:

 سل یک بیماری واگیردار است. تقریبا یک سوم جمعیت جهان (یعنی 2 میلیارد نفر) به میکروب سل آلوده و در خطر ابتلا به بیماری قرار دارند و هر ساله حدود 9 میلیون نفر به سل فعال مبتلا شده و حدود 5/1 تا 2 میلیون نفر در اثر این بیماری جان می سپارند. شیوع مجدد

 بیماری در دو دهه اخیر نشان دهنده درگیر بودن تمام کشورها با مایکوباکتریوم‌ها[1] بوده است. بیش از 90  درصد موارد بیماری و مرگ ناشی از سل در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. با جهانی شدن بیماری مهلک ایدزومساله حائز اهمیت مقاومت چند داروئی که نتیجه مدیریت ضعیف درمان سل است، سازمان بهداشت جهانی(WHO) درمجمع سال 1991 ضمن اعلام بیماری سل به عنوان یک اورژانس جهانی، کاهش هر چه سریع تر میزان شیوع مرگ و میر و به تبع آن میزان بروز سل را در اهداف کلی خود و کشورها قرار داده و سپس با معرفی راهبرد DOTS زمینه کنترل بیماری را بطور نسبی فراهم آورد. در حال حاضر با توجه به داده­های آماری سل یکی از بزرگترین علت مرگ ناشی از بیماریهای عفونی تک عاملی بوده(حتی بیش از ایدز، مالاریا و سرخک) و دارای مرتبه دهم در بار جهانی بیماری هاست و پیش بینی می شود تا سال 2020 همچنان جایگاه کنونی را حفظ کند و یا تا مرتبه هفتم بالا رود. (هاین و کریمر[2]، 2012).

 باسیل این بیماری یا باسیل کخ نام دارد زیرا که در سال ۱۸۸۲ (میلادی) پرفسور رابرت کخ دانشمند آلمانی آن را کشف کرد. بیماری سل گاوی یکی از قدیمی ترین بیماریهای عفونی مشترک بین انسان و دام است که قدمت آنرا به اندازه حیات بشریت می‌دانند و از گذشته‌های دور مورد شناسایی قرار گرفته است. (سینگ و ورما[3]، 2004).

سل گاوی که عامل آن مایکوباکتریوم بویس می­باشد، یکی از اعضای گروه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس است. این بیماری یکی از مهمترین بیماریهای عفونی خانواده بویده به ویژه گاوها و خانواده کاپرینه به ویژه بزها در سراسر دنیا از جمله ایران می­باشد و سالیانه رقم قابل توجهی را برای پیگیری و ادامه برنامه ریشه‌کنی به خود اختصاص می­دهد. در ایران علیرغم به کارگیری برنامه ریشه کنی سل گاوی با این که شیوع این بیماری در گاوداریهای صنعتی بشدت کاهش پیدا کرده ­است ولی هنوز سل گاوی در دامداری های کشور دیده می‌شود به همین منظور برای كنترل بیماری سل گاوی برنامه های ریشه كنی و كنترل از سال 1334 مورد اجرا درآمده و نتایج نشان میدهد كه از17 % به 14/0% كاهش یافته است. علوی (1388) برنامه های تست و كشتار دام های آلوده، ‌مسیر نقل و انتقال دام ها و شناسایی منبع عفونت و  تكنیك های مولكولی و بیوشیمیایی توانسته اند با شناسایی سویه های مایكوباكتریومها از پیشرفت و شیوع ْآن جلوگیری نمایند. داوید و همکاران[4] (1987) شناسایی سریع عفونت در گله های گاوهای كشور برای جلوگیری از انتقال یك امر ضروری میباشد زیرا مایكوباكتری های پاتوژن دارای دوره انكوباسیون طولانی مدت بوده و این امر تشخیص آزمایشگاهی آن را با مشكل مواجه می‌سازد. امروزه از مطالعات اپیدمیولوژی سل در ارزیابی برنامه های كنترل بیماری، تعیین بروز و میزان شیوع و از ژنوتایپینگ ایزوله ها و مولكولار اپیدمیولوژی در قرابت و طبقه بندی سویه ها، ارتباط بین سل حیوانات مختلف و سایر فاكتور های دخیل در آن و همچنین ردیابی منشاء  عفونت استفاده های شایانی می‌نمایند. لذا بكارگیری روش های نوین جهت تشخیص این بیماری بسیار ضروری میباشد. امروزه تكنیك های مولكولی مانند انگشت نگاری ژنومی به روش [5]RFLP، برای شناسایی دقیق و متمایز نمودن ایزوله های مایكوباكتریوم میباشد. داوید و همکاران(1987) پروب ها قطعه ای از ملكول های تك رشته ای RNAیا DNA  هستند كه به روشهای مختلف نشان دار یا لیبل میشوند. این پروب ها با توالی نوكلئوتیدی مكمل خود با DNAی هدف، در شرایط ویژه آزمایشگاهی هیبرید می‌شوند. سپس نواحی هیبرید شده به طرق مختلف ردیابی شده تا تفاوت سویه ها به لحاظ جایگزینی پروب در نواحی خاص كروموزم نمایان گردند. پریراز و همکاران[6](2012) در این مطالعه سعی شده است جدایه‌های بدست آمده باتكنیك RFLP با آنزیم PvuIIو استفاده از پروب‌های PGRS [7] و DR[8] از نظر تنوع الگوی ژنومی مورد مقایسه قرار گیرند.