شامل خلاصه اهداف و روش های اجرا ونتایج بدست آمده.

هدف پژوهش حاضربلاغت درصدغزل حافظ است. دراین پژوهش به بررسی صدغزل حافظ پراخته شده است عنوان پایان نامه حاضربلاغت دردیوان حافظ(ازغزل 101تا 200)است .

در تدوین این پژوهش از کتابهای چون دکتر کزازی،دیوان حافظ،سیروس شمیسا،بهاءالدین خرمشاهی و….بهره برده ام. وصنایع ادبی هریک ازغزلیات رامطرح کرده ام. ودر پنج فصل تدوین نموده ام

فصل اول:این فصل شامل کلیات ،بیان مسئله،اهمیت تحقیق و اهداف تحقیق می باشد .

فصل دوم: این فصل شامل پیشینه و سوالات و فرضیات مربوط به پایان نامه می باشد.

فصل سوم :این فصل شامل روش تحقیق می باشد. دراین فصل روش پژوهش مطرح شده است که به صورت کتابخانه ای است.

فصل چهارم:شامل یافته ها است دراین فصل ابتدا به زندگینامه حافظ اشاره شده است ودرادامه به بررسی صدغزل حلفظ پرداخته شده است.

فصل پنجم:این فصل شامل نتیجه گیری است

کلیدواژه: حافظ ، بلاغت، بدیع ، معانی و بیان

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول:کلیات

1-1)درآمد …………………………………………………………………………………………………………………4

1-2)بیان‌سأله…………………………………………………………………………………………………………………4

 

 

1-3)اهمیت‌وضرورت‌تحقیق …………………………………………………………………………………………..4

1-4)فرضیات………………………………………………………………………………………………………………..5

فصل‌دوم:پیشینه‌وادبیات تحقیق

2-1)تاریخچه ……………………………………………………………………………………………………………….7

2-2)بلاغت‌درادبیات‌عرب……………………………………………………………………………………………….7

فصل سوم  :روش تحقیق……………………………………………………………………………………………..50

فصل چهارم: یافته ها…………………………………………………………………………………………………51

4-1)درآمد………………………………………………………………………………………………………………..52

4-2)تحلیل صنایع بدیعی حافظ……………………………………………………………………………………..53

4-3)جدول و نمودار    ……………………………………………………………………………………………….225

فصل پنج  نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………227

چكیده………………………………………………………………………………………………………………………230

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………231

پیشگفتار

الهی از دودعوی به زینهارم و زهردو به فضل تو فریاد خواهم:ازآن که پندارم که با خود چیزی دارم یاپندارم که بر تو حقی دارم.

با حمد و سپاس بر ذات لایزال خداوندکه به بندگانش درس معرفت و سپاس گزاری آموخت وباگشودن درهای دانش وبینش ،زمینه رابرای رهایی ورستگاری آنان فراهم نمود .

حرفهای تازه، مضمونهای بی سابقه، و اندیشه هایی که رنگ اصالت و ابتکار دارد در کلام حافظ همه جا موج می زند. حتی عادی ترین اندیشه ها نیز در بیان او رنگ تازگی دارد. این تازگی بیان، در بعضی موارد نتیجه ی یک نوع صنعتگری مخفی است. مناسبات لفظی البته شعر وی را رنگ ادیبانه می دهد و آشنایی با لغت و علوم بلاغت وی را در این کار قدرت بیشتر می بخشد. مراعات نظیر هم لطف و ظرافتی به کلام او می افزاید. وقتی بخاطر می آورد که زلف معشوق را عبث رها کرده است، این را یک دیوانگی می بیند و حس می کند که با چنین دیوانگی هیچ چیز برای او از حلقه ی زنجیر مناسبتر نیست. با چه قدرت و مهارتی این الفاظ را در یک بیت آورده است! جایی که از دانه ی اشک خویش سخن می گوید به یاد مرغ وصل می افتد، و آرزو می کند که کاش این مرغ بهشتی به دام وی افتد. یک جا در خلوت یک وصل بهشتی از معاشران می خواهد، گره از زلف یار باز کنند و به مناسبت زلف یار که در تیرگی و پریشانی رازناک خود به یک قصه می ماند

هرچند فراوان دربارۀ حافظ سخن گفته اند ،ولی هنوز ناگفته ها ی بسیار درپرده است وهیچ کس آن گونه که شایسته است، به طور کامل نتوانسته به عمق اندیشه های شاعرانه وعرفانی اودست یابد وازآن رند مست لا ابالی جزبی نشانی ،نشانی به دست دهد؛کسی که با اندیشه های آسمانی والهامات غیبی خود چنان بادۀ عشقی ازمیخانه الهی به عاشقان وروندگان کوی دوست چشاند که علم بی خبر افتادوعقل بی حس شد.دربارۀ زندگی خانوادگی حافظ اطلاعات محدودی دردست است.چنان که دربارۀ عشق اوبه دختر ی به نام شاخ نبات افسانه هایی رایج است که براساس همان داستان ها حافظ آن دختر رابه عقد مزاوجت خود درآورد.

غزل حافظ شعری است لطیف ،صاف ،تراش خورده وجلا یافته که درآن گاهی اوضاع زمانه منعکس می شود وگاه احوال وسرگذشت شاعر.منبع عمدۀ اندیشه های حافظ غیر از دل حساس وذوق آفریننده شاعر ،مطالعه کتاب است .لطف بیان وایجاز وایهام را از قرآن وتفاسیر آن آموخته است وباریک اندیشی ودقت نظر را از آثار حکما ومتکلفان .

ازاین روی برتلاش برآمدم تابه توفیق الهی وبامددگرفتن ازاستادارجمندجناب آقای دکتراسفندیارپورموضوع بلاغت درصدغزل حافظ رابرگزینم .پس ازتصویب موضوع وباراهنمایی های استاد بزگوار وبا شوق فراوان به گردآوری مطالب پرداختم .روش وکاراین پژوهش به صورت مطالعات کتابخانه ای می باشد.ابتدا دیوان حافظ راتهیه کرده وسپس غزلیات راازشماره صدتادویست انتخاب کرده وصناعات ادبی هریک ازغزلیات رامعرفی کردم .دراین زمینه ازکتابهای اندیشمندانی چون:فنون وبلاغت جلال الدین همایی ،معانی وبیان محمدعلوی مقدم،بیان ومعانی سیروس شمیسا،زیباشناسی سخن ازمیرجلال الدین کزازی ،دیوان حافظ تصحیح قاسم غنی وحافظ نامه بهاالدین خرمشاهی بهره برده ام .

به طورکلی پژوهش حاضردرپنج فصل.تدوین شده است.

فصل اول:این فصل شامل کلیات ،بیان مسئله،اهمیت تحقیق و اهداف تحقیق می باشد .

فصل دوم: این فصل شامل پیشینه و سوالات و فرضیات مربوط به پایان نامه می باشد.

فصل سوم :این فصل شامل روش تحقیق می باشد.

فصل چهارم:شامل یافته ها است

فصل پنجم:این فصل شامل نتیجه گیری است

درپایان برخود فرض میدانم که مراتب سپاسگزاری خویش راازاستاد بزرگوار سرکار خانم دکتر صدیقه علیپورداشته باشم وهمچنین تشکرفراوان دارم ازجناب آقای دکتر هوشمند اسفندیار پورکه مشاوره پایان نامه اینجانب رابرعهده داشته اند.

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1-1)درآمد

1-2)بیان مسأله

دراین پژوهش به دنبال آن هستیم که مشخص نمائیم تاچه اندازه حافظ درغزلیات خویش به آرایه های ادبی توجه کرده وازآن بهره برده است.

مهمترین پرسش های مطرح شده دراین پژوهش عبارتنداز:

1-آیاحافظ دردیوان خویش به صنایع ادبی توجه کرده است؟

2-آیاحافظ تنهابه صنایع لفظی دردیوانش توجه کرده ویاچشم اندازی به صنایع معنوی نیز داشته است؟

این پژوهش مشخص خواهدکردکه حافظ تاچه میزان به صناعات ادبی دردیوانش پرداخته است.

1-3)اهمیت و اهداف تحقیق

هدف دراین پژوهش بررسی بلاغت درصدغزل ازدیوان حافظ می باشد.وهمچنین مشخص نمودن صناعات ادبی درغزلیات می باشد.اازمنابع مهمی چون فنون بلاغت وصناعت ادبی ازجلال همائی،معانی وبیان علوی مقدم و…..بهره برده ام.هدف جلال همایی از تدوین کتاب فنون بلاغت و صناعات ادبی این است که دانشجویان با فن بیان و معانی آشنا شوند به همین منظور کتاب را چندان ساده و قابل فهم وخالی ازحشو وزواید نوشته است که دانشجویان رشته ادبیات از آن استفاده نمایند و همچنین سایر طبقات و اصناف اهل خط و سواد فارسی،قابل استفاده باشد و عموم کسانی که بر حسب ذوق و استعداد فطری طالب آموختن فنون ادبی باشد و هر کدام به قدر استعداد و حدود معلومات خود بتوانند از آن استفاده نمایند.

هدف کلی دراین پژوهش زیباشناسی غزلیات دیوان حافظ است.

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)