پایان نامه - مقاله - تحقیق

پساب خروجی بسیاری از کارخانجات صنعتی و معدنی حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات سخت تجزیه‌پذیر و سمی همچون سیانیدها و ترکیبات بنزنی است. سیستم‌های متعارف تصفیه قادر به حذف این نوع آلاینده‌ها نیستند و برای حذف آن‌ها از روش‌های پیشرفته تصفیه از جمله تجزیه فوتوکاتالیستی بوسیله نانوذرات دی اکسید تیتانیوم استفاده می‌شود. در سالهای اخیر به علت ویژگی های جالب فتوکاتالیستی کریستالهای دی اکسید تیتانیوم و تحقیقات زیادی گزارش شده است. استفاده تجاری از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم به عنوان فتوکاتالیست در زمینه هایی چون تصفیه آب، پاکسازی هوا و نیز استریلیزه کردن (ضد عفونی کردن) در دنیا فراگیر شده است. از دی‌اکسید‌تیتانیوم برای از بین بردن آلودگی‌های آلی چون کلروبی‌فنیل، تولوئن، سورفکتنتها، حشره کش‌ها و ترکیبات فنلی، اسیدهای کربوکسیلی، سولفیدهای آروماتیک، هیدروکربن‌ها و رنگ‌های آلی استفاده می شود. فتوکاتالیست سبب اکسیداسیون ترکیبات آلی فرار و هزاران آلاینده هوا می گردد. اولفین‌ها نسبت به هیدروکربن‌های اشباع شده، روی دی‌اکسید‌تیتانیوم بسیار سریع تر تجزیه شده و آلدئیدهایی تشکیل می دهند که سپس به طور کامل به دی‌اکسید‌کربن اکسید می گردد. با توجه به اینکه کنترل عامل بیماریزا ( با استفاده ازآفت کش‌ها) در بخش کشاورزی سودمند است اما آفت کش‌ها میتوانند ایجاد بیماری و مرگ درانسان‌ها می‌گردند، این مشکلات ناشی از شرایط مختلف تماس مستقیم و غیرمستقیم انسان با آفت‌کش‌ها می‌باشد. به محض اینکه پوست در معرض سم قرار می گیرد، ممکن است سم در بدن جذب یا تنها در سطح پوست باقی بماند. اثرموضعی عمومی که از تأثیر سم بر روی پوست دیده می‌شود، مشکلاتی از قبیل درماتیت‌ها (حساسیت‌های پوستی) می‌باشد. جذب آفت‌کش در بدن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی انسان

 بشود: تماس غیرمستقیم با آفت‌کش‌ها ناشی از خوردن غذاهایی است که سموم آفت‌کش در آن نفوذ کرده‌اند و می تواند باعث افزایش مواد سمی در بدن انسان گردد، که معمولاً وابسته به بودن دراز مدت در معرض این آفت‌کش‌ها می‌باشد که ممکن است منجر به بیماری شود ویا اینکه نگردد. تحقیقات نشان داده است که سموم آفت‌کش‌ها باعث سقط جنین، عدم رشد فکری، اثرات مخرب ساختمانی در بدن هنگام تولد و نقص‌هایی در اعمال و بافت‌های بدن می شوند.  وجود آفت‌کش‌ها در آبهای زیرزمینی برای انسان بسیار خطرناک است و باعث اختلالات ناهنجار در سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی بدن می‌شوند. ترکیب آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی در آب‌های زیرزمینی باعث ایجاد موارد بسیارخطرناکتر در مقایسه با اثرات تک تک این مواد می‌شود. دو نمونه از نانوذرات اکسیدی پرکاربرد در نانوتکنولوژی برای حذف مواد آلاینده، نانوذرات تیتانیا(TiO2) و سیلیکا(SiO2) هستند. خاصیت فوتوکاتالیستی و آبدوستی نانوذرات تیتانیا باعث کاربردهای فراوان این ماده در زمینه‌های مختلف از جمله پاکسازی هوا و محیط‌های آلوده، تصفیه آب وتجزیه باکتری، فعالیت‌های ضد تومور، کرمهای ضد آفتاب و … شده است [1]. فرآیند سل-ژل امکان کنترل ترکیب و ساختار در سطح مولکولی وجود دارد ابلمن اولین ژل‌های سیلیکا را در سال 1846 تولید کرد و کوسا در سال 1870 ژل‌های آلومینا را تولید نمود[2].

لذا در صدد آن شدیم که سیستمی را برای حذف آلاینده‌های حاوی سموم در آب‌های کشاورزی با هزینه کم با استفاده از روش فتوکاتالیزور طراحی نماییم.

فصل اول

کلیات

• اهمیت حذف علف کش بنتازون

انسان با پیشرفت‌هایی که در اثر تلاش فراوان بدست آورده سعی در فراهم نمودن زندگی بهتر و آسایش بوده است اما با حاصل آمدن این پیشرفت‌ها و افزایش فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی، پزشکی و حتی علمی، آلودگی محیط زیست و منابع طبیعی افزایش یافته و به یکی از بزرگترین مشکلات بشر تبدیل شده است. تولید فاضلاب‌های صنعتی و بهداشتی و نفوذ آنها به منابع آب و از طرفی محدودیت در منابع آب قابل استفاده در صنعت، کشاورزی و شرب، جوامع بشری را به استفاده بهینه از این منابع و نیز استفاده مجدد از آب‌های آلوده مجبور کرده است. از مهمترین مشکلات روش‌های معمول تصفیه آب عدم امکان تصفیه مواد آلاینده در غلظت‌های کم و همچنین خواص سمی و مقاوم برخی از آلاینده‌هاست که به سادگی تخریب نشده و در مقابل عوامل بیولوژیکی مقاوم هستند. برای حل این مشکلات در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی بر روی فرآیندهای اکسایش پیشرفته (Advanced oxidation processes)  صورت گرفته است فرآیند  UV/TiO2 یکی از جدیدترین و پرکارترین روش‌های تصفیه این نوع آلاینده‌هاست. در این فعالیت در اکسید تیتانیم بعنوان فتوکاتالیزور مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از ذرات بسیار ریز (در اندازه نانو) فتوکاتالیزور در فرآیند UV/TiO2  سرعت آن را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. تحقیقات نانوتکنولوژی در شاخه‌های بسیار زیادی در حال انجام است که یکی از آنها سنتر نانوکاتالیزورها می باشد. در همین راستا تلاش‌های زیادی برای سنتر و بکارگیری انواع نیمه‌هادی‌ها بویژه TiO2 در اندازه نانو و کاربرد آن در فرآیندهای اکسایش پیشرفته صورت گرفته است.

• بیان مسئله

تیتانیوم‌دی‌اکسید به عنوان یک فوتوکاتالیزور هتروژن به دلیل ارزانی و فعال بودن از نظر شیمیایی و تولید حفرات اکسنده و همچنین پایداری نسبتا, یک فوتوکاتالیزور ایده آل محسوب می‌شود و ضمن آنکه غیرسمی است و به وسیله سانتریفیوژ یا صاف کردن بازیافت می‌شود و پس از انجام تصفیه، آلاینده دیگری بر جای نمی‌گذارد. اما به هر حال کاربردهای آن در فاز آبی به علت اینکه تیتانیوم‌اکساید سطح قطبی دارد و در نتیجه جاذب خوبی جهت مولکول‌های آلی غیرقطبی نمی‌باشد محدود می‌شود. یک راه حل جهت حذف این محدودیت نشاندن آن بر روی بسترهای مناسب است که موجب بهبود خواص کاتالیزوری آن میشود. علاوه بر‌آن هنگامی که بر روی یک بستر تثبیت شود فعالیت خود را برای مدت طولانی حفظ می کند. از طرف دیگر در سال‌های اخیر مطالعات گسترده‌ای بر روی کاربرد مواد در حالیکه با فوتوکاتالیزور تیتانیم‌اکساید مخلوط یا پوشش داده شده‌اند متمرکز شده است. این پوشش ها گاه به عنوان حذف آلاینده های گوناگون موجود در هوا و گاه جهت فوتوکاتالیز آلاینده‌های آلی موجود در آب و فاضلاب به کار می‌روند.

همواره در طول تاریخ هرگاه بشر موفق به ساخت وسیله ای شده كه تحول اساسی در زندگی او ایجاد نموده، آن وسیله به گونه ای مورد بهره برداری غیراصولی و ابزاری عده ای برای دستیابی به منافع شخصی یا گروهی خویش قرار گرفته؛ چه بسا این امر سبب شده تا قانونگذار فصل جدیدی به فصل های مربوط به عناوین مجرمانه بیفزاید.  پس از پیدایش هواپیما و تاثیر انكار ناپذیر آن بر صنعت حمل و نقل، برخی آن را وسیله ای مناسب برای باج گیری مالی، سیاسی و … از دولت ها دیده و مبادرت به ربودن آن به همراه مسافران داخل آن نمودند كه متاسفانه در بعضی موارد منتهی به نتایج جبران ناپذیری گردیده است.  از این رو دولت ها بر آن شدند تا در قوانین داخلی خود، مقررات سختی برای مقابله با جرم هواپیماربایی و مجازات مرتكبین و مداخله كنندگان در آن وضع نمایند.

هواپیما كه برای بهره برداری در زمان صلح ساخته شده بود،به جای آن كه شادی ها را به ارمغان آورد از آن پس به عنوان وسیله ای برای تخریب به كار رفت.استفاده از آن در جنگ های جهانی اول و دوم موجب پیشرفت سریع صنعت هواپیمایی گردید.  دولت ها همواره مسئله ی اختلال در امنیت پرواز را به عنوان اختلال در امنیت ملی می پنداشتند و مجازات هایی بس سخت را برای آن وضع می نمودند و از آنجا که کوچکترین اتفاق ناگوار می تواند با به خطر انداختن جان عده ای انسان بی گناه همراه شود این مسئله می تواند احساس ناامنی نسبت به امر پرواز را در افراد جامعه موجب شود با توجه به این که امر پرواز حائز اهمیت سیاسی ، اقتصادی و … است ، لذا مسافرین را از انجام مسافرت خود از طریق هوایی منصرف می سازد. افزایش صدمه به امنیت پرواز می تواند از نشانه های عدم قدرت یک دولت در برقراری نظم و آرامش در محیط داخلی خویش باشد. همچنین از آنجا که مسئله پرواز هواپیماها از مواردی است که از نظر سیاسی و بین المللی حائز اهمیت فراوان است ، بسیاری از اعتراضات سیاسی به یک دولت از طریق ایجاد اختلال در سیستم های هوایی آن صورت می گیرد.

به علت لزوم حفظ امنیت این وسیله از جرایم متنوعی از جمله تصرف غیرقانونی هواپیما،تخریب و انهدام هواپیما و حمله به تاسیسات و موسسات هواپیمایی مقررات و تمهیدات مختلفی در نظر گرفته شده است.جرایم علیه امنیت هوایی علاوه بر خطرات جانی و مالی كه مستقیما متوجه مسافران و سرنشینان هواپیما می شود از جهات اقتصادی و اجتماعی نیز متضمن نتایج و آثار زیانباری است.سلب اعتماد مردم از سفر با این وسیله سریع السیر و مشكلات حقوقی و سیاسی ناشی از آن از دیگر آثار زیانبار جرایم مذكور است.

در چند دهه ای كه از عمر ساخت هواپیما و بهره برداری از آن در حمل بار و مسافر می گذرد بارها شاهد تحقق جرایم هواپیمایی بوده ایم. در هر حال آنچه دولت ها را وادار به اتخاذ تدابیر و راه حل های مفید و موثر در جلوگیری از این جرایم نموده است آثار زیانبار آن بر افراد و صلح و تفاهم بین المللی و شركت های هواپیمایی از یك سو و انزجار افكار عمومی از ارتكاب این بزه ها بوده است.

حوادث و اتفاقات هواپیمایی، اقسام گوناگونی از رفتارهای مجرمانه و خرابکارانه را شامل  می شود  و آنچه عموماً و در شرایط عادی در خیابانها اتفاق می‌افتد، اکنون در هواپیماها رخ می‌دهد  که از مهمترین آنها می‌توان به مواردی از جمله تهدید به ضرب و جرح خدمه و مسافران هواپیما، نزاع میان مسافران مست، کودک‌آزاری، حملات و تجاوزات جنسی، استعمال غیرقانونی مواد مخدر، سیگار کشیدن یا مصرف الکل، تخریب کابین و صندلیهای هواپیما، استفاده غیرمجاز از تجهیزات الکتریکی، نابودن کردن ابزار و تجهیزات ایمنی هواپیما یا سایر رفتارهای اخلالگرانه و شورش‌گونه اشاره کرد.
پس از پیدایش هواپیما و رواج استفاده از آن در حمل و نقل،  موضوع حقوق و تکالیف کشورها و متصدیان حمل ونقل هوایی مطرح شد.  یکی دیگر از جنبه های حائز اهمیت در صنعت پرواز ، بعد اقتصادی آن است که خود این صنعت به صورت مستقیم یک منبع خوب درآمد اقتصادی برای دولت و بخش های خصوصی است و هم این که می تواند پیامدهای اقتصادی و مالی خوشایندی برای کشور داشته باشد. صنعت توریسم منبع فوق العاده خوبی برای توسعه و پیشرفت اقتصاد یک کشور محسوب می گردد.

از آنجا که مهمترین و بهترین راه برای مسافرت توریست ها ، مسافرت از طریق خطوط هوایی است ، پس اختلال در امنیت پرواز می تواند عاملی برای ایجاد ترس و ناامنی در استفاده از هواپیما شده و در نهایت موجب کاهش مسافرت توریست به کشور گردد.یکی دیگر از فواید اقتصادی صنعت پرواز درآمدی است که خود این صنعت در پی دارد. دریافت مبلغ بلیط، عوارض و … همگی از موارد درآمدزا برای کشورهاست.

موضوع پایان نامه پیش رو بررسی سیاست تقنینی ایران درمقابله با جرم هواپیماربایی با نگاهی به اسناد بین المللی می باشد كه در آن به واكاوی قوانین و اسناد بین المللی و داخلی موجود در راستای مقابله و پیشگیری از این جرم پرداخته ایم كه سعی شده نارسایی های موجود در مقررات داخلی ایران در برخورد با هواپیماربایی بررسی گردد.

فصل اول-کلیات

• بیان مسئله

هواپیماربایی از جمله جرایم مهم بین المللی به حساب می آید كه به صراحت می توان گفت شاید کمتر کشوری در جهان یافت شود که مورد هجمه این جرم قرار نگرفته باشد.   اولین هواپیما ربایی ثبت شده در جهان به سال 1930 میلادی بر میگردد و از آن سال به بعد صدها مورد دیگر در جهان به وقوع پیوسته است، ایران نیز مصون از این جرم نبوده و به خصوص پس از پیروزی انقلاب و در زمان جنگ ایران و عراق به کرات شاهد هواپیما ربایی از طرف گروههای مختلف بوده ایم.  باتوجه به اینکه این جرم صدمات جبران ناپذیری را بر مسافران، تجارت، امنیت، و کشورهای مختلف به لحاظ اقتصادی، فرهنگی و سیاسی وارد می کند بدین جهت کشورهای مختلف جهان تصمیم گرفتند به صورت جدی با این امر مبارزه کنند.

اولین بار به ابتکار و دعوت دولت فرانسه سال 1925 میلادی کنفرانسی با عنوان « حقوق خصوصی هوا» در پاریس تشکیل شد. در این کنفرانس شرکت کنندگان تصمیم گرفتند کمیته بین المللی متخصصان حقوق هوایی را تشکیل دهند.  راجع به حقوق هوایی برخی بر این باورند که حقوق هوایی « مجموعه قواعد و مقرراتی است که روابط ناشی از بهره برداری هوایی را تنظیم می کند .» گروه دیگری آن را شاخه ای از علم حقوق می دانند که کلیه ارتباطات ( عمومی، خصوصی، ملی و بین المللی ) ناشی از هوانوردی و مقررات مربوط به آنها را مطالعه می کند.  اما کامل ترین تعریف  از حقوق هوایی عبارت است از اینکه: « حقوق هوایی را رشته ای از علم حقوق دانسته اند که قوانین و قواعد حقوقی مربوط به تنظیم عبور و مرور هواپیماها و بهره برداری از آنها و همچنین روابط ناشی از این فعالیت ها را بررسی می کند».  (صفوی، 1362، ص 17)

همچنین اسناد متعدد بین المللی نیز در این رابطه به تصویب رسیده است که می توان به کنوانسیون 1929 ورشو – کنوانسیون 1961گواداخالارا – کنوانسیون 1999 مونترال – پرتکل 1955 لاهه – پرتکل 1971 گواتمالا  و پرتکل چهارگانه مونترال 1975 را می توان از جمله این اسناد بر شمرد.با وقوع حوادث مهم مشکوک 11 سپتامبر 2001 وحملات انتحاری هواپیماهای ربایش شده به برج های مرکز تجارت جهانی و دیگر مراکز استراتژیک آمریکا نگاه کشورهای جهان به این جرم مهم بین المللی تغییری بنیادین ایجاد کرد و کشورهای جهان سعی نمودند هراسان و با احتیاط بیشتری از وقوع چنین اعمالی جلوگیری نمایند.  (مظفری، 1390. ص71)

در ایران نیز قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 به این مورد پرداخته است؛ که با بررسی قوانین موجود و مصوب در این زمینه خلاهای قانونی، شروع به جرم و معاونت، کیفر و مجازات مجرمان و مرتکبان و همکاری بین المللی جهت جلوگیری از وقوع هواپیما ربایی و همکاری کشورها در مجازات مجرمان و مرتکبان در عرصه بین الملل و عودت هواپیما و برگرداندن کالاها یا مسافران به مبدا یا مقصد از اهداف این پایان نامه می باشد.

استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر انسان است چون بیماری ها  با پیدایش بشر متولد شده اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاریخ طب و داروسازی حاوی تجربیات و اطلاعات ارزشمند گیاهان دارویی می باشد. تا چند دهه گذشته آنچه که بعنوان دارو مورد استفاده قرار می گرفت از منابع طبیعی و به طور عمده از گیاهان بدست می آمد. با پیشرفت سریع علوم از یک سو، و مسائل اقتصادی از سوی دیگر از مصرف گیاهان دارویی به صورت گذشته  کاسته شد و داروهای شیمیایی در بسیاری موارد جایگزین گیاهان شدند. تجربه چند دهه اخیر نشان می دهد  که داروهای شیمیایی با تمام کارایی، اثرات نامطلوب و ناگوار بسیاری به همراه دارند. امروزه ثابت شده است که کمترین ماده خالصی وجود دارد که اثرات سوء نباشد به همین دلیل در چند دهه اخیر بازگشت به استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه بسیار قرار گرفته است و دارویی تدارک دیده، و نقش گیاهان دارویی را در قرن بیست و یکم سرنوشت ساز تلقی نموده اند.

گیاهان، خاموش ترین موجودات و در عین حال گویاترین مظهر قدرت و عظمت آفرینش هستند. هر برگی از این موجودات زیبا، کتاب بزرگی در وصف توحید است. گل ها و گیاهان نه تنها با الوان و اشکال بدیع و بی بدیل خود سفره ی طبیعت را زینت می بخشند بلکه آن را چنان سرشاری از نیروی حیاتی می سازند که هیچ بساطی را یارای رقابت با آن نیست. با انکه امروزه درمان بیماری ها بیشتر از طریق مصرف داروهایی صورت می گیرد که منشاء صنعتی دارند و اختصاصأ در آزمایشگاهها تهیه می شوند ولی مصرف بعضی از آنها زیانهایی به بدن می رساند و عوارض جانبی بسیاری از آنها ثابت شده است(ابراهیم پور و همکاران، 1388).

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO ) امروزه بیش از 80 درصد مردم جهان (نزدیک به 5 میلیارد نفر)، برای درمان بیماری ها هنوز از داروهای گیاهی استفاده می کنند. تقریبا یک چهارم داروهای تهیه شده ی دنیا داروی منشا گیاهی هستند  که یا مستقیما از گیاهان عصاره گیری شده اند و یا براساس ترکیب گیاهی، سنتز شده اند.

با استفاده ار روشهای پیشرفته ، اجزائ مختلف ترکیبهای  شیمیایی گیاهان شناسایی شده اند. بنا بر این شناسایی علمی گیاهان با استفاده از قوانین گیاه شناسی و نامگذاری انها با استفاده از اسامی لاتین ، امکان مستند سازی گیاهان دارویی را فراهم ساخته است. به علاوه ، تعیین محدوده جغرافیایی پراکندگی گیاه این امکان را به محققان مختلف می دهد تا بتوانند با دقت و صحت گیاهان مورد نظر را انتخاب و مورد استفاده قرار دهند..( جم زاده، 1388)

در طب گیاهی، تمامی بخشها، اندامها و ترکیبات موجود در گیاه، هر یک حائز اهمیت خاصی می باشند. از جمله این ترکیبات، اسانسها یا روغنهای گیاهی می باشند. گذشته از کاربرد وسیع و گسترده اسانسها در صنایع آرایش- بهداشتی، غذایی و داروئی، اسانسها خود به

 تنهایی می توانند در امر درمان نقش داشته باشند. تغییرات فصلی و تراکم کاشت از جمله فاکتورهایی هستند که روی کمیت و کیفیت گیاهان اسانس دار تاثیر دارند..(نقدی بادی و همکاران، 1381) و بنابراین میزان موثر بودن گیاه در درمان را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. پیشرفت سریع علومی مانند شیمی از یک طرف و رشد سرسام آور جمعیت از طرف دیگر موجب کاهش و کمبود منابع طبیعی گردیده و لذا ترکیبات شیمیایی جدید جایگزین آنها گردیده است. اما بعات عوارض جانبی اکثر داروهای شیمیایی توجه مجدد مردمبه گیاهان دارویی معطوف گردیده است. به طور تقریبی حدود 500 هزار گونۀ گیاهی در جهان شناسایی شده است (Borris, 1996). که از آن میان کمتر از هزار گونه به عنوان گیاه داروئی نام گذاری شده است (Schultes, 1978). در حال حاضر حدود یک سوم تا نیمی از فراورده های موجود در کشور آمریکا دارای منشاء گیاهی میباشد (.(Clark, 1996

در اوایل قرن بیستم پیشرفت علم شیمی منجر به توسعه صنعت داروسازی و تهیه داروهای شیمیایی گشت  و از آن زمان به بعد هر روزه داروهای شیمیایی به نسبت داروهای گیاهی، بیماریها را سریع تر درمان کرده و اثر قوی‌تر دارند امّا پیامدهای سوء ناشی از مصرف آنان نیز بیشتر از داروهای گیاهی است.

مصرف طولانی و برخی موارد منطقی داروهای شیمیایی عوارض خاصی در بدن بر جای می گذارد که عوارض جانبی نامیده می شوند و ممکن است ناراحتی های تازه ای برای بیمار ایجاد کنند.

به همین جهت امروزه بسیاری از متخصصان پزشکی و داروسازی معتقدند باید بیماران را به سوی مصرف گیاهان دارویی سوق داد و در راستای همین هدف در دهه اخیر، داروسازان از عصاره های گیاهی، داروهای متنوعی را ساخته و به بازار عرضه کرده اند که اثرات مثبت آنها مورد تأیید همه قرار گرفته است (قاسمی، 1382).

گیاه درمانی در بیماری ها و به ویژه بیماری های عفونی در سال های اخیر روند روبه فزونی پیدا کرده است. میکروبیولوژیست های بالینی تمایل زیادی به استفاده از داروها جهت درمان عفونت ها دارند، زیرا عوارض این داروها در مقایسه با داروهای شیمیایی به طور قابل ملاحظه ای پایین است(.(Cown, 1999

از زمانهای باستان عصاره های گیاهان معطر برای هدف های گوناگون مثل غذا، دارو و عطر مورد استفاده قرار می گرفته اند(Longaray, 2005 ).

به دلیل مقاومتی که بعضی از میکروارگانیسمها نسبت به آنتی بیوتیکها کسب نموده اند، استفاده از فرآورده های گیاهی ضد میکروبی در دهه های اخیر توسعه بیشتر یافته است(Essawi, 2000 ). در سالهای اخیر اسانسها و عصاره گیاهی بخاطر توانایی بالقوه اشان در درمان بیماریهای عفونی و حفاظت از غذاها از اثرات سمی ترکیبات اکسیدان مورد توجه قرار گرفته اند(Tepe, 2004). بعلاوه آنها عامل مؤثری در جلوگیری از تشکیل ترکیبات مضر ناشی از اکسیداسیون لیپیدها در غذاها محسوب می شوند(Wang, 1998). کنترل بیماریهای میکروبی و غیرمیکروبی به وسیله فرآورده های گیاهی و استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی برای افزایش عمر محصولات غذایی از دیر باز مورد توجه محققین بوده است(Avato, 2000).از طرف دیگر فرآورده های گیاهی ضدباکتری، ضد قارچ، ضد ویروس، ضد پاتوژنهای گیاهی و ضد سرطان متعددی به وسیله محققین از گیاهان مختلف گزارش شده است(Eyup, 1996).

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق

گیاهان دارویی از ارزش واهمیت خاصی در تامین بهداشت و سلامت جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری ها برخوردار بوده و هستن د. این بخش از منابع طبیعی قدمتی هم پایه بشر داشته و یکی از مهم ترین منابع تامین غذایی و داروی بشر در طول نسل ها بوده اند. از نقطه نظر تاریخی گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده های و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده، اما نکته حائز اهمیت این جاست که تنها کم تر از 10 درصد تا 35 هزار گونه گیاهان دارویی (who) شناسایی و مورد استفاده قرار گرفته اند.

فلات وسیع ایران در این حال که یک واحد خاص جغرافیایی در روی کره زمین شمرده ولی از اقلیم ها و محیطهای گوناگونی در قسمت های مختلف بر خوردار است. ایران از 111 اکوسیستم طبیعی شناخته شده در جهان دارای 109 نوع از آن می باشد.کشور ایران با داشتن حدود 8500 گونه گیاهی از لحاض تنوع گیاهان دارویی از جمله کشورهای مهم جهان است.(کریمی، 1374).به همین دلیل گونه های گیاهی متنوعی در ان انتشار دارد . به طوریکه جوامع گیاهی منتشر شده در این فلات هر یک دارای ترکیب معینی از انبوه مختلف گونه ها می باشند .(امید بیگی، 1376).

با وجود این تعداد گونه گیاهی به جرأت می توان ایران را جهانی کوچک در چهارچوب یک مرز دانست و بجاست که فلور طبیعی ایران را طلایی سبز بنامیم.(Majrouhi, majd, 2001).

افزایش جمعیت و نیاز مبرم صنایع داروسازی به گیاهان دارویی به عنوان مواد اولیه تولید دارو ، ناتوانی در تولید مصنوعی پاره ای از داروهای حیاتی توسط صنایع داروسازی و همچنین اهمیت مواد موثر گیاهان دارویی در صنایع غذایی ، آریشی و بهداشتی باعث شده که توجه و تحقیق پیرامون این دسته گیاهان  از نقطه نظر کشت ، تولید و مصرف از اهمیت خاصی برخوردار باشد (باقری و همکاران 1387).

شیوع بالای بیماریهای عفونی مقاوم به درمان به علت افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک ها و مشکلات موجود در کاربردهای داروهای سنستیک، از جمله هزینه بالای دستیابی به داروهای جدید و عوارض جانبی داروهای موجود، توجه بسیاری از محققین را به طب سنتی معطوف کرده است.(Robert,2001  )

1-3- تاریخچه گیاهان دارویی

استفاده از گیاهان دارویی به منظور درمان با تاریخ زندگی انسان هم زمان بوده است. انسان در تمام دوران تاریخی چاره ای جزء توسل به گیاهان نداشت. اگرچه در نیم قرن گذشته، استفاده از داروهای شیمیایی و سنتزی به شدت رواج یافت ولی به سرعت آثار زیان بار آنها بر زندگی سبب گرایش مجدد به گیاهان دارویی گردید و این نکته که توسل به گیاهان دارویی همواره در طول تاریخ یکی از روش‌های مؤثر در درمان بوده است به خوبی روشن است. گیاهان دارویی به واسطه داشتن ترکیب های متفاوت از زمان های قدیم در درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند(سلطانی پور،1381).

طبق برخی«سنگ نوشته ها» وشواهد دیگر به نظرمی رسد مصریان وچینیان درزمره نخستین اقوام بشری بوده باشندکه بیش از 27 قرن قبل ازمیلاد مسیح، ازگیاهان به عنوان دارو استفاده کرده وحتی برخی ازگیاهان را برای مصرف بیشتر دردرمان دردها کشت داده اند (امیدبیگی، 1374).

ارسطو (330 ق.م) اولین کسی است که آثار و مطالبی مکتوب مربوط به شناخت گیاهان دارد. البته قبل از او در آثار کهن مصر (حدود 26 قرن ق.م) در پاپیروس ها و ابرها مطالبی از گیاهان با شرح خاصی از موارد استفاده از آنها باقی مانده است. ولی ارسطو نخستین دانشمندی است، که از رشد و نمو گیاهان، ماده سازی و از تفاوت آنها و چگونگی استفاده از مواد خاک مطالبی نوشته است.

تئوفراست یا تئوفراستوس شاگرد ارسطو که در سال های 258-370 قبل از میلاد طبیب بود و بعدها به  پدر گیاه شناسی گفته اند، علاوه بر آنکه، پیرو فلسفه استاد خود ارستو بود، تحت تاثیر نظریات پلاتو، استاد ارسطو قرار گرفت. او رده بندی بسیار ابتدای از روی ریختار یا شکل ظاهری گیاهان، چرخه رشد، شکل گل آذین و نحوه رشد آنها و هم چنین وضع گلبرگ های گل ها در کتابی به نام هیستوریا پلانتاروم بر بر مبنایی مبهم و ناشی از استنباطات خود دارد او بر این مبنا و تفکر 480 گیاه را در کتاب مزبور رده بندی کرد که اساس آن کاملا دور از حقیقت و واقعیت است. باید اشاره کرد،که مکتب درمان با گیاه به وسیله تئوفراست بنیان گذاری شد. متاسفانه این نظر از 300 سال قبل از میلاد مسیح تا قرن 18 مآخذ و مبنای نگارش کتاب ها و آثار بسیار دیگری بود. تئوفراست به مقتضای شغل خود از گیاهان برای درمان استفاده می کرد که متاسفانه آثاری از وی در همین رابطه باقی نمانده است. بعد از تئوفراست،باید از بقراط یا هیپوکرات بزرگترین پزشک جهان باستان و هم عصر تئوفراست(131 ق.م) نام برد که ادامه مکتب او، بعدها منجر به مکتب طب جالینوسی شد. از این دانشمند که از گیاهان برای درمان استفاده می کرد، مطالب و آثاری از نحوه درمان با گیاهان دارویی یا توسط مواد گیاهی، باقی مانده است.

بعد از این دانشمندان عهد عتیق می باید در سال های 79-23 بعد از میلا مسیح به گایوس پلینوس سکوندوس اشاره کرد. او مجموعه آثاری در 37 جلد به نام ” تاریخ طبیعی” حاوی دانش ها و اطلاعات عصر و زمان خود دارد. 9جلد از مجموعه آثار او مربوط به گیاهان دارویی است، که متاسفانه همه مطالب آنها غیر واقعی و دور از حقیقت است و تا پایان قرون وسطی آثار او سایه ای تاریک بر بروز و ظهور آثار علمی گیاه شناسی انداخته و سبب رکود این علم شده است. در همین عصر می باید از دیوسکورید طبیب و جراح، بویژه طبیب ارتش روم در زمان نرون (در سال های 75-45 بعد از میلاد مسیح) اشاره کنیم که پس از تئوفراست، مشهورترین دانشمند در شناخت گیاهان دارویی دوران عتیق است. دیسکورید چون جراح ارتش امپراتوری روم بود، همراه با ارتش مهاجم روم مسافرت های زیادی به خارج از روم داشت و از موقعیت این سفرها توانست از خواص گیاهان دارویی متداول در نقاط مختلف جهان آن روز، اطلاعات فراوانی کسب کند و مجموعه اطلاعات و دانسته های خود را در کتابی معروف به نام “ماتریکا مدیکا” که شامل شرح خواص حدود 600 گیاه داویی است، بنویسد. بعدها او با افزودن تصاویر جالب بر این کتاب کاربرد و معروفیت آن را بالا برد. بعد از آن نام ماتریکا مدیکا به تدریج کم رنگ و به نام خود دیسکورید معروف شد. این کتاب در طول 15 قرن به چنان شهرتی رسید که فقط گیاهان ذکر شده در آن اعتبار دارویی داشتند(ابراهیم پور و همکاران، 1388).

:سالمونلاانتریکا سبب ایجاد سالمونلوزیس در انسان می شود. سالمونلا انتریکا سرووار انتریتیدیس، دومین سروتایپی می باشد که در سطح دنیا سبب ایجاد سالمونلوزیس می شود. تکنیک MLVA، یکی از روش های نوین ژنوتایپینگ جهت تمایز ایزوله های باکتریایی در همه گیری ها و یا تعیین قرابت فیلوژنتیکی این ایزوله ها می باشد. هدف از این پژوهش، ژنوتایپینگ سویه های سالمونلا انتریتیدیس جدا شده از نمونه های بالینی  در تهران  بر پایه ی روش MLVA.

مواد و روش ها: در این پژوهش، 51 ایزوله ی سالمونلا انتریکا سرووار انتریتیدیس از نمونه های بالینی در طی سال های 1387 تا 1389 در تهران جدا شدند. ایزوله های سالمونلا انتریتیدیس با استفاده از تکنیک های بیوشیمیایی و سرولوژیکی تایید شدند. جهت انجام تکنیک MLVA، از هشت لوکوس VNTR استفاده شد.

نتایج: 10 ژنوتایپ متفاوت MLVA، در این پزوهش شناسایی شد. با استفاده از روش MST، 51 ایزوله ی سالمونلا انتریتیدیس در 2 کلونال کمپلکس قرار گرفتند. همچنین با استفاده از تکنیک NJ، این ایزوله ها در دو کلاستر جای گرفتند.

بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تکنیک MLVA، یک روش قدرتمند و آسان می باشد و می توان از این تکنیک در اپیدمی ها ی ناشی از سالمونلا انتریتیدیس استفاده نمود.

کلمات کلیدی: سالمونلا، MLVA، VNTR

کلیات تحقیق

• بیان مسئله

سالمونلا[1] باسیل گرم منفی،واجدتاژک پری تریش وجزءخانواده­ی­انتروباکتریاسه­می­باشد.گروه سالمونلا شامل یک جنس منفرد به نام سالمونلا است. این جنس شامل ارگانیسم هایی است که قبلا تحت عنوان سالمونلا و آریزونا شناخته می شدند. وقتی سالمونلا ها از طریق مسیر خوراکی به انسان و حیوانات منتقل شوند، بیماریزا هستند. این باکتری از طریق حیوان و فروارده های حیوانی به انسان سرایت     می کنند و موجب تب روده ای، مسمومیت های غذایی و گاستروانتریت در انسان می شوند(7).

طبقه بندی سالمونلا در طی سالیان متمادی دچار تغییرات زیادی شده است. سالمونلا گروه بزرگی از باکتری های روده ای شامل تقریبا 2200 سروتایپ می باشد. بر مبنای مدل اخیر طبقه بندی CDC تنها یک گروه منفرد از سالمونلا وجود دارد که به هفت زیر گروه(1،2،،a3،b3،4،5،6) طبقه بندی می شوند. طبقه بندی اخیر بر مبنای شباهت ژنتیکی ایزوله های سالمونلا) 16S r RNA) است. سیستم های طبقه بندی قدیمی تر شامل 1) طبقه بندی کافمن_وایت: که هر سروتایپ را به صورت یک گونه منفرد سالمونلا شناسایی می کند. 2) سیستم ادواردز_اوینگ: که سالمونلاها را به سه گونه( سالمونلا کلراسوئیس، سالمونلا تایفی، سالمونلا انتریتیدیس) و صدها سروتایپ تقسیم بندی می کند. 3) مدل هیبریداسیون DNA: که سالمونلا ها را به یک گونه به نام سالمونلا انتریتیدیس و زیر گونه های اریزونه[2]، بونگوری[3]، دی اریزونه[4]، انتریکا[5]، سالاما[6]،هاتنا[7]، تقسیم می نمایند که طبقه بندی CDC        با کمی تغییر از همین طبقه بندی استفاده می کند (4-6).

روش های مختلفی برای جداسازی باکتری سالمونلا از نمونه های محیطی وجود دارند که شامل: روش های کشت سنتی و بیوشیمیایی، سرولوژی و مولکولی می باشد. در کشت سنتی از محیط های پیش انتخابی و اختصاصی نظیر S.S Agarو XLD Agar استفاده می شود. روش های سرولوژی براساس واکنش انتی بادی با انتی ژن تولیدی توسط باکتری می باشد.

استفاده از روش های سرولوژیک بدلیل تنوع گسترده خصوصیات آنتی ژنتیکی باکتریایی و نیاز به طیف گسترده و وسیعی از آنتی بادی ها و همچنین هزینه گزاف تولید و مصرف آن، به مرور جایگاه خود را از دست داده اند. تا کنون از روش های مولکولی متنوعی جهت ژنوتایپینگ گونه های مختلف سالمونلا استفاده شده است. به کارگیری این روش ها، اهمیت ویژه ای در پژوهش های اپیدمیولوژیکی دارد . با شروع عصر مولکولی دانشمندان رویکرد خود را از فنوتیپ به ژنوتیپ تغییر داده اند.

روش های مختلفی مثل Rep- PCR، RAPD- PCR، Ribotyping، PFGE، MLST و MLVA جهت ژنتوتایپینگ سویه های سالمونلا تا به حال مورد استفاده قرار گرفته است بطوریکه هریک ازاین­روش ها معایب و مزایایی دارند، که در این میان روش MLVA[8] از روش هایی مولکولی جدید و نوینی جهت ژنوتایپینگ باکتریایی مطرح شده است و بر این اساس توسعه یافتهُ است(7).

این روش با مزایایی که نسبت به تکنیک PFGE[9] دارد روز به روز به اهمیت و محبوبیت آن افزوده می شود. بطوریکه در آینده جایگاه ویژه ای در بین اپیدمیولوژیست ها خواهد داشت. در تکنیک MLVA  بطور خاص، توالی های تکراری پشت سر هم[10] مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند و از نظر تعداد تکرار های VNTR[11] با یکدیگر مقایسه می شوند. مجموعه ای از این تکرار ها بصورت دسته ای از اعداد که در اصطلاح پروفایل اللی[12]  گفته می شود.  برای هر سویه باکتری نمایش داده می شود و به عنوان یک کد اطلاعاتی برای آن سویه در نظر گرفته می شود. (7)

MLVA  دارای مزایای زیادی نسبت به PFGE  می باشد. در MLVA تنها نیاز به دستگاه PCR است و این روش یک تکنیک PCR-bassed میباشد در حالیکه در PFGE نیاز به امکانات و تجهیزات مخصوص و پر هزینه است. در MLVA تنها داشتن DNA باکتری کافیست در حالیکه در PFGE نیاز به باکتری زنده است.هزینه MLVA به مراتب از PFGE کمتر است و بسیار سریع تر از آن انجام پذیر می باشد. و نکته بسیار مهم اینست که، داده های حاصل از MLVA از آنجایی که بصورت مجموعه ای از ارقام ذخیره می شود را می توان به راحتی در بانک های اطلاعاتی ذخیره نمود و با نتایج سایر پژوهشگران مقایسه نمود هر چند چنین چیزی در PFGE دیده نمی شود گرچه تلاش های مانند شبکه Plus Net در جهت حل این موضوع ایجاد شده است.به این ترتیب MLVA بعنوان یک تکنیک جایگزین  PFGE برای کشور های در حال توسعه مطرح می باشد (7).

هر گونه باکتریایی، توالی های VNTR مخصوص به خود را دارد که می توان با طراحی پرایمر برای آنها، الل مورد نظر را تکثیر داد و از نظر تعداد تکرار مورد بررسی قرار داد. در طرح حاضر سعی شده است ­با انتخاب توالی هایVNTR  مناسب، یک روش جدید، کم هزینه، سریع برای ژنوتایپینگ سویه های سالمونلا انتریکا سرووار انتریتیدیس[13] بکار گرفته شود تا در آینده بتواند جایگزین روش های گرانقیمتی مانند PFGE شود و بتوان از آن در آزمایشگاه های تحقیقاتی که تنها تجهیز به دستگاه PCR باشند، استفاده نمود و بتواند به سرعت هر نوع اپیدمی را شناسایی کند و پژوهشگران بتوانند نتایج خود را با یکدیگر مقایسه نمایند(7).

نفت خام کمپلکس ترکیبی است که بطور عمده از هیدروکربن های متغیر اشباع شده و اشباع نشده تشکیل شده است. بیوتکنولوژی نفت مجموعه ای از متد و روش ها برای تولید، تغییر و اصلاح فراورده ها و تولید میکروارگانیسم ها برای کاربردهای ویژه است. مثلا تحقیقات در زمینه ی MEOR (Microbial Enhanced Oil Recovery) بمنظور افزایش برداشت از چاه های نفت به روش های میکروبی به منظور استخراج بیشتر نفت می باشد . میکروارگانیسم ها ابزار اصلی تحقیق در زمینه ی بیوتکنولوژی هستند که شامل باکتری ها، قارچ ها، جلبک ها ومیکروب هایی که در حوزه ی نفت در فرآیندهای پالایش-انتقال-تغییر و تبدیل مواد ،محیط زیست و خوردگی از ابزارهای اصلی بشمار می روند می باشند. که این منوط به حفظ و نگهداری میکروارگانیسم ها بدون کمترین تغییر ژنتیکی میباشد. در بخش مطالعات مخزن  در ایران برای اولین بار مطالعه ی مخزن آزادگان با یک شرکت نروژی  Sintef انجام شده روی سه میدان بزرگ نفت مارون، بی بی حکیمه و اهواز مشترک  با شرکت نروژی استات اویل مطالعه شده.  از 6/3 میلیون بشکه نفت 5/1 میلیون بشکه از این سه میدان تامین شده است. مطالعه جامع میدان (F.F.S )  و توسعه ی میدان ( M.D.D ) روی این زمینه فعالیت می کنند. مطالعه ی دیگر با شرکت روسی تاتنفت در زمینه ی ازدیاد برداشت به روش میکروبی میباشد که کار بزرگ و منحصر به فردی است.  در ایران 3 منطقه ی نفتی وجود دارد: زاگرس ، منطقه ی ایران مرکزی  و منطقه ی کپه داغ که ایران مرکزی در فارس و شمال بندر عباس  و کپه داغ در شرق گرگان و شمال شرق ایران قرار دارد. نفت خام ایران متشکل از مواد آلی است که قسمت اعظم آن کربن و هیدروژن همراه با مقادیر کم گوگرد ، ازت ، اکسیژن و

 مقادیر جزئی فلزات از جمله نیکل ، وانادیوم و…. میباشد. ( جدول 1-1 )

(جدول 1-1) نسبت ترکیبی نفت خام

 جهت مقایسه ی انواع نفت خام نمی توان از آنالیز ترکیبات تشکیل دهنده ی آن استفاده کرد. بدین منظور از آزمایشات استانداردی استفاده میشود که تعیین کننده ی قیمت نفت خام خواهد بود ( 7 ).

کلمه ی نفت که در زبان انگلیسی Petroleum نامیده می شود از دو کلمه ی petra و oleum که در زبان یونانی به ترتیب به معنی سنگ روغن و یک نوع روغن می باشند تشکیل شده است . منابع انرژی در طبیعت شامل نفت، زغال سنگ، انرژی هسته ای، انرژی الکتریکی و غیره می باشد. با توجه به محدودیت منابع انرژی و اهمیت صرفه جویی در مصرف و آلودگی های زیستی ناشی از ان تحقیقاتی در زمینه ی علوم مختلف جهت مصرف بهینه و کاهش آلودگی های محیط زیست انجام شده است. به مجموعه تست هایی که شناسه ی نفت خام را مشخص میکنند crude assay گفته میشود. از جمله این خواص : اندازه گیری وزن مخصوص ، گوگرد ، نمک ، آب و مواد رسوبی ، گرانروی ، نقطه ی ریزش ، محدوده ی تقطیر ، ناخالصی های فلزی  و کربن باقی مانده میباشند. درجه ی API نفت خام در اکثر موارد بین10 تا 45 می باشد و به ندرت کمتر از 10 یا بالاتر از 50 میباشد.

نفت خام سنگین: با درجه API 10 الی 20

نفت خام متوسط: با درجه API 20 الی 30

نفت خام سبک: با درجه API بیش از 30

در یک دسته بندی کلی محصولات حاصل از نفت خام ایران شامل:

1-سوخت های گرمایشی

2-سوخت ماشین های درون سوز

3-حلال ها

4-روغن های روان ساز

5-مواد اولیه ی صنایع پتروشیمی و شیمیایی

6-آسفالت و قیر

نفت در دمای بالاتر از 200 درجه سانتی گراد حضور ندارد و هیدروکربن ها در این دما متلاشی می شوند. (شکسته میشوند) نفت ممکن است بوسیله ی تجزیه ی باکتریایی دگرسان شود . تجزیه ی باکتریایی سبب     سنگین تر شدن و گرانروی بیشتر نفت می شود. جریان آبهای زیرزمینی و فعالیت باکتریایی باعث تشکیل نفت سنگین میشود ( 1 و 2 ).