فارسی

سابقه و هدف: هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره آبی – الکلی پروپولیس بر تغییرات ساختاری
و تکاملی تخمدان موش صحرائی به دنبال استرس دوران نوزادی می باشد.

روش بررسی: تعداد 48 سر موش صحرایی ماده با سن 15 روز و میانگین وزنی 20-15 گرم تهیه و به طور تصادفی به شش گروه هشت تایی تقسیم شدند. کلیه آزمایش ها از روز 15 بعد از تولد شروع و در روز 21 بعد از تولد پایان یافتند. گروه اول (کنترل منفی) شامل نوزادان 21 روزه بدون هرگونه مداخله، گروه دوم (کنترل مثبت) شامل نوزادانی که در طی دوره کنار مادرشان بودند و به صورت روزانه 1/0 میلی لیتر محلول سالین دریافت کردند، گروه سوم (گروه استرس) شامل موش هایی که روزانه شش ساعت در طی دوره
از مادرشان جدا شدند، گروه چهارم، پنجم و ششم شامل موش هایی هستند که علاوه براسترس دوری

از مادر روزانه به ترتیب به میزان mg/kg 50 ،100و 200 عصاره پروپولیس دریافت کرده اند. 24 ساعت بعد از آخرین تزریق تحت بیهوشی عمیق، خون گیری برای اندازه گیری سطح کورتیکوسترون و 17 -بتااسترادیول انجام شد و سپس تخمدانها خارج شده و بعد از ثابت سازی و آماده سازی، برشهای تهیه شده با روشهای H&E، PAS و Tunel رنگ آمیزی شدند. مقاطع با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به نرم افزار آنالیز تصاویر بافتی، فولیکولها سالم و اترتیک، اووسیت و سلولهای گرانولوزا  هیستومورفومتری شدند.

یافته ها: استرس دوری از مادر باعث افزایش سطح کورتیکوسترون و کاهش سطح 17- بتا استرادیول سرم خون نوزادان گردید. استفاده از عصاره آبی– الکلی پروپولیس باعث کاهش سطح کورتیکواسترون و افزایش 17- بتا استرادیول سرم خون نوزادان به دنبال استرس شد. همچنین عصاره پروپولیس از کاهش تعداد انواع فولیکول های تخمدان و اووسیت، کاهش قطر اووسیت و افزایش تعداد فولیکول های آترتیک و سلولهای گرانولوزای آپوپتوتیک تخمدان به دنبال استرس جلوگیری کرد.

نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که عصاره آبی– الکلی پروپولیس ایرانی بطور قابل ملاحظه ای از تغییرات ساختاری و تکاملی تخمدان نوزادان موش صحرائی به دنبال استرس جلوگیری می کند. این اثر احتمالاً ناشی از وجود ترکیباتی مثل پلی فنلها و فلاونوئیدها در پروپولیس با توان آنتی اکسیدانی بالا می باشد.

واژگان کلیدی: پروپولیس، استرس دوران نوزادی، تخمدان، کورتیکواسترون، 17- بتا استرادیول.

فصل اول: مقدمات و کلیات تحقیق

1-1. بافت شناسی تخمدان

هر تخمدان توسط اپی تلیوم ساده مکعبی به نام اپی تلیوم زایا که امتدادی از مزوتلیوم بر روی کپسولی از جنس بافت همبند متراکم (تونیکا آلبوژینه) است دربر گرفته شده است. بیشترین بخش تخمدان را منطقه قشری آن تشکیل می دهد که یک بافت همبند پرسلول است  و فولیکولهای تخمدانی فراوانی دارد. داخلی ترین قسمت تخمدان منطقه مرکزی آن است که از بافت همبند سست و رگهای خونی که از طریق مزانتر آویزان کننده تخمدان به آن وارد شده اند ، تشکیل شده است (شکل 1-1). بین منطقه قشری و مرکزی مرز مشخصی وجود ندارد.

هر فولیکول تخمدان از یک اووسیت که با یک یا چند لایه سلولهای اپی تلیالی احاطه
شده اند، تشکیل می شود. در انسان فولیکول هایی که در زمان زندگی رویانی تشکیل شده اند، فولیکول بدوی نامیده می شوند که شامل یک اووسیت اولیه همراه با یک لایه سلول فولیکولی پهن است. این فولیکولها در نواحی سطحی منطقه قشری تخمدان دیده می شوند. اووسیت درون فولیکول بدوی سلول کروی شکلی است که در حدود ۲۵ میکرومتر قطر دارد (مسشر، جان کوئیرا[6] 2013). در جوندگانی مثل موش صحرایی (موش سفید بزرگ آزمایشگاهی، رت) فرآیند تشکیل فولیکولهای بدوی بعد از تولد و طی روزهای اول تا سوم پس از تولد اتفاق می افتد. فولیکولهای بدوی بلافاصله پس از طی روند رشد و تمایز خود، منجر به تشکیل فولیکول های اولیه می شوند (مکگی[7] 2000 و گویگون[8] 2003).

با آغاز  بلوغ در هر ماه همزمان با آزاد شدن هورمون محرکه فولیکولی که از هیپوفیز ترشح
می شود، گروه کوچکی از فولیکولهای بدوی فرایندی به نام رشد فولیکولی را آغاز می کنند.
این روند شامل رشد اووسیت ، تکثیر و تغییر سلولهای فولیکولی و تکثیر و تمایز فیبروبلاست های داربست احاطه کننده هر فولیکول است.

تحت تأثیر FSH  یک اووسیت به سرعت در خلال اولین بخش رشد فولیکولی رشد کرده و به حداکثر قطر خود یعنی حدود ۱۲۰ میکرومتر می رسد. سلولهای فولیکولی نیز تکثیر شده و شکل مکعبی پیدا می کنند و کم کم فولیکول دارای حفره شده و فولیکول ثانویه یا آنترال را
می سازد. در این شرایط سلولهای اپی تلیالی فولیکولی اطراف فولیکول تکثیر شده و اپی تلیوم چندلایه ای به نام گرانولوزا را می سازند. همزمان  با نزدیکتر شدن نیمه سیکل که آنتروم بزرگتر می شود، گروهی از سلولهای گرانولوزا به نام تاج شعاعی اووسیت را در بر می گیرند و با آن ارتباطات سلولی پیدا می کنند. در این زمان فولیکول را  فولیکول غالب یا گراآف
می نامند که آماده ی تخمک گذاری است . در مقطعی از تخمدان که در نیمه ی سیکل تهیه شده باشد انواع این فولیکول ها دیده می شوند (شکل1-2) (مسشر، جان کوئیرا 2013).