تابعی از زاویه را بكار بردند.
آیر[19] در سال 2000 ]15[ با ساختن یک مدل المان محدود توزیع تنش شعاعی و محیطی را در اتصالات پینی بدست آورده و اثرات اصطکاک، هندسه و بار دو محوری را بررسی کرد. البته تحقیق او محدود به صفحات ایزوتروپیک بوده با این تفاوت که اثر جنس پین بر توزیع تنش شعاعی و محیطی مورد بررسی قرار گرفته است.
کدیور و شاهی در سال 2002 ]16[ سطح تماس پین وسوراخ را بوسیله یک مدل سه بعدی المان محدود و به کمک نرم افزار ANSYS در امتداد ضخامت چندلایه محاسبه کردهاند، آنها پین را صلب فرض نمودهاند و با اعمال شرایط مرزی مناسب، اثرات پین بر روی سوراخ را مدل کرده و تاثیر شکل هندسی بر ناحیه تماس و توزیع تنش را بررسی نمودهاند.
شیاه[20] و چن[21] در سال2006 تنش های بین لایه ای را بین صفحات نازك كامپوزیت تحت بارهای گرمایی تحلیل كردند. آنها از روش المان مرزی استفاده كردند و صفحات را بسیار نازك فرض كردند. در ضمن صفحات به صورت شبه ایزوتروبیك مورد مطالعه قرار گرفتند. و در پایان برای بررسی صحت تحلیل های خود نتایج را با یك نمونه عددی شرح دادند.
پایان نامه ارشد: سنتز و شناسایی کمپلکسهای جدید دارویی از گالیم و قلع و تیتانیم و مطالعات کلینیکی تعدادی از آنها در درمان برخی رده های سلولهای سرطانی
جمعه 99/10/26
:
سرطان كه همچنین با نامهای تومور بدخیم یا نئوپلاسم بدخیم نیز یاد میشود، گروهی از بیماریها را گویند كه شامل رشد غیرطبیعی سلولها با قابلیت هجوم و پخششدن به سایر قسمتهای بدن میباشند. راههای بسیاری به منظور درمان سرطان وجود دارد، كه از جمله میتوان به جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی، هورموندرمانی، درمان هدفمند و مراقبت تسکینی اشاره نمود. اینكه کدام درمان استفاده میشود بستگی به نوع، محل و درجه سرطان و همچنین به میزان سلامتی و خواستههای فرد، بستگی دارد. داروهای ضدسرطان پایه فلزی جزء ترکیباتی هستند که میتوانند کاندیدهای مناسبی برای شیمی درمانی باشند. مطالعات قبلی نشان میدهند که این تركیبات عوامل قدرتمندی در القاء آپوپتوز در برابر ردههای سلولی مختلف میباشند.
در این مطالعه، اثرات كمپلكسهایی از گالیم، قلع و تیتانیم که خود این فلزات به تنهایی خاصیت بیولوژیکی دارند و همچنین لیگاندهای انتخاب شده در این پایان نامه یعنی مالتول و دفریپرون نیز که ترکیباتی طبیعی و خوراکی هستند و خود به تنهایی خاصیت ضد سرطانی دارند، روی تكثیر ردههای سلولیHeLa (کارسینومای تخمدان انسانی)، MCF-7 (سرطان سینه انسانی)، HT-29 (سرطان روده بزرگ انسان)، K-562 (سرطان سلولهای میلوییدی خون انسان) و Neuro-2a (نوروبلاستوما موشی) با آزمون MTT در مقایسه با سیس پلاتین بهعنوان استاندارد، مورد بررسی قرارگرفت. همچنین بهمنظور اینكه مطالعه كنیم به چه شكلی كمپلكس مورد نظر، مرگ سلولی (نكروز یا آپوپتوز) ایجاد میكند، مطالعات فلوسایتومتری بر روی این تركیبات صورت گرفت.
فصل اول: داروهای ضدسرطان پایه فلزی گالیم، قلع و تیتانیم
1-1- سرطان
واژه سرطان برای اولین بار برای توصیف بیش از 100 نوع بیماری که در آنها سلولها بدون محدودیت تکثیر پیدا کرده و یا باعث تخریب بافتهای سالم میشدند، استفاده شد. در حال حاضر سرطان تنها به آن دسته از تودههای سلولی که خصوصیات بدخیمی را دارند، اطلاق میشود. انتخاب کلمهی سرطان که در معنای لاتین به معنی خرچنگ است برای این دسته از بیماریها که به نقاط مختلف بدن دست اندازی میکنند، به جهت شباهت به پاهای خرچنگ به کار رفته است.
امروزه سرطان یکی از مهمترین معضلات سلامتی در سرتاسر دنیا به حساب میآید. براساس آمار ارائه شده از طرف سازمان بهداشت جهانی در سال 2005 از کل 58 میلیون مرگ در سرتاسر دنیا، 7/6 میلیون (13%) آنها بعلت سرطان بودهاست. در کشور ما ابتلا به سرطان بعد از بیماریهای قلبی و عروقی و حوادث سومین علت مرگ و میر میباشد. بر اساس آمار کدبندی ارائه شده از طرف سازمان بهداشت جهانی در سال 1384 (2005 میلادی) کل مرگهای ناشی از سرطان در ایران 47 هزار مورد، معادل 8/11 درصد کل مرگ و میر بوده است و تخمین زده شده تا سال 2030، 4/13 درصد موارد مرگ و میر در ایران به علت ابتلا به سرطان میباشد. برای توضیح پاتوفیزیولوژی سرطان لازم
است ابتدا به توضیح خصوصیات سلول طبیعی و سلول غیرطبیعی پرداخت [1].
1-1-1- خصوصیات سلول طبیعی
همهی بافتهای بدن حاوی تعداد زیادی سلولهای بالغ با شکل و اندازه یکسان و مشابه هستند. هر سلول بالغ طبیعی دارای یک هسته که حاوی کروموزومهای سالم است، میباشد. هر کروموزوم متشکل از پروتئینهایی به نام DNA است که تشکیل RNA یا اسید ریبونوکلئیک را کنترل میکند. RNAمسئول تنظیم رشد و عملکرد سلولی است. رشد و تقسیم سلولی تابع یک فرایند منظم و دقیق به نام سیکل سلولی است. در واقع سیکل سلولی شامل مراحل متوالی میباشد که در طی آن یک سلول مادر به دو سلول دختر تقسیم میگردد [1]. این مراحل به ترتیب عبارتند از:
1- مرحله G1 که در آن سنتز پروتئینهای لازم برای ساخت RNA آغاز میشود.
2- مرحله S یا سنتز که فاز ساخت DNAو کروموزومهای سلولی است.
3- مرحله G2 که در این فاز پروتئینهای اضافی و سنتز RNA صورت میگیرد و دوک میتوزی تشکیل میگردد.
4- مرحله M یا میتوز که زمان تقسیم واقعی سلول به دو سلول دختر است. انتهای این مرحله جدا شدن کامل دو دسته کروموزوم جدید و تشکیل یک غشای هستهای جدید در اطراف هر هسته از کروموزومها و تولید دو سلول مجزاست.
5- مرحله G0 یا استراحت که در آن سلول زنده است و تمامی فعالیتهای حیاتی خود را انجام میدهد.
2-1-1- خصوصیات سلول غیرطبیعی
هرگونه اختلال در ویژگیهای مشترک سلولهای طبیعی باعث به وجود آمدن یک سلول غیرطبیعی میگردد. سلول غیرطبیعی در صورتیکه زنده بماند و بتواند به رشد و تکثیر خود ادامه دهد منجر به وقوع بیماری سرطان میشود. به عبارت دیگر سلولهای سرطانی با خصوصیات غیرطبیعی که دارند دائماً در فرایند تقسیم سلولی هستند که این امر به دو دلیل است:
عدم پاسخ دهی به سیگنالهای توقف تکثیر سلولی و عدم پاسخ دهی به سیگنالهای مسبب مرگ سلولی. به طور معمول همهی سلولهای سرطانی دارای هسته بزرگ بوده و شکل نامنظم و چند شکلی دارند. هستکها نیز که در درون هسته جای دارند و جایگاه اسید ریبونوکلئیک (RNA) میباشند، بزرگتر و فراوانتر هستند. وجود ناهنجاریهای کروموزومی از قبیل جابهجایی کروموزومها، اضافه بودن کروموزومها و شکسته بودن کروموزومها یافتههای معمول و رایجی در سلولهای غیرطبیعی میباشند. سرعت تقسیم سلولی در سلولهای سرطانی بالا بوده و به همین علت نیاز این سلولها به گلوکز و اکسیژن بیشتر است.
فقدان توانایی ترمیم ضایعات به وجود آمده در DNA و عدم پاسخگویی به سیگنالهای طبیعی کنترلکننده رشد سلولی از دیگر خصوصیات سلولهای سرطانی است. همچنین غشای سلولهای سرطانی حاوی آنتی ژنهایی موسوم به آنتی ژنهای اختصاصی تومور هستند، ضمناً چسبندگی غشای سلولهای غیرطبیعی به دلیل کم بودن فیبرونکتین یا سیمان سلولی، کمتر از سلولهای طبیعی بوده و به همین دلیل این سلولها از انسجام بافتی کمتری برخوردار خواهند بود و قابلیت جدا شدن از بافت و حرکت در بدن را دارند.
3-1-1- پاتوفیزیولوژی سرطان
سرآغاز شروع بیماری سرطان، وقوع یک جهش ژنی در DNA سلول میباشد. اگر سلول غیرطبیعی ایجاد شده در اثر مکانیزمهای طبیعی مرگ سلولی، از بین نرفته و از مکانیزمهای سیستم ایمنی بدن نیز در امان بماند شروع به رشد و تکثیر کرده و کلونی تشکیل میدهد. کلونی سلولی تشکیل شده بدون توجه به پیامها و سیگنالهای طبیعی تنظیم کننده رشد در محیط اطراف سلول به رشد و تکثیر خود ادامه میدهد و به تدریج ویژگیهای بدخیمی در سلول پدیدار میگردد. با وقوع ویژگیهای بدخیمی، سلولها توانایی نفوذ به عروق خونی و لنفی را پیدا کرده و از این طریق در بدن منتشر شده و سایر ارگانها را نیز مبتلا میکنند [2].
4-1-1- تئوری پیدایش سرطان
کارسینوژنز یک فرایند چند مرحلهای است که در آن سلولهای طبیعی به سلولهای سرطانی تغییر شکل مییابند. این مراحل عبارتند از:
1- آغاز: در این مرحله به علت تماس مستقیم سلول با یک عامل سرطانزا، یک جهش ژنی ساده در سلول طبیعی اتفاق میافتد.
2- ارتقاء: تماس مجدد سلول با عوامل سرطانزای ارتقاء دهنده، میتوانند منجر به تظاهر موتاسیون در اطلاعات ژنتیکی سلول، حتی مدتها بعد از یک وقفه طولانی گردد. در این مرحله با تظاهرات ژنتیکی اتفاق افتاده سلول به سمت تغییرات بدخیمی پیش رفته و شروع به تکثیر بیاندازه میکند.
3- پیشرفت: در این فاز سلولهای تغییر شکل یافته در فاز اول و دوم بیشتر خصوصیات بدخیمی پیدا کرده و رشد جمعیت سلولی با فنوتیپ بدخیمی ادامه یافته، سلولها تمایل به تهاجم و متاستاز به سایر بافتها را پیدا میکنند.
در حالت عادی ژنهایی موسوم به انکوژن در سلول وجود دارند که مسئول کنترل فرایند رشد و تکثیر سلولی هستند، به عبارت دیگر به عنوان کلید روشن و خاموش در تکثیر سلولی عمل میکنند. انکوژنها خود به دو دسته تقسیم میگردند:
پرتوانکوژنها: پروتئینی از DNA که تکثیر سلولها تحت کنترل آنها انجام میشود (کلید روشن).
آنتی انکوژنها یا ژنهای سرکوبگر تومور: پروتئینی از DNA که تقسیم غیرضروری سلولها را متوقف میکند (کلید خاموش). آنتی انکوژنها قادرند هرگونه تغییرات سلولی در DNA را ترمیم کرده و یا از طریق فرایند مرگ سلولی منجر به مرگ برنامهریزی شده سلولی گردند. لذا نتیجه هر گونه اختلال در فعالیت انکوژنها، رشد و تکثیر غیرضروری و بدون کنترل سلول میباشد که همان فرایند بدخیمی یا نئوپلازی است. به عنوان نمونه در بسیاری از سرطانها ژنی به نام P53 که یک ژن سرکوبگر تومور است دچار جهش گردیده و بنابراین توانایی انجام مسئولیت خود را که ترمیم یا مرگ بعد از صدمه DNA و به عبارتی متوقف کردن تکثیر سلولی است، از دست میدهد. در این وضعیت سلول غیرطبیعی بدون هیچ کنترلی قادر است به رشد و تکثیر سلولی خود ادامه داده و یک بدخیمی را باعث گردد.
5-1-1- درجه بندی و مرحله بندی تومورها
زمانی که تشخیص سرطان از طریق انجام تستهای تشخیصی رایج و پاتولوژی، قطعی گردید برای شروع درمان نیاز به تعیین درجه و مرحلهی بدخیمی میباشد تا به این ترتیب اطلاعات پایه برای ارزیابی نتایج درمان و ادامه یک روند ثابت و سیستماتیک حاصل آید. انتخاب روشهای درمانی و پیش آگهی درمانی نیز بر مبنای درجهبندی و مرحلهبندی تومور تعیین میگردد. درجهبندی عبارت است از تعیین درجهی بدخیمی که براساس آزمایش میکروسکوپی بافت انجام میشود. به عبارت دیگر تقسیمبندی تومور براساس میزان تمایز بافتی و تشابه سلولهای غیرطبیعی به بافت منشاء است. هر چه تمایز سلولی کمتر و سلولها غیر مشابهتر نسبت به بافت منشاء باشند، درجهی بالاتری خواهند داشت.
مرحله بندی یعنی تقسیمبندی تومور از نظر ماکروسکوپی و نیز براساس میزان متاستاز و گسترش آن در بدن میباشد [2]. هر چه تومور از بافت مرجع بیشتر گسترش یابد و به قسمتهای دیگر بیشتر دستاندازی کند، در مرحلهی بالاتری خواهد بود (جدول1-1). درجهبندی تومورها براساس یک سیستم ثابت و یکسان، در تعیین برنامهی درمان و پیش آگهی بیماری کمککننده است. یکی از سیستمبندیهای شایع در درجهبندی تومورها، سیستم TNM است که در آن T = Tumor نمایانگر وسعت تومور اولیه، N = Nodes نشانهی درگیری غدد لنفاوی و M = Metastasis بیان کننده میزان متاستاز تومور سرطانهایی چون خون، ملانوما و سرطانهای سیستم عصبی میباشد و برای سرطانهای دیگر از سیستمهای طبقهبندی دیگری استفاده میکنند که توضیح آن خارج از حوصلهی این بحث میباشد (جدول 1-2).
Grading
Staging
Melanoma
Carcinogen
Initiation
Promotion
Progression
Oncogene
Protooncogene
Antioncogene
Apoptosis
Neoplastic
Malignancy
2 Cycle cell
دانلو پایان نامه ارشد: بررسی موقعیت و مورفولوژی کندیل در بیماران مبتلا به TMDو افراد بدون علامت، با استفاده از CBCT
جمعه 99/10/26
:
هدف از ارزیابی رادیولوژیک مفصل تمپورومندیبولار (TMJ) به تصویر کشیدن اختلالات بالینی مورد شک است. ارزیابی کلینیکی مفصل تمپورومندیبولارمحدودیت های مشخصی دارد. مطالعات نشان میدهند كه معاینه بالینی به تنهایی قادر به تشخیص همه وضعیت های مفصلTMJ نمی باشد.1
در معاینه رادیوگرافیک هر دو مفصل باید تصویر شوند تا امکان مقایسه دو سمت وجود داشته باشد. تصویر برداری TMJ برای تکمیل اطلاعات به دست آمده از معاینات کلینیکی،به خصوص هنگامی که به یک ناهنجاری استخوانی مشکوک هستیم ویادرمان محافظه کارانه موفق نبوده یا سمپتوم ها در حال بدتر شدن می باشند، ضروری است.2
شکل کندیل بطور قابل ملاحظه ای متغییر است این تفاوت در شکل ممکن است در تفسیر رادیوگرافیک آن مشکل ایجاد نماید.این موضوع اهمیت آشنایی و درک تنوعات نمای طبیعی را مشخص می کند.2
فضای مفصلی رادیوگرافیک یک اصطلاح کلی است که برای توصیف ناحیه رادیولوسنت بین کندیل و جزء تمپورال به کار گرفته می شود.چون حدود خارجی رادیوگرافیک گلنوئید فوسا و کندیل مشابه یک گوی و گویچه صاف هماهنگ نیست،لذا فضای مفصلی از داخل به خارج مفصل متغییر است.2
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMD)شایعترین علت دردهای صورتی پس از درد دندانی است و علائم کلینیکی آن شامل دردعضلانی، دردمفصل، محدودیت در حرکات مندیبل وصداهای مفصلی می باشد.2
به دلیل همپوشانی اختلالات مورفولوژیک در بیماران با علامت و بدون علامت تصاویر رادیولوژیك همیشه باید با تكیه بر یافته های بالینی تفسیر شوند. . همچنین انتخاب روش تصویربرداری می بایست بر پایه بررسی های بالینی انجام شود.1
اخیراً، اسکنرهای CT با اشعه مخروطی(CBCT)،جهت نواحی ماگزیلوفاسیال طراحی شده است که قادرند وضوح فضایی(Spacial resolution)در حد کمتر از میلی متر، با زمانهای اسکن کوتاهتر و دوز تشعشعی کمتر را فراهم کنند.اگرچه CBCTبافت نرم را به تصویر نمیکشاند ولی بطور غیر مستقیم قادر است اطلاعاتی را دراین زمینه ارائه دهد.3
از آنجاییکه تا کنون مطالعه ای در زمینه مورفولوژی کندیل در بیماران مبتلا به TMD و افراد بدون علامت در ایران انجام نشده بود، لذا این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای موقعیت و مورفولوژی کندیل در بیماران علامت دار و افراد بدون علامت با کمک CBCT در وضعیت
حداکثر تماس بین دندانی در دانشکده دندانپزشکی مشهد انجام می گرفت.
مفصل گیجگاهی- فکی:
مفصل گیجگاهی- فکی به دلیل اینکه ترکیبی از 2 مفصل سینویال مجزا که دارای عملکردی واحد
می باشند، پیچیده ترین مفصل در بدن در نظر گرفته میشود. کلیه سطوح این مجموعه از کپسول فیبروزهای پوشیده شده است که در قطب داخلی و خارجی مربوط به هر مفصل به منظور استحکام و ثبات بیشتر در حین حرکات فکی، دارای انسجام بیشتری میباشد. قطب داخلی مفصل به دلیل اینکه از حمایت لیگامانی برخوردار نمیباشد به اندازه قطب خارجی که با لیگامان تمپورومندیبولار حمایت میشود قوی نمیباشد. به منظور سهولت حرکات فکی، کپسول در ناحیه قدام و خلف مفصل کاملاً شل میباشد. 4 لایه فیبروز کپسول نسبت به تغییرات دژنراتیو مقاوم بوده و توانایی بیشتری برای ترمیم و رژنراسیون دارد. 5
آناتومی مفصل گیجگاهی- فکی:
مندیبول و استخوان تمپورال اجزاء استخوانی مفصل فکی را تشکیل میدهند. سر کندیل جزء تحتانی و گلنوئید فوسا و توبرکل مفصلی از استخوان تمپورال، جزء استخوانی فوقانی را شامل میشوند. 6
- کندیل:
کندیل ساختاری استخوانی و بیضی شکل میباشد که به راموس مندیبول توسط گردنی باریک متصل میشود. کندیل تقریباً 20 میلیمتر بعد داخلی خارجی و 10-8 میلیمتر ضخامت در بعد قدامی-خلفی دارد. 7
شکل کندیل به طور قابل ملاحظهای متغیر است. این تنوع در شکل ممکن است مشکلاتی را در تفسیرتصاویر رادیوگرافی ایجاد کند. این مساله اهمیت شناخت محدوده ظاهر نرمال شکل کندیل را مورد تاکید قرار میدهد.
محور طولی کندیل اندکی روی گردن کندیل چرخیده طوری که قطب داخلی اندکی به طرف خلف زاویه گرفته است و با محور ساژیتال زاویه 15 تا 33 درجه میسازد. محورهای طولی دو کندیل نزدیک به لبه قدامی سوراخ مگنوم در نمای ساب منتوورتکس یکدیگر را قطع میکنند. اکثر کندیلها ستیغی برجسته در جهت داخلی خارجی روی سطح قدامی دارند که حد قدامی- تحتانی ناحیه مفصلی را مشخص میکند. این ستیغ حد فوقانی حفره پتریگوئید (فرورفتگی کوچک روی سطح قدامی در محل اتصال کندیل و گردن) میباشد. این حفره محل اتصال سرفوقانی عضله پتریگوئید خارجی است واین ستیغ نباید با استئوفیت که نشان دهنده بیماری دژنراتیو مفصلی است، اشتباه شود. 7
- حفره مندیبولار:
حفره مندیبولار در سطح تحتانی بخش صدفی استخوان تمپورال واقع شده است و از گلنوئید فوسا و برجستگی مفصلی استخوان تمپورال تشکیل یافته است که گاهی به عنوان جزء تمپورال مفصل توصیف میشود.
برجستگی مفصلی حد قدامی گلنوئید فوسا را میسازد و شکل محدب دارد. تحتانیترین قسمت آن قله یا آپکس برجستگی نامیده میشود. در مفصل طبیعی، سقف حفره به همراه شیب خلفی برجستگی مفصلی و خود برجستگی، شکلی S مانند در نمای ساژیتال میسازند. خارجیترین قسمت برجستگی شامل یک برآمدگی میباشد که توبرکل مفصلی نامیده می شود، که محل اتصال لیگامانی میباشد. شیار اسکواموتیپانیک و گسترش داخلی آن، شیار تمپروتیمپانیک و گسترش داخلی آن، حد خلفی حفره را میسازد. قسمت میانی سقف حفره بخش کوچکی از کف حفره جمجمهای را تشکیل میدهد و تنها لایه نازکی از استخوان کورتیکال حفره مفصلی را از فضای داخل جمجمه جدا میکند. خار استخوان اسفنوئید حد داخلی حفره را میسازد. عمق حفره متغیر است و تکامل برجستگی مفصلی به محرکات فانکشنال ناشی از کندیل بستگی دارد. فوسا و برجستگی مفصلی در طی سه سال اول زندگی تکامل می یابد و تا سن چهار سالگی به شکل بالغ خود دست مییابد. کودکان خردسال فاقد فوسا و برجستگی مفصلی مشخص میباشند.7
تمام اجزا تمپورال مفصل ، ممکن است با سلولهای هوائی کوچک ناشی از مجموعه
سلولهای هوائی ماستوئیدهوادار شوند. 6
- دیسک داخل مفصلی:
این دیسک از بافت فیبروزه تشکیل میشود که بین سرکندیل و حفره مندیبولار قرار گرفته است. دیسک فضای مفصلی بین حفره گلنوئید و سرکندیل را به دو قسمت فوقانی و تحتانی که به ترتیب در بالا و زیر دیسک قرار گرفتهاند، تقسیم میکند. دو سطح فوقانی و تحتانی دیسک دارای فرم مقعر میباشند (مقعرالطرفین) و دیسک در قدام و خلفضخیم است. استقرار باند خلفی در بالای سر کندیل، ناحیه نازک میانی بین کندیل و شیب خلفی توبرکل مفصلی و باند قدامی در زیر توبرکل مفصلی میباشند. 6
حاشیههای داخلی و خارجی دیسک با کپسول آمیخته می شود. قسمت قدامی به سرفوقانی عضله پتریگوئید خارجی اتصال دارد و بخش خلفی به بافت های خلفی پشت دیسک (اتصال خلفی) متصل میباشد. اتصال بین بخش خلفی دیسک و اتصال خلفی معمولاً در پلن ساژیتال با زاویه ده درجه عمودی بالای سرکندیل قرار میگیرد. 7
- اتصال خلفی (بافت رترودیسکال):
اتصال خلفی شامل دو لایه از بافتهای شل دارای عروق و اعصاب میباشد. لایه فوقانی که غنی از الیاف الاستین میباشد به دیواره خلفی حفره مندیبولار متصل میشود. لایه فوقانی کشیده شده و اجازه حرکت دیسک به طرف جلو در طی حرکت انتقالی کندیل را میدهد. لایه تحتانی به سطح خلفی کندیل متصل میشود. اتصال خلفی با غشاء سینویال پوشیده شده که مایع سینویال را ترشح می کند و باعث لغزنده شدن مفصل میگردد. 7
هنگامی که کندیل به طرف جلو حرکت میکند بافتهای اتصال خلفی، اساساً در نتیجه اتساع وریدی افزایش حجم یافته و هنگامی که دیسک به طرف جلو حرکت می کند کشش اتصال خلفی الاستیک مسئول بازگشت آهسته دیسک به طرف خلف کندیل هنگام بسته شدن دهان میباشد. 7
- کپسول مفصلی:
بافت همبندی ظریفی است که مفصل را احاطه کرده و لبه های آناتومیک و فانکشنال آن را تعیین میکند. کپسول در بالا به استخوان تمپورال و در پائین به گردن کندیل متصل است. غشاء سینویال سطح داخلی کپسول را میپوشاند و مایع سینوال را ترشح میکند این مایع نیازهای متابولیک و تغذیهای سطوح مفصلی بدون عروق را تامین کرده و به عنوان لوبریکنت بین سطوح در طی فانکشن عمل میکند. کپسول مفصلی در ایجاد حس عمقی مفصل نیز شرکت میکند. 7
لیگامانهای مفصلی:
بافت همبندی دارای الیاف کلاژن فراوان بوده و باعث تقویت، نگهداری و محدودیت حرکات مفصلی میشوند. لیگامانها فاقد خاصیت کشانی بوده و در حرکات فعال نقشی ندارند. سه دسته لیگامان اصلی شامل: 1) Collateral 2) Capsular 3) Temporomandibular و دو دسته لیگامان کمکی شامل اسفنومندیبولار و استیلومندیبولار حمایت از مفصل را بر عهده دارند. 9
- عصب دهی مفصل:
مانند هر مفصل دیگری، مفصل فکی توسط همان عصبی که عصبدهی حسی و حرکتی عضلات کنترل کننده آن را بر عهده دارند، عصبدهی میشود. شاخههایی از عصب مندیبولار،
عصبآوران آن را تامین میکنند و بیشتر از سه شاخه عصب اوریکومندیبولار، عصبدهی آن را بر عهده دارند.9
اختلالا ت مفصل گیجگاهی- فکی:
تقسیمبندیهای متعددی برای ارزیابی اختلالات موجود در مفصل فکی وجود دارد.یکی از این تقسیم بندی ها انواع ذکر شده در زیر است که بر اساس American Academy Of Orofacial Painارائه میشود.
- تغییر در ساختار:
تغییر در ساختار شامل نقایص سطوح مفصلی و نازک یا سوراخ شدگی دیسک میباشد.
الف)نقایص سطوح مفصلی(Articular surface defects) :
نقایص در سطوح مفصلی به دلایلی از قبیل تروما به مندیبول حین درآوردن دندانها، التهاب مفصل، آنومالیهائی مثل ریمودلینگ و یا فشار بیش از حد می توانند ایجاد گردند. 10
دیسفانکشن مکانیکی بدون درد از تظاهرات این اختلال محسوب میشود. به دلیل وجود تداخل در سیکل جابجائی فک، در حین بازکردن و بستن دهان درست در یک نقطه صدای کلیک شنیده خواهد شد. این صدای کلیک با صدای مربوط به جاافتادن دیسک قدامی تفاوت دارد. زیرا معمولاً در جابجائی دیسک صدای کلیک به ندرت در یک نقطه رخ میدهد. 8
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی تنوع گیاهی و فیتوسوسیولوژیکی پارکهای جنگلی نور و سیسنگان، استان مازندران
جمعه 99/10/26
گیاهان نقش پایهای در شکلگیری اکوسیستمهای طبیعی دارند. از اینرو شناخت دقیق گونههای گیاهی و اطلاع از تنوع زیستی گیاهی و جوامع گیاهی ما را برای مدیریت منابع طبیعی كشور یاری خواهد داد.
جنگلهای شمال ایران که به جنگلهای هیرکانی یا خزری معروفاند، با طول تقریبی 800 کیلومتر، عرض 110 کیلومتر و مساحت کلی 84/1 میلیون هکتار، از منطقهی تالش در جمهوری آذربایجان در غرب تا پارک ملی گلستان در شرق کشیده شده و پوشش سبزی را در شیبهای شمالی کوههای البرز ایجاد میکند [1، 2]. این جنگلها از سواحل جلگهای تا ارتفاع 2700 متر در شیبهای شمالی البرز گسترش یافتهاند و به اقلیم واحد با بارندگی سالیانه (از 600 تا 2000 میلی متر) وابستهاند و بهنظر میرسد که با ساختار جنگلهای اروپا-سیبری بسیار سازگار باشند [3، 4].
این ناحیهی رویشی یکی از اکوسیستمهای متنوع و جالب از اقلیمهای حیاتی معتدلهی نیمکرهی شمالی است. شرایط طبیعی و جغرافیایی این ناحیه، از جمله برخورداری از بارشهای فراوان و منظم و حرارت مناسب، نزدیکی به دریا، وجود کوهها، دامنههای پرشیب و کمشیب و اختلاف ارتفاع شدید در فواصل کوتاه، منجر به توسعه و آشیانگزینی اکولوژیک بسیاری از عناصر گیاهی در آن شده است که اجتماعات گیاهی مختلفی را تشکیل میدهد. در این خصوص تنها بخش کوچکی از ویژگیهای زیستی رویشگاهها، جوامع گیاهی و در نتیجه ترکیب فلوریستیکی هریک از آنها مطالعه شده و هنوز هم حضور تعدادی از گونهها در اجتماعات جنگلی و محدودهی انتشار جغرافیایی آنها
ناشناخته مانده است [5].
در بین سه زون ارتفاعی تعریف شده از جنگلهای هیرکانی (پست، کوهپایهای و کوهستانی) [6، 4، 7، 8، 9]، جنگلهای مناطق پست از ارزش بالای حفاظتی و مدیریتی برخوردار بوده و بهنظر میرسد که برای مطالعات اکولوژیکی و پوشش گیاهی در اولویت باشند چرا که در این مناطق انسان با حذف عناصر طبیعی و جایگزینی عناصر دیگر جوامع آن را تا حد زیادی تغییر داده و یا در معرض نابودی قرار داده است [8]. به علت این تغییر، بسیاری از گونههای گیاهی به بقایایی از زیستگاههای مناطق پست، محدود شدهاند [10].
پاركهای جنگلی نور و سیسنگان كه به ترتیب در شهرستانهای نور و نوشهر واقع میباشند، اگرچه در سالهای اخیر مورد تخریب و آسیب شدید توسط دام و انسان قرار گرفتهاند، با این وجود، جزء تنها بقایای جنگلهای پست خزری هستند [11، 8]. با توجه به اهمیت این مناطق، شناخت و بررسی رویشهای طبیعی آن حائز اهمیت است.
تنوع زیستی تنها به مجموعهای از گونهها اشاره ندارد، بلکه به عنوان تغییرات میان ارگانیسمهای زنده در تمام منابع خشکی، دریایی و دیگر اکوسیستمهای آبی تعریف میشود. براساس تعریف دبیرخانهی کنوانسیون تنوعزیستی، تنوعزیستی به معنای قابلیت تمایز بین ارگانیسمهای زنده از هر منبع شامل اکوسیستمهای زمینی، دریایی و اکوسیستمهای آبزی، همچنین شامل ترکیبات اکولوژی که بخشی از اکوسیستمها را تشکیل میدهند، میباشد [12].
بحث تنوع زیستی از موضوعات بسیار مهم فعلی دنیا است. با تخریب منابع طبیعی و محیط زیست و کاهش مساحت آنها شاهد انقراض گونههای گیاهی و جانوری و در نتیجه کاهش تنوع زیستی در دنیا هستیم. هریک از گونهها آنچنان در اکوسیستمهای جنگلی نقش حیاتی و اساسی را در زنجیرههای غذایی بازی میکنند که نابودی یک گونه، تعادل حیات را در طبیعت برهم میزند. برنامههای زیست محیطی برای هر منطقه بدون شناخت وضعیت پوشش گیاهی آن منطقه و تنوع گونهای آن ممکن نیست [3].
شناسایی پوشش گیاهی و بررسی فرم زیستی و جغرافیای گیاهی منطقه، ضمن اینکه اساس بررسیها و تحقیقات بومشناختی در منطقه بوده و راهکاری مناسب برای تعیین ظرفیت بومشناختی منطقه از جنبههای مختلف است، در عین حال، عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیشبینی وضعیت آیندهی منطقه به شمار میرود که برای اعمال مدیریت صحیح، نقش بسزایی دارد [13].
تنوع زیستی جنگل منبع بسیار مهم و با ارزشی است، زیرا گونههای موجود در جنگل و ذخایر ژنتیکی تشکیلدهندهی آن برای سلامتی و تأمین نیازهای بشر و سایر موجودات، حائز اهمیت بوده و قطعاً فقدان تنوع زیستی تهدید خطرناکی برای بقای انسان و سایر موجودات محسوب میشود [14].
تنوع زیستی در جنگلهای شمال ایران بالا است. در بین کشورهای همعرض ایران، جنگلهای شمال ایران و شمال ترکیه که از عصر یخبندان به سلامت گذشتهاند، دارای بهترین تنوع میباشند. پس از پایان عصر یخبندان، پیشروی جنگل به سمت اروپا از جنگلهای شمال ایران و ترکیه آغاز شد و همین قدمت بیشتر سبب شده است که تنوع ژنتیکی گونههای چوبی شمال ایران بیشتر از اروپا باشد [15].
فصل اول؛ مروری بر منابع علمی
تعریف جامعهشناسی گیاهی و مروری بر تحقیقات جامعهشناسی در جهان
جامعهشناسی گیاهی معروف به فیتوسوسیولوژی[1] شاخهای از علم اکولوژی است که اجتماعات گیاهی را از نظر ترکیب گونهای[2]، اکولوژی، پراکنش جغرافیایی[3] و دینامیک مورد مطالعه قرار میدهد [16]. جامعهی گیاهی[4] که برای اولین بار در ابتدای قرن نوزدهم توسط همبولت[5] تشریح شد [17]، اشاره به گونههای معینی مینماید که باهم در محلهای معین رشد کرده و وقوع آنها باهم چیزی بیش از شانس و تصادف است [18]. کلمنتز[6] در سال 1916 با توسعهی نظریهی ارگانیسمی[7]، هر جامعهی گیاهی را به مثابه یک واحد زیستی (موجود زنده) معرفی کرده است که هر قسمتی از آن عضو یک پیکر بوده و با سایر قسمتها در ارتباط میباشد. هر جامعهی گیاهی به عنوان واحدی منسجم با سیمای ظاهری[8] یکنواخت و ترکیب گونهای نسبتاً ثابت هر رویشگاه بوده [19]، مطالعهی آن میتواند مبنای مناسبی برای مدیریت، احیاء[9] و توسعهی آن رویشگاه باشد. به دلیل تغییرات شدید در نوع پوششگیاهی، شرایط اقلیمی و چگونگی تأثیر انسان در پوشش گیاهی مناطق مختلف، مکاتب و روشهای مختلفی در دانش جامعهشناسی گیاهی مرسوم گردید [20]. از میان مکاتب موجود، مکتب زوریخ-مونپلیه که توسط براون-بلانکه در سال 1928 پیشنهاد شده است [21]، از اهمیت خاصی برخوردار میباشد [17]. ویژگی بارز این مکتب، انعطاف کافی آن جهت بررسی پوشش گیاهی از دیدگاههای مختلف بوده و علاوه بر این با قرار دادن جامعه[10] بهعنوان واحد پایه، یک سلسلهی ردهبندی را ارائه میکند که دیگر واحدهای آن، اتحادیه[11]، رده[12] و طبقه[13] میباشد [22].
مطالعهی فیتوسوسیولوژی به روش براون-بلانکه توسط محققینی چون پور[14] [23]، پاولوسکی[15] [24]، بکینگ[16] [25]، شیمول[17] [26]، مولر-دومبویس[18] و النبرگ[19] [27]، واندرمارل[20] [28] تشریح شده و روشهای اجرایی آن مورد بررسی قرار گرفت [17].
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی توان های محیطی جهت توسعه اکوتوریسم بر مبنای توسعه پایدار
جمعه 99/10/26
:
گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و زیست محیطی است (پاپلی و همکاران،1385) و ابعاد مختلف سیاسی،اقتصادی، فرهنگی، هنری و….. زندگی انسان را در سراسر کره زمین تحت تاثیر خود قرار داده و موجب تغییر و تحولاتی در آنها شده است.
گردشگری بزرگترین و پر رونق ترین صنعت جهان است و انتظار میرود که در قرن بیست و یکم این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد(هالوجنکینز،11،1388) در طی 60 سال اخیر،گردشگری از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که یکی از بخش های اقتصادی با سرعت بالا در جهان تبدیل شده است.(طیبی،67،1387) بنابر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سر تا سر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیارد دلار به طور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است.( World Bank, 2002 )
اکوتوریسم گرایش نسبتا تازه در صنعت گردشگری است. محیط طبیعی، معیشت و شیوه های زیست سنتی، چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعت،هدف های اصلی و جاذبه های گردشگر پذیر این نوع از گردشگری هستند.به منظور پایداری و توسعه این صنعت،حفاظت از محیط زیست و پاسداری از فرهنگ سنتی در اولویت قرار دارد. اکوتوریست ها که با انگیزه های خاص خود به نواحی طبیعی و بکر کره زمین مسافرت میکنند تجارب سودمندی به دست خواهند آورد.(اکبری و قرخلو،1389)
سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال 2002 میلادی را به عنوان سال بین المللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیت هایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن ها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت میشود، تقسیم
فوائد حاصل از فعالیت ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ های بومیاست.(لانزا،320، 2003)
گردشگری طبیعی مسئولانه میتوانند در تعامل تنگاتنگ با جوامع محلی منجر به پایداری منابع طبیعی و ایجاد معیشت پایدار شود. گردشگری به طور عام و طبیعت گردی به طور خاص میتواند با برنامه ریزی درست سودآوری مناسب برای جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی را تضمین کند و رشد اقتصادی را با روند حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در کشورهای در حال توسعه پیوند زد.(سیمین تولایی،1386)
توسعه پایدار پیش نیاز گردشگری پایدار است چرا که توسعه غیر پایدار میتواند کیفیت محصولات گردشگری و خدمات مربوطه را تحت الشعاع قرار دهد.(تولایی،1386)
شناسایی و معرفی جاذبه های طبیعی و آثار تاریخی و یادمان های باستانی و فرهنگی ایران از اقدامات موثری است که میتواند در توسعه طبیعت گردی و کسب درآمد بیشتر مفید و موثر باشد. این پژوهش بر آن است با شناخت و معرفی جاذبه ها و قابلیت های طبیعی شرق استان هرمزگان گامیارزنده در توسعه این صنعت برداشته که بر مبنای توسعه پایدار است و افق های تازه و امید بخش را در توسعه این شهرستانها به ارمغان آورد. شناسایی و معرفی توان های محیطی در شهرستان های جاسک،سیریک و بشاگرد به عنوان مناطق مستعد طبیعت گردی و توسعه اکوتوریسم بر رشد و توسعه این شهرستان ها که بر مبنای توسعه پایدار است میتواند به توسعه اقتصادی، اجتماعی و… در این شهرستان ها کمک نماید.
با توجه به اهمیت مطالعات گردشگری و طبیعت گردی و کاربردی بودن این گونه مطالعات، تحقیق حاضر در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان ((بررسی توان های محیطی جهت توسعه اکوتوریسم بر مبنای توسعه پایدار، مطالعه موردی : شرق استان هرمزگان))
1-2انگیزه انتخاب موضوع :
شناخت ظرفیت های محیطی شرق استان به عنوان یکی از قطب های اکوتوریسم نیاز به بررسی دقیق تر با زیربنای شناخت ظرفیت با نگاه بر توسعه پایدار دارد. در صورتیکه بتوان این ظرفیت ها را بهتر شناسایی نمود میتوان برای فایق آمدن بر چالش های اقتصادی فعلی و پیش رو در استان برنامه ریزی بهتری صورت داد.برنامه ریزی اکوتوریسم ظرفیت فوق العاده ای برای شناساندن فرهنگ استان نقش بی بدیلی داشته و از طرف دیگر میتوان به اقتصاد منطقه کمک موثری شود.
1-3تعریف مساله و بیان سوال های اصلی تحقیق :
توریسم از مهمترین فعالیتهای انسانی معاصر است که همواره با به وجود آمدن تغییرات شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، منش و روش زندگی انسانها را دگرگون میسازد.( محلاتی،1380 : 13) اکوتوریسم به عنوان گونه ای از صنعت توریسم در چارچوب الگوی فضای گردشگری، دارای قابلیت بسیاری در زمینه تطبیق پذیری محیطی در راستای گردشگری پایدار میباشد. ایران کشوری پهناور و با شرایط جغرافیایی متنوع است که این باعث شده است که از نظر زیست محیطی، سیاحتی و اقتصادی قابلیتهای زیادی را در خصوص اکوتوریسم داشته باشد.(سرائی و همکاران، 1389) امروزه صنعت توریسم در دنیا، یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال از عوامل موثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان حائز جایگاه ویژه ای است، از این رو بسیاری از کشورها در رقابتی نزدیک و فشرده، در پی افزایش بیش از پیش منافع و عواید خود از این فعالیت بین المللی هستند. (کاظمی، 1385 :1)
توسعه پایدار فرایندی است که نیاز گردشگران فعلی و جامعه میزبان را تامین نموده و در عین حال موجب حمایت از این نیاز و تقویت آینده آن میشود. فراهم کردن شرایط برای توسعه پایدار مستلزم آن است که این مفهوم به بخشی از ذهن ناخودآگاه ما مبدل شود و نیاز به همت والای کلیه اقشار یک جامعه دارد و منحصر به تلاشهای بخش تحصیل کرده جامعه یا یک صنعت خاص نمیباشد. توسعه پایدار مساله ای نیست که در روز یا وقت به خصوصی مناسبت داشته باشد. برای توسعه پایدار چهار مطلب باید مورد توجه قرار گیرند که عبارتند از :
- اصولی که سیاست های توسعه پایدار بر مبنای آن قرار داده میشوند.
- زمینه های مهم توسعه پایدار که در مورد صنعت گردشگری کاربرد دارد.
- چگونگی تقسیم مسئولیت های توسعه پایدار
- تدوین دستور کاری برای اقدامات توسعه پایدار در بخش گردشگری (رنجبریان و همکاران،1384)
در دنیای امروز با توجه به اینکه بسیاری از مردم در بافت مدرن جوامع به دنبال فعالیت هایی میگردند که آنها را با طبیعت مرتبط کند، گردشگری نیز رویکرد گسترده ای به موضوع طبیعت گردی پیدا کرده است. بنابراین بررسی در این زمینه ضروری به نظر میرسد و میتوان اذعان داشت که در طرح های جامع کشور جای این شاخه خالی است (نکوئی صدری، 1384 : 76)
استان هرمزگان یکی از 31 استان کشور جمهوری اسلامیایران است که در جنوب کشور و بین مختصات جغرافیایی 25 درجه و 30 دقیقه تا 28 درجه و 53 دقیقه عرض شمالی و 52 درجه و 44 دقیقه تا 59 درجه و 16 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است.
شهرستان بشاگرد به مرکزیت شهر سردشت در فاصله قریب 400 کیلومتری شمال شرق بندرعباس و در مختصات جغرافیایی 57 درجه و 23 دقیقه تا 59 درجه و 2 دقیقه طول شرقی و 26 درجه و 4 دقیقه تا 26 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. این شهرستان از شمال به استان کرمان، از شرق و شمال شرقی به استان سیستان و بلوچستان، از جنوب به شهرستان جاسک، از غرب به شهرستان سیریک و از شمال غربی به شهرستان میناب محدود میشود. این شهرستان با 92096 کیلومتر مربع، 3 بخش،2 شهر، 6 دهستان و 208 آبادی حدود 5/12 درصد از کل مساحت خاکی استان هرمزگان را تشکیل میدهد و چهارمین شهرستان استان از نظر وسعت محسوب میگردد. بر اساس نقشه پهنه بندی اقلیمیاستان، این شهرستان دارای اقلیم خیلی خشک و خیلی گرم بوده و دارای تابستانی گرم و زمستانی معتدل است. بشاگرد به سبب مجاورت با دریا، نزدیکی به دشت، و نیز کوهستانی بودن دارای گونه های متفاوت آب و هوایی است. در کرانه های دریای عمان گرما شدت زیاد دارد و وجود رطوبت بر ناسازگاری هوا میافزاید در این سرزمین انواع مرکبات و میوه های گرمسیری مانند : موز،انبه، زیتون، خرما، پنبه، ذرت، برنج و گندم به عمل میآید. طبیعت بکر بشاگرد موقعیت مناسبی برای پرورش دام فراهم میآورد و به همین سبب دامداری در این مناطق رونق دارد اما دامداری در آن به شکل سنتی انجام میشود و صرفه اقتصادی ندارد و تنها نیاز خانواده را برآورده میکند. در این منطقه همچنین گیاهان صحرایی مختلف و متنوعی میرویند که سالها استفاده طبی و خوراکی کشاورزی و دامداری در بشاگرد به علت سنتی بودن تاکنون صرفه اقتصادی نداشته است. بشاگرد سرزمینی دارای ارتفاعات و پستی و بلندیهای بسیار است که از جمله مهم ترین ارتفاعات آن میتوان رشته کوه آهویری اهون، کوه مهراب در شمال غرب و گور کوه گا فر و بند مارز را نام برد.