همان‌گونه كه در قرآن مجید آمده است،‌دین در نزد خداوند، اسلام است و خداوند این دین را به عنوان دین جاویدان برای انسان پسندیده است و هدف آن را رساندن انسان به سعادت دنیا و آخرت می‌داند كه برای رسیدن به این هدف برنا‌مه‌هایی را برای تمام شئونات زندگی فردی، اجتماعی،‌سیاسی، عبادی، دنیوی، اخروی و …انسان در نظر گرفته است و آن چه را كه لازمه پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته،‌ واجب و انسان را ملزم به انجام آنها نموده است و آن چه را كه مانع پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته، حرام كرده و انسان را از انجام آن نهی نموده است.

یكی از چیزهایی كه مانع رسیدن انسان به سعادت است و خداوند از آن نهی فرموده، مساله سِحر و ساحری می‌باشد كه فرمان داده است چنان چه كسی مرتكب این عمل شود، باید مجازات شود؛‌اسلام دین كاملی است كه هیچ گونه عیب و نقصی در آن راه ندارد؛ بنابراین بی جهت و بدون اتمام حجت كسی را مجازات نمی‌كند. در مورد مساله سِحر نیز برنامه اسلام این است كه بدون دلیل و حجت ساحر را مجازات نمی‌كند. بنابراین برای پیشگیری از وقوع سِحر، برنامه‌هایی را تدارك دیده تا كسی مرتكب این عمل نشود و چنان‌چه كسی به این برنامه‌ها توجه نكند و عمل سِحر از او سر بزند او را مجازات می‌كند. بعضی از این برنامه‌ها به شرح ذیل می‌باشد:

1- اسلام انسان‌ها را تشویق به دین‌داری و واقعیت‌پذیری می‌نماید و این كه نهی می‌كند برخی انسان‌ها را به ساحری روی آوردن زیرا آنها هرگز روی رستگاری را نمی‌بینند. اسلام انسان‌ها را از خرافه‌پرستی نهی می‌كند و افراد می‌توانند برای گره‌گشایی مشكلات خود همواره از خدا كمك بخواهند چرا كه یاد خدا آرام‌بخش دل‌هاست.

2- انسان‌ها می‌توانند به جای روی‌آوردن به ساحری یا قبول سِحر دست دعا و تضرع به درگاه خداوند بردارند و همواره از آیات الهی یاری

 بخواهند كه اثرات مثبت و ساحری اثرات منفی دارد،  از یاد خداوند غافل نشوند و به قضا و قدر الهی اعتقاد داشته باشند زیرا این طور فردی، همواره از زندگی راضی و خرسند است و اندوه مشكلات را نمی‌خورد.

3- خدای تعالی در قرآن سوره انعام آیه 97 می‌فرماید:

«اوست خدایی كه ستاره ها را برای شما قرار داد تا در تاریكی‌های بیابان و دریا به آنها راه بیابید، و ما برای مردم دانا نشانه‌های قدرت خود را بیان كردیم.

بیان مسئله

با توجه به این كه موضوع این تحقیق، بررسی حكم فقهی سِحر از دیدگاه مذاهب اسلامی است، هدف نگارنده این است كه با مراجعه به قرآن كریم به عنوان اولین و مهم‌ترین منبع احكام، احادیث معصومین – علیهم السلام – كتب تفسیری مفسرین شیعه و اهل سنت و كتب فقهی فقهای مذاهب اسلامی حكم تكلیفی سِحر را بیان نماید كه شارع مقدس از بین احكام پنج‌گانه‌ی تكلیفی(واجب، حرام، مستحب،‌مكروه و مباح) كدام حكم را برای سِحر در نظر گرفته است و چنان چه ثابت شود شارع مقدس حكم تكلیفی حرمت را برای سِحر در نظر گرفته است، احكام وضعی ناشی از آن، ‌چه هستند؟ و آیا این احكام تكلیفی سِحر كه حرمت است به صورت مطلق یا نسبی؟ یعنی آیا سِحر برای تمام افراد انسان‌ها و تمام شرایط حرام است یا نه بعضی از افراد استثناء شده‌اند و در بعضی شرایط حرمت تبدیل به حلیت می‌شود؟‌و اگر حكم تكلیفی حرمت تبدیل به حلیت شد حكم وضعی آن نیز برداشته می شود یا به قوت خود باقی است؟

تاریخچه‌تحقیق

در این‌كه سِحر از چه زمانی در میان بشر پدیدار شد و چه كسی آن را در میان دیگران انتقال داد، نظرات فراوانی داده شده كه هیچ كدام قانع كننده نیست اما آن نظری كه بیشتر با ظاهر آیات قرآنی سازگار است این است كه آغاز پیدایش سِحر به صورت علمی منسجم و دانشی كه از استاد به شاگرد انتقال پیدا می‌كرد به زمان حضرت سلیمان(ع) برمی‌گردد و خاستگاه آن، قوم یهود می‌باشد گرچه قبل از حضرت سلیمان (ع) نیز سِحر و جادو میان یهودیان رواج داشته است؛‌ مثل ساحران فرعون در زمان حضرت موسی(ع).

دانشمندان و فقیهان مسلمان مسئله سِحر را در ضمن كتاب متاجر بیان و حكم آن را بیان نموده‌اند. امام خمینی(ره)در كتاب تحریر الوسیله به بیان احكام آن پرداخته و شیخ انصاری (ره) در كتاب مكاسب در ضمن مكاسب محرمه احكام آن را بیان نموده است و مفسرانی نیز در ضمن آیات قرآن از آن بحث نموده‌اند، مانند:علامه طباطبائی (ره)در المیزان و علامه مجلسی (ره) نیز در كتاب بحارالانوار در مناسبت‌هایی از آن سخن گفته است.

پرسش‌های تحقیق

1- مذاهب اسلامی درباره ی سِحر و جادوگری چه حكمی را بیان نموده‌اند؟

2- حد ساحری چیست؟

3- موارد جایز بون تعلیم سِحر و استفاده از آن كجاست؟

4- آیا سِحر با تردستی تفاوت دارد؟

ضرورت، اهداف و اهمیت تحقیق

آن چه باعث شد نگارنده موضوع تحقیق خود را در رابطه با سِحر انتخاب نماید این بود: از زمانی كه خود را شناخته، مسأله سِحر در این كشور وجود داشته و این موضوعی بود كه ذهن نگارنده را به خود مشغول نموده بودكه چرا در این جامعه اسلامی باید كلاهبرداران سودجویی وجود داشته باشند كه به ساحری پرداخته، جیب مردم را خالی كنند و با شیاطین و ارواح و یا اَجنه ارتباط برقرار نمایند؟

نگارنده با پرداختن به این موضوع به دنبال این هدف است تا با مراجعه به قرآن كریم، احادیث معصومین(علیهم السلام)كتب تفسیری مفسرین شیعه و اهل سنت و كتب فقهی فقهای مذاهب اسلامی و جامعه‌شناسان احكام مربوط به سِحر را به دست آورد تا مشخص شود كه علت رواج سِحر و جادو در جامعه اسلامی، فقدان احكام و قوانین لازم از سوی شارع مقدس برای مجازات ساحر است یا نه علت سِحر و جادو سهل انگاری دستگاه قضایی است كه احكام و قوانین لازم از سویشارع مقدس را در مورد ساحران به اجرا درنمی‌آورد یا مشكل از این جهت است كه ماهیت سِحر و مسائلی كه به آن وابسته است به گونه‌ای است كه اجازه نمی‌دهد ساحر آن گونه كه لازم و شایسته است مجازات شود. در شرایط كنونی پرداختن به این موضوع این اهمیت را دارد كه احكام مربوط به سِحر به صورت یك‌جا، مطرح شود تا هم قضات محترم از آن استفاده نمایند و هم دیگران با مطالعه این تحقیق با مجازات سِحر آشنا شوند. بالطبع در نظام جمهوری اسلامی باید طبق قوانین شرع اسلام برای مجازات ساحر قوانینی وضع شده باشد.

عامه‌ی مردم با خواندن مطالب این تحقیق با اعمال ساحران آشنا شوند و بدانند كه آنها كلاهبردارانی بیش نیستند و هدف عمده ساحران از انجام سِحر خالی كردن جیب مردم است. در مقابل مردم نیز باید با دوری كردن از خرافه‌پرستی و خودباوری دینی و تقویت حسِّ خداشناسی و ایمان خود از این كلاهبرداران شیاد دوری گزینند.