. 140

 

140

 

.. 143

 

.. 143

 

  144

 

  144

 

  148

 

  151

 

  154

 

  155

 

. 156

 

… 157

 

. 157

 

. 158

 

.. 160

 

.. 161

 

فهرست منابع.. 140

 

پیوست… 177

 

Abstract. 184

 

 

 

جدول 2-1- عوامل تأثیر گذار بر فعالیت شهروندان.. 22

 

جدول 2-2- جایگاه فعالیت های فرهنگی در نظام عمومی گذران اوقات فراغت    31

 

جدول 2-3- ابعاد هشت گانه کیفیت زندگی و توصیف کننده های اصلی هر یک از آنها  51

 

جدول 2-4- دسته بندی انواع کیفیت زندگی بر حسب ذهنی-عینی و فردی-جمعی    55

 

جدول 2-5- کیفیت فراگیر زندگی اشمیت و نول.. 68

 

جدول 2-6 – جدول SWOT… 72

 

جدول 2-7- شاخص های کیفیت زندگی در شهر سائو کارلوس برزیل… 76

 

جدول 2-8- معیار و شاخص های کیفیت زندگی… 77

 

جدول 2-9- شاخص های ذهنی بکار گرفته شده در ارزیابی کیفیت زندگی ذهنی ساکنان شهر تایپه   77

 

جدول 2-10- جنبه های مختلف کیفیت زندگی شهری… 78

 

جدول 3-1-  جمعیت و نرخ رشد مناطق 22 گانه شهر تهران در طی سالهای 1355 تا 1390   82

 

جدول 3-2- فهرست و مشخصات محلات 16 گانه منطقه 18.. 89

 

جدول 3-3- جمعیت و نرخ رشد منطقه 18 طی دوره های 1390-1355.. 95

 

جدول 3-4- جمع و درصد جمعیت منطقه 18 در گروه های عمده سنی در سال 1390   95

 

جدول 3-5- تعداد و بعد خانوار منطقه 18.. 96

 

جدول 3-6- تعداد مهاجرین وارد شده طی 5 ساله گذشته به منطقه 18 بر حسب علت مهاجرت    97

 

جدول 3-7- وضع سواد شهروندان منطقه 18.. 97

 

جدول 3-8- وضع زناشویی شهروندان منطقه 18.. 97

 

جدول 3-9- وضع فعالیت در منطقه 18.. 98

 

جدول 3-10- وضع شاغلان بر حسب گروه های عمده فعالیت در منطقه 18   99

 

جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری بر اساس جنسیت… 108

 

جدول 4-2- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس رده ی سنی    109

 

جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس وضعیت تأهل    110

 

جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری براساس سطح تحصیلات    111

 

جدول 4-5- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس وضعیت اشتغال   112

 

جدول 4-6- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس میزان درآمد ماهیانه   113

 

جدول 4-7- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس میزان هزینه ماهانه   114

 

جدول 4-8- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس منطقه اقامت مراجعه کنندگان   115

 

جدول 4-9- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس مدت اقامت در محله   116

 

جدول 4-10- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس شناختن مراکز  117

 

جدول 4-11- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس تعداد مراجعه به مراکز  118

 

جدول 4-12- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس روزهای مراجعه به مراکز  119

 

جدول 4-13- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس ساعات مراجعه به مراکز  120

 

جدول 4-14- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس نحوه دسترسی به مراکز  121

 

جدول 4-15- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس هدف استفاده از مراکز  122

 

جدول 4-16- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس مشخصه بارز مراکز  123

 

جدول 4-17- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس عامل وابستگی و حس تعلق    125

 

جدول 4-18- امتیاز نهایی بدست آمده از تکنیک AHP.. 126

 

جدول 4-19- عوامل داخلی و خارجی فعالیت مراکز مورد مطالعه.. 134

 

جدول 4-20- مقایسه زوجی نقاط قوت… 134

 

جدول 4-21- مقایسه زوجی نقاط ضعف… 135

 

جدول 4-22- مقایسه زوجی نقاط فرصت… 135

 

جدول 4-23- مقایسه زوجی نقاط تهدید.. 135

 

جدول 4-24- ارزیابی عوامل داخلی (IFE). 135

 

جدول 4-25- ارزیابی عوامل خارجی (EFE). 136

 

جدول 4-26- راهبردهای ارائه شده در راستای فعالیت مراکز مورد مطالعه   137

 

جدول 5-1- شاخص های آماری هر یک از گویه ها. 140

 

جدول 5-2- شاخص های آماری (مرکزی و پراکندگی) برای متغیرهای پژوهش     143

 

جدول 5-3- نتایج آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای برازندگی توزیع نرمال متغیرهای پژوهش     144

 

جدول 5-4- نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 بر گویه های کیفیت زندگی در منطقه (ارزش آزمون3). 145

 

جدول 5-5- نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 بر گویه های کیفیت زندگی در فرا منطقه (ارزش آزمون3). 148

 

جدول 5-6- نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 بر گویه های کیفیت زندگی درمنطقه و فرا  منطقه.. 151

 

جدول 5-7- نتایج آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 در منطقه بر شاخص های کیفیت زندگی شهروندان (ارزش آزمون 3). 154

 

جدول 5-8- نتایج آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 در فرا منطقه بر شاخص های کیفیت زندگی شهروندان (ارزش آزمون 3). 155

 

جدول 5-9- نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه تأثیرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 بر شاخص های کیفیت زندگی درمنطقه و فرا  منطقه.. 156

 

جدول 5-10- نتایج آزمون فریدمن برای اولویت میزان تأثیر مراکز فرهنگی، ورزشی و هنری  منطقه 18 بر کیفیت زندگی شهروندان در منطقه و فرا منطقه.. 157

 

 

 

جدول 5-11- نتایج آزمون تی تک نمونهای برای فرضیه دوم.. 159

 

 

 

نمودار 3-1- هرم سنی منطقه 18 در سال 1390 ……………………………………………………………………………96

 

نمودار 4-1- توزیع جنسیت نمونه آماری …………………………………………………………………………………….109

 

نمودار 4-2- توزیع رده ی سنی نمونه آماری ……………………………………………………………………………….110

 

نمودار 4-3- توزیع وضعیت تأهل نمونه آماری …………………………………………………………………………….111

 

نمودار 4-4- توزیع سطح تحصیلات نمونه آماری …………………………………………………………………………112

 

نمودار 4-5- توزیع وضعیت اشتغال نمونه آماری …………………………………………………………………………113

 

نمودار 4-6- توزیع میزان درآمد ماهانه نمونه آماری ……………………………………………………………………114

 

نمودار 4-7- توزیع میزان هزینه ماهانه نمونه آماری ……………………………………………………………………115

 

نمودار 4-8- توزیع منطقه اقامت مراجعه کنندگان ………………………………………………………………………116

 

نمودار 4-9- توزیع مدت اقامت ………………………………………………………………………………………………….117

 

نمودار 4-10- توزیع شناختن مراکز …………………………………………………………………………………………….118

 

نمودار 4-11- توزیع تعداد مراجعه به مراکز ………………………………………………………………………………….119

 

نمودار 4-12- توزیع روزهای مراجعه به مراکز ……………………………………………………………………………..120

 

نمودار 4-13- توزیع ساعات مراجعه به مراکز ……………………………………………………………………………..121

 

نمودار 4-14- توزیع نحوه دسترسی به مراکز ……………………………………………………………………………..122

 

نمودار 4-15- توزیع مهمترین هدف استفاده از مراکز …………………………………………………………………123

 

نمودار 4-16- توزیع مهمترین مشخصه بارز مراکز ………………………………………………………………………124

 

نمودار 4-17- توزیع عامل وابستگی و حس تعلق ……………………………………………………………………….125

 

نمودار 4-18- رتبه بندی مراکز در شاخص محیطی و کالبدی ……………………………………………………….129

 

نمودار 4-19- رتبه بندی مراکز در شاخص اقتصادی …………………………………………………………………….130

 

نمودار 4-20- رتبه بندی مراکز در شاخص اجتماعی ……………………………………………………………………131

 

نمودار 4-21- رتبه بندی مراکز در شاخص آموزشی ……………………………………………………………………131

 

نمودار 4-22- رتبه بندی مراکز در شاخص زیرساخت و تأسیسات ……………………………………………….132

 

نمودار 4-23- رتبه بندی مراکز در شاخص امنیت ………………………………………………………………………133

 

نمودار 4-24- رتبه بندی مراکز در شاخص سلامت …………………………………………………………………….133

 

 

 

فهرست اشکال

 

شکل 2-1- مدل مول و همکاران.. 19

 

شکل 2-2- ابعاد کیفیت زندگی… 47

 

شکل 2-3- ابعاد کیفیت زندگی شهری… 47

 

شکل 2-4- شاخصهای اندازه گیری فردی کیفیت زندگی… 49

 

شکل 2-5- شاخصهای سطحی کیفیت زندگی… 49

 

شکل 2-6- مدل مفهومی عوامل مؤثر در کیفیت زندگی شهری… 61

 

شکل 2-7- مدل کیفیت زندگی کامپل و دیگران.. 62

 

شکل 2-8- مدل کیفیت زندگی لندزمن… 63

 

شکل 2-9- مدل کیفیت زندگی فلیس و پری… 64

 

شکل 2-10- مدل کیفیت زندگی داس…. 66

 

شکل 2-11- مدل کیفیت زندگی میشل… 67

 

شکل 2-13- ابعاد کیفیت زندگی… 69

 

شکل 2-14- چارچوب تحلیل SWOT… 71

 

شکل 2-15- ساختار سلسله مراتبی مدل کیفیت زندگی در شهر استانبول   75

 

شکل 3-1- عکس ماهواره ای منطقه 18.. 86

 

شکل 4-1- ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک…. 138

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

نقشه 3-1- موقعیت جغرافیایی منطقه 18 …………………………………………………………………………………….85

 

نقشه 3-2- وضع موجود کاربری اراضی منطقه 18 …………………………………………………………………………87

 

نقشه 3-3- تقسیمات ناحیه ای و محله ای منطقه 18 ………………………………………………………………………91

 

نقشه 3-4- موقعیت پردیس تماشا در ناحیه یک منطقه 18 ……………………………………………………………102

 

نقشه 3-5- موقعیت مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی در ناحیه یک منطقه 18 …………………………..103

 

نقشه 3-6- موقعیت ورزشگاه امام رضا (ع) در ناحیه دو منطقه 18 ………………………………………………….104

 

نقشه 3-7- موقعیت مجموعه ورزشی بدر در ناحیه دو منطقه 18 ……………………………………………………105

 

نقشه 3-8- موقعیت مجتمع فرهنگی، تفریحی و ورزشی شهید مختار سلیمانی در ناحیه چهار منطقه 18 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………105

 

پیشگفتار

 

بررسی کیفیت زندگی از اهداف مهم دست اندرکاران بوده و با توجه به گستردگی این مفهوم مورد توجه بسیاری از رشته های علوم مختلف قرار گرفته است. از این رو، بهبود رفاه و آسایش به عنوان هدف توسعه، وابسته به شناخت هر چه بیشتر عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی انسان است. بر این اساس، شروع جدی این بحث به دهه 1960 باز می گردد. زمانی که مشخص شد رشد و توسعه اقتصادی لزوماً منجر به بهبود کیفیت زندگی مردم نمی شود. کیفیت زندگی به عنوان مفهومی برای نشان دادن میزان رضایت فرد از زندگی و به عبارتی معیاری برای تعیین رضایت و عدم رضایت افراد و گروه ها از ابعاد مختلف زندگی است. این ابعاد می تواند زمینه های تغذیه ای، آموزشی، بهداشت، امنیت و اوقات فراغت را شامل می شود، از طرفی، دیگر امروزه در ادبیات برنامه ریزی توسعه مباحث کیفیت زندگی به عنوان یک اصل اساسی پیوسته مورد نظر برنامه ریزان و مدیران امر توسعه است. ارتقاء برنامه ریزی شهری از نگاه صرف کالبدی-کارکردی به نگاهی چند بعدی و چند وجهی در قالب در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی، روانی، کیفی و اقتصادی در تعامل و کنش متقابل با ابعاد کالبدی-کارکردی، یکی از نتایج توجه به مفهوم کیفیت زندگی شهری در عرصه جهانی بوده است. به طور کلی می توان گفت که مفهوم «کیفیت محیط زندگی» و یا «کیفیت زندگی شهری» با هدف اصلاح و تکامل مفهوم توسعه از توسعه صرف کمی و اقتصادی به توسعه پایدار شهری مطرح و مورد توجه قرار گرفت. به هر جهت، کیفیت زندگی به عنوان یک اصطلاح کلی، مفهومی برای نشان دادن چگونگی برآورده شدن نیازهای انسانی و همچنین معیاری برای ادراک رضایت و عدم رضایت افراد و گروه ها از ابعاد مختلف زندگی است.

 

پژوهش پیش رو در 5 فصل تدوین شده است که در فصل نخست به کلیات تحقیق شامل بیان مسئله، سؤالات تحقیق، فرضیه، اهداف، روش تحقیق، پیشینه و واژگان کلیدی تحقیق اشاره شده است.

 

در فصل دوم ابتدا تعاریف و مفاهیم و سپس نظریه ها، مدل ها و تجربیات کیفیت زندگی مورد بررسی قرار گرفته است.

 

در فصل سوم ابتدا، مشخصات کلی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت، و سپس پیشینه منطقه و ویژگی های طبیعی و انسانی منطقه 18 مورد بررسی قرار گرفت و در انتهای فصل، مشخصات مراکز مورد بررسی در پژوهش ذکر شده است.

 

در فصل چهارم ابتدا به بررسی و تحلیل نظر و دیدگاه مراجعه کنندگان مراکز مورد مطالعه پرداخته شده است و در نهایت از مدل های AHP و SWOT به منظور رتبه بندی و شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید مراکز استفاده شده است.

 

در پایان، در فصل پنجم برای تجزیه و تحلیل داده ها از فنون آمار توصیفی شامل جداول فراوانی و نمودارهای میله ای برای تجزیه و تحلیل داده های مشخصات فردی و سؤالات توصیفی و از آزمون آماری کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون تی تک نمونه ای با ارزش آزمون 3، آزمون تی مستقل و آزمون فریدمن جهت تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیات تحقیق استفاده شده است.