پایان نامه - مقاله - تحقیق

:

 

واقعیت این است که هیچ یک از دختران جامعه ما دوست ندارند فضای خانه را با همه سختی ها ومشکلاتش رها کرده ودر منجلابی از فساد وتباهی بیفتند .هیج یک از دختران دوست ندارند زندگی در سراب ویا تنهایی تجربه کنند اما یکسری شرایط وعوامل در جامعه وخانواده آنها را ناخواسته به سمت خانه گریزی سوق می دهد . یافته ها نشان می دهد که  با افزایش خودکارامدی روابط اجتماعی مثبت افراد بهبود پیدا می کند .بنابراین اموزش خودکارامدی در این پروژه موجب افزایش تعاملات مثبت اجتماعی در دختران فراری شده است .

 

حال که ما در فکر جمع اوری این افراد از محیط های الوده واسکان دادن آنها هستیم باید محیطی را طراحی کنیم روان – سیال ودر حال حرکت باید محیط طراحی شده حرکت را داشته باشد که تداوم زندگی واهنگ زمان ؛ چرخه حیات ؛ تاریکی وروشنی وباد وهوا همه باید در طراحی انعکاس پیدا کنند زیرا بشر اولیه از همان اغاز بدو زندگی تمام نیازهای خود را از محیط پیرامون وطبیعت خود فراهم نموده است وهنگامی که فرمها وفضا را به درستی نشناسیم طراحی هر معنا ونظریه ای به صورت معماری ناقص می باشد چون معماری فرم پردازی است وان هم در خدمت ایجاد فضا .

 

در این پژوهش هدف نهایی رسیدن به یک سری قواعد معماری است به شکلی که رشد فکری وتعالی روحی انسان را در مقاطع مختلف سنی ودر طول زندگی به تصویر بکشد .ارتباط معماری در گذشته ؛ حال واینده که در عین حال بتواند جوابگوی نیازمندی های سایت مربوطه باشد این پروژه بر اساس تجزیه وتحلیل حالتهای روحی وروانی جوانان اسیب دیده ومبتنی بر یک سلسله اصول ساختاری که تدریجا به یک سری اصول کلی در طراحی کالبدهای طبیعی برسد  تابتواند عاملی در جهت تعالی وبهبود باشد . جهت طراحی وساماندهی فضاهای معماری بیش از هر چیز نیاز به برنامه ای تدوین شده ومبتنی بر یک سری اصول که پاسخگو به نیازهای روانی وروحی انسان در قالب یک سلسله اصول ساختاری وجود دارد که تدریجا به یک سری اصول کلی در طراحی فضاها برسد .

 

در طراحی این پروژه شاخصهای متعددی مدنظر بوده اند که هریک تاثیر خاصی بر طراحی مجموعه گذاشته اند وپس از گذر از مرحله مطالعاتی مرحله طراحی پروژه اغاز گردیدکه یک بخش طراحی محوطه مجموعه ویک بخش طراحی ساختمانهای مجموعه ویک بخش طراحی کل سایت مجموعه در ارتباط با هم انجام شد تا نهایتا در مجموع با هم هارمونی وهم خوانی ایجاد کنند .همان طور که میدانیم روحیاتی که از طرحهای گوناگون بدست می اید متفاوت است به عنوان مثال استفاده از حرکات موجی وارگانیک در یک طرح معماری اغلب با انگیزه هایی از قبیل : پویایی ومعنا بخشی به زندگی وجنب وجوش را نشان می دهد وتاثیری را که این فرمها بر روحیه افراد می تواند داشته باشد انچنان قوی است که گاه انسان با قرارگیری در این محیط ها تولدی نو را در خود احساس می کند . فرم های مدور ودایره وار نقطه ای گسترش یافته ودر برگیرنده مفاهیمی چون نبود هر نوع تمایز وتفکیک ونمادی از زمان زمانی که به عنوان لحظاتی پی در پی تکرار می شود مانند حرکت اسمان ونمایانگر – درون گرایی وارامش وپاکی است ودر سایت انتخابی که از جمله بسترهای طبیعی وجذاب است وپتانسیل های کافی برای گذراندن اوقات فراغت وخلوت گزینی را دارد طرحها وبناهایی وجود دارد که نماد یکپارچگی وتغییرات وتکامل ویاد اور بهشت زمینی می باشد . واینکه هنوز زندگی در حال حرکت است وباید به اینده امید داشت .

 

آسیب دیده در پی درمان است ، نه حرمان  ، او را آسایش و امنیت نیاز است نه نصایح بی پایه و باز خواست!

 

فصل اول :

 

دختران فراری

 

 نام موضوع :

 

هویت یابی در امتداد بی راهه ها ( نیلوفرانی که در مرداب می رویند )

 

مرکز نگهداری – آموزشی – درمانی دختران فراری

 

1-1-1-  بیان موضوع :

 

1-1-2- سوال اصلی تحقیق :

 

آیا این مسئله یک معضل روانشناختی است ودرمان پذیر است ؟ چگونه می توان ریشه ی این درد را شناخت وبا استفاده از اصول ومبانی معماری آن را به سمت بهبود وضع هدایت کنیم ؟

 

چرا اکثر این دختران با وجود اینکه پس از فرار در ساختمانهای متروکه – پارک ها شب را به صبح می رسانند اما حاضر به مراجعه به صورت خود معرف بهخانه های سلامت وبهزیستی نیستند ؟

 

مراکز نگهداری از این افراد آسیب دیده بر مبنای کدام شاخص در شهر مکان یابی می شوند ؟

 

این پژوهش در جست وجوی تحلیل وارزیابی تحلیل وارزیابی این معضل اجتماعی وبدست آوردن نتیجه ای برای طراحی مکانی امن وعاری از خشونت برای پناه دختران ناامید از زندگی که برای تحقق آرزوهایشان تصمیم گرفته اند که این گونه سرنوشتشان را رقم بزنند باشد .

 

ریز سوالات :

 

ا – دختر فراری کیست ؟

 

2 – نوجوانان چرا خانه های خود را ترک می کنند ؟

 

3 – سرنوشت این دختران بعد از فرار چیست ؟

 

4 – هزینه های زندگی خود را چگونه تامین می کنند ؟

 

5 – چه رابطه ای بین محیط اقامت وانحراف وجود دارد ؟

 

6 – چرا نوجوانی که فرار می کند دیگر به خانه وخانواده باز نمی گردد ؟

 

7 – آیا به دختران فراری باید به چشم یک مجرم نگاه کرد ؟

 

8 – سیاست های جاری کشور جهت تعامل با موضوع دختران فراری چیست ؟

 

9- آیا می شود با استفاده از راهکارهای معماری وطراحی یک مکان باعث جذب ودرمان وبهبودا این افراد شد ؟

 

10– معماری تا چه حد بر افراد وانسانها تاثیر می گذارد ؟

 

طرح مسئله :

 

طراحی یک اثر معماری که ممکن است به خودی خود هیچ ویژگی خاصی در معماری یا ظاهرش نداشته باشد وتنها از جهت ارتباطی که افراد با آن برقرار می کنند اهمیت می یابد .

 

مکانی که از داخل آن بتوان زمین را لمس کرد –اسمان را دید وجایی که در اندیشه آنها اهمیت والایی داشته باشد وفرصت مناسبی را برای خلوت گزینی ایجاد کند حسی که زائیده فضاهای معماری است.

 

یافته ها :

 

 

 

 

این تحقیق از دو بخش الف ) روان شناسی وآسیب شناسی جامعه ب ) تاثیر معماری بر خصوصیات افراد تشکیل شده است .در پژوهشهای پیمانی بخش الف به این نتیجه رسیدم که دختران قبل از فرار دارای مشکلات فراوان وطاقت فرسایی مانند : نداشتن سرپرست یا بد سرپرست – مهاجرت – عدم آگاهی وپایین بودن سطح دانش – ازدواج های اجباری – فقر وبیکاری – طلاق – ازدواج های موقت و… هستند وتعارض در خانواده از جمله عوامل آسیب زا جهت انواع انحرافات اجتماعی محسوب می شود زیرا که محیط خانواده اولین محیطی است که مهمترین عامل تربیتی کودک محسوب میشود لذا خوب یا بد شدن همه رابطه ی مستقیم با تربیت والدین دارد .ناگفته نماند که علاوه بر نقش خانواده عواملی مانند : مدرسه – دوستان – همسایگان و… می توانند عوامل بسیار مهمی در ارتکاب جرم وجنایت باشد .و متاسفانه بعد از فرار دارای مشکلاتی وخیم تر همچون : تجاوز – خودکشی – افسردگی واضطراب – پرخاشگری – اعتیاد وعضویت در باندهای قاچاق – انواع بیماریهای مقاربتی وایدز – سرقت و… می شوند

 

.ودر بررسی قسمت دوم به این نتایج رسیدم که کنش های رفتاری انسان در تاثیر گرفتن از محیط است واینکه محیط مصنوع می تواند در کاهش کنش های رفتاری ناشی از تنش های محیطی موثر واقع شود زیرا تاثیری که محیط بر ذهن آدمی می گذارد بی گمان بر رفتار وکردار او ظاهر می شود .از دید مکتب ( فرهنگ وشخصیت ) انسانها به مثابه رسانه وحاملانی هستند که فرهنگ را در درون خود پذیرفته وحفظ می کنند بنابراین برای بررسی یک فرهنگ کافیست افراد آن فرهنگ ورفتار وشخصیت هایشان را مطالعه کنیم شخصیت هایی که زاییده غرایز وکالبد آدمی نبوده بلکه محصول شرایط ومحیط وجامعه هستند . انکار نمی توان کرد که ساختمان ها جزیی از محیط اند بنابراین باید روی این جز ویژه دقت فراوانی کرد.بر این اساس معمار باید از انسان ،محیط وروابط بین آن دو آگاهی فراوانی داشته باشد تا بتواند اثری نیکو خلق کند .

 

ریز موضوعات :

 

1 – بررسی وتحلیل آسیب های اجتماعی به خصوص فرار دختران از خانه

 

2 – ارزشیابی کانون خانواده ونقش آن در پدید آمدن این معضل

 

3 – ارزشیابی جامعه وافراد جامعه ونقش آنها در پدید آمدن یا گسترش این معضل

 

4 – بررسی راهکارهای فعلی ونتیجه ی این راهکارها وسیاست ها

 

5 – تحلیل روانشناسی محیط وتاثیر آن بر این افراد

 

6 – بررسی اصول معماری در بهبود شرایط

 

فرضیه تحقیق :

 

به نظر می رسد دختران فراری نه معضل اند ونه مجرم بلکه آنها را می توان تجلی دردناک کژیهای برخاسته از متن جامعه ای انگاشت که کاستی هایش را در واحدی به نام خانواده  باز تولید می کند .خانه وخانواده ای که نخستین جهان آدمی است وبایستی ارامشگر وارایشگر روح وجسم انسان باشد اما مکانی برای رعب وترس وفرار می شود .

 

هدف تحقیق :

 

آسیب دیده در پی درمان است نه حرمان او را آسایش وامنیت نیاز است نه بازخواست .

 

کیفیت فضا منجر به ایجائ حس وحدت در انسانها می شود در معماری اسلامی نیز با تلفیق همه جانبه اصل در جهت نیل به وحدت است . معماری در تعیین بخشیدن جامع به روحیات انسان وبیان نسبت انسان با عالم درون وبیرونش تواناتر از هنرهای دیگر بوده وهمچون آینه ای بر تجلی دادن نیازهای معنوی ومادی انسانها کیفیت ، کمیت ، زیست آنها رابا زبانی خاص نمایانده است .

 

این توانایی معماری است که باعث می شود بعضی از بناها ماندگار وارزشمند وبعضی خاصیت درمانی پیدا می کنند وبعضی از بناها مانند کلبه ی هایدگر است که کلبه ی ارامش می شود .

 

هدف این پژوهش وپروژه اثبات قدرت معماری در خلق فضاهایی پویا وکارآمد وعملکردگرا در شرایط نامناسب برای افراد در شرایط نامناسب است .

 

ضرورت انجام تحقیق :

 

حال که ما واقفیم معضلی به نام دختران فراری وجود دارد باید به دنبال راه حلی برای رفع این معضل اجتماعی بود وبه جای کتمان وپنهان کاری وجود این مشکل به فکر این قشر آسیب پذیر باشیم وباید طرحی مبتنی بر روحیه ی حساس وشکست خورده ی آنها داشته باشیم . جمع آوری این افراد از محیط آلوده ای که گرداگرد آنها وجود دارد در فضایی دارای حس آرامش بخش ومطمئن ضرورت دارد چون وجود این افراد با این شرایط علاوه بر گرفتاریهایی که برای خود آنها دارد باعث ترویج مسائل غیر اخلاقی وبیماریهای مهلک در جامعه نیز می شود .

 

1-1-10 – بحث ونتیجه گیری :

 

یکی از مفاهیم روان شناسی که توسط مکتب فرهنگ وشخصیت بررسی شده مفهوم شخصیت پایه بود که مجموعه ای از رفتار وشیوه های تفکر شخص در زندگی روزمره است چیزی که نوعی مخرج مشترک از جامعه است ودر پاسخ به نیازهای حاصل از ارتباط انسانبا محیط طبیعی وفرهنگش ایجاد می شود بنابراین محیط های یکسان احتمالا شخصیت های پایه یکسانی را نیز ایجاد می کنند .

 

محیط مسکونی شامل نهادهای مختلفی می باشد که عبارتند از :

 

نهادهای اولیه = خانواده – آموزش وپرورش که شخصیت فرد را شکل داده واثر مستقیمی بر عملکرد اجتماعی شدنش دارند .

 

نهادهای ثانویه = دین – فرهنگ و… که در ارضای نیازهای شخصیت پایه نقش دارند .

 

نهادهای ثانویه با تاثیراتی که تدریجا بر نهادهای اولیه می گذارد تغییراتی را در شخصیت پایه آینده اعمال می کنند واین چرخه همچنان ادامه دارد بنابراین خانواده اساسی ترین نهاد اولیه است جایی که پایه های شخصیت افراد در آن شکل می گیرد .

 

اهمیت خانه دوران کودکی در شکل دهی به پایه های شخصیت افراد است چون خانه ی کودکی اولین تجربه هر انسان از جهان است وبه عبارتی اولین جهانی است که هر انسان تجربه اش می کند ومنشا بسیاری از ترسها وآرزوهاست .

 

رابطه خوب وبد افراد علل مختلفی دارد از جمله ی این علت ها محیط است .تاثیری که محیط بر ذهن آدمی می گذاردبی گمان بر رفتار وکردار او ظاهر می شود .

 

محیطی که حکایت از گرمی وجذابیت کند روح را شاداب ورفتار را صمیمانه می کند بر عکس اگر محیطی سرد وخشک باشد روح ورفتار را سرد وبی نشان از زندگی می کند .

 

به یقین روابط بین انسان ومحیطدو طرفه است زیرا انسان در دامان او پرورش می یابد وبنابر تقدیر الهی تغییر آن در ید انسان است . در عالم ماده انسان تنها موجودیست که اراده دارد بنابراین تنها اوست که قادر است روابط خود را بر هم زند یا تغییر دهد بعضی روابط قابل قطع شدن نیست بلکه تنها کیفیت ( مثبت یا منفی ) آن تغییر می کند ومحیط از جمله ی آنها است .بنابراین با مثبت ومنفی شدن آن می توان رابطه بین خود ومحیط را بررسی کرد . وروانشناسی محیط به بررسی تاثیر متقابل انسان ومحیط می پردازد .

 

جیفورد ( 1997) روانشناسی محیط را بررسی متقابل بین فرد وقرارگاه فیزیکی وی تعریف می کند . به عقیده او در چنین تاثیر متقابلی فرد محیط را دگرگون می کند وهمزمان رفتار وتجارب وی به وسیله محیط دگرگون می شود .

 

یکی از مباحث مهم در روانشناسی محیط تاثیر فضا بر انسان وبر رفتار وی می باشد اینتاثیر برایند تمام تاثیراتی است که انسان از عناصر یک فضا وخصوصیات وشرایط آن از قبیل هندسه – رنگ – بافت – اندازه – تناسب و… می پذیرد .لیکن تاثیر فضا بر انسان نیز بر حسب محیط های مختلف کالبدی ، اجتماعی ، روانشناختی ورفتاری متفاوت است .

 

ادراک یک محیط تنهانتیجه دریافت وتجزیه وتحلیل تحریکات ارگان های حسی نیست وسه عامل بسیار مهم زیر نیز در آن نقش اساسی دارند :

 

الف –  وضع روحی انسان در آن لحظه وحال وهوای محیط در زمان ادراک

 

ب –  خلق وخوی شخصی که چیزی است نقش گرفته از تمامی تجربیات ووقایع گذشته شخص بیننده

 

ج –  عوامل موروثی وزمینه اجتماعی

 

یک ساختار معماری محصول عمل آگاهانه است که به طور مجسم دریک بنا بروز کرده است ساختار معماری علاوه بر اینکه گویای هنر معماری زمان خویش است گنجینه ای از تاریخ وفرهنگ اجتماعی زمان خود نیز می باشد وهمین اثر معماری می تواند بر روان انسان اثر مثبت یا منفی گذارد .

 

همیشه از عمر مفید یک ساختمان صحبت می شود ولی از معماری متناسب با زمان وفرهنگ اقتصادی واجتماعی کمتر صحبت می گردد واین بارها شنیده شده که فلان خانه کلنگی است اما نشنیده ایم که این طرح معماری عمرش به سر آمده است .

 

کنش های رفتاری انسان در تاثیر گرفتن از محیط است اینکه محیط مثنوع چه تاثیری می تواند در کاهش کنش های رفتاری ناشی از تنش های محیطی داشته باشد .آیا با شناخت عوامل تنش زای محیطی می توان تنش ایجاد شده از طرف محیط را کنترل کرد ؟

 

برای پاسخ به این سوال لازم است ابتدا تعریفی از انرژی های مثبت ئمنفی ارائه دهیم .انرژی مثبت انرژی های موجود در فضاست که با جریان طبیعی اش باعث ایجاد حالتی مناسب وراحت در محیط گشته وموجب حس آرامش – آسایش –امنیت ودر نهایت حیات می گردد .انرژی منفی شکل دگرگون شده ی انرژی مثبت است که مانع جریان طبیعی انرژی گشته وباعث ایجاد فشار – ناامنی وعدم آسایش در محیط شده ودر نهایت ویرانگر ومخل حیات است .شرایط فیزیکی – معماری – فرهنگی واجتکاعی وابعاد نمادین محیطی که انسان در آن واقع می شود در رفتار وپاسخ او به محیط موثر واقع می شود البته انسان ها به دلیل استمرار در محیط زیست خود وعادت کردن به شرایط آن بسیاری از عوامل محیطی را بدیهی پنداشته ومتوجه وجود واهمیت تاثیر بسیاری از عوامل محیطی در رفتار خود نمیشوند لذا وقتی که تحت تاثیر یکی از این شرایط محیطی دچار مشکل می شوند علت آن را در نمی یابند . در حقیقت با ایجاد فضاهای فیزیکی مطلوب فضاهای مناسب روح وروان ایجاد گردیده است .

 

 

 

 

  :

بدون شك نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه‌های  جوامع است. سرمایه ای كه امكان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می‌سازد و وجود كار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین می‌كند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است كه منابع مادی همواره یك پله پایین تر از آن قرار می‌گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده  و برنامه ریزی‌های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را  ( البته در برخی كشورها ) افزایش یابد.

حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این كه از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا كه هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناكارآمد می‌كند.

اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است  » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد كه : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت كار و فعالیت را از او می‌گیرد. كوتاه سخن این كه تلاش‌های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سال‌های اخیر نشان می‌دهد كه سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است.   وجود این گونه تحلیل و نظریه‌ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده كه جوامع كوچك و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین كنند. گستره ی بیماری‌های روحی و روانی كه مانع رشد طبیعی و شكوفایی استعدادهای افراد می‌گردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یكی از شایع ترین بیماری‌های سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی كه در تمام دوره‌های رشد ممكن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان می‌دهد كه افسردگی در دوران نوجوانی كه موم شخصیت فرد شكل مگیرد مهم و قابل تامل  است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری‌های شخصیتی و شكوفا نشدن استعدادها می‌گردد.

بیان مسئله :

سلامت به معنی : «  بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن می‌باشد  » (معین، 1375 ، ج5،  ص 778  ).

مفهوم سلامت روانی به معنای  خود آگاهی حل تعارضات و كشمكش‌های درونی و شامل خود شكوفایی یعنی بالفعل ساختن توانایی‌های

 

 روان شناختی  ذاتی و درونی فرد است.

سلامت شامل سلامت جسمی و روانی می‌باشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل كردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملكرد او مبتنی بر نیرنگ  نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشكلاتش در حد توان به رفع آن‌ها اقدام می‌كند خلاصه اینكه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، كنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و كوشش برای حل آنها.

به نظر كارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار  كارآمد كه از تمام  توانایی‌هایش بهر می‌گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است.

1 ـ آمادگی كسب تجربه  2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ  خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست كه مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگی‌های فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 ).

برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است.

اختلال روانی یك بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال كاركرد ناشی از یك آشفتگی زیست شناختی،  اجتماعی،  روانشناختی، ژنتیك، فیزیك یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یك مفهوم هنجاری صورت می‌گیرد  (كاپلان، سادوك، 1380 ).

طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس  DSM   IV  IR    به شرح زیر می‌باشد :     1_ اختلالاتی كه نخستین بار در دوره شیرخوارگی، كودكی، یا نوجوانی آشكار می‌شود

2 ـ  دلیریوم، دمانس،  اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی

3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی

4 ـ اختلالات وابسته به مواد

5 ـ اسكیزوفرنی و سایر اختلالات پسیكوتیك

6 ـ اختلالات اضطرابی

7 ـ اختلالات شبه جسمی

8 ـ اختلالات ساختگی

9 ـ اختلالات تجزیه ای

10 ـ  اختلالات جنسی

11 ـ اختلالات خوردن

12 ـ اختلالات كنترل تكانه

13 ـ اختلالات انطباق

14 ـ اختلالات شخصیت

15 ـ  اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سنین كودكی و نوجوانی روی می‌دهد و دو نوع اختلال را شامل می‌شود.

الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود.

ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، كندی روانی ـ حركتی،  نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی،  احساس گناه، افكارخود كشی  ومعمولا عود كننده.

اختلال افسرده خوئی :  شكل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده می‌شود  ).

افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده می‌شود  ) بیشتر در ماه‌های زمستان مشاهده می‌شود  (سادوك،0 138 ).

یكی از اختلالات مهمی كه در طبقه بندی  اختلالات  روانی می‌گنجد اختلالات افسردگی می‌باشد. مفهوم افسردگی كودكان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امكان بروز عارضه افسردگی در كودكان به همان شكل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان  در آنها دیده می‌شود (‌هارینگتون، 1380 ).

علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بك عبارتند از  :

1 ـ  عوامل شناختی ای كه باعث می‌شوند نوجوان، آینده را به صورت منفی ببیند

2 ـ عوامل عاطفی و هیجانی چون خشم و نبود تجربیات خوشایند و لذت بخش

3 ـ  عوامل انگیزشی كه شامل دوری گزیدن از جامعه و تمایل به خودكشی می‌گردد

4 _ عوامل رفتاری و فیزیولوژیكی كه بی فعالیتی،  نوسان در اشتها، آشفتگی در خواب و اظهار خستگی مفرط را شامل می‌شود(افروز، 1380 ).

از عوامل مؤثر در افسردگی نوجوانان می‌توان از رفتارهای بزه كارانه در سطح خانواده و جامعه مانند پرخاشگری،  فرار از منزل، مشكلات مدرسه ای مانند عدم پیشرفت تحصیلی،  و همچنین مشكلات مربوط به برقراری رابطه با گروه همسن و سال ( مثل طرد شدن توسط آن‌ها ) را نام برد (افروز، 1380 ).

داده‌هایی در مورد هنجارهای سن و جنس موجود است، تفاوت‌های سنی و جنسی اندك، اما مهمی آشكار شد : كودكان بسیار خردسال نسبت به كودكان بزرگ تر افسردگی كمتری نشان دادند، و دختران، به خصوص در گروههای سنی پایین تر،  افسردگی كمتری ابراز كردند (‌هارینكتون، 1380 ).

از آنجایی كه افسردگی در میان كودكان و نوجوانان در دهه‌های اخیر بسیار شایع شده است. و مشكلاتی از قبیل، تحصیلی، شخصیتی و اجتماعی در بین آنها بسیار دیده می‌شود. در نتیجه نیاز به تشخیص و درمان سریعتر آنها لازم می‌باشد.  به این منظور برای تشخیص افسردگی از ابزارها و روشهای متفاوتی از جمله، مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمونها استفاده می‌كنند. كه معروفترین وسیله اندازه گیری در بین این ابزارها همین آزمونها می‌باشد ( سیف، 1371 ).

آزمون وسیله ای است كه به طور علمی تهیه می‌شود و اندازه گیری عینی تواناییهای افراد را فراهم می‌آورد. آزمون وسیله ای است كه به طور علمی تهیه می‌شود، منظور از علمی تهیه شدن یك آزمون این است كه آزمون باید مثل هر وسیله اندازه گیری دیگر ویژگیهایی را برای خود داشته باشد. یك آزمون نیز در درجه اول باید دقت اندازگیری داشته باشد و در درجه دوم چیزی را اندازه بگیرد كه برای اندازگیری آن تهیه شده است. دو ویژگی فوق را اصطلاحاً اعتبار و روایی می‌نامند. علاوه بر دو  ویژگی بالا، یك آزمون خوب ویژگی دیگری نیز دارد كه به آن حساسیت یا قدرت طبقه بندی می‌گویند. منظور این است كه یك آزمون باید بتواند آزمودنیها را طبقه بندی كند بدین معنا كه بتواند تفاوتهای فردی آنها را به خوبی نشان دهد  ( گنجی، 1371 ).

در آموزش و پرورش و روانشناسی، آزمونها به چند منظور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند :

برای اندازه گیری تواناییهای شناختی و تواناییهای حركتی و نیز برای اندازه گیری ویژگیهای شخصیت و ویژگیهای عاطفی. بنابراین، آزمونهای مختلف را می‌توان به دو دسته كلی آزمونهای توانایی و آزمونهای عاطفی تقسیم كرد.

از آزمونها به عنوان یك روش نظامدار ( سیستماتیك ) برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار فرد استفاده می‌شود، برای اینكه بتوان آن رفتار را با توجه به معیار یا هنجار ارزشیابی كرد  (سیف، 1371).

برای تشخیص افسردگی در كودكان از روشهای متنوعی از جمله مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمون استفاده می‌شود. كه از پرسشنامه‌ها و آزمونهای مهمی كه در این زمینه ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است، می‌توان از پرسشنامه افسردگی كودكان ‌«ماریا كواس » ( CDI )، پرسشنامه بك ( BDI )، مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی  ( CES _ D )، مقیاس درجه بندی افسردگی ) DSRS (، مقیاس افسردگی كودكان  )   ( CDSنام برد  (‌هارینگتون، 1380 ).

بدون شك ما در جامعه ای زندگی می‌كنیم كه فشارهای روانی بر تمام زندگی ما اثر گذاشته و اجتناب از آنها امكان ناپذیر است. و این فشارهای روانی در سنین پایین مشكلات عدیده ای از جمله تحصیلی، شخصیتی، و اجتماعی بوجود می‌آورد نیاز به تشخیص این بیماری درسنین كودكی و نوجوانی بیشتر احساس می‌شود. برای اینكه بتوانیم افرادی را كه دچار افسردگی شده از افراد سالم جدا كنیم نیاز به یك معیار اندازگیری دقیق داریم و لذا به دلیل نداشتن یك معیار دقیق از خود برای اندازگیری ناگزیریم كه از ابزارهای دیگران برای جدا كردن افراد سالم از غیر سالم استفاده كنیم. ابزار ساخته شده توسط دیگران چون تحت تأثیر فرهنگ جامعه خود آنها قرار دارد، نمی توان آن را در فرهنگ‌های مختلف بكار برد، مگر كه با آن فرهنگ انطباق دهیم و آنها را بر اساس فرم فرهنگی، جنسی و سنی فرهنگ خود هماهنگ كرد.  از این رودر این پژوهش به دنبال آن هستیم كه مشخص سازیم كه آیا پرسشنامه افسردگی كودكان  (ماریا كواس ) از اعتبار و روایی لازم برخوردار است و آیا نتایجی كه از آن بدست

می آید دارای دقت و ثبات لازم برای جامعه مورد پژوهش می‌باشد.

ابهام و عدم قطعیت ذاتی حاکم بر علوم انسانی و به ویژه در  برنامه ریزی و تصمیم گیری، نیازمند روش هایی است که امکان بررسی ریاضی مفاهیم نادقیق این علوم را فراهم نمایند.مجموعه فازی به عنوان نظریه ای ریاضی برای مدل سازی در فرایندهای انسانی که در آن عدم دقت وجود دارد ، ابزاری بسیار کارآمد و مفید به شمار می آیند(Chen And other, 2001) و زمینه را برای استدلال، استنتاج، كنترل و تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان فراهم می آورد(جعفری و دیگران، 1388).

یکی از مسائل مهم در توسعه پایدار شهر تهران توجه به كاربری های شهری و چگونگی توزیع فضایی – مكانی آنها، به منظور استفادة بهینه از فضای شهری، مدیریت بهینه و تحقق شاخص های پایداری است. با توجه به اینکه معیارهای مورد استفاده در تحلیل پایداری کاربری های شهری متعدد است و از سویی ارزش گذاری بر این معیار ها اغلب کیفی و  بر پایه متغیرهای زبانی[1] بوده و دارای عدم قطعیت می باشد، لذا در تحلیل کاربری ها شهری بر اساس شاخص های توسعه پایدار استفاده از سیستم استنتاج فازی بسیار مناسب می باشد.

1-2- بیان مسئله

شهرنشینی، به طور کلی به عنوان روند رشد در نسبت جمعیت ساکن در مکانهای شهری که با رشد بالای جمعیت در داخل شهر و مهاجرت مردم از مناطق خارج، عمدتاً روستایی به شهری، همچنین تبدیل مداوم کاربری اراضی کشاورزی به شهری است،  مشخص می شود. در دهه های اخیر، رشد اقتصادی در شهرها سبب جذب مداوم ساکنان جدید به شهرها شده است به طوری که طی 25 سال آینده، حدود 2 میلیارد جمعیت جدید به شهرهای کشورهای درحال توسعه اضافه خواهد شد و توسعه صنعتی در مناطق شهری بزرگ نیز باعث استفاده بیش از حد از منابع می گردد. در کشورهای در حال توسعه، شهرهای بزرگ نسبت به شهرهایی که در سایر نقاط جهان قرار گرفته اند، با نرخ رشد بالاتری گسترش می یابند(Pradhan and Perera 2005).

با وجود اینکه تراکم در برخی شهرهای کشورهای در حال توسعه از تراکم شهری در کشورهای توسعه یافته بیشتر است، اما درکشورهای در حال توسعه، شهرها از پایداری کمتری نسبت به همتایان توسعه یافته خود برخوردارند( Richardson,2000). در واقع ریشه نگرش توسعه پایدار به نارضایتی از نتایج توسعه و رشد اجتماعی – اقتصادی در شهرها بر می گردد. در تمامی تعاریف مربوط به پایداری مبحث ارتقاءکیفیت زندگی ضمن در نظر گرفتن طرفیت تحمل محیط زیست و پاسخ گویی به نیاز های نسل حاضر بدون ایجاد محدودیت برای

 

 امکانات نسل آینده در راستای تأمین نیازهایشان مدنظر می باشد(صرافی، 1375). علاوه بر این می توان چنین عنوان نمود که ایده پایداری مفهومی است که چهار مؤلفه زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را مورد توجه قرار می دهد( بحرینی ،1380).

روش های تحلیل و ارزیابی مسائل درGIS به دو دسته داده مبنا و دانش مبنا تقسیم می شوند. در روش های دانش مبنا بکارگیری و تلفیق داده های ورودی به وسیله کارشناسان و متخصصان تعیین می شود و این مدل ها عمومیت بیشتری نسبت به مدل داده مبنا دارند.

سیستم استنتاج فازی(FIS )، سیستمی دانش مبنا می‌باشد که با استفاده از  مجموعه ای از قوانین  و بکارگیری متغیر های زبانی(مانند خوب، متوسط، ضعیف و…) به عنوان ورودی، آن ها را به روابط های ریاضی تبدیل می کند و قادر به استخراج نتیجه گیری صحیح از  این داده ها می باشد.كل سیستم استنتاج فازی، بر پایه قوانین “اگر، آنگاه ” استوار است كه روابط مختلفی را میان متغیرهای ورودی و خروجی بر قرار می سازد. در این تحقیق معیارهای موثر در پایداری کاربری ها نظیر امنیت در برابر زلزله، سازگاری کاربری ها و دسترسی به خدمات، به صورت توابع فازی به عنوان متغیرهای ورودی وارد سیستم FIS شده و با استفاده از قوانین موجود در پایگاه دانش، خروجی های مناسب که در واقع درجه تناسب هر منطقه نسبت به وضعیت ایده آل از نظر توسعه پایدار می باشد، بدست خواهد آمد. همچنین حساسیت نقشه های خروجی به معیارهای ورودی نیز تحلیل می گردد.

1-3- ضرورت تحقیق

در دهه های اخیر افزایش جمعیت و رشد صنایع، در شهر ها مسایل و مشکلات گوناگونی را  به وجود آورده و ابعاد مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است.این تحولات جدید شهرنشینی و رشد لجام گسیخته شهرها مشکلات بسیاری از جمله تخریب محیط زیست، کاهش فضاهای سبز، کاهش سرانه های مسکونی،آموزشی، درمانی و ناسازگاری کاربری ها و عدم دسترسی مناسب ساکنان آنها به خدمات را برای شهرنشینان و به وجود آورده است. با رشد سریع جمعیت جهان و تمرکز آن در شهرها،مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان مؤلفه اساسی تاثیرگذار بر چشم انداز بلندمدت جوامع انسانی مطرح گردید. در واقع مطرح شدن توسعه پایدار به عنوان یکی از استراتژی های اصلی قرن بیست و یکم نیز ناشی از اثرات شهرها بر گستره ی زیست کره و ابعاد مختلف زندگی انسانی است و بدون شک بحث از توسعه ی پایدار بدون توجه به شهرها بی معنی خواهد بود.

شهر تهران به عنوان پایتخت كشور مراحل رشد و توسعه خود را بسیار سریع تر از آهنگ طبیعی طی نموده است، چنانكه علی رغم رشد سریع جمعیتی، مساحت و وسعت این شهر نیز از رشد سریعی در دهه های اخیر برخوردار بوده است(قرخلو،1388). تهران براساس معیار سازمان ملل متحد  تنها كلان شهر كشور محسوب می شود كه با سهم 25 درصدی در تولید ناخالص داخلی، بیش ترین سهم را در ارایه ی خدمات، جمعیت متخصص، ساختمان سازی و حركت توسعه ای كشور بر عهده دارد. این مجموعه شهری براساس آمار سرشماری سال 1385 دارای 8/7 میلیون نفر جمعیت شهری است، كه سهم قابل ملاحظه ای از توان علمی، تخصصی، صنعتی و حركتی كشور را به خود اختصاص داده اند و انتظار می رود كه در زمینه تأمین نیازهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستی آنها برنامه ریزی های لازم انجام گردد. بنابراین، بستر سازی بر تحقق رشد شهرها و در نهایت، رشد كشور ضروری جلوه می كند.

در شهر تهران به دلیل عدم توجه به قانون و در پاره ای از موارد عدم وجود قانون، عدم نفوذ شهرداری در تعریف حوزه، بی توجهی به نحوه استفاده از اراضی در حاشیه شهر، دفع نامناسب فاضلاب شهری،مهاجرپذیری بالا و ناهمگونی ساکنین در مناطق مختلف شهری، ناکارآمدی حمل و نقل عمومی و توزیع نامتعادل خدمات رسانی شهری، پیامد هایی از جمله عدم اجرای صحیح برنامه ها و تعریف کاربری ها با توجه به طرح های مصوب،اختلال در نظم شهری، ایجاد بافت های ناهمگن به ویژه در حاشیه شهر، مشکلات زیست محیطی و نارضایتی شهروندان را به دنبال دارد(مجابی و همکاران، 1390).

با توجه به اینکه هر ساله جمعیت زیادی از دیگر شهرهای ایران به شهر تهران و به ویژه مناطق حاشیه ای مهاجرت می کنند، این مناطق با مشکلاتی از جمله گسترش رشد شهری، کمبود زمین، پایین آمدن کیفیت زندگی، عدم دسترسی مناسب به خدمات شهری، آلودگی های متعدد و تخریب محیط زیست روبرو می گردند که باعث کاهش پایداری این نواحی شده است.بنابراین نیاز است در جهت افزایش پایداری این مناطق برنامه ریزی و اقدامات لازم را انجام داد.

سهولت استفاده از روش های فازی و منطق مناسب آن می تواند بهبودی مناسب در روش های مورد استفاده در سنجش توسعه یافتگی ایجاد نماید. به علاوه یانیس و آندریانت بر این باورند که با توجه به دقیق نبودن مفهوم توسعه، کاربرد محاسبات فازی مطلوب تر است(عمرانی، پیری، 1389). این منطق در جاهایی که نمی توان فرمول ریاضی دقیق برای حل مسألة دقیق ارائه داد، کاربرد بسیار زیادی دارد. مجموعه های فازی به صورت گسترده ای در جمع آوری اطلاعات مدل سازی، تجزیه و تحلیل، بهینه سازی، کنترل ، تصمیم گیری و نظارت استفاده می گردد(Wang, 2000). توسعه پایدار در شهر تهران حول محورهای متعددی قابل بررسی است. لذا با توجه به رهیافت فوق، این تحقیق با عنوان: بکارگیری سیستم استنتاج فازی در تحلیل کاربری های شهری با رویکرد توسعه پایدار تبیین می گردد.

1-4- سئوالات تحقیق:

• آیا میتوان در قالب سیستم استنتاجی وضعیت کاربری های شهری را بر اساس شاخص های توسعه پایدار تحلیل نمود ؟
• آیا می توان اثر هر یک از معیارهای ورودی را بر میزان پایداری کاربری ها تعیین کرد؟

1-5- فرضیات تحقیق:

• سیستم استنتاج فازی قابلیت تحلیل وضعیت کاربری های شهری را بر اساس رویکرد توسعه پایدار دارد.
• می توان اثر هر یک از معیارهای ورودی بر میزان پایداری کاربری ها را تعیین نمود.

1-6- اهداف تحقیق:

• تحلیل وضعیت کاربری های شهری با رویکرد توسعه ی پایدار شهری با استفاده از سیستم استنتاج فازی
• کمی سازی معیارهای موثر در توسعه پایدارشهری با استفاده از توابع فازی
• تعیین اثر گذاری هر یک از معیارهای ورودی بر میزان پایداری کاربری ها

1-7- معرفی ساختار پایان نامه:

در فصل اول، جنبه های مفهومی تحقیق را مطرح می کند.در این فصل بیان مسئله، ضرورت تحقیقف سوالات تحقیق، اهداف تحقیق تشریح شده است.

در فصل دوم، منطقه مورد مطالعه معرفی شده است و بعد از آن به تحقیقاتی که از سیستم های فازی در تحلیل های مختلف در ایران و جهان استفاده شده، اشاره شده است.

در فصل سوم  به بررسی تئوریهای مرتبط با چهارچوب اصلی پایان نامه پرداخته شده است. ضمن بیان مفهوم منطق فازی و ساختار سیستم استنتاج فازی، به قابلیت ها و نقاط ضعف و قوت این مدل درتحلیل داده های مبهم و غیردقیق اشاره گردیده است.

در فصل چهارم  به مبحث مواد و روش ها پرداخته شده است و بعد از برسی داده های مورد استفاده و نحوه آماده سازی آن، به تشریح سیستم استنتاج فازی مورد استفاده، پرداخته شده است.

در فصل پنجم نقشه های تهیه شده در GIS  و نتایج به دست آمده از اجرای سیستم استنتاج فازی اشاره شده است.در فصل ششم جمع بندی و آزمون فرض صورت گرفته و به ارائه پیشنهاداتی برای کارهای آینده در این راستا پرداخته شده است.

:

به طور کلی، آنچه در ادبیات علمی داخل و خارج کشور مغفول مانده ، نقش سازمان های ایمان محور ( سام ) در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری است . این سازمان ها که به دو دسته قدسی و غیر قدسی تقسیم می شوند به دلیل ظرفیت ایمانی اش دارای اثر بخشی مضاعف نسبت به دیگر سازمان ها هستند . سازمان های ایمان محور، به سازمان،گروه ، برنامه یا پروژه ای اطلاق می شود که خدمات انسانی را به وسیله عامل ایمان تنیده شده با خدمات ارایه می دهد . از یک طرف این سازمان ها همواره زمینه ساز و تقویت كننده هویت ، خاطره های معنوی و حس تعلق به مكان ، مشارکت  و تقسیم کار در شهرها و محله های مختلف جهان می باشند و از طرف دیگر به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر ماهیت مسائل شهری و محله ای و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آنها (از جمله توجه و آگاهی به اثرات عملكردی اجتماعی-اقتصادی، آموزشی و زیست محیطی این نوع سازمانهای محلی)را اجتناب ناپذیر ساخته است.

در ایران نیز آنچه به طور قطع می توان از آن یاد کرد ، این است که استفاده از ظرفیت مشارکت محله ای ( با همکاری سازمان های محله محور  )  همراه با ایمان می تواند بسیاری از مشکلات غیر قابل حل را جبران نماید . از این رو یکی از کارآمد ترین ابزار های اجرایی سیاست های دولتی ، سازمان های غیر انتفاعی هستند و سازمان های ایمان محور بارزترین جلوه این سازمان ها می باشند که به دلیل انگیزه های درونی و ایمانی شان به طور مضاعف ظرفیت اجرای خط مشی ها را دارند .

در این رساله هم ضمن استخراج دیدگاه های ایمان گرایی در حوزه سازمان های ایمان محور، به مهم ترین کارکردهای این سازمان ها در جهان و ایران و محلات منطقه یک شهر تهران و نیز سنخیت ، نقش و عملکرد سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور  با بکار گرفتن این اصول ( عملکردها )  سعی شده است که نقش این سازمان ها در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری تحقق یابد.

نقش سازمان های ایمان محور در مدیریت و توسعه پایدار محله های منطقه یک شهر تهران بدین قرار است :

1. از حیث مفهومی و عملکردی سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور در محله های منتخب منطقه یک شهر تهران قابل انطباق و سنخیت با همدیگر هستند و این امر موجب تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای شده است .
2. شناخت ،آگاهی ، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی – آموزشی، زیست محیطی بویژه نیازهای اساسی ساکنان از مهمترین وجوه کارکردی سازمان های ایمان محور ( البته با سازمان های محله محور ) می باشند که باعث شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (محلات منطقه 1 تهران)گردیده است .
3. سازمان های کامیونیتی محور و سازمان های ایمان محور در کاهش مشکلات ناشی از فقر شهری مؤثر می باشند.
4. ناکافی بودن و نامشخص بودن سام ها، هم در ایران و هم در محدوده مورد مطالعه و در نتیجه عدم تشخیص دقیق این سازمان ها ازدیگر سازمان های کامیونیتی محور .

کلید واژه ها : عملکرد ، سازمان های ایمان محور ، توسعه پایدار ، شهر تهران

-1 بیان مسئله :

بی شک رشد و توسعه شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت شهری در دهه های اخیر تأثیرات مهمی در شكل گیری وكاركردهای سازمان های ایمان محور( سام ) مانند همه تشکل ها و موسسات فرهنگی و اجتماعی که در امور اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی شهرها، بوی‍‍ژه مدیریت و توسعه پایدار آنها نقش هایی ایفا می کنند، بطوری كه این روند، لزوم توجه و شناخت علمی اثرات توسعه ای این سازمان ها را دو چندان نموده است، برای مثال، نقش سازمان های ایمان محور درتوسعه اجتماعی- اقتصادی اجتماعات کوچک محلی درکانادا، استرالیا، مصر ،آمریکا

سازمان های ایمان محور، به سازمان،گروه ، برنامه یا پروژه ای اطلاق می شود که خدمات انسانی را به وسیله عامل ایمان تنیده شده با خدمات ارائه می دهد.عامل ایمان، بخش جدایی ناپذیرسازمان است که از طریق رهبران، نیروی کار و داوطلبان آن ابراز می گردد و به خدمات آن ها گره خورده است ( رهبر ،احسان؛ 1391: صص 90-87).سازمان های ایمان محور در محله هایی شکل پیدا می کنند که در آنها فعالیت ها و امور مختلف زندگی روزمره انسانی، از مذهب و اعتقادات دینی متأثر می شوند. دسته اول سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها بر اساس ایمان است مثل کلیسا ها، مسجدها و دیگر مکان هایی که خدا را عبادت می کنند. دسته دوم سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها ایمان نیست و هدف آنها کسب سود هم نیست، اما به سازمان های ایمانی وابسته اند مثل بنیاد ها و مؤسسه های خیریه و انجمن های حمایت از بانوان بی سرپرست. از یک طرف سازمان های ایمان محور به مفهوم عام خود، همواره زمینه ساز و تقویت كننده هویت،خاطره های معنوی و حس تعلق به مكان در شهرهای مختلف جهان می باشند. از طرف دیگر به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آنها (از جمله اثرات عملكردی اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی این نوع سازمانهای محلی)را اجتناب ناپذیر ساخته است.  پژوهش ها و مطالعات زیادی در دو دهه اخیر در مورد انواع آثار كاركردی این سازمان ها در محیط شهری، صورت گرفته که همه به نوعی سیاست گذاری برنامه ریزی و مدیریت شهری را از خردترین واحد یعنی محله در شهر هدف قرار داده اند (madanipour,2003 ). در عصر جهانی شدن که در آن اغلب جوامع بشری درحال دور شدن از معنویت و شخصی شدن دین و جدا کردن آن از زندگی روزمره انسانی است، سازمان های ایمان محور سعی دارند نقش هایی را در استخوانبندی و هویت بخشی به شهرها و حتی محلات ایفا  کنند. سازمان های ایمان محور در طول تاریخ صرف نظر از کارکرد اصلی خود که همانا برگذاری مراسم آیینی بوده، کارکردهایی به طور مستقیم و غیرمستقیم برعهده داشته اند.

شهر تهران نیز با قرار گرفتن در مسیرتحولات شدید جمعیتی و شهر نشینی و به تبعیت از رویه ی حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور، باید اصول مربوط به همخوانی این مراکز حیاتی  با نیاز های جمعیتی شهر و حوزه نفوذ را روشن کرده و در جهت رفع نارسایی ها وکاستی های

 

 موجود، پیشنهاد و راهکار مناسب ارائه نماید. محله های منطقه 1 شهر تهران نیز از این مقوله جدا نیستند و حامل بناهای فرهنگی ، مذهبی و دینی می باشند. با این وصف این مسئله در ذهن ایجاد می شود که وجود این سازمان های ایمان محور در محله های منطقه 1 تهران چه نقشی درتاًمین و یا تعدیل نیاز های جمعیتی و دستیابی به اصول و معیارهای مدیریت و توسعه پایدار محله ای دارند؟ در این پایان نامه تلاش می گردد تا با یک بررسی، وضعیت كاركردی سازمان های ایمان محور را از نظر سنخیت با سازمان های محله محور و ایفای نقش آنها در تحقق برخی از شاخص های پایداری شهری، بویژه در نیاز های اساسی شهروندان و در نتیجه كمك به تحقق مدیریت پایدار محله ای مورد تحلیل قرار گیرد.

1-2 سؤالات تحقیق :

1 ) آیا سازمانهای ایمان محور از حیث مفهومی و کارکردی با سازمانهای محله محور قابل انطباق هستند؟

2) این سازمانها در شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) چه کارکردی می توانند داشته باشند؟

1-3 فرضیه های تحقیق :

در منطقه مطالعاتی ( خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) ، سازمانهای ایمان محور و محله محور، از حیث کارکردی قابل انطباق هستند.

مهمترین  وجوه کارکردی این سازمانها در سطح مدیریت و توسعه محله،  شناخت ،آگاهی ، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی – آموزشی، زیست محیطی بویژه نیازهای اساسی ساکنان است.

1-4 اهداف تحقیق :

اهداف اساسی این رساله دستیابی به موارد زیر می باشد :

1. شناخت کارکردها و نقش های سازمانهای ایمان محور محله ای در کشورهای مختلف جهان در نحوه و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای.
2. بررسی کارکردها و فعالیت های این سازمانها در کاهش بحران ها، فقر و مشکلات مردم در سطح محله های شهری.
3. دستیابی به الگویی تلفیقی از این سازمانها برای تسهیل فعالیت های مدیریتی و جلب مشارکت های بیشتر مردم در سطح محلات شهری.

1-5 بهره وران تحقیق :

مدیریت شهری تهران ، مراکز برنامه ریزی شهر تهران ، دانشگا هها ، اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهر تهران ، مراکز و سازمان های ایمان محور و محله محور ( کلیسا ها ، مساجد ، معابد  ، کنیسه ها ، تکیه ها ، شهرداری ها ، شوراهای شهری ، سراهای محلات ، سازمانهای غیردولتی بین المللی، مؤسسات خیریه، متنفذین محلی ، هیئت های مؤسسان احزاب سیاسی در سطح محله و … ) بنابر اهداف فوق ، با آگاهی از نتایج این پایان نامه و برآورده نمودن نیاز های جمعیتی ، مدیریت و مشخص کردن  این مراکز در جهت رفاه حال شهروندان ، بهره وران اصلی این طرح خواهند بود .

1-6 جنبه جدید بودن تحقیق

تا کنون طرح و پژوهشی در این زمینه، که اختصاصاً به نقش سازمان های ایمان محور محله ای در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهر  پرداخته باشد برای هیچیک از مناطق شهر تهران  تهیه نشده است .

1-7 روش تحقیق

روش تحقیق در این رساله از نوع اکتشافی و با محتوا و ماهیت تحلیلی- توصیفی می باشد که در آن  علاوه بر مطالعات کتابخانه ای  (با استفاده از منابعی از قبیل کتاب، مقاله، پایان نامه، اطلاعات سازمان ها ، ادارات و … ) ، از بازدید میدانی(پیمایش) و تکمیل پرسشنامه به منظور گردآوری جدید ترین آمار و اطلاعات از مراکز وسازمان های ایمان محور و محله محور و ضرورت تحلیل های مرتبط با اهداف تحقیق استفاده خواهد شد . همچنین نوع تحقیق حاضر، کاربردی-توسعه ای می باشد.

مراحل انجام کار نیز در این رساله به صورت زیر می باشد :

طرح تحقیق رساله.

بررسی چارچوب نظری رساله.

بررسی ویژگی­های تاریخی، طبیعی، انسانی و کالبدی محلات منطقه 1 تهران.

بررسی اهمیت و انواع کارکردهای سازمانهای ایمان محور محله ای در مدیریت و توسعه  پایدار محله های شهر، بویژه در سطح محله های منطقه 1 شهر تهران.

آزمون فرضیه های پژوهش، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

1-8 تکنیک کار/ ابزار گردآوری اطلاعات :

پرسشنامه       2 ) مصاحبه          3 ) بازدید میدانی (پیمایش)

1-9  نمونه برداری یا نمونه گیری :

 اساساً جامعه آماری این تحقیق را ، همه سازمانهای ایمان محور در سطح محلات منطقه یک تهران تشکیل می دهد( خصوصاً تشکل هایی مانند مؤسسه ی حمایت از کودکان مبتلا به سرطان به نام محک ، مؤسسه خیریه امام علی (ع) به نام همای رحمت ، بنیاد زینب کبری ، مؤسسه خیریه محدث ،خیریه مرکز توانبخشی ذهنی عمل ، حسینیه جماران، امامزاده صالح(ع) ، و نمونه هایی از مساجد منطقه 1 تهران). علاوه بر آن برای ارزیابی اهمیت و کارکردهای این سازمانها لازم است تا پرسشنامه دیگری نیز در سطح سکنه محلات تکمیل شود که با توجه به جمعیت منطقه در سال 1385 برابر با جمعیت (379962 نفر) قرار دهیم بر اساس فرمول کوکران تعداد افراد نمونه برابر با 255 خواهد بود که این تعداد نمونه به صورت خوشه ای از بین محله های منطقه انتخاب خواهد شد.

1-10 روش تحلیل اطلاعات و داده ها :

بخش مهمی از اطلاعات گردآوری شده از طریق برنامه های مرتبط با محاسبات آماری به کامپیوتر وارد خواهد شد، و از طریق نرم افزار SPSS و نرم افزارEXCEL و برنامه های جانبی مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. نتایج آنها نیز به صورت جدول ، نقشه و نمودار تولید می شود .

1-11 جدول زمانی مراحل اجرا و پیشرفت انجام کار : 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فعالیتهای هر مرحله	زمان لازم به ماه
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1- مطالعات کتابخانه ای و اسنادی
2- گردآوری اطلاعات و آمار
3- مطالعات میدانی
4-تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادها
5 –  تدوین و نگارش پایان نامه

1-12 پیشینه تحقیق :

 پیشینه تحقیقیاتی مربوط به این موضوع را ، فقط می توان منابع خارجی به طور خلاصه به موارد زیر اشاره کرد :

آویسک ، ویدال؛ آگوست 2001، تهیه شده توسط انجمن شهری “سازمان های ایمان محور در کشور های توسعه یافته “تهیه شده برای سازمان مسکن و کشور های توسعه یافته ی ایالات متحده : در این طرح پژوهشی ابتدا واژه های مربوط به سازمان های ایمان محور تعریف گردیده سپس مشارکت سازمان های ایمان محوردر خدمات اجتماعی در کشور های توسعه یافته ایالات متحده بررسی شده است و نقش انجمن های ایمان محور در اجتماعات توسعه یافته مورد بررسی و نقد قرار می گیرد و در نهایت اجرایی کردن این سازمان ها در تحقیقات مورد تأکید می باشد( مثل اجرایی کردن برنامه های راهبردی یا CDS)

 

بارتراکس، فرانکلین؛ “شبکه های سالم سازمان های ایمان محور و تجدید اولیه  مراقبت بهداشتی(PHC) با تأکید بر کشور کنگو”: در این طرح تحقیقاتی شبکه های سالم سازمان های ایمان محور و جنبه های تخصصی کار آنها مورد ارزیابی قرار گرفته وچارچوب جامع استراتژی های سازمان های غیر دولتی در مدیریت پروژه ها به خصوص با تأکید ویژه بر سلامتی ارائه گردیده است.

تحقیقات بنیادی برای یادگیری و خدمات  جوامع آمریکایی و سازمان تهاتری لندن ،سال 2009؛  ” خدمات آموزشی در سازمان های ایمان محور،راهنمایی سودمند برای راه اندازی و پشتیبانی برنامه های با کیفیت بالا”: در این طرح تحقیقاتی که برای ارزیابی سطح یادگیری و خدمات انجام گرفته است با تعاریفی از راهنمایی و خدمات آموزشی شروع می شود و چگونگی استفاده از آن و بکار گیری نقش سازمان های ایمان محور و تأثیر آنها بر خدمات آموزشی و در نهایت ساختن کیفیت متفاوتی از زندگی مورد تأکید بوده است.

 

دهاون. مارچ، ایربای،لااورا ویلدر، والتون و بری،ژوئن 2005،” برنامه های سلامتی در سازمان های ایمان محور،آیا آنها تآًثیرگذار هستند؟: در این طرح تحقیقاتی باز بینی ادبیات  سازمان های ایمان محور با تکیه بر برنامه های سلامتی مردم و قایلیت های این سازمان ها در ارتقاء و بهبود شاخص های سلامت و بهداشت مورد تاًکید قرار گرفته و نتیجه ای که این مقاله گرفته به این صورت است که تمرکز بیشتر برنامه ها برروی پیشگیری اولیه(50.9%)،حمایت از سلامت عمومی(25.5%)،سلامت روحی (20.7%)،سرطان (18.9%)،می باشد . و در واقع تأکید می کند که خروجی برآمده از برنامه های سازمان های ایمان محور باعث بهبود سلامتی می گردد.

حرکت معماری در جهت هماهنگ با طبیعت، اندیشه تازه ای نیست. از دیرباز گرایشات انسان به طبیعت شناخته شده و غیرقابل انکار است. در واقع انسان خود را یکی از عوامل طبیعت می داند و جدایی هر چه بیشتر میان این دو، مضرات روز افزونی را برای انسان به دنبال خواهد داشت؛ چرا که طبیعت سرشار از منابع انرژی، زیبایی و طراوت است. با انتقال پتانسیل های خود به جسم و روح انسان، منبع فعالیت ها و تحرکات جدید در او می شود. حتی زمانی که با بحران هایی روبروست، طبیعت می تواند یکی از راهکارهای اصلی و عمده برای رهایی انسان از این بحران ها باشد. مبانی طراحی بیونیک نیز بر این اصل استوار است که ساختمان به خودی خود، جزئی از طبیعت محسوب می شود که باید به عنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند و در چرخه حیات قرار گیرد.

متأسفانه امروزه در ایران طبیعت در معماری جایگاهی ویژه ندارد و گاهأ فراموش شده است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن شده تا جایگاه حقیقی طبیعت در معماری درک شود.

پردیس دریایی با هدف حفظ و شناساندن گونه های جانوری دریایی و ساختارهای طبیعی خشکی به گردشگران و علاقه مندان و همچنین بالا بردن سطح آگاهی شان در فضاهای چندگانه طراحی خواهد گردید. از آنجایی که کمبود منابع اطلاعاتی در این زمینه تا حدودی مشهود است، ایجاد چنین فضایی می تواند از طریق برگزاری سفرها و تورهای خاص و با انتشار کتب، نشریات تحقیقاتی، برپایی نمایشگاه هایی در زمینه­های زیست محیطی، زمین شناختی و ایجاد کلاس های آموزشی، تا حد زیادی، سطح دانسته های تئوریک علاقه مندان را در کشور مطلوب سازد. همچنین برای مدیریت، حفظ و نگهداری منطقه با ارزش جغرافیایی آن تلاش های مداوم صورت پذیرد.

 

 

 

بدیهی است که این فضا در بعد ملی طراحی می گردد و منطقه آزاد قشم نیز به عنوان یکی از قطب های گردشگری کشور بشمار می رود. با توجه به سابقه موارد اکولوژی و ژئولوژی در این منطقه تاریخی، موقعیت قرارگیری این پردیس در قسمت جنوبی و بخش شرقی منطقه ژئوپارک قشم، طراحی می گردد.

در حال حاضر تنها با مدیریت کارآمد، آموزش مناسب افراد محلی، جذب گردشگر با محوریت آموزشی، تفریحی- تفرجی، مفاهیم زمین شناسی و محیط زیست به عموم مردم، می توان با تفسیر موثر تمامی جاذبه ها، به پرکردن اوقات فراغت گردشگران پرداخت. چنانچه این اقدامات در قالب طراحی پروژه­ی مورد پژوهش، بتواند به بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی ساکنان محلی منجر شود و از آن به عنوان یک طرح پاسخگو نام برد.

1-2- بیان مسأله­ی اساسی تحقیق

پرسش اصلی تحقیق این است که چگونه می‌توان آثار زمین شناسی و زیست شناسی این منطقه را حفظ کرد و به بهترین شکل به نمایش گذاشت؟

در اینجا باید گفت که بشر از ابتدای حضورش بر این کره خاکی، تاکنون همواره در ارتباط با طبیعت بوده که مواجهه اش با طبیعت در هر دوره زمانی، با توجه به نگرش هایش بصورت گوناگون کاملأ مشهود است. اما انسان عصر حاضر با فعالیت های خود، چنان تغییراتی در کنش و واکنش های محیط زیستی ایجاد کرده که کارایی بسیاری از مکانیزم های طبیعی را ضعیف و ناتوان ساخته است. بحران ها و مشکلات پیش آمده در محیط زیست، طبیعت بقای بشر و سایر موجودات را به خطر انداخته است. اکنون بشر به دنبال یافتن راههایی بی خطر برای هم زیستی با طبیعت و حفظ میراث های آن است، بنابراین پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با حفظ حریم طبیعی بتواند به خلق فضایی زنده و پویا در بستر کمک کند تا میراث معماری، زمین شناختی و زیست شناختی این منطقه، به نمایش گذاشته شود.

از متغیرهای اصلی مورد بررسی در طراحی موجود در این پژوهش می توان به پردیس و رویکرد بیونیکی اشاره داشت. با ایجاد پردیسی با همین رویکرد می­توان به بهبود وضع محیط زیست و همچنین متغیرهای وابسته در این تحقیق که بیولوژیک، اکولوژیک و ژئولوژیک است، رسید.

در این تحقیق سعی شده تا با تحلیل ژئولوژیکی، بیولوژیکی، اکولوژیکی، محدوده مورد مطالعه و شناخت ویژگی های وضع موجود آن، کاربری هایی مناسب و متناسب با شأن فضایی بستر موردنظر، انتخاب نموده تا با ترغیب افراد به استفاده و فعالیت در فضاها، این منطقه خاص جغرافیایی مورد توجه بیشتر بازدیدکنندگان، مخاطبان و علاقه مندان قرارگیرد. همچنین در صورت لزوم امکان توسعه احتمالی آتی در محدوده موردنظر اندیشیده شود تا به بهبود وضع بیولوژیکی و اکولوژیکی در کنار توجه به جنبه های توریستی- تفرحی و تحقیقاتی بپردازد.

 1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

یکی از ارکان های مهم در هر پروژه، اهمیت و ضرورت آن است. این بدان معناست که پروژه انتخابی بایستی از نظر سایت و عملکردهای خاص آن نیز قابل توجیه باشد. در جامعه امروزی کمترین مکان در اختیار آموزش، پژوهش و نمایشگاه به طور همزمان اختصاص دارد. با علم به اینکه یکی از عوامل پیشرفت در هر جامعه، مطالعه و تحقیق است لذا قسمت مختصری از طراحی مورد نظر به این بخش اختصاص دارد.

امروزه مشکلات و چالش های فزاینده ی پیشرو، زندگی انسان و دیگر موجودات را تهدید می کند. لذا ایجاد کاربری با هدف بهبود وضع اکولوژیکی و ژئولوژیکی در سایت ژئوپارک باعث می شود تا بخش خشکی این منطقه، به دلیل پتانسیل های گردشگری نیز مورد توجه قرار بگیرد و باعث بوجود آمدن جاذبه و تنوع در بخش دریایی گردد.

با وجود نظریه هایی مبنی بر ضرورت جلوگیری از آلودگی های محیط زیست و تأکید بر وجود کاربری های تفریحی موقت به گونه ای که مانع از آلودگی منطقه ای و محیط زیست شود، می توان اذعان داشت که تدابیر در نظر گرفته شده در این طرح به گونه ای است که کمترین تناقض را با نظریه های موجود داشته و تا حد امکان از آنها پیروی می کند.

توجیه سایت انتخابی: سایت مورد نظر در جزیره قشم است. از جمله جزایر خلیج فارس است که پتانسیل بالایی دارد. این جزیره با توجه به مراحل رشد تکاملی در سال های اخیر و به دلیل وجود منطقه خاص جغرافیایی ژئوپارک، می بایست در آن پروژه هایی بزرگتر و مهمتری دیده شود و باید این پروژه ها به پیشرفت این منطقه بیانجامد.

توجیه عملکردی: پروژه پردیس دریایی بر روی سه عامل تفریحی، تحقیقاتی و آموزشی کار می کند و با توجه به سه معیار بیولوژی، اکولوژیکی، ژئولوژیکی و با شروع یک پروژه با پتانسیل تفریحی- آموزشی، زمینه را برای دیگر عملکردهای منطقه فراهم سازد بنابراین سلسله مراتبی ترتیب داده شده تا منطقه ژئوپارک رشد بیشتری در منطقه خلیج فارس داشته باشد.

1-4- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف کلی و کاربردی)

این تحقیق بر آن است تا با بررسی ویژگی ها و شرایط موجود در منطقه ژئوپارک قشم، زمینه­ لازم برای حفظ محیط زیست جانوری و انسانی، کاربری های متناسب با بستر موردنظر را ایجاد کند. بهبود شرایط بیولوژیکی و زیست موجودات، کارکرد نمایشگاه ها و بخش های تحقیقی- تفریحی، کمک مؤثری به شناساندن بیشتر این منطقه به عموم مردم ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس می کند.

1-4-1- اهداف كلی

• حفظ الگوهای زیستی در جزیره
• قرار گرفتن در معرض دید عموم، با مداخله های مطالعه شده در فضای طبیعی
• ارتقاء سطح آگاهی مردم محلی نسبت به زیستگاه های طبیعی، جانوری و اهمیت حفظ و نگهداری آن

 1-4-2- اهداف كاربردی

• فراهم سازی فضاهای شبیه سازی شده داخلی و طبیعی خارجی به جهت امکان تعامل میان گردشگران و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی
• معماری همنشین با منطقه در کنار ارائه تاریخ زمین شناسی محلی- منطقه ای با بهره گیری از شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه، جهت اقامت ها، بازدیدهای کوتاه مدت و انجام فعالیت های پژوهشی- آموزشی