: 8
پیشینه تحقیق: 8
تاریخچه سازمان صنایع هوایی و شرکتها تابعه: 10
تاریخچه  رایانه : 12
مزایای رایانه: 13
تاریخچه اینترنت: 14
اینترنت در ایران: 17
بزرگراههای اطلاعاتی: 18
تاثیرات بزرگراههای اطلاعاتی: 22
جامعه اطلاعاتی: 23
تعاریف و نظرات برخی دانشمندان در خصوص جامعه اطلاعاتی: 24
مهمترین و رایج ترین معیارهای جامعه اطلاعاتی: 25
نظرات فریتزماکلوپ(ماچلاپ): 29
نظرات کاستلز در خصوص جامعه اطلاعاتی: 29
عوامل موثر در تغییرات ارتباطی و ویژگی های آن: 32
مروری بر مطالعات نظری مربوط به سازمان. 32
هدف های سازمان: 33
تعریف هدف از دیدگاه نظریه پردازان: 34
فصل  سوم: روش شناسی.. 35
روش تحقیق: 36
ابزار گردآوری اطلاعات: 37
مشخصات پرسشنامه و نحوه اجرای آن: 37
متغیرهای تحقیق: 37
جامعه آماری( جامعه نمونه و حجم نمونه): 37
روش نمونه گیری.. 38
روش استخراج و پردازش داده ها: 38
روش تجزیه و تحلیل و توصیف داده ها: 39
فصل چهارم: یافته های تحقیق.. 40
فصل پنچم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 86
الف) یافته های توصیفی.. 87
ب) یافته های مربوط به آزمون فرضیه ها: 92
پیشنهادات پژوهش: 99
محدودیت های تحقیق: 100
منابع و مآخذ. 101
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                               صفحه
جدول شماره (1) توزیع فراوانی و درصدی بر حسب نام سازمان و شركت: 41
جدول شماره (2) توزیع فراوانی و درصدی ترکیب جنسی پاسخگویان به پرسشنامه: 42
جدول شماره (3) توزیع فراوانی و درصدی ترکیب سنی پاسخگویان به پرسش های تحقیق: 43
جدول شماره(4) توریع فراوانی و درصدی ترکیب تحصیلی پاسخگویان: 44
جدول شماره(5) توزیع فراوانی و درصدی بر اساس محل استفاده از برزگراههای اطلاعاتی (سوال12): 45
جدول شماره(6) توزیع فراوانی و درصدی  بر اساس میزان استفاده از خدمات بزرگراههای اطلاعاتی       (پرسش 13): 46
جدول شماره (7)توزیع فراوانی و درصدی ساعات استفاده از اینترنت (پرسش 15): 47
جدول شماره(8)توزیع فراوانی و درصدی سطح كیفی امكانات بزرگراههای اطلاعاتی(پرسش4): 48
جدول شماره(9) توزیع فراوانی و درصدی سطح کیفی بزرگراههای اطلاعاتی در سازمان/ شركت (پرسش 5 ): 49
جدول شماره(10)توزیع فراوانی ودرصدی میزان تسلط کارکنان به رایانه (پرسش 6) 50
جدول شماره(11) توزیع فراوانی و درصدی میزان پاسخگویان به نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی (پرسش 7 ) 51
جدول شماره(12) توزیع فراوانی و درصدی میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی ارتقاء توانمندی سازمانی ( پرسش 8) 52
جدول شماره (13) توزیع فراوانی و درصدی  میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی در جهت ارتقا دانش عمومی(پرسش 9) 53

جدول شماره(14) توزیع فراوانی و درصدی میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی در جهت ارتقا دانش تخصصی (پرسش 10) 54
جدول شماره(15) توزیع فراوانی و درصدی  میزان لزوم برگزاری دوره های تخصصی اینترنت به کارکنان (پرسش 11) 55
جدول شماره(16) توزیع فراوانی و درصدی میزان ارتباط بین سابقه کار و میزان استفاده از اینترنت(پرسش 14) 56
جدول شماره (17) توزیع فراوانی و درصدی میزان استفاده از منابع الکترونیکی(کتب و مجلات) در زمینه های تخصصی کاری (پرسش 16) 57
جدول شماره(18) توزیع فراوانی و درصدی میزان ارتباط با سایر مراجع (داخلی و خارجی- مراکز علمی، صنعتی، بازرگانی و …) از طریق اینترنت ( پرسش 17): 58
جدول شماره (19) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر وضعیت اجتماعی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش18) 59
جدول شماره(20)توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر وضعیت اقتصادی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش 19): 60
جدول شماره(21) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر در اختیار داشتن رایانه خانگی بر میزان کاربرد اینترنت  ( پرسش 20): 61
جدول شماره(22) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر در اختیار داشتن اینترنت خانگی بر میزان کاربرد اینترنت ( پرسش 21) 62
جدول شماره(23) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر مهارت های زبان انگلیسی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش 22) 63
جدول شماره ( 24 ) توزیع فراوانی و درصدی میزان مطالعه در خصوص اینترنت در کاربرد آن (پرسش 23): 64
جدول شماره(25)توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر کاربرد اینترنت در افزایش آموخته ها و دانش تخصصی کارکنان (پرسش 24) 65
 

فصل اول:  کلیات تحقیق

بیان مساله(تعریف موضوعی تحقیق) :

ابزارهای نوین ارتباطی ترکیبی از چندین فناوری شامل وسایل ارتباط جمعی، انفورماتیک و ارتباطات دور است. این مثلث فناوری، انسان ها را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات در هر زمان و مکانی یاری می نماید. فناوری های نوین ارتباطی تکمیل کننده امکاناتی است که وسایل ارتباطی گذشته ارائه کرده اند.
این فناوری ها ویژگی های منحصر به فردی دارند که آنان را از وسایل ارتباطی قدیمی متمایز ساخته است. با توجه به پیشرفت علوم مختلف، از جمله علوم رایانه ای و نیز ضرورت شناخت و آشنایی هرچه بیشتر با علوم جدید و استفاده و بهره مندی از تجربیات و توانمندی های دیگران در نقاط مختلف جهان، لزوم استفاده از وسایل ارتباطی را بیش از پیش نموده و نقش غیر قابل انکاری را برای آن می توان قائل شد. در دنیای امروز و در دهکده جهانی ” مک لوهان ” همه چیز با کلیک و جستجویی ساده در دسترس بوده و سازمان ها، نهادها، ارگان ها وافراد حقیقی و حقوقی گوناگون می توانند با بهره مندی از طریق وسایل ارتباط جمعی، نیازمندیهای خود را برطرف نمایند.
سازمان صنایع هوایی یکی از صنت هایی است که از فناوری های نو و روز دنیا استفاده می کند و در زمینه  علوم و فنون هوایی و نیز ترابری هوایی و… فعال بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون هوایی فعالیت دارد.
این سازمان به لحاظ نیاز به استفاده از فناوری های نوین ارتباطی می تواند با کسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی گامهای موثر و مهمی را در رفع نیازمندیها و حتی بازاریابی برای محصولات خود بردارد.
دراین تحقیق برآنیم تا به میزان و عوامل بهره مندی کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزگراههای اطلاعاتی بخصوص اینترنت که یکی از ابزارهای بسیار مهم و تاثیر گذار در این خصوص می باشد، بپردازیم وبا تطبیق نظرات جامعه آماری(جامعه نمونه) به بررسی این موضوع از جهات مختلف بپردازیم.

قلمرو زمانی تحقیق:

این تحقیق با توجه به زمان انجام پژوهش در اواخر سال 92 و اوایل سال 93 مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.

قلمرو تحقیق :

قلمرو مکانی این تحقیق شامل سازمان صنایع هوایی و سه صنعت مهم و تاثیر گذار آن  به شرح زیرمی باشد:
ستاد سازمان هوایی به عنوان مغز متفکر صنعت هوایی کشور و سیاست گذار در صنعت هوایی
شرکت صنایع هوایی(صها) به عنوان مرکز اصلی تعمیرات و اورهال ناوگان هوایی کشور
شرکت هلیکوپترسازی ایران (پنها) به عنوان بزرگترین مرکز تعمیر و نگهداری بالگردی ایران و خاورمیانه.
شرکت قدس به عنوان مرکز تخصصی طراحی، ساخت و تولید پهپاد (هواپیمای بدون سرنشین)

اهمیت، ضرورت مساله تحقیق:

سازمان صنایع هوایی یکی از صنایع بسیار مهم و پیچیده و فعال در زمینه تعمیر و نگهداری انواع هواپیماهای مسافربری، ترابری، پشتیبانی و … بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون دیگری نیز فعالیت دارد، لذا استفاده از بزر گراههای اطلاعاتی وکسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی می تواند علاوه بر رفع نیازهای این صنعت مهم،گامهای موثر و مهمی را در امر فروش و بازاریابی برداشته و کمک شایانی به ارتقاء محصولات این صنعت از نظر کیفی و کمی نماید.
بدون استفاده از بزرگراههای اطلاعاتی، اموری چون تجارت جهانی، فعالیت بازارهای صنایع فرهنگی، گسترش رسانه ها و شركتهای اطلاعاتی، حركت میلیونها سرباز، مسافر و توریست در دنیا، نفوذ و تسلط اطلاعاتی و علمی و بانكی و …. ممكن نیست.
در جهانی سازی جامعه اطلاعاتی و پیروی از سیاست‌های اقتصادی، فناوری‌های اطلاعات نقشی كلیدی ایفا كردند. بزرگراههای اطلاعاتی در سه حوزه بسیار مهم و حساس رایانه ها، ماهواره ها و صنایع فضایی و هوایی  تاثیر فراوان گذاشته و به این جهت بررسی میزان و استفاده کارکنان از این بزرگراهها اهمیت پیدا نموده است.
علی رغم این که سازمان صنایع هوایی دارای صنعتی بسیار پیچیده و حساس می باشد، لکن اهمیت و نقش نیروی انسانی در آن غیر قابل انکار بوده و وابستگی بسیار زیادی به آن دارد. به همین دلیل بهره مندی و استفاده کارکنان آن از بزرگراههای اطلاعاتی، به خصوص اینترنت می تواند تاثیر مستقیم و به سزایی در ارتقاء توانمندی های این صنعت داشته باشد.

اهداف تحقیق:

اهداف این تحقیق را می توان به دو دسته هدف اصلی و اهداف فرعی طبقه بندی کرد:
اهدف اصلی این تحقیق بررسی میزان و عوامل استفاده کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزرگراههای اطلاعاتی با تاكید بر نقش اینترنت می  باشد.

اهداف فرعی:

کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراههای اطلاعاتی به منظور ارتقاء سطح کیفی حرفه ای خود استفاده می کنند.
کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراههای اطلاعاتی به منظور ارتقاء معلومات عمومی خود استفاده می کنند.
سوالات و فرضیه های تحقیق(بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه):
* بین میزان استفاده کارکنان از اینترنت و سطح کیفی امکانات دسترسی به آن در سازمان/ شرکت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و كیفیت آن در سازمان/شرکت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و تسلط آنان بر رایانه رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی سازمانی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش عمومی  كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش تخصصی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین شركت در دوره های آموزشی تخصصی و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین سابقه كار و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از منابع الکترونیکی(کتب و مجلات و…) و ارتقاء سطح حوزه های تخصصی کاری رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و ارتباط با مراجع تخصصی داخلی و خارجی  رابطه مستقیمی وجود دارد.
* بین وضعیت اجتماعی كاركنان ومیزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین وضعیت اقتصادی كاركنان ومیزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* در اختیار داشتن رایانه خانگی بر میزان کاربرد اینترنت موثر است.
* بین میزان استفاده از اینترنت  و داشتن اینترنت خانگی رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین مهارت کارکنان در زبان انگلیسی و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین مطالعه در خصوص اینترنت توسط کارکنان و میزان استفاده از آن رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین استفاده از اینترنت و ارتقاء آموخته های کارکنان رابطه معنا داری وجود دارد.

تعریف مفاهیم و واژه ها :

بزرگراههای اطلاعاتی:  بزرگراههای اطلاعاتی به وسایل ارتباطی، اطلاعاتی و فناوری هایی گفته می شود كه توسط آنها هر نوع پیام از جمله اخبار، برنامه های رادیویی و تلویزیونی، ویدئو، فیلم و سینما، بازیهای الكترونیكی تفریحی، صفحات موسیقی، مكالمات تلفنی، عرضه و تقاضاهای اجناس در فروشگاهها و بازارها، آموزش، بهداشتی، علمی و … می توانند در آن واحد و در یك خط مستقیم در حركت باشند. به عبارت دیگر بزرگراههای اطلاعاتی مانند بزرگراههای حمل و نقل هستند كه در آن واحد و در یك جادة معین دوچرخه، اتومبیل، اتوبوس، كامیون، درشكه و حتی راه آهن در حركت و رفت و آمد باشند، با این فرق كه در بزرگراههای اطلاعاتی به جای وسایل حمل و نقل، كالا و مردم، پیامهای شفاهی و كتبی و آمار داده‌های اطلاعاتی و تصویرها در حركت هستند. (فصلنامه رسانه، سال پنچم، شماره سوم، شماره پیاپی 19، پاییز73)
جامعه اطلاعاتی:   تعریف دقیق جهانی که مورد قبول همه باشد از جامعه اطلاعاتی وجود ندارد.اکثر نظریه پردازان بر این نکته توافق دارندکه جامعه اطلاعاتی حاصل تغییراتی است که از دهه ۱۹۷۰ شروع شدو امروزه طرز کار جوامع را از بنیاد متحول کرده‌است. در مورد جامعه اطلاعاتى،” ویلیام مارتین” (W.J.Martin)، که در ردیف اولین افرادى قرار دارد که موضوع جامعه اطلاعاتى را مطرح کرده اند. وى در بحث اول یکى از کتابهاى خود یادآوری می شود که «هرچند واژه جامعه اطلاعاتى از چند سال پیش متداول بوده است اما هنوز درباره مفهوم و محتواى آن تفاهم عمومى حاصل نشده است. حتى گاهى مشروعیت کاربرد این واژه نیز مورد تردید قرار گرفته است» (محسنى؛ 1380، ص17).
جامعه اطلاعاتی جامعه‌ای است که در آن کیفیت زندگی، گستره گوناگونی اجتماعی و توسعه اقتصادی و به طور روز افزون به اطلاعات و بهره وری از آن متکی باشد جامعه اطلاعاتی  می گویند.
رایانه: رایانه دستگاهی الكترونیكی است كه دارای حافظه میباشد و قابـل برنامه ریزی است. همچنین امكان انجام عملـیات ریاضی و محاسباتی را با دقت و سرعت بالا دارد.