که معمولا با کاهش اشباع اکسیژن خونی همراه می باشد که مبتلایان ممکن است با آن از خواب آلودگی طی روز شکایت داشته باشند.
وقفه تنفسی حین خواب خفیف: AHI مساوی و بیشتر از ۵ و کمتر از ۱۵
وقفه تنفسی حین خواب متوسط : AHI مساوی و بیشتر از ۱۵ و کمتر از ۳۰
وقفه تنفسی حین خواب شدید : AHI مساوی و بیشتر از ۳۰
شکل ۲-:۲ :مشخصات آپنه انسدادی که در یک پلی سومنوگرافی ثبت می شود.
خروپف کردن یکی از شایعترین و مهمترین علامتهای مبتلایان به اختلال تنفسی حین خواب از نوع انسدادی است.
خروپف کردن بیمار مبتلا به سندرم آپنه انسدادی از الگوی مشخصی پیروی می کند و شامل خروپفهای بلند همراه با توقف های کوتاه می باشد که با اپیزودهای سکوت معمولا ۱۰ تا ۳۰ ثانیه همراه است و در موارد شدید تا بیش از ۶۰ ثانیه هم ممکن است مشاهده شود که معمولا با افت شدید اکسیژن شریانی همراه است.
خروپف شبانه در حین خواب رخ می دهد و با بیدار شدن بیمار، هر چند این بیداری کوتاه مدت باشد، پایان می پذیرد. لذا غالب موارد بیمار متوجه خروپف خود نمی شود بلکه همسر و یا اطرافیان او هستند که متوجه این مشکل خواهند شد و لذا برای اطلاع از وجود و شدت خروپف بیمار، لازم است از همسر یا هم اتاقی بیمار سوال شود.شدت خروپف به دنبال مصرف الکل داروهای شل کننده ی عضلات همچون بنزودیازپین ها و در حالت درازکش به پشت[۵] و افزایش وزن، افزایش می یابد.۵و۶
آپنه های مرکزی(central apneas):
در این حالت آپنه به علت عدم ارسال پیام از مغز به سیستم تنفسی برای فعال شدن عضلات تنفسی بروز می کند و عملا تلاش تنفسی برای حداقل ۱۰ ثانیه انجام نمی شود.۱
آپنه های مختلط(Mixed apneas):
این الگو تلفیقی از دو الگوی انسدادی و مرکزی می باشد که با آپنه مرکزی شروع می گردد و پس از زمانی کوتاه تلاش تنفسی جهت برقراری تهویه صورت می گیرد ولیکن به علت انسداد راه های هوایی فوقانی همچنان جریان هوا برقرار نمی شود و هوا از مجاری تنفسی عبور نمی کند.۱
۲-۲ آپنه انسدادی حین خواب بزرگسالان
سندرم آپنه انسدادی حین خواب، در هر سنی ممکن است دیده شود اما شیوع آن در مردان بعد از ۴۰ سالگی و در زنها بعد از ۵۰ سالگی بیشتر است. این بیماری در افراد چاق از شیوع و شدت بیشتری برخوردار است. ۷،۸
معیارهای تشخیصی به صورت زیر می باشد:
الف) حداقل یکی از معیارهای زیر را داشته باشد:
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید. |
- احساس خستگی و خواب آلودگی طی روز و عدم سرحال شدن پس از خواب شبانه
- بیمار با احساس خفگی از خواب بیدار می شود
- همسر و یا هم اتاقی بیمار خرو پف کردن و وقفه های تنفسی وی را حین خواب گزارش می نماید
ب( در پلی سومنوگرافی(توضیح در ادامه ی مطلب) یکی از موارد زیر وجود داشته باشد:
- ۵ وقفه تنفسی یا بیشتر( آپنه، هیپوپنه) در هر ساعت از خواب
- شواهدی از تلاش تنفسی در کل هر وقفه تنفسی یا قسمتی از آن دیده شود. ،۹،۱۰،۱۱
۲-۳ اپیدمیولوژی اختلالات تنفسی حین خواب
اختلالات تنفسی حین خواب از جمله بیماریهای شایع بشری محسوب می شود. با این وجود، شیوع اختلالات تنفسی خواب در گستره بسیار وسیعی تخمین زده شده اند. این مسئله از تعدد متدهای بررسی در مطالعات و تعاریف گوناگون از آن،عوامل مختلف ایجاد کننده این اختلال همچون سن، جنس، شاخص توده بدنی[۶] سرچشمه می گیرد.
حدود ۲۰% از جمعیت عمومی در ایالات متحده از آپنه انسدادی حین خواب رنج می برند. بایستی به خاطر داشت که مبتلایان به سندرم آپنه انسدادی حین خواب علاوه بر علائم وقفه تنفسی حین خواب، از خواب آلودگی طی روز نیز رنج می برند به همین علت آمار افراد مبتلا به سندرم آپنه انسدادی حین خواب به مراتب کمتر از افرادی است که تنها وقفه های تنفسی را تجربه میکنند.
در مطالعات مختلف حدود در ۴% از آقایان و ۲% از خانمها، آپنه انسدادی خواب همراه با خواب آلودگی در طی روز دیده شده است (سندرم آپنه انسدادی خواب)، در حالیکه تقریبا ۲۴% از مردان و ۲۰% از زنان علائم تنفسی آپنه خواب را با یا بدون خواب آلودگی در طی روز گزارش کرده اند لازم به یادآوری است مطالعات متعدد متذکر شده اند که ۸۰ تا ۹۰% بزرگسالانی که این بیماری را داشته اند، به دلیل عدم اطلاع از بیماریشان تشخیص داده نمی شود. این اشتباه است که تنها افرادی که خواب آلودگی روزانه و خروپف را گزارش کرده اند به عنوان آپنه انسدادی در نظر بگیریم زیرا در اینصورت تخمینی پایین تر از حد از این بیماری و عوارض آن خواهیم داشت.
در تحقیقات به عمل آمده درباره این موضوع نشان می دهند که ۵-۱۰% بزرگسالان آمریکایی از سندرم آپنه انسدادی حین خواب رنج می برند ولی ۷% آنها وقفه های تنفسی حین خواب را تجربه می کنند که باعث افزایش خطر دیگر مشکلات می گردد، ۲۳-۲۹% از بزرگسالان نیز شکایت از خروپف کردن را ذکر می کنند. با وجود آنکه آگاهی عموم درباره مشکلات تنفسی حین خواب افزایش یافته است، هنوز ۹۳% از زنان و ۸۲% از مردان با علائم متوسط تا شدید تنفسی حین خواب از بیماری خویش اطلاعی ندارند ۱۳و۱۴
مطالعات گوناگون، فاکتورهای گوناگونی را در افزایش احتمال آپنه حین خواب شده دخیل می دانند، که از جمله آنها می توان به چاقی، مرد بودن، نژاد(آفریقایی- آمریکاییها، آسیایی ها و بومیان آمریکا) و استعداد ژنتیکی اشاره کرد. در زیر به تفصیل به هریک از آنها می پردازیم.
۲-۴ فاکتورهای موثر بر اپیدمیولوژی آپنه انسدادی حین خواب
۲-۴-۱ سن:
آپنه انسدادی حین خواب در هر سنی می تواند رخ دهد ولیکن شیوع آن در میان میانسالان و با افزایش سن بیشتر می شود. ۱۹
۲-۴-۲ جنس:
در بیشتر مطالعات انجام شده ریسک آپنه انسدادی حین خواب در مردان ۲-۳ برابر زنان بوده است.
اما مطالعات کمی بر روی علت این اختلاف صورت گرفته است، یکی از نظریه ها، اختلافات هورمونی بین دو جنس می باشد. البته علل دیگری همچون اختلاف در شکل آناتومیک راه های هوایی و یا الگوی قرار گیری چربی در این ناحیه نیز می تواند مطرح باشد ۲۳و۲۷و۲۸و۲۹ و ۳۰و ۳۱
همچنین آپنه انسدادی خواب در بانوان در سنین باروری حدود ۵-۶% تخمین زده شده است.۲۰ولی براساس مطالعات گوناگونی که تاکنون انجام شده است، در هنگام بارداری بخصوص در زنان چاق خروپف کردن بیشتر گزارش شده است. البته مطالعاتی که تاکنون بر روی زنان باردار انجام شده است بیشتر براساس اطلاعات کسب شده برپایه پرسشنامه گردآوری شده است و کمتر از تستهای عینی همانند پلی سومنوگرافی استفاده شده است.
۲-۴-۳ نژاد:
با توجه به مطالعات انجام شده شیوع این بیماری در گروهای مختلف نژادی متفاوت بوده است. مطالعات مختلف نشان داده اند که خروپف کردن در نژاد آسیایی بیش از نژاد سفید غربی است این اختلال بخصوص در نژاد چینی، علامتی نسبتا شایعی بوده است. ۳۳و۳۴ و۳۶و۳۵و۳۷
۲-۴-۴ سابقه خانوادگی و استعداد ژنتیکی:
فاکتورهای ژنتیکی و خانوادگی در ایجاد آپنه انسدادی نقش دارند. در بستگان درجه اول مبتلایان به آپنه انسدادی ریسک ابتلا به آپنه انسدادی ۵/۱ تا ۲ برابر می باشد.استعداد فامیلی آپنه انسدادی مستقیما شمار افراد خانواده را که به این بیماری دچار می شوند،افزایش می دهد. ۳۹و۴۱و۴۲
۲-۴-۵ سیگار کشیدن و مصرف الکل
سیگار کشیدن باعث افزایش ریسک ابتلا به آپنه انسدادی می شود.۴۳و۴۴و۴۵و۴۶
نوشیدن الکل به خصوص قبل از خواب عضلات گشاد کننده راه های هوایی فوقانی را شل می کند، مقاومت راه هوایی افزایش می یابد و آپنه انسدادی را تشدید می کند.۴۷