در این فصل از تحقیق که آخرین فصل تحقیق است نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های مربوط به فرضیات بیان می شود و همچنین در ادامه فصل محدودیتهای تحقیق و پیشنهاداتی برای سایرین که علاقه دارند در این زمینه تحقیق کنند ، بیان می شود.
این فصل از تحقیق به عنوان خروجی در یک سیستم تلقی می شود که مباحث مربوط به تحقیق و فرضیات در این فصل جمع بندی می شود.
۵-۲ نتایج تحقیق
مطابق یافته های جداول فصلهای قبل ، اندازه رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی با بهره گرفتن از داده های روزانه در خرید ۱۳% و در فروش ۱۸% که تقریبا برای با بازار تایوان که ۱۶٫۲۵% است و در سرمایه گذاران فردی اندازه رفتار توده وار روزانه هم در خرید و هم در فروش ۱۰% محاسبه شده که بیشتر از بازار تایوان که ۵٫۹۱% است. و اندازه رفتار توده وار با بهره گرفتن از داده های فصلی در سرمایه گذاران نهادی در خرید ۷% و در فروش۸% و برای سرمایه گذاران فردی در خرید ۴% و در فروش ۵% بدست آمده است که این مقدار بیشتر از بازار استرالیا که ۲٫۷% و آمریکا که ۳٫۴% است. در حالت کلی ، اندازه رفتار توده وار در خرید کمتر از فروش است. بعبارت دیگر سرمایه گذاران در فروش سهام نسبت به خرید رفتار توده وار بیشتری از خود نشان می دهند. در این حالت ، وضعیتی پیش می آید که شکنندگی (کاهش)قیمت سهام در بورس نسبت به حباب قیمتی(افزایش قیمت) بیشتر می شود .
ولی یک مورد استثنا وجود دارد که داده های جدول در دوره روزانه در مورد سرمایه گذاران فردی ،نشانگر این است که رفتار توده وار خرید بیشتر از رفتار توده وار فروش است و این نتیجه حاصل می شود که سرمایه گذاران فردی بیشتر به سودهای کوتاه مدت فکر می کنند.
طول دوره بروز رفتار توده وار در سرمایه گذران نهادی نسبت به سرمایه گذاران فردی بلند مدت تر هستند که نشان دهنده این است، سرمایه گذاران نهادی علاوه بر سودهای کوتاه مدت، به سایر عوامل مثل نسبت مالکیت در شرکت و حق رای و عضویت در هیات مدیره شرکت و … فکر می کنند.
و همچنین اندازه رفتار توده وار در سرمایه گذاران فردی کمتر از سرمایه گذاران نهادی است. و این نشان دهنده این است که قدرت سرمایه گذاران فردی در بروز رفتار توده وار کمتر از سرمایه گذاران نهادی است.
درجه نرمال بودن داده های مربوط به رفتار توده وار سرمایه گذاران فردی نسبت به سرمایه گذران نهادی بیشتر است، بعبارت دیگر سرمایه گذران فردی در بروز رفتار توده وار نسبت به سرمایه گذران نهادی نرمال تر بوده اند. و پراکندگی سرمایه گذران فردی بیشتر از سرمایه گذران نهادی است که ممکن است نشان دهنده این باشد که سرمایه گذران نهادی در بروز رفتار توده وار یا باهمدیگر تبانی می کنند یا چشم هم چشمی دارند و یا اینکه همزمان به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که سرمایه گذران فردی از دسترسی به آن عاجزند(سرمایه گذران فردی در بروز رفتار توده وار نسبت به سرمایه گذران نهادی مستقل تر عمل می کنند).
همچنین نتیجه دیگری که از جداول فوق می توان گرفت این است که رفتار توده وار یک پدیده کوتاه مدت است و ممکن است اثر آن هم در کوتاه مدت از بین برود. بعبارت دیگر هر چه دوره محاسبه اندازه رفتار توده وار بلند مدت تر (تواتر داده ها کمتر) باشد اندازه رفتار توده وار کاهش می یابد و برعکس . و دلیل آن هم می تواند این باشد که طول دوره رفتارهای توده وار ای که کوتاه تر از طول دوره مورد محاسبه هستند، در داخل دوره اتفاق افتاده و سپس اثر آنها از بین رفته ، که براساس داده های طول دوره ، قابل محاسبه نبوده اند(اثر آنها در داخل دوره تعدیل شده اند).
بر اساس محاسبات فصل قبل نوع رفتار توده وار با حرکت قیمتی سهام رابطه مستقیم و قوی دارد و مقدار این رابطه ۸۸% است یعنی در یک رفتار توده وار تا ۸۸% بر حرکت قیمتی اثر می گذارد
وجود رابطه قوی رفتار توده وار با حرکت قیمتی را هم می توان اینگونه بیان کرد که بروز رفتارتوده وار یک از عوامل موثر بر حرکت قیمتی سهام است. و هر چه شدت بروز رفتار توده وار بیشتر باشد تاثیر گذاری آن بر حرکت قیمتی سهام هم بیشتر خواهد بود. و عامل دیگری که باعث شده رابطه بین حرکت قیمتی و رفتار توده واری بیشتر بشود مربوط به حد نوسان مجاز قیمت سهام است که باعث متوقف شدن نماد سهم شده و باعث افزایش رفتار توده واری در مورد آن سهم می شود.
۵-۳ محدودیتهای تحقیق
الف) یکی از محدودیتهای تحقیق را می توان این گونه بیان کرد که داده های روزانه مربوط به شرکتها نا منظم بوده اند وممکن بود سهام یک شرکت در یک روز مورد معامله قرار گرفته ولی سهام شرکت دیگر در همان روز معامله نشده است. و باعث شده که تعداد داده های مربوط به هر شرکت متفاوت از شرکت دیگر بشود.
ب) تعیین حداکثر نوسان قیمتی در یک روز باعث شده است که نتوان اثر کامل بروز رفتار توده وار بر حرکت قیمتی سهام اندازه گیری کرد.
پ) نبود یک منبع داخلی در این زمینه ، که رفتار توده وار را با روش LSV محاسبه کرده باشد باعث شده که در این تحقیق بر منابع خارجی اتکا شد که باعث بروز مشکلاتی در محاسبات و اندازه گیری شده است و مدت اتمام تحقیق را افزایش داده است.
۵-۴ پیشنهادات
با توجه به اینکه پارادایم مالی رفتاری یک پارادایم جدیدی در مباحث مالی است و تحقیقات کمی هم در کشور ما در این زمینه صورت گرفته به همین دلیل جا برای تحقیقات بیشترو پیشرفته تر در این زمینه زیاد است و می توان رابطه موضوع مالی رفتار را با سایر موضوعات مثل ریسک و بازده ، اندازه شرکت ، نقدشوندگی سهام شرکت، کارائی بازار، شفافیت صورتهای مالی ، عدم تقارن اطلاعاتی و… را مورد بررسی قرار داد.
و همچنین وجود روش های مختلف محاسبه رفتار توده وار و تنوع رفتار توده وار از لحاظ خرید و فروش یا عمدی و غیرعمدی ، میزان پیشرفت را در این زمینه ،دو چندان کرده است. محققان می تواند علاوه بر محاسبه انواع مختلف رفتار توده وار در بازار ، رابطه هرکدام از آنها را با موضوعات فوق الذکر مورد بررسی قرار دهند.
در بازار معاملات هرچه افشای اطلاعات در بازار بصورت کامل و همزمان صورت گیرد به دلیل اینکه همه معامله گران از یک منبع مشترک اطلاعاتی (اطلاعات یکسان) استفاده می کنند، باعث می شود که رفتار توده واری به سمت غیر عمدی سوق پیدا کند که نوعی تعدیل بنیادین قیمت هاست و باعث تثبیت قیمت سهام می شود. و همچنین اگر حد نوسان مجاز قیمت سهام برداشته شود و هرگونه اطلاعات در مورد سهم بلافاصله روی قیمت اثر بگذارد، باعث کاهش رابطه بین رفتار توده واری و حرکت قیمتی سهام می شود و در نتیجه شایعاتی که موقع توقف نماد معاملاتی در مورد سهم در بازار بوجود می آید و باعث بروز رفتار توده واری از نوع عمدی می شود کاهش یافته و به تبع آن شکنندگی قیمت و حباب قیمت کاهش می یابد.
الف) منابع فارسی

• • اسلامی بیدگلی ، غلامرضا- شهریاری،سارا،۱۳۸۶،”بررسی و آزمون رفتار توده وار سرمایه گذاران با بهره گرفتن از انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران“،بررسی های حسابداری و حسابرسی ،سال۱۴،شماره ۴۹،صفحه ۲۵تا۴۴

• ایزدی ، ناصر- حاجیان نژاد، امین ، ۱۳۸۸،” بررسی و آزمون رفتار توده وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار” ، فصلنامه بورس اوراق بهادار ،سال دوم، شماره ۷،صفحه ۱۰۵تا۱۳۲
• یوسفی ، راحله – شهرآبادی،ابوالفضل،۱۳۸۸،”بررسی و آزمون رفتار توده وار در بورس اوراق بهادار“،مجله مدیریت توسعه و تحول ۲، صفحه ۵۷تا۶۴
• محمدی، شاپور- راعی، رضا- قالیباف، حسن و گل ارضی، غلامحسین،۱۳۸۹ ، “تجزیه و تحلیل رفتار جمعی سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از مدل فضای حالت“،مجله پژوهشهای حسابدرای مالی،سال دوم،شماره دوم،صفحه ۴۹تا۶۰
• سعیدی ، علی – فرهانیان ، سید محمد جواد ،۱۳۹۱، “رفتار توده وار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران” ،فصلنامه بورس اوراق بهادار،سال چهارم،شماره ۱۶، صفحه ۱۷۵ تا ۱۹۸